Tại cuộc họp báo chung trong chuyến thăm của ông đến Washington, chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã tuyên bố rằng "Ở Trung Quốc, vẫn còn rất nhiều cần phải được thực hiện về nhân quyền". Nhưng ý ông Hồ không nhằm nói đến những gì chúng ta tưởng rằng ông muốn nói đến.
Ngày hôm qua, chủ tịch Trung Quốc Hồ Cẩm Đào đã thực hiện một lời bình luận, về mặt nổi có vẻ như là một lời thú nhận thẳng thắn một cách bất thường.
"Tại Trung Quốc, vẫn còn rất nhiều điều cần phải được thực hiện về nhân quyền", ông đã tuyên bố như thế với các phóng viên tại một cuộc họp báo chung trong chuyến thăm nhà nước của mình tới Washington.
Có lẽ điều ấy mang lại một chút gì đó cho quý bạn và tôi, nhưng không phải là những loại mà nhà lãnh đạo Trung Quốc bình thường thừa nhận.
Vấn đề chính là, ông Hồ Cẩm Đào đã không nhằm nói đến những gì chúng ta tưởng rằng ông muốn nói đến.
Ví dụ như, bạn có thể tưởng rằng, một trong những điều quan trọng mà cần phải được thực hiện là trả tự do cho Lưu Hiểu Ba, nhân vật bất đồng chính kiến đoạt giải Nobel Hòa bình đang chịu án tù 11 năm. Vì là đồng tác giả một lời kêu gọi cho quyền tự do dân chủ, ông đã bị kết tội là "lật đổ quyền lực nhà nước".
Đối với Tổng thống Obama, người đã áp lực ông Hồ nên thả tự do cho ông Lưu, đây chính là một trường hợp vi phạm nhân quyền phổ quát rõ rệt - quyền tự do ngôn luận.
Tuy nhiền, đối với chủ tịch Trung Quốc, đấy là một trường hợp thuộc về âm mưu bội phản, lật đổ nhà nước.
Việc cầm tù ông Lưu Hiểu Ba "không phải là một vấn đề thuộc về nhân quyền và chúng tôi đã nêu rõ lập trường của chúng tôi", trước chuyến đi của Hồ Cẩm Đào, phó Ngoại trưởng Cui Tiankai đã từng tuyên bố.
Hồ cho biết chính phủ của mình đã chuẩn bị để "tham gia vào các cuộc đối thoại và trao đổi với Hoa Kỳ trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ của nhau" trong các câu hỏi về vấn đề nhân quyền.
Thông thường thì các nhà ngoại giao Mỹ đã hiểu, điều ấy có nghĩa là Bắc Kinh hy vọng họ "tôn trọng" các định nghĩa của Trung Quốc về nhân quyền. Như trong các cuộc đối thoại Mỹ-Trung về nhân quyền, tưởng là hai bên đã nói chuyện với nhau về cùng một ý nghĩa nhưng kỳ thực là hai điều khác nhau.
Hu đã đúng, và Obama đã ủng hộ ông khi ông nói rằng Trung Quốc đã thực hiện những "tiến bộ to lớn" trong nhân quyền. Ba mươi năm trước, chưa nói đến chuyện ở đâu, người dân Trung Quốc còn không thể tự do chọn lựa công ăn việc làm của mình.
Và nhân quyền bao gồm các quyền về kinh tế. Trung Quốc đã cải thiện được mức sống tuyệt vời quá mức mong đợi cho một khối lượng cực lớn của người dân mình.
Đó là những ý nghĩa mà ông Hồ muốn nhắm đến khi ông nói về rất nhiều điều còn cần phải được thực hiện. Lưu Hiểu Ba, và tất cả những người chỉ trích khác mà chính phủ đã nhốt, biết rõ tất cả những điều ấy. Tuy nhiên, có vẻ không có ý định cho người dân thường Trung Quốc được biết. Theo các báo cáo cho biết, khi vấn đề nhân quyền được đưa ra trong buổi họp báo, các màn hình ở Trung Quốc bị nhòa trắng, theo báo cáo. Dường như không một ai ở đây nghe được toàn bộ lời nói của vị chủ tịch nước.
Nguồn:
Peter Ford, Christian Science Monitor
Lê Quốc Tuấn, X-Cafe chuyển ngữ
20.01.2011