Cuộc săn lùng các nguồnthủy hải sản ngày ráo riết của Trung Quốc đang là phép thử cho mối quanhệ giữa nước này với nhiều quốc gia. Philippines chuẩn bị kiện Trung Quốc về Biển ĐôngHàn Quốc công bố ảnh bắt 9 ngư dân Trung Quốc

Trong một ví dụ mới nhất,Argentina hồi đầu tuần đã bắt giữ hai tàu cá Trung Quốc bị cho là đãđánh bắt trái phép ở vùng biển của nước này. Theo lời cơ quan chức năng,lực lượng phòng vệ bờ biển Argentina đã tiếp cận hai tàu này sau khi nổsúng cảnh cáo ngăn không cho họ chạy ra vùng biển quốc tế.

PhíaArgentina cho hay, các tàu Trung Quốc đã bị chặn lại ở ngoài khơiPatagonia bên trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Argentina.Thuyền trưởng các tàu đang bị thẩm vấn, còn bộ Ngoại giao Trung Quốc thìnỗ lực xác minh sự thật trường hợp này.

Vụ việc trên xảy ra trongbối cảnh các tàu cá Trung Quốc ngày càng dính líu nhiều hơn vào cáctranh chấp xuyên biên giới và thương mại. Tàu cá Trung Quốc hoạt động ởcả vùng biển quốc tế lẫn theo khuôn khổ thỏa thuận thủy sản song phươngtrong vùng biển của các nước khác. Họ làm việc cho các công ty tư nhânlớn hoặc cho chính mình và thường là không được Bắc Kinh “định hướng”.

Ảnh hưởng toàn cầu

Tuynhiên, tại các vùng biển châu Á, các tàu cá trở thành đội “ủy thác” chotầm với chủ quyền của Trung Quốc tại nhiều khu vực xảy ra tranh chấplãnh thổ. Trong nhiều trước hợp, tàu cá Trung Quốc gặp khó khăn vì nhiềucáo buộc đánh bắt quá mức làm tổn hại tới kinh tế địa phương.

Trongmột báo cáo đưa ra đầu năm nay, một cơ quan quốc hội Mỹ khi xem xét vềtác động tới an ninh quốc gia từ quan hệ kinh tế Mỹ - Trung đã nhấn mạnhrằng, đội tàu ngày một phát triển của Trung Quốc có “những ảnh hưởngtoàn cầu”.

Vài tuần gần đây, Hàn Quốc đã bắt giữ một tàu và 24 thủythủ Trung Quốc với cáo buộc đánh bắt trái phép ở Hoàng Hải. Việt Namphản đối vụ tàu cá Trung Quốc làm đứt cáp tàu thăm dò dầu khí trên biển.Tàu cá Trung Quốc còn “dàn trận” ở xung quanh quần đảo tranh chấp ở HoaĐông mà Nhật gọi là Senkaku, Trung Quốc gọi là Điếu Ngư (nghĩa là đánhcá) làm tồi tệ thêm quan hệ song phương Trung - Nhật.

Số liệu chínhthức cho thấy, Trung Quốc - nước tiêu dùng hải sản lớn nhất thế giới -đang hướng theo con đường sản xuất hơn 60 triệu tấn hải sản tới năm2015, tăng từ mức 53,7 triệu tấn hai năm trước đây. Một số quan chứcnước ngoài nghi ngờ về số liệu của Trung Quốc và tin rằng, tổng sảnlượng có thể còn cao hơn.

Ngân hàng đầu tư Rabobank ước tính, hảisản nhập khẩu sang Trung Quốc - nơi mà người tiêu dùng nhiều thế kỷ naycoi ăn cá có lợi cho trí não - sẽ đạt tổng giá trị 20 tỉ USD vào cuốithập niên so với 8 tỉ USD hiện tại.

Bắc Kinh có những kế hoạch lớn đểmở rộng hạm đội tàu cá nhằm thỏa cơn khát hải sản. Họ dự kiến tăngcường đội tàu đánh bắt xa bờ khoảng 16% vào cuối năm 2015 so với năm2010. Hãy so sánh với số lượng tàu đánh bắt xa bờ của Mỹ với khoảng 200tàu.

Chiến lược hiện diện

"Trung Quốc sử dụng nguồn lực của năm cơquan an ninh hàng hải để thực thi tuyên bố chủ quyền của họ tại cácvùng biển tranh chấp bằng cách hộ tống các tàu cá, thực thi lệnh cấmđánh bắt theo mùa với các tàu nước ngoài”, nghị sĩ Mỹ Daniel Slane nóitrong một phiên điều trần hồi tháng 1. "Các đội tàu dân sự cho phép BắcKinh duy trì sự hiện diện hàng hải tại các vùng biển tranh chấp mà khôngcần đến sự hiện diện hải quân”.

Trung Quốc khăng khăng tuyên bố, họ có chủ quyền ở Biển Đông và Hoa Đông nên có quyền hộ tống các tàu cá hoạt động tại đây.

TrungQuốc đã phải đối mặt với rất nhiều căng thẳng trong vấn đề lãnh thổ vàmôi trường ở hàng loạt ngành công nghiệp từ năng lượng tới khai khoánghay nông nghiệp khi họ tìm kiếm nguyên liệu thô đáp ứng nhu cầu tăngtrưởng.

Trung Quốc đang ngày càng quả quyết hơn những năm gần đâytrong việc theo đuổi các tài nguyên ở nước ngoài để đảm bảo bảo an ninhlương thực, nhu cầu nguyên liệu và an ninh năng lượng. Việc Bắc Kinhtăng cường đầu tư nước ngoài để gia tăng nguồn cung toàn cầu đã khiếnWashington và nhiều quốc gia khác lo ngại về thế thống trị của TrungQuốc.

Cơn khát của Trung Quốc ngày một lớn khi khoảng 87% nguồn thủysản toàn cầu được xem là bị khai thác triệt để, tận thu hay cạn kiệt(theo Tổ chức Nông Lương LHQ). Trung Quốc cũng như những nước khác đã kýcác thỏa thuận quốc tế cho phép họ đánh bắt tại các vùng biển toàn cầu.

Mộtbáo cáo của Ủy ban châu Âu năm nay cho biết, Trung Quốc thông tin chỉđánh bắt được 368.000 tấn giai đoạn 2010-2011 ở các vùng biển so vớithực tế ước tính khoảng 4,6 triệu tấn. Châu Phi - nơi chính quyền địaphương có ít nguồn lực giám sát việc thực thi thỏa thuận đánh bắt songphương - chiếm hơn 2/3 sản lượng thu hoạch xa bờ của Trung Quốc.

Cáctàu cá Trung Quốc đang hoạt động ở phạm vi ngày một xa hơn do nguồn hảisản cạn kiệt dần ở các vùng biển lân cận như xung quanh Triều Tiên,Indonesia và Myanmar, khiến sản lượng cá đánh bắt của Trung Quốc tại cácvùng biển châu Á sụt giảm. Trong khi đó, sản lượng đánh bắt ở vùng TâyPhi lại tăng 14% về khối lượng và 41% về giá trị trong năm ngoái so với2010.

theo kienthuc