Tinh mơ, trên những đầm sen ở Hồ Tây, vài người chèo thuyền hái vội những đóa sen rồi nhanh chóng chở về. Người làm nghề gọi đây là "cuộc chạy đua" - công đoạn quan trọng nhất để giữ được mùi hương cho trà sen.


Tự bao đời nay, trà sen Hồ Tây - loại trà được ướp hương sen rất kỳ công - đã là một thú vui ẩm thực tao nhã của người Hà Nội. Để có được trà sen hảo hạng nhất, người ta phải lấy sen từ khi còn sáng sớm bởi lúc đó hương thơm vẫn chưa bay đi nhiều.


"Trong một bông sen thì tinh hoa của đất trời đều hội tụ vào nhị, cho nên nhị hoa quý nhất. Lúc hoa vừa nở cũng là khi mùi hương thơm nhất và thời điểm này sẽ hái để làm trà", ông Trọng - người có hơn 20 năm hái sen Hồ Tây nói.


Theo những người làm trà lâu năm thì sen Hồ Tây hiện nay vốn là loại sen ở đầm Trị cạnh Phủ Tây Hồ. Đó là giống hoa "bách diệp", bông nhẹ, to, thơm ngát. Qua thời gian, sen Hồ Tây không còn thuần chủng như xưa nhưng nó vẫn là loại sen tốt nhất để làm trà sen, không như sen ở các vùng khác, hương không thơm, màu không tươi và chỉ dùng để lấy hạt (người ta gọi đây là quỳ).


Vì diện tích sen Hồ Tây đã bị thu hẹp nên có gia đình phải thu mua cả sen từ những vùng khác về làm. Ông Vũ Anh Tuấn (ở Hàng Muối) đã đấu thầu gần như toàn bộ diện tích sen Hồ Tây để có đủ sen làm trà.


Khi mẻ sen đầu tiên được lấy về, vài người sẽ xúm vào cùng tách bỏ cánh, để trơ ra nhị hoa. Người làm sen chỉ lấy những hạt nhỏ li ti, màu trắng đục trên đầu nhị. Đó chính là túi hương thơm của sen mà những người trong nghề vẫn gọi là gạo sen.


Để làm 1 kg trà sen cần tương đương 1 kg "gạo sen", nhưng để có 1 kg "gạo sen" này thì phải cần hơn 1.000 bông sen, vào những ngày nắng nóng thì cần tới hơn 1.200 bông.


Để có được khoảng 1 kg "gạo sen" ướp trà, mỗi sáng ông Tuấn cần 20 người để hái và tách hoa. Sau khâu này, "gạo sen" phải được sàng, sẩy thật sạch các cuống nhụy và cánh sen còn vương vãi.


Ngay sau đó, gạo sen phải mang về ướp luôn vào trà để thu được nhiều hương nhất. Cũng theo ông, trước đây các cụ đơn giản chỉ là cho trà vào bông sen rồi buộc lại, để qua đêm. Sáng hôm sau lấy trà về uống. Bây giờ trà sen làm cầu kỳ hơn.


Mỗi người làm trà sen đều có bí quyết riêng của mình. "Cứ một lớp 'gạo sen' thì đến một lớp chè rồi đem ủ và sấy. Mỗi lần ủ, sấy mất 3 ngày. Sau đó lại cho 'gạo sen' mới vào, ủ, sấy tiếp. Làm đi làm lại như thế 7 lần. Tổng cộng mất hơn 20 ngày mới được một mẻ trà sen", ông Tuấn bật mí.


Sen được ướp trong các chậu nhôm. Sau mỗi lần sấy, trà sen được bọc vào giấy can - loại giấy không thấm nước, giữ được mùi thơm. Cuối cùng, người ta loại bỏ "gạo sen" để chỉ còn nguyên chè. Chính vì kỳ công như vậy mà hiện một kg trà sen có giá hơn 5 triệu đồng, gấp mười mấy lần các loại trà khác. Khi uống trà, người ta cũng pha loãng để cảm nhận mùi hương nhè nhẹ của hoa sen.


Tuy giá cao nhưng theo những người làm trà sen Hồ Tây thì vẫn không có hàng để bán. "Nhà tôi làm đến đâu, bán hết tới đó nên cũng không biết mỗi mùa làm được bao nhiêu kg trà. Bây giờ nhu cầu tiêu thụ tăng lên nhưng diện tích trồng sen lại bị thu hẹp, tìm được đúng thương hiệu trà sen Hồ Tây rất khó", ông Tuấn chia sẻ.

Theo vnexpress