Khác biệt giữa dị ứng và phản ứng thuốc
Đa số những dị ứng và phản ứng thuốc đều nhẹ thôi, nhưng cả hai loại đều có thể gây ra phản ứng nguy hiểm. Dị ứng thuốc, như trên đă nói, là do tác dụng của hệ miễn nhiễm, nhưng phản ứng thuốc th́ lại có thể do nhiều các tác dụng khác nhau, ngay cả từ các tác dụng chủ đích của thuốc. Một thứ thuốc uống vào với chủ đích chữa một triệu chứng hay một bệnh nào đó, có thể lại gây ra một triệu chứng mới ở một bộ phận khác của cơ thể.
Bảng triệu chứng sau đây cho thấy sự khác biệt giữa dị ứng và phản ứng thuốc:
Triệu chứng Dị ứng thuốc:
§ Nhẹ: Nổi đỏ, Ngứa. Nổi mề đay
§ Nặng hơn: Sưng mặt. Khó thở. Huyết áp tụt nhanh. Tim đập không đều
Triệu chứng Phản ứng phụ của thuốc:
§ Nhẹ: Buồn nôn. Ói. Tiêu chảy. Đau nhức bắp thịt. Nhức đầu. mệt. Buồn ngủ hoặc không ngủ được.
§ Nặng hơn: Chảy máu bất thường. Hư thận. Hư gan. Hư bắp thịt. Lú lẫn.
Triệu chứng thông thường nhất của dị ứng thuốc là nổi đỏ trên da, từ những vết nhỏ cho tới những bệt lớn thật đỏ và sưng. Nặng hơn th́ là sưng mặt, thở hổn hển hay chóng mặt. Thuốc cũng có thể gây ra dị ứng anaphylaxis là một dị ứng rất nặng nguy hiểm đến tính mạng do huyết áp tụt rất nhanh, cổ họng sưng lớn bít luôn đường thở.
“Dị ứng” aspirin: phản ứng thuốc nhưng lại có dạng của dị ứng
Aspirin và các thuốc chống đau nhức dạng NSAIDs như Advil, Motrin, Naproxen... có thể gây ra triệu chứng giống như dị ứng như suyễn, nghẹt mũi, chẩy nước mắt, đôi khi đỏ và sưng mặt, nơi 10% những bệnh nhân bệnh suyễn. Những thuốc này khi vào cơ thể sẽ ngăn tác dụng của một loại phân hóa tố tên COX 1 (phân hóa tố này gây ra phản ứng viêm và sốt), do đó làm giảm đau. Tuy nhiên v́ thuốc NSAIDs ngăn tác dụng của COX 1, vô h́nh trung chúng làm tác dụng của các phân hóa tố khác mạnh lên, làm tiết ra những hóa chất có tác dụng giống như histamine tức làm nghẹt khí quản, tăng đờm và gây ra suyễn.
Ngăn ngừa và chữa trị dị ứng thuốc
Nếu từng có triệu chứng dị ứng với thuốc penicillin, có thể được cho làm một thử nghiệm dị ứng đối với chất này để biết chắc chắn. Nhưng những thử nghiệm tương tự với các loại thuốc khác lại không được “chắc ăn” bằng thử nghiệm penicillin.
Nếu có triệu chứng dị ứng không lâu sau khi uống thuốc, nên gọi bác sĩ. Đối với những triệu chứng nhẹ như nổi đỏ và ngứa, có thể uống thuốc mua tự do như Benadryl. Những triệu chứng nặng hơn cần được chữa bằng thuốc corticosteroids. Dị ứng anaphylaxis là một trường hợp khẩn cấp cần chích epinephrine và nằm bệnh viện để theo dơi huyết áp và trợ hô hấp.
Một khi biết dị ứng với một chất nào đó, nên tránh chất thuốc ấy cũng như các chất liên hệ và báo cho tất cả những nhân viên y tế, kể cả nha sĩ biết. Cũng nên đeo một tấm lắc cho biết loại dị ứng.
|