ÁNH NẮNG HẠI CHO DA
Bác sĩ Nguyễn Văn Đức
8748 E. Valley Blvd., Ste H
Rosemead, CA 91770
Tel: (626) 288-3306
(
www.hqtysvntd.org)
Truyện cổ Nhật-Bản kể, xưa có bà cụ già may mắn gặp được dòng suối trường sinh. Cụ uống ngụm nước suối, chợt trẻ lại thành gái đôi tám. Người chồng theo lời vợ chỉ dẫn, chống gậy ra đi, cũng gặp dòng suối trường sinh. Uống một ngụm, ông trẻ lại thời trai tráng. Ông mừng quá, uống thêm ngụm nữa, rồi ngụm nữa.
Lâu không thấy chồng về, người vợ nóng ruột đi tìm. Đến bên dòng suối, nàng nghe tiếng khóc trẻ thơ. Nhìn vào mắt đứa bé nằm trên cỏ, biết là chồng mình, nàng xót xa bế... chồng về. Từ nay, ngày ngày nàng sẽ săn sóc, chăm chút cho đứa bé và chờ... 20 năm nữa.
Trẻ mãi không già, vẫn là mộng ước của mọi người chúng ta. Nhưng nào ai cản được sức tàn phá của thời gian. Có điều cùng tuổi, người trông trẻ, kẻ trông già hơn. Một phần cũng vì làn da.
Sao da ta không trẻ mãi?
Có gì không già theo thời gian, thưa bạn. Làn da chúng ta cũng già theo thời gian (chronologic aging). Trẻ con có làn da tươi sáng, mướt mát, với rất ít những vết bất thường trên da. Càng cao tuổi, da càng xấu hơn. Tuổi tác làm da ngày thêm khô, có những vết nhăn nhỏ (vết hằn của những ưu tư, tính toán?). Đồng thời da cũng lỏng hơn (laxity), không còn chắc như khi còn trong tuổi đôi tám. Đấy là chưa kể nhiều loại bệnh da cũng từ từ xuất hiện, khi ta cao tuổi đời.
Điều ít ai biết là ánh sáng góp phần không ít vào việc làm làn da của ta chóng già. Da già đi vì ánh sáng được gọi là photoaging. Ánh sáng mặt trời khiến da sần sùi, mất nét tươi mịn. Ánh sáng tạo trên da những chỗ nham nhở, hoặc đậm màu hơn hoặc nhạt màu hơn chỗ da bình thường. Ánh sáng cũng có tác dụng làm mất chất mỡ dưới da, tạo những vết nhăn lớn. Rồi những chỗ có các mạch máu phình nở, cho hình ảnh những tia máu đỏ dưới da.
Tiếp tục tiếp xúc với ánh sáng mặt trời năm này sang năm khác, da sẽ có thêm những vết bớt màu nâu, những vùng trắng hình giọt nước ở tay chân, do thiếu sắc tố melanin tại những vùng này. Da trở nên mỏng yếu, dễ bị bầm, trầy xước, dù với những chấn thương không đáng kể. Những chỗ trầy xước lại lâu lành. Các lỗ chân lông trông cũng to hơn. Các hạch dưới da tiết chất nhờn sebum (một chất có tác dụng giữ cho da khỏi khô) phình nở lớn, tạo những mụn màu vàng vàng rải rác trên da mặt.
Người da màu sáng có những thay đổi của da gây do ánh sáng mặt trời (photoaging) sớm hơn, trong khi những người có làn da sậm màu sẽ muộn có những thay đổi của da gây do ánh sáng hơn. Da của người có da bánh mật, sậm màu, khi thay đổi vì tiếp xúc dài lâu với ánh nắng mặt trời trông bủng vàng, còn da người có nước da sáng, khi già đi vì ánh nắng mặt trời, sẽ ửng đỏ và hiện những tia máu nhỏ dưới da.
Vô số những thay đổi khác làm xấu da bạn cũng là do ánh sáng mặt trời. Ánh sáng mặt trời còn có tác dụng gây ung thư da, trong đó có loại ung thư rất độc gọi là melanoma (loại ông John McCain, Thượng nghị sĩ vùng nắng chói Arizona bị). Bạn không ngờ ánh nắng mặt trời lại tai hại cho làn da đến thế?