Liên quân tiếp tục bắn phá Libya

Lực lượng của ông Muammar Gaddafi đã rút khỏi Benghazi sau khi các cuộc không kích của phương Tây phá hủy phần lớn xe tăng, xe bọc thép của họ

Phe liên quân đang đẩy mạnh các cuộc tấn công ở Libya khi sứ mệnh của họ hiện nay không chỉ nhằm loại trừ khả năng phòng không mà còn nhằm vào sự kiểm soát trên mặt đất của các lực lượng trung thành với nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi. Đáp lại, ông Gaddafi thề sẽ tiến hành “chiến tranh lâu dài” chống lại lực lượng liên quân.

Một mục tiêu của lực lượng trung thành với ông Gaddafi bị trúng đạn của liên quân
ở bên ngoài Benghazi. Ảnh: REUTERS

Các cuộc không kích dữ dội

Phe nổi dậy cho hãng tin Reuters biết lực lượng phương Tây đã không kích xuống lực lượng của ông Gaddafi ở xung quanh thị trấn Ajdabiyah từ tối 20-3 đến rạng sáng 21-3. Trong khi đó, một phóng viên AFP cho biết lực lượng của ông Gaddafi tại Benghazi hôm 21-3 đã rút về thị trấn Ajdabiyah, cách đó 100 km, sau khi các cuộc không kích của phương Tây đã phá hủy phần lớn xe tăng, xe bọc thép của họ. Lực lượng nổi dậy đã rời thành phố Benghazi theo sau sự rút quân này để tiến đến Ajdabiyah. Họ cho biết sẽ quyết tâm chiếm lại thị trấn chiến lược này trong ngày 21-3.

Thế giới tiếp tục phản đối Tổng Thư ký Liên đoàn Ả Rập Amr Moussa hôm 20-3 chỉ trích chiến dịch quân sự tại Libya “đã vượt ra ngoài mục tiêu áp đặt vùng cấm bay” và không đúng với mong muốn của tổ chức này là bảo vệ dân thường chứ không phải ném bom vào dân thường. Ông cho biết sẽ kêu gọi một cuộc họp của Liên đoàn Ả Rập để xem xét lại sự ủng hộ của họ đối với sự can thiệp quân sự vào Libya. Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan ngày 21-3 kêu gọi “chấm dứt sớm nhất có thể” hành động can thiệp quân sự đa quốc gia ở Libya. Bộ Ngoại giao Belarus tối 20-3 cũng ra tuyên bố yêu cầu chấm dứt ngay lập tức mọi hành động quân sự chống Libya. Bên cạnh đó, Bộ Ngoại giao Indonesia ngày 21-3 kêu gọi thúc đẩy tiến trình dân chủ, hòa bình tại Libya, ngăn chặn bạo lực và xung đột. Trong khi đó, Bắc Kinh hôm 21-3 đã gia tăng chỉ trích các cuộc không kích của phương Tây xuống Libya. Nhật báo China Daily (Trung Quốc) cáo buộc các nước ủng hộ không kích Libya vi phạm luật lệ quốc tế và đe dọa gây ra tình trạng hỗn loạn mới ở Trung Đông.

Trước đó, chính phủ Libya cho biết trong các cuộc không kích vào đêm 20-3, một tên lửa của lực lượng liên quân đã phá hủy hoàn toàn tòa nhà hành chính trong dinh thự của ông Gaddafi. Ông Moussa Ibrahim, người phát ngôn của Chính phủ Libya, tuyên bố: “Đây là một vụ đánh bom dã man, có thể làm thiệt mạng hàng trăm dân thường vì họ đang tụ tập cách đó chỉ khoảng 400 m”. Ông cũng lên án “sự mâu thuẫn trong các phát biểu của phương Tây” khi họ tuyên bố bảo vệ dân thường nhưng vẫn đánh bom vào nơi mà họ biết dân thường đang có mặt.

Tuy nhiên, người phát ngôn Chính phủ Pháp Francois Baroin cho đài Canal+ biết họ không có thông tin về việc thường dân bị sát hại trong các cuộc không kích.

