florida80

Chữa chưa cần dùng thuốc

Trừ khi áp huyết lên cao quá, từ 160/100 trở lên (cao áp huyết độ 2), cần trị sớm, những trường hợp cao áp huyết nhẹ, chưa làm hư hoại cơ quan nào trong cơ thể, chúng ta có thể chữa bằng các phương cách chưa dùng đến thuốc trong vài tháng.

Các phương cách chữa trị chưa dùng đến thuốc: xuống cân nếu béo mập, ăn một thực phẩm ít mặn (không chấm nước mắm, xì dầu, không rắc muối) và ít chất béo, bỏ thuốc lá, bớt uống rượu, thường xuyên vận động (ít nhất 30 phút mỗi ngày, ít nhất 5 ngày mỗi tuần).

Mỗi người chúng ta có một sức nặng lý tưởng so với chiều cao và vóc người. Nếu người cao áp huyết có sức nặng trên sức nặng lý tưởng, bác sĩ khuyên người bệnh tìm cách xuống cân bằng ăn kiêng (diet) và vận động (exercise). Rất nhiều trường hợp cao áp huyết, khi người bệnh béo mập xuống cân, áp huyết dần xuống dưới 140/90.

Chữa với thuốc

Chữa vài tháng với những phương cách chưa dùng đến thuốc như trên, nếu áp huyết vẫn không xuống dưới 140/90 như mong muốn, chúng ta cần dùng đến thuốc uống để chữa bệnh.

Về mặt chữa bằng thuốc, có rất nhiều điều bác sĩ cần suy tính trước khi đặt bút biên toa. (Bây giờ chính phủ không muốn bác sĩ biên toa tay nữa, mà gõ computer, chuyển thẳng toa điện tử đến computer của nhà thuốc, để tránh những sai lầm do chữ viết của bác sĩ khó đọc.) Ta cố đưa áp huyết xuống dưới 140/90 (ở người 80 tuổi trở lên, dưới 150/90), với một thuốc vừa tiền, không gây tác dụng phụ (side effects), không ảnh hưởng đến các bệnh khác chúng ta đang mang, ngày dùng chỉ một lần cho tiện.

Thuốc chữa cao áp huyết ở Mỹ có nhiều loại: Diuretics, ACE inhibitors, Angiotensin II receptor blockers, Calcium channel blockers, Beta blockers,Alpha blockers, Direct vasodilators, Centrally acting agents, v.v., tác dụng theo những cơ chế khác nhau, giá cả cũng rất khác biệt (những thuốc mới ra sau này rất đắt, Medi-Cal, bảo hiểm thường không cho). Thuốc nào cũng có mặt lợi và bất lợi, những tác dụng phụ của nó.

Nhiều thuốc cao áp huyết có tác dụng chữa được cả bệnh khác nữa, chẳng hạn các thuốc Atenolol, Propanolol, Timolol ngừa được các cơn nhức đầu một bên migraine, hai thuốc Hytrin, Cardura làm giảm các triệu chứng của bệnh to nhiếp hộ tuyến, khéo dùng thuốc, ta có thể một ná bắn hai chim, dùng một thuốc chữa cả hai bệnh. Rồi có thuốc như các thuốc trong hai nhóm ACE inhibitors, Angiotensin II receptor blockers tốt cho thận khi chúng ta bị tiểu đường, nên nếu đang có tiểu đường, nay thêm bệnh cao áp huyết, bác sĩ hay thử các thuốc này để chữa cao áp huyết cho chúng ta trước.

Thường bác sĩ chữa bằng một thuốc, nhưng nếu một thuốc không kiểm soát được áp huyết của chúng ta, bác sĩ sẽ dùng đến thuốc thứ hai, thứ ba. Hiện nay có nhiều viên thuốc phối hợp, trong chứa hai hay ba chất thuốc, rất tiện lợi khi chúng ta phải dùng đến hai hay ba thuốc để chữa bệnh.

Chúng ta nên uống thuốc đều như lời dặn dò của bác sĩ, không nên tự thay đổi lượng thuốc hoặc ngưng thuốc khi thấy áp huyết đã xuống lại bình thường, và nhớ trở lại tái khám đúng hẹn với bác sĩ. Chúng ta vẫn nên tiếp tục các phương cách chữa không dùng thuốc kể trên (xuống cân nếu béo mập, ăn một thực phẩm ít mặn, ít chất béo, bỏ thuốc lá, bớt uống rượu, thường xuyên vận động). Cao áp huyết là bệnh kinh niên, suốt đời ta cần chữa kỹ.

Sự chữa trị nào trong y khoa cũng là tính toán, dò dẫm, chúng ta nên để bác sĩ có dịp xem chúng ta vài lần. Dùng một thuốc cao áp huyết không hợp, gây tác dụng phụ khó chịu, chúng ta nên trở lại cho bác sĩ biết, nhờ bác sĩ điều chỉnh sự chữa trị, bớt thuốc hoặc đổi sang một thuốc khác. Chúng ta chớ vội nghe rỉ tai: “Thuốc tây ‘nóng’ lắm, chả nên dùng” (như thế thì... tội cho thuốc tây lắm, một thuốc rủi làm chúng ta khó chịu, hàng trăm thuốc khác chịu hàm oan), rồi mất tiền vào những chữa trị chẳng có sách vở nào nói đến, cho đến một sáng đẹp trời, chúng ta mở mắt thức dậy, thấy một bên người liệt vì tai biến mạch máu não. Muộn mất rồi!

Cao áp huyết, “căn bệnh thầm lặng”, lặng lẽ làm tổn thương các cơ quan của cơ thể và rút ngắn tuổi thọ chúng ta, có khi đưa đến “heart attack” (chết cơ tim cấp tính) gây tử vong bất ngờ. Sự chữa trị bệnh cao áp huyết cần rất nhiều tính toán và thường xuyên theo dõi bởi bác sĩ. Chúng ta chớ nên tự chữa lấy ở nhà với thuốc của người thân quen cho. (Ngược lại, vị nào đang dùng thuốc cao áp huyết cũng không nên chia thuốc cho người khác, nhưng khuyên họ đi khám bác sĩ chữa trị đàng hoàng. Lòng tốt của ta dùng không đúng chỗ có thể hại cho người.)