Báo chí Philippines ngày 6/7 đưa tin chính phủ nước này đã gửi công hàm phải đối Trung Quốc thành lập cái gọi là “thành phố Tam Sa” bao trùm gần như toàn bộ Biển Đông và phần lớn thềm lục địa, lãnh hải của Philippines. Còn Chủ tịch UBQP Thượng viện Philippines Rodolfo Biazon cho rằng, thật là điên nếu chấp nhận đối tác Trung Quốc cùng thăm dò dầu khí.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines Raul Hernandez cho hay một bức công hàm đã được gửi tận tay Đại sứ Trung Quốc tại Philippines Mã Khắc Khanh hôm 28/6 để phản đối động thái trên của Trung Quốc. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Philippines cũng khẳng định tuyên bố của Trung Quốc về cái gọi là “thành lập thành phố Tam Sa” đi ngược lại tinh thần Tuyên bố về cách ứng xử của các bên trên Biển Đông (DOC) mà Trung Quốc đã ký kết.


Phát ngôn viên Raul Hernandez nói rằng việc này vi phạm tuyên bố chủ quyền của Philippines tại bãi cạn Scarborough và một phần quần đảo Trường Sa, cũng như một số khu vực khác tại Biển Đông. Bộ Ngoại giao Philippines đang chờ đợi trả lời của chính quyền Trung Quốc về công hàm phản đối trên.

Cũng trong ngày 5/7, Tổng thống Philippines Aquino đã họp cùng hội đồng cố vấn và các quan chức chính phủ nước này nhằm tìm ra các giải pháp xử lý các vấn đề trong quan hệ với Trung Quốc, đặc biệt là vấn đề tranh chấp chủ quyền lãnh thổ.

Tổng thống Aquino nêu rõ Philippines đã rút hết tàu của mình ra khỏi Scarborough cách đây ba tuần, nhưng các tàu Trung Quốc thì vẫn ở lại khu vực này. Ông nói: “Nếu các tàu của họ cũng quay trở về Trung Quốc thì vấn đề đâu còn tồn tại nữa, vậy thì ai đang kéo dài hồ sơ này?”. Ông cho rằng phía Trung Quốc đã tuyên bố quá nhiều thứ và nhấn mạnh: “Có lẽ họ cần cân nhắc lại những gì đã nói so với sự thật”.

Tổng thống Benigno Aquino cho biết bản thân Philippines cũng có tàu và máy bay để quan sát vùng bãi cạn Scarborough đang bị Trung Quốc tranh chấp và trong khi trả lời phỏng vấn một hãng thông tấn nước ngoài hôm 2/7, ông chỉ nói là “có thể” sẽ nhờ đến sự hỗ trợ của không quân Mỹ khi cần thiết. Tổng thống Aquino lưu ý rằng giữa Philippines và Mỹ có hiệp ước phòng thủ chung, và trong trường hợp không đủ khả năng thì Manila có thể yêu cầu Washington trợ giúp.

Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Thượng viện Philippines, vốn là cựu Tổng tham mưu trưởng quân đội, Rodolfo Biazon cho rằng việc trao đổi thông tin giữa các nước đồng minh, kể cả thông tin tình báo, là chuyện bình thường. Ông Biazon đề nghị nên đưa trở lại bãi Scarborough các tàu tuần duyên và kiểm ngư Philippines, kể cả tàu hải quân nếu cần. Ông bác bỏ việc chấp nhận một đối tác Trung Quốc trong dự án thăm dò dầu khí tại đảo đá ngầm Recto Bank, nói rằng “mời vào nhà mình một định chế đang đòi chủ quyền cả căn nhà của mình thì thật là điên”.

Minh Châu (tổng hợp)