|
R9 Tuyệt Đỉnh Tôn Sư
Join Date: Dec 2008
Posts: 44,699
Thanks: 262
Thanked 591 Times in 456 Posts
Mentioned: 0 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 1 Post(s)
Rep Power: 61
|
Cuộc tàn phá thảm khốc lăng mộ Trần Minh Tông
Đại công trường đắp đập thủy lợi Trại Lốc đă tàn phá nhẫn tâm toàn bộ lăng mộ khổng lồ của vua Trần Minh Tông.
Sau khi rời núi Băi Bắn, nơi có lăng Tư Phúc (An Sinh, Đông Triều, Quảng Ninh), tôi ṿng về thôn Trại Lốc. Ngay đầu thôn, có tấm biển chỉ đường lên đền Thái.
Đền Thái là một gian nhà cấp bốn nhỏ xíu, xây h́nh chữ Đinh nằm giữa quả đồi, lẩn khuất sau những tán vải um tùm. Ông Nguyễn Văn Yên, người trông nom, hương khói đền và ông Nguyễn Hữu Tâm đang ngồi uống nước trước sân đền.
Ông Tâm chỉ tay về các hướng và tả cho tôi dấu vết công tŕnh đền Thái khi xưa. Th́ ra, di tích đền Thái mới được các nhà khoa học khai quật năm ngoái. Người dân thôn Trại Lốc tham gia đào bới rất đông, chia làm hai đợt, suốt mấy tháng liền, mới làm lộ ra chân móng, đường hào công tŕnh cực kỳ hoành tráng khi xưa.
Cổ vật khai quật ở di tích Thái Miếu.
Đền Thái vốn là một công tŕnh được coi như Thái Miếu của Vương triều Trần khi xưa. Các nhà khoa học đă đào bới, làm phát lộ nền móng rộng tới 2 héc-ta, choán hết cả quả đồi. Theo lời ông Yên, các nhà khoa học đă thu gom được cả chục xe tải gạch ngói, đá tảng, là các di vật quư chở đi. C̣n cả đống di vật vẫn xếp ngổn ngang sau đền.
Sau khi làm phát lộ di tích, các nhà khoa học ghi chép rồi lại thuê dân lấp lại như cũ. Hiện các gia đ́nh sở hữu quả đồi này đă nhận tiền bồi thường. Chưa rơ khi nào Nhà nước sẽ tiến hành phục dựng Thái Miếu khổng lồ này.
Rất nhiều gạch thời Trần nằm dưới ḷng đất ở nơi từng là Thái Miếu.
Theo ông Yên, đền Thái hiện tại do nhân dân dựng lại cách nay hơn chục năm để thờ 3 vị vua là Trần Hiến Tông, Trần Anh Tông và Trần Minh Tông. Lăng mộ 3 vị vua Trần này đều nằm ở thôn Trại Lốc, ngay sau đền Thái. Ông Nguyễn Hữu Tâm đă nhiệt t́nh dẫn tôi đi t́m lăng mộ của vua Trần Minh Tông.
Đứng trên con đập hùng vĩ, ông Tâm chỉ tay xuống phía chân đập và bảo: “Ngay dưới chân đập, chỗ băi bằng kia là lăng mộ vua Trần Minh Tông đấy! Chỉ vài người lớn tuổi chúng tôi là c̣n biết đến lăng mộ của ông Minh Tông thôi. Giờ lăng mộ biến mất rồi, không có sự chỉ dẫn của chúng tôi, các nhà khảo cổ cũng khó mà xác định được vị trí”.
Tôi và ông Tâm tụt xuống chân đập và định vị lăng mộ khổng lồ của một vị vua Trần nổi tiếng thế kỷ 14. Tôi loanh quanh trên khoảng đất rộng mênh mông lọt giữa khe đồi, song tuyệt nhiên không t́m thấy dấu tích ǵ, dù là một mẩu gạch, một viên đá.
Quang cảnh khu vực có lăng mộ Trần Minh Tông khi xưa.
Theo lời ông Tâm, khu vực này từng có tên là Khe Gạch. Địa danh Khe Gạch vốn là một khu dân cư thuộc thôn Trại Lốc. Năm 1970, gia đ́nh ông Tâm đến định cư ở ngay chân đồi Khe Gạch, cách lăng mộ vua Trần Minh Tông khoảng 150m. Lăng mộ khi đó nằm dựa vào chân đồi, ngay cạnh con suối. Địa thế nơi đặt lăng mộ rất đẹp.
Ngày đó, ông Tâm là chi hội trưởng người cao tuổi của thôn, được nhân dân giao trông nom, hương khói khu lăng mộ này. Khi đó, lăng mộ đă đổ nát, nhưng di vật vẫn c̣n rất nhiều, nằm la liệt trên mặt đất. Cả một khu vực rộng mênh mông có vô vàn bia đá, tượng, bụt, gạch ngói, bệ đá. Đặc biệt, lăng mộ vẫn c̣n nguyên 8 cửa lên xuống, với mỗi cửa là 2 con “sấu đá” (cách gọi của địa phương, gần giống như rồng đá), tổng cộng là 18 con. Theo ông Tâm, lăng mộ vua Trần Minh Tông ở chân đồi Khe Gạch là lăng mộ lớn nhất, đẹp nhất và c̣n nguyên vẹn nhất khi đó.
Cách đây hơn 30 năm, tại lăng mộ Minh Tông vẫn c̣n 18 con sấu đá như thế này.
Mưa nắng mài ṃn mấy trăm năm, khiến những phiến đá lớn lộ ra. Cả những súc gỗ lớn, là cũi của mộ cũng lộ ra ngoài, nhưng đă mục nát. Dù công tŕnh lăng mộ đă đổ nát từ hàng trăm năm trước, nhưng dấu tích vẫn c̣n. Dựa vào các vết tích đó, các nhà khoa học có thể phục dựng lại lăng mộ như xưa.
