Vụ dưa hấu “phát nổ” đồng loạt trên diện tích 47 ha ở tỉnh Giang Tô đă khiến người ta phải xem xét lại phương thức gieo trồng của nông dân Trung Quốc.
Vụ việc này đă trở thành tâm điểm chú ư của dư luận vốn đang đặt ra nhiều nghi vấn về các phương thức gieo trồng, t́nh trạng sử dụng phân bón và thuốc kích thích tăng trưởng thái quá gây nguy hại cho an toàn thực phẩm.
Vụ này xảy ra sau khi có một loạt những phát hiện về chất cadmium có trong gạo, chất độc melamine trong sữa, chất thạch tín trong sữa đậu nành và chất đốt mỡ trong thịt lợn “siêu nạc”...
So với các vụ bê bối kể trên, vụ dưa hấu tự vỡ hàng loạt chỉ là “chuyện nhỏ” và chỉ trở thành tâm điểm chú ư sau khi đài truyền h́nh nhà nước CCTV đưa tin. CCTV cho rằng việc sử dụng chất kích thích tăng trưởng forchlorfenuron (hợp pháp) đă làm biến dạng quả dưa hấu và làm cho hạt của dưa hấu bị “bạch tạng”. Chỉ có điều, người ta hiện chưa thể lư giải v́ sao dưa hấu ở được trồng những thửa ruộng không bị phun hóa chất cũng bị nổ tung. Giáo sư Wang Liangju, giảng viên Đại học Nông nghiệp Nam Kinh, nhận định phần lớn dưa nổ vào thời điểm có một cơn mưa lớn đổ xuống sau thời kỳ hạn hán dài.
Theo Tân Hoa Xă, Chính phủ Trung Quốc cho phép nông dân sử dụng forchlorfenuron với điều kiện phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định về liều lượng. Tại Mỹ, nông dân cũng đă dùng forchlorfenuron để kích thích sự tăng trưởng của kiwi và nho. Hàng loạt cuộc kiểm tra cho thấy hóa chất mà nông dân ở Giang Tô sử dụng không gây nên bất kỳ tác hại nào.
Những người nông dân trồng dưa hấu ở Giang Tô cho biết chất kích thích tăng trưởng forchlorfenuron có thể giúp họ thu hoạch dưa hấu sớm hơn, với kích thước và giá cả tăng thêm 20%. Các chuyên gia nông nghiệp cho biết chất forchlorfenuron đă được sử dụng rộng răi ở Trung Quốc từ những năm 1980. Một số cho rằng chất này không thích hợp với dưa hấu, nhưng cũng không gây nguy hại cho sức khỏe của người tiêu dùng.
Chuyên gia Cui Jian, giám đốc Viện nghiên cứu rau quả tại Viện hàn lâm Khoa học Nông nghiệp Thanh Đảo, nói: "Nói chung, chúng tôi không khuyến nghị việc dùng chất kích thích tăng trưởng vào việc gieo trồng dưa hấu v́ loại quả này rất nhạy cảm. Chất kích thích có thể làm biến dạng dưa hấu và người ta sẽ không muốn mua chúng. Mùi vị của dưa hấu sử dụng chất kích thích tăng trưởng cũng không được ngon cho lắm và khâu bảo quản gặp khá nhiều khó khăn, nhưng không hề gây hại cho người tiêu dùng”.
Các nhóm bảo vệ môi trường cho rằng việc sử dụng thái quá các hóa chất nông nghiệp đang trở thành một vấn đề nghiêm trọng hơn vấn đề sử dụng các chất kích thích tăng trưởng. Ông Pan Jing thuộc tổ chức Greenpeace nói nông dân muốn rút ngắn thời gian gieo trồng, trong khi chính quyền lại quan tâm đến việc nâng cao sản lượng để thỏa măn nhu cầu lương thực ngày càng gia tăng ở trong nước.
Mặc dù bị lâm vào t́nh thế khó xử, nhưng các giới chức hữu quan ở Trung Quốc gần đây cũng đă khuyến khích công luận tố cáo nhưng thủ đoạn sai trái liên quan đến an toàn thực phẩm. Quan chức Zhang Yong, đứng đầu Ủy ban an toàn thực phẩm Trung Quốc – một cơ quan ngang bộ, đă ca ngợi các phương tiện thông tin đại chúng “đang đóng một vai tṛ giám sát quan trọng”.
Nhiều nông dân ở tỉnh Hồ Bắc đă áp dụng hai phương thức trồng trọt rau quả theo tiêu chí “để ăn” và “để bán”.
Đáng ngại hơn là một công tŕnh nghiên cứu của Đại Nông nghiệp Nam Kinh ước tính 1/10 sản lượng gạo của Trung Quốc có thể bị nhiễm chất Cadmium, một kim loại nặng có thể ảnh hưởng tới hệ thần kinh. Công tŕnh này đă gây ra một cơn hoảng loạn khi được công bố trên tạp chí Caixin hồi đầu năm nay.
Nhiều người tiêu dùng “cẩn thận” ở Trung Quốc đang chuyển sang mua các loại nông sản nước ngoài nhập khẩu: đắt hơn nhưng xem ra an toàn hơn. Chỉ có điều họ dễ bị giới thương nhân đánh lừa v́ trong tuần này, Hiệp hội Công nghiệp hoa quả Quảng Đông từng nói với cánh phóng viên rằng phần lớn “trái cây nhập khẩu” đều được gieo trồng ở Trung Quốc.
Minh Châu (tổng hợp)
(Tầm nh́n)