Tại sao cá chết? - Biết để làm ǵ?!
Nhiều người đặt câu hỏi này với tôi khi thấy tôi thay h́nh đại diện Facebook cá nhân của ḿnh với ḍng chữ “Tôi Muốn Biết” - “I Want To Know”. Tự bản thân tôi chưa bao giờ đặt câu hỏi này cho ḿnh từ xưa đến nay. Bởi quan điểm cá nhân của tôi đơn giản là muốn hành động th́ cần phải biết. Biết rơ mọi thứ, biết những ǵ cần biết và phải biết những điều ḿnh chưa biết. Tôi xem đó là quyền lợi chính đáng để nghiêm túc hơn trong nh́n nhận, đánh giá vấn đề và đưa ra hoạt động phù hợp.
Cách đây 4 năm, nếu tôi cũng chần chừ cân nhắc “Biết để làm ǵ?” chắc hẳn tôi đă phải suy xét thiệt hơn chứ không đơn giản kêu gọi mọi người nên làm ǵ đó (chẳng hạn như in áo, mặc áo...) để có thái độ với dự án khai thác bauxite tại Tây Nguyên. Nếu tôi chần chừ “Biết để làm ǵ?” chắc hẳn tôi đă không in lên áo ḍng chữ “Hoàng Sa – Trường Sa là của Việt Nam” bởi quan niệm “có nói cũng chẳng được ǵ”.
Biết để làm ǵ?
Biết để thấy ḿnh nên học hỏi, t́m hiểu, đào sâu vào sự thật lịch sử đang bị giấu diếm để từ đó quyết định bản thân nên có thái độ sống thế nào.
Ngày nay, với sự phát triển vượt bậc của khoa học kỹ thuật, của công nghệ thông tin người ta có thể dễ dàng t́m thấy những điều ḿnh cần trên Internet với Google. Vấn đề là thông tin t́m thấy độ xác thực và tính hợp lư của nó nằm ở đâu.
Tôi c̣n nhớ rất rơ cảm giác của ḿnh khi đọc công hàm do Thủ tướng Phạm Văn Đồng kư hưởng ứng Tuyên bố của Chính phủ nước Cộng ḥa Nhân dân Trung Hoa về lănh hải năm 1958.
Lúc đầu tôi không tin nguồn dữ liệu ấy, kiểm tra chéo đủ trang, đủ kiểu, nguồn tin xuất phát từ một website của đại học Hong Kong và sau đó nhiều nơi dẫn lại. Tôi thậm chí c̣n bị lung lạc tinh thần khi nghe nhiều nhân viên an ninh nói với tôi về những ǵ đang diễn ra ở Hoàng Sa – Trường Sa.
Tôi nghi ngờ những thứ ḿnh đọc được.
Cho đến khi tôi quyết định đi Lư Sơn (Quảng Ngăi) để t́m hiểu sự thật vào năm 2010, 2011. Và tôi biết, họ - những người lănh lương từ tiền thuế của nhân dân - đang chơi tṛ lắt léo trong việc công bố thông tin về chủ quyền với người dân Việt Nam.
Tôi đi t́m cái tôi muốn biết và đă có câu trả lời cho riêng ḿnh.
Năm 2014, khi dàn khoan Haiyang tiến sâu vào vùng biển Việt Nam, Trung Cộng dùng công hàm 1958 để bao biện cho hành động xâm lấn của ḿnh trên nhiều tờ báo. Và Việt Nam lúc ấy mới bắt đầu công bố và lư giải công hàm này theo hướng có lợi nhất cho đảng Cộng sản.
Biết để làm ǵ?
Biết để có thái độ đúng đắn với những ǵ ḿnh xứng đáng được hưởng.
Biết để bản thân có thêm lựa chọn và động lực để sống một cuộc đời mà bạn muốn.
Và đừng nghĩ rằng chúng ta muốn biết là "người ta" cho biết. Muốn phải đi kèm với tranh đấu. Tranh đấu chỉ có thể mang lại kết quả nếu nhiều người cùng tham gia.
Nếu chúng ta yêu cầu, tranh đấu và được biết về những ǵ đă kư kết diễn ra từ trước giờ giữa lănh đạo hai đảng Cộng sản Việt - Trung với nhau, th́ chúng ta sẽ làm ǵ?
Câu trả lời là đương nhiên chúng ta sẽ có quyền lựa chọn, hoặc im lặng chấp nhận hoặc đ̣i hỏi, tranh đấu để buộc những người kư kết phải có trách nhiệm và phải chịu trách nhiệm cụ thể với những ǵ đă làm. Không thể đổ lỗi cho lịch sử nếu toàn dân được biết.
Có nhiều người cho rằng cầm một tấm giấy nhỏ với hàng chữ "tôi muốn biết" là một việc làm nhỏ nhặt, không đáng. Tôi tôn trọng điều đó và mong đợi các bạn ấy thực hiện một điều ǵ to tát hơn. Mỗi người trong chúng ta có nhiều cách để làm và cách làm dở nhất luôn luôn tốt hơn lời nói hay nhất.
Lúc này tôi chỉ muốn làm điều nhỏ nhất, nhỏ ở mức độ mà những người bạn của tôi c̣n đang bị bộ máy sản-xuất-sợ-hăi có từ thời cải cách ruộng đất làm họ lưỡng lự, có thể bước ra khỏi không gian riêng của họ để nhập ḍng cùng nhau trên con đường gian nan vạn dặm này.
(Fb Nguyễn Ngọc Như Quỳnh)