Ghi chú của người dịch:
1. Các phái chính trị tả và hữu khuynh: Tả khuynh chỉ các đảng phái chính trị có tư tưởng cấp tiến, đổi mới và dân chủ. Phái hữu khuynh chỉ các đảng phái chính trị có tư tưởng bảo thủ và thụt lùi, ngược lại với tả khuynh. Nhưng nó cũng có ư nghĩa tương đối, v́ ngay cả trong phái tả khuynh và hữu khuynh cũng được chia làm 3 nhóm: cực đoan, trung dung và cấp tiến.
Về nguồn gốc của các từ tả khuynh và hữu khuynh, các nhà sử học cho rằng nó ra đời từ cuộc cách mạng Pháp, năm 1789. Trong nghị viện định chế Hiến pháp của nước Pháp lúc đó bao gồm 3 tầng lớp tinh hoa: tầng lớp thứ nhất là các giáo sĩ, tầng lớp thứ hai là những nghị viện quư tộc, là 2 tầng lớp muốn giữ quyền lợi của ḿnh đang nắm quyền cai trị. Tầng lớp thứ ba là những nghị viện công nhân, nông dân, tư sản b́nh thường thành thị luôn muốn đổi đời ḿnh.
Vào tháng 9/1789, trong một cuộc họp của các ông/bà nghị viện đă nổ ra một cuộc tranh đấu gay gắt giữa tầng lớp thứ nhất, thứ hai với tầng lớp thứ ba. Trong cuộc họp đó, tầng lớp thứ nhất và thứ hai ngồi bên phải nghị viện. Trong khi đó tầng lớp thứ ba th́ ngồi bên trái của nghị viện. Từ hiện tượng vô t́nh này, đă ra đời cặp từ nói trên để chỉ khái niệm chính trị của những nhóm người theo tư tưởng cấp tiến hay bảo thủ.
Từ đó đường lối hữu khuynh là thoả hiệp với giai cấp tư sản trong phong trào công nhân, chủ trương cải lương, hạ thấp và thủ tiêu đấu tranh, đối lập với chủ nghĩa Marx-Lenin. Và tả khuynh theo chủ nghĩa Marx-Lenin với tôn chỉ hạnh phúc là đấu tranh. Họ đẻ ra đấu tranh giai cấp, có xu hướng, chủ trương hành động quá mạnh bằng đ́nh công lật đổ giới chủ, bằng bạo lực để cướp lấy chính quyền để thay đổi theo ư chí của họ.
Và ngày nay, trong xă hội tư bản vẫn tồn tại 2 phái tả hữu và họ cũng thực hiện cách ngồi trong hội nghị viện như đă tŕnh bày ở trên. Song mỗi cánh tả hữu vẫn tồn tại 3 loại: cực đoan, trung dung và cấp tiến. Nên ư nghĩa tả khuynh và hữu khuynh chỉ có giá trị thực tế đối với người nắm đầu đảng phái đó thuộc loại nào? Ví dụ như bà Marine Le Pen là cực đoan bảo thủ như gia đ́nh cựu tổng thống Bush trước đây.
2. Marine Le Pen: là một nữ chính trị gia của Pháp. Hiện là chủ tịch đảng Mặt trận Quốc gia, là một thành viên nghị viện châu Âu.
3. Anh và Thuỵ Điển: là những thành viên liên minh châu Âu, nhưng không đồng ư dùng đồng tiền chung châu Âu - đồng Euro - tức không chịu gia nhập kinh tế chung với liên minh châu Âu một cách hoàn toàn. Khác với một số thành viên khác vừa gia nhập thành viên về mặt chính trị và vừa cả kinh tế.
BS Hồ Hải dịch - Asia Clinic - 17h13' ngày thứ Sáu, 11/11/2011
|