Ông Bà Khai Trí trong toà soạn báo Thiếu Nhi trước 75






Nghe anh Hùng Tâm kể, tôi cảm thấy sững sờ và kính phục cụ Khai Trí với nhiệt tâm và công sức của chỉ một cá nhân mà vẫn muốn thực hiện những dự án lớn lao như Encyclopedia. Anh Hùng Tâm kể tiếp :

“ Sau năm 1975, cha tôi bị đi tù. Khi ở trại cải tạo về, ông lại có ý định trở lại với ngành sách vở.

Ông đã bỏ ra thì giờ, tiền bạc, đi tìm mua lại những sách cũ đã bị thất lạc, bị tịch thu hay thất thoát ra ngoài đem về cất giữ.

Lúc nhận được giấy bảo lãnh qua Mỹ, ông đã có trong tay trên 3000 cuốn sách thuộc nhiều loại khác nhau.

Ông đã cố gắng chuyển số sách ấy ra hải ngoại với mục đích mang tiếng Việt ra hải ngoại cho người Việt.


Trong phòng khách nhà ông Khai Trí trước 75






Ra đến hải ngoại ông đi thăm tất cả các tiệm sách ở đây và
nhận ra 90% số sách ông mang qua đều đã được tái, xuất bản và đang bày bán.

Ông vô cùng thất vọng, vì cảm thấy không còn làm gì được nữa đành phải trở về lại Việt Nam.

Toàn gia đình của ông bà Khai Trí





Lần này, ông đi mua tất cả những cuốn sách được xuất bản ở hải ngoại sau 75 trong kỳ vọng đem về cho dân trong nước có cơ hội được đọc sách hải ngoại.

Tuy nhiên khi về đến Việt Nam, ông bị chận lại và bị bắt bỏ tù lần nữa.

Tất cả số sách ông mang về bị tịch thu và ông vào tù với tội danh '‘mang văn hoá đồi trụy vào trong nước’.”

“Vào những giờ phút bất lực cùng cực, ông vẫn chưa chịu thua, ông tiếp tục tự mình soạn ra những cuốn sách để lại cho hậu thế.

Đó là cuốn Thơ tình Việt Nam và thế giới.

Ông tập trung những lá thư tình của Việt Nam và thế giới, Bắc, Trung, Nam về để soạn thảo.

Ông muốn nói lên một điều là thơ tình hay tình yêu không phân biệt quốc gia hay cộng sản. Ông đã yêu cầu được in và xuất bản tại Sài Gòn.


Bài vị bà Khai Trí





Buổi ra mắt sách được tổ chức tại Thư Viện Quốc Gia Việt Nam tại Sài Gòn vào dịp kỷ niệm 300 năm thành lập Sài Gòn.

Trong ngày ra mắt sách, ông đã yêu cầu không có chào cờ cộng sản và những người lên lãnh giải cho cuốn sách ấy là những người đã từng ngồi tù trong trại cải tạo.

Mục đích ông muốn cho họ thấy, là họ làm việc có chính nghĩa và trong đất cộng sản họ vẫn được quyền lãnh quyển sách được trao giải đó.

Đây là việc làm đáng giá và đáng ghi nhớ ở Việt Nam, tại một quốc gia cộng sản không có tự do mà ông cụ vẫn làm, mà làm được.

Đằng sau cuốn sách có ghi tên ông, " chủ nhà sách Khai Trí soạn và xuất bản.”


Ông bà Khai Trí năm 1983





“Ngoài ra còn một việc làm thứ hai mà ông đã l àm được ở Việt Nam là đi đòi tiền bản quyền cho một số tác giả viết trước 1975, mặc dù các tác giả đã xuất ngoại, nhưng ông vẫn đòi được.

Ông đã gởi tiền đòi được qua cho tôi ở hải ngoại và tôi cầm tiền trao lại cho các tác giả ấy.”

Câu chuyện anh Hùng Tâm kể về cụ Khai Trí làm tôi vô cùng xúc động.

Không biết tỏ nỗi cảm phục cách nào hơn, tôi chỉ biết thắp nén hương lòng gởi đến cho cụ ông, cụ bà Khai Trí và cầu nguyện cho hai cụ mãi mãi thong dong ở cõi yên bình.

Từ trái sang: Giáo sư Trần Huy Bích,MC Thụy Vy (đại diện cho Nhân Ảnh Tân Văn),
anh Nguyễn Hùng Tâm (thứ nam của ông Khai Trí)





Trịnh Thanh Thủy


***