Mới đầu tháng 10, chưa vào mùa đỉnh điểm của triều cường nhưng tình cảnh ngập úng đã xảy ra nhiều nơi khiến người dân tại TP HCM sống trong lo sợ.

Trong đợt triều cường cuối tháng 9, một đoạn bờ bao tại đường số 7, khu phố 5, phường Hiệp Bình Phước (quận Thủ Đức) đã bị vỡ gần một mét khiến gần trăm hộ dân bị ngập nặng, nhà cửa chìm trong nước. Dù ngay sau đó công nhân của nhà thầu đã đến đắp lại bờ bao nhưng hôm sau đoạn bờ này tiếp tục vỡ.

Cũng trong đợt triều cường này, tại phường Thạnh Lộc (quận 12) gần 20 hộ dân thuộc khu phố 1 và 2 bị ngập nặng. Nhiều người cho biết đây là đợt ngập nặng nhất trong 15 năm qua. Nguyên nhân độ cao của đê bao thuộc dự án bờ hữu sông Sài Gòn làm thấp hơn mức triều cường thực tế nên khi triều lên cao nước tràn vào gây ngập nhà dân.

Ngập do triều cường đã trở thành chuyện "đến hẹn lại lên" khiến nhiều hộ dân sống ven sông Sài Gòn cứ vào những tháng cuối năm lại sống trong cảnh phập phồng lo sợ.

"Không biết tại sao năm nay triều cường lại lên sớm hơn. Mọi năm phải đến cuối tháng 10 mới lên cao như vậy. Vụ vỡ bờ bao vừa qua nhà tôi bị ướt hết đồ đạc do nước tràn vào buổi sáng sớm không kịp chuẩn bị kê cao đồ đạc", chị Nhung, nhà ở phường Hiệp Bình Phước, quận Thủ Đức nơi xảy ra vỡ bờ bao hôm 28/9 cho biết.

Cùng chung cảnh ngộ, anh Hải, nhà ở phường Thạnh Lộc quận 12 chia sẻ: "Sống riết trong cảnh ngập nên người dân cũng phải quen và chủ động đối phó chứ chẳng biết làm sao. Cứ mỗi lần nghe báo đài cảnh báo triều cường lên cao thì gia đình tôi phải kê đồ đạc lên trước để tránh hư hỏng. Nếu nó lên buổi chiều thì cố gắng tranh thủ đi làm về sớm để sắp xếp đồ đạc và ngăn cho nước bớt tràn vào nhà".

Nước tràn cả vào nhà do bờ bao bị vỡ. Ảnh: Hữu Công.

Rất nhiều hộ dân mất ngủ vì lo nước ngập. Anh Tài ở Khu phố 5, phường Tam Bình (Thủ Đức) cho hay bố anh đã 75 tuổi nhưng tối không ngủ được vì sợ nước bất ngờ tràn vào nhà. Vừa lo cho đồ đạc vừa lo cho tính mạng. "Mà ông cụ lo cũng phải, sông cái chứ có phải sông nhánh đâu. Không may mà bờ bao bị vỡ nặng rồi sạt lở thì không thể nào chạy kịp", anh Tài nói.

Tại khu vực phường Hiệp Bình Chánh (Thủ Đức) dù bờ bao được đầu tư gia cố bằng bê tông, tường chắn nhưng cũng có đoạn được đắp bằng bùn đất và bao cát. Nhiều tuyến khác đa số được đắp bằng bùn, bao cát như Rạch Lò vôi, rạch Đĩa... nên nguy cơ xảy ra vỡ rất cao. Mỗi khi triều cường dâng, lực nước mạnh sẽ xé rách bờ bao.

Trong khi tình trạng nước ngập do triều cường năm sau thường cao hơn năm trước thì các dự án tiêu thoát nước và xây dựng bờ bao ngăn triều cường vẫn "đủng đỉnh".

Cụ thể, dự án xây bờ bao tại khu vực sạt lở trên địa bàn Thủ Đức hôm 28/9. Tuyến đê bao bị vỡ này do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình quận Thủ Đức làm chủ đầu tư, công ty Cổ phần Xây lắp 1 làm nhà thầu chính đã triển khai từ hai năm nhưng tiến độ trì trệ. Trong khi đó, hệ thống đê bao cũ đã bị phá bỏ nên khi triều cường dâng cao gây ra sự cố.

Dự án thủy lợi bờ hữu sông Sài Gòn chưa biết đến khi nào mới có thể hoàn thành. Ảnh: Hữu Công.

Một công trình trọng điểm nhằm tiêu thoát nước lâu dài, toàn diện cho TP HCM là dự án thủy lợi bờ hữu sông Sài Gòn (thuộc quy hoạch chống ngập úng của TP HCM) do Ban quản lý dự án Sở NN&PTNT làm chủ đầu tư với số vốn hơn 454 tỷ đồng.

Công trình có tổng cộng 67 km đê bao và hơn 200 cống ngăn lũ tự động kéo dài từ sông Vàm Thuật (quận 12) đến tỉnh lộ 8 (Củ Chi, TP HCM) khi hoàn thành sẽ giải quyết tình trạng ngập úng cho nhiều nơi ở thành phố. Tuy nhiên, dự án đã rất nhiều lần trễ hẹn do vướng giải tỏa mặt bằng và chưa biết khi nào mới có thể phát huy hiệu quả.

Theo Ban Chỉ huy phòng chống lụt bão và tìm kiếm cứu nạn thành phố, nhiều công trình xây dựng từ những năm trước vẫn chưa thực hiện xong do thiếu vốn và đặc biệt là vướng giải phóng mặt bằng.

Hữu Nguyên
vne