Thế nhưng, đại công trường đắp đập thủy lợi Trại Lốc, đă tàn phá nhẫn tâm toàn bộ lăng mộ khổng lồ của vua Trần Minh Tông.
Theo lời ông Tâm, cuộc đắp đập Trại Lốc làm hồ chứa nước phục vụ nông nghiệp diễn ra từ những năm đầu thập kỷ 80, đến tận năm 1986 mới hoàn thành. Con đập khổng lồ này chặn suối Trại Lốc, tạo ra một cái hồ lớn để trữ nước. Đập nằm cách lăng mộ Minh Tông khoảng 200 mét và cao gần 30m.
Việc xây dựng đập Trại Lốc đă phá hủy toàn bộ lăng vua Trần Minh Tông.
Để đắp được con đập này, hàng chục máy xúc, máy ủi, cả ngàn nhân công được huy động đào bới rầm rập ngày đêm. Những chiếc máy ủi đă ủi phăng khu lăng mộ, những chiếc máy xúc xúc đất, rồi xe tải chạy vọt qua lăng mộ đổ đất đắp thành con đập cao lừng lững.
Ông Tâm tiếc nuối: “Tôi nh́n cảnh người ta phá tung lăng mộ lấy đất đắp đập mà đau ḷng lắm. Khi máy ủi, máy xúc móc lăng mộ lên, thấy gạch đá nhiều lắm, những tảng đá lớn, tượng lớn chất thành đống lớn đống bé. Nhưng đá sỏi không dùng đắp đập được, họ chỉ moi lấy đất sét thôi. Một lượng gạch, đá được ủi kè ngoài chân đập, c̣n lại họ ủi hết tượng, bụt, rồng phượng xuống hố rồi lấp lại. Đập làm xong, th́ lăng mộ biến mất hoàn toàn”.
Người ta đă đào hố, ủi tất cả cổ vật xuống ḷng đất và chôn lấp lại.
Ông Tâm cũng như những người lớn tuổi ở thôn Trại Lốc kể rằng, vào đúng đêm 29, 30 và mùng 1 Tết năm 1979, có một nhóm người Trung Quốc đào bới, t́m kiếm ở quanh mộ vua Trần Minh Tông, Trần Anh Tông và Trần Hiến Tông. Chính mắt ông Tâm thấy họ mang theo gia phả, bản đồ cổ, vác dao, thuổng, súng kíp và dắt chó đi t́m kiếm kho báu.
Nhóm người này đào một số địa điểm trong đêm, rồi mất tích vào sáng mùng 2 Tết. Ông Tâm và mọi người kéo ra, th́ thấy những hố đào ở 3 ngôi mộ vua đều có dấu đáy chum. Ông Tâm khẳng định rằng, nhóm người này đă lấy đi… kho báu!
Theo ông Tâm, khu vực Khe Gạch là nơi có rất nhiều cổ vật. Ngay cả bây giờ, chỉ cần bới lớp đất lên, sẽ thấy gạch ngói, cổ vật bằng đá rất nhiều dưới ḷng đất. Sở dĩ khu vực này gọi là Khe Gạch, v́ dưới ḷng đất toàn là gạch ngói, đồ gốm. Theo đó, ngoài lăng mộ vua Trần Minh Tông, Thái Miếu, khả năng khu vực này c̣n có một công tŕnh rất lớn mà chưa được biết đến.
Con đường chở đất đắp đập chạy xuyên qua lăng mộ.
Theo “Đại Việt sử kư toàn thư” th́: “Mùa xuân, tháng 2, ngày 19, Thượng Hoàng Trần Minh Tông băng ở cung Bảo Nguyên, miếu hiệu là Minh Tông… Mùa đông, tháng 11, ngày 11, táng Minh Tông ở Mục Lăng”.
Theo sách “Triều Trần thánh tổ các xứ địa đồ”, th́ Mục Lăng có 3 nền. Nền ở trong dài rộng đều 2 trượng (6,6m), cao 2 thước, mở cửa rộng 4 thước. Nền thứ hai, Đông - Tây dài 3 trượng (9,9m), rộng 2 trượng (6,6m), cao 1 trượng (3,3m). Chiều Nam – Bắc dài 3 trượng, rộng 1 trượng, cao 1 thước… Bên ngoài, phía trái, phải có hai nền, mỗi nền dài 24 trượng 5 thước (79,2m), rộng 2 trượng 7 thước (8,91m), cửa rộng 4 thước, đều có lân đá, thềm đá…
Cuộc điền dă của các nhà khoa học vào các năm 1968 và 1973 cho thấy giới hạn ngoài cùng của lăng h́nh chữ nhật, một chiều dài 145m, một chiều 28m. Như vậy, lăng mộ này có quy mô lên tới 4.060 mét vuông, quả là một lăng mộ vĩ đại.
Tiếc rằng, công tŕnh lăng mộ cực kỳ hoành tráng của vị vua Trần Minh Tông chưa được khai quật, nghiên cứu, đă vĩnh viễn biến mất bởi sự vô ư thức của con người.
*
Vua Trần Minh Tông tên húy là Trần Mạnh, sinh ngày 21 tháng 8 năm Canh Tư (1300). Ông là con thứ 4 của vua Trần Anh Tông. Mẹ là Chiêu Từ Hoàng Thái Phi. Ông làm vua từ năm 14 tuổi, ở ngôi 15 năm, làm Thượng Hoàng 28 năm. Ông mất ngày 19 tháng 2 năm Đinh Dậu (1357), thọ 58 tuổi.
C̣n tiếp…
Phạm Ngọc Dương
VCTnews
|