florida80

Định bệnh



Khi tuyến giáp trạng tiết ra quá nhiều chất T4, bộ máy cơ thể ta sẽ chạy nhanh hơn. Máy chạy nhanh, tỏa nhiều nhiệt, nên người bệnh lúc nào cũng nóng nảy, kém chịu nóng (heat intolerance), toát mồ hôi, tinh thần căng thẳng, mất ngủ, tính tình thất thường, lúc nóng lúc nguội, tay chân run rẩy. Người bệnh ăn nhiều mà vẫn xuống cân, yếu mệt, tim đập nhanh, hồi hộp, khó thở, tiêu chảy, kinh ra ít. Các bắp thịt tay chân yếu, mất sức, biểu hiệu rõ nhất khi lên thang. Nhiều trường hợp, mắt họ thành to, lộ.

Nơi người lớn tuổi, triệu chứng cường giáp trạng thường mơ hồ: xuống cân, yếu mệt, buồn sầu, ... Có khi những triệu chứng về tim lại nhiều hơn: tim đập thất nhịp, suy tim, đau ngực, ... Bệnh tuyến giáp trạng xảy ra khá thường ở các vị lớn tuổi, triệu chứng hay mơ hồ, nên khi các cụ có bất cứ triệu chứng chi khác lạ, nhất là khi các cụ có suy tim, hoặc tim thất nhịp, nếu cần thử máu để tìm hiểu vấn đề, thường bác sĩ cho thử cả T4 và TSH.

Sự định bệnh dựa vào triệu chứng người bệnh kể bác sĩ nghe, sự thăm khám, thử nghiệm đo các chất T4, TSH trong máu, và nếu cần, chụp phim “thyroid uptake”.

Khi thăm khám, người cường tuyến giáp trạng trông có vẻ căng thẳng, không yên. Da dẻ sờ thấy ấm và ẩm, lòng bàn tay hồng đỏ (palmar erythema). Các móng tay hay bị tróc cao (nailbed separation), nhất là ở ngón đeo nhẫn. Tóc họ mảnh, và mướt như lụa (silky). Lưỡi cùng các ngón tay họ run run. Mắt họ tròn to, ít nháy, khi nhìn lên không thấy có vết nhăn vùng lông mày. Các bắp thịt tay trên, các bắp thịt đùi thử thấy yếu (proximal muscle weakness). Những dấu chứng kể trên sẽ thuyên giảm với sự chữa trị.

Tuyến giáp trạng khám thấy to đều (99% các trường hợp cường tuyến giáp trạng ở người trẻ), có khi nổi cục, cũng có khi vẫn bình thường, không to (ở 20-50% các vị có tuổi bị cường giáp trạng, tuyến giáp trạng không to lên).

Khi thử máu, thấy chất T4 trong máu lên cao, trong khi chất TSH trong máu lại rất thấp (vì tuyến não thùy thấy chàng giáp trạng nghe người xúi dại, đã sản xuất quá nhiều T4, nên thương tình, vội bớt tiết TSH đi, chẳng lẽ vẫn tiết ra TSH nhiều như trước, thêm việc cho chàng giáp trạng). Khi làm “Radioactive Iodine Uptake”, phim chụp tuyến giáp trạng sau khi cho người bệnh dùng chất Iodine, thấy tuyến giáp trạng hấp thụ chất Iodine phóng xạ nhiều hơn bình thường.

Một bệnh hay gây những triệu chứng tương tự như bệnh cường tuyến giáp trạng, là bệnh “căng thẳng tâm thần” (anxiety): cũng bứt rứt, hồi hộp, hay run rẩy tay chân, cảm thấy yếu, mệt, ... Thăm khám và thử máu có thể phân biệt hai bệnh. Da người căng thẳng tâm thần giá lạnh, trong khi da người cường giáp trạng sờ ấm, ẩm. Người căng thẳng tâm thần, nếu xuống cân, vì chán ăn (anorexia), trong khi người cường tuyến giáp trạng ăn vẫn ngon, ăn nhiều là khác, nhưng vẫn xuống cân. Khi thử máu, T4 và TSH của người căng thẳng tâm thần bình thường, vì họ có bị cường giáp trạng đâu.

Bài kỳ sau, chúng ta sẽ bàn đến việc chữa trị bệnh cường giáp trạng.