Hiện chưa rõ ông Gaddafi ở đâu vào thời điểm tòa nhà bị tên lửa san bằng. Tuy nhiên, theo hãng tin AP, lực lượng liên quân dường như muốn chứng tỏ rằng ông Gaddafi giờ đây không còn an toàn nữa, cho dù đã xuất hiện những tranh cãi rằng liệu nhà lãnh đạo Libya này có phải là một mục tiêu của sứ mệnh hay không.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Liam Fox không loại trừ khả năng tiến hành một sứ mệnh để ám sát ông Gaddafi. Tương tự, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates cho rằng sẽ không “khôn ngoan” nếu lực lượng liên quân tìm cách tiêu diệt nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi.

Anh, Pháp tăng lực lượng

Chiến sự vẫn diễn ra bất chấp việc quân đội Libya công bố lệnh ngưng bắn vào tối 20-3. Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Tom Donilon cho rằng lệnh ngưng bắn này là “không thực tế” và đã bị vi phạm tức thì sau đó.

Tuyên bố trong chuyến thăm Ai Cập, nước láng giềng phía Đông của Libya, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon bày tỏ hy vọng quân đội Libya giữ đúng cam kết, thực hiện tuyên bố ngừng bắn mới. Trong khi đó, quan chức Anh nói rằng sẽ xem xét cam kết của Tripoli về lệnh ngừng bắn dựa trên cơ sở hành động, không phải lời nói.

Một tòa nhà bên trong dinh thự của ông Gaddafi bị tên lửa san bằng. Ảnh: REUTERS

Quân đội Mỹ cho biết các cuộc không kích của liên quân đã làm tê liệt hệ thống phòng không quân đội của Gaddafi và một vùng cấm bay đã được triển khai ở nước này. Trong động thái củng cố sức mạnh cho lực lượng liên quân, Pháp xác nhận đã cử một loạt tàu đến Libya, trong đó có 3 tàu khu trục nhỏ, một tàu chở nhiên liệu và tàu sân bay Charles de Gaulle với thủy thủ đoàn 2.000 người và 20 máy bay chiến đấu.

Bộ Quốc phòng Anh thông báo sẽ huy động 2 tàu khu trục loại nhỏ của Anh là HMS Wesminter và HMS Cumberland, triển khai máy bay đến một căn cứ quân sự ở Ý để chuẩn bị tham gia đợt tấn công Libya mang tên “Chiến dịch Ellamy”. Trong khi đó, chính phủ Ý và Đan Mạch xác nhận máy bay chiến đấu của họ đã tham gia thực thi vùng cấm bay ở Libya.

Giá dầu tăng mạnh Giá dầu đã tăng hơn 2 USD sau khi Mỹ cùng các nước đồng minh tiến hành hàng loạt cuộc không kích nhằm vào Libya. Giá dầu thô Brent đã tăng 2,26 USD (116,9 USD/thùng), trong khi dầu thô ngọt nhẹ tại thị trường Mỹ tăng đến 2,12 USD (103,19 USD/thùng). Theo giới phân tích, chiến dịch can thiệp quân sự của phương Tây đã dẫn đến những lo ngại về việc nguồn cung bị gián đoạn bởi Libya là quốc gia sản xuất dầu lớn thứ 12 của thế giới. Trong những tuần qua, giá dầu thô vốn đã bị chao đảo khi các thị trường phải đối mặt với hàng loạt vấn đề, trong đó có trận động đất ở Nhật Bản. “Tôi có thể thấy sự bất ổn và lo sợ đã đẩy giá dầu lên cao trong thời gian ngắn. Trong bối cảnh hiện nay, có vẻ như Libya đã làm tăng thêm mối lo ngại. Cho đến nay, ông Gaddafi vẫn cương quyết chiến đấu. Chúng ta sẽ còn thấy giá dầu tăng mạnh trong tuần này”, chuyên gia phân tích Matthew Lewis của CMC Markets nói với đài BBC. Huệ Bình