Bộ đội CS gọi cà phê “phin” là “cái nồi ngồi trên cái cốc”






Nhiều người vẫn kể về câu chuyện tiêu biểu cho hình ảnh lạc hậu của bộ đội là chuyện về cái Nồi ngồi trên cái Cốc.


Xe đạp - điếu cày - quạt nan và sự thảnh thơi buổi trưa chiến thắng





Chúng ta hãy hình dung ra một hình ảnh một tay bộ đội (bên vai đeo lủng lẳng một máy radio) làm ra vẻ bình thản bước vào một tiệm cà phê đông người.

Tay này kéo ghế ngồi tại bàn, mở radio ra nghe nhưng kín đáo quan sát các thức uống khách đang dùng trong tiệm mà (với y ta) có một món là lạ ở trên bàn của những người khách ngồi gần.

Chủ tiệm thấy khách là bộ đội, vội bước đến hỏi :

– Anh bộ đội dùng thứ gì đây? (có nghĩa là ông quyền muốn uống thứ gì chủ bán trong tiệm).

Tay bộ đội này rụt rè chỉ ngón trỏ vào món (mà y không biết tên gọi) đó, nói:

– Cho tớ (bộ đội thường xưng hô cậu tớ trong giao tiếp) uống cái món đấy đấy. .

– Món gì ? Chủ tiệm ngạc nhiên, hỏi lại ỵ .

– Cái món… như là cái Nồi ngồi trên cái Cốc đó. Tay bộ đội trả lời.

Nhìn theo ngón tay của bộ đội chỉ, chủ tiệm và những người khách ngồi gần bên nghe được phải nín cười (cười công khai lúc đó thì coi chừng mắc vạ chẳng chơi).






Thì ra cái Nồi ngồi trên cái Cốc trong lời nói của bộ đội là ly cà phê Phin.

Cái nồi là cái lọc cà phê bằng Nhôm đặt nằm trên trên một cái ly thủy tinh.

Món cà phê Phin này du nhập vào nước Việt (cả ba miền Nam.Trung.Bắc) từ thời Tây thực dân chứ đâu có phải là thức nước uống mới lạ gì. Vậy mà các bộ đội miền Bắc khi đó lại không biết đến nó. Quá sức lạc hậu !






Có người bào chữa cho là món cà phê Phin có thể là một thức uống xa xỉ trong một xã hội nghèo đói như xã hội CS miền Bắc khi đó.

Có thể trong các hàng quán thông thường (cửa hàng giải khát quốc doanh) không có nên bộ đội mới không biết đến hình thù nó ra sao. Giờ bắt gặp, thấy lạ nên mới hỏi.



https://www.youtube.com/watch?v=5ahPyGCFMAE



Trong thực tế, hầu như ở bất cứ quốc gia nào cũng đều có những thứ hàng thuộc loại xa xỉ, mắc tiền mà người dân nghèo nơi đó không dám dùng (vì không dư giả tiền bạc) nhưng họ vẫn biết có sự hiện hữu của chúng trên đời này.

Còn như không biết đến chúng (như món cà phê Phin nhan nhản ở các nước) thì chỉ do người dân bị chính quyền nơi đó bịt mắt không muốn cho biết mà thôi.

Chuyện cái Nồi ngồi trên cái Cốc tưởng như là một chuyện đùa (kiểu chuyện khó tin nhưng có thật) đã được truyền miệng như một câu chuyện cười dân gian kể từ đó.





Nhưng, chỉ vài năm sau, nhiều cán bô CS khác (sau khi đã sống trong miền Nam rồi) đã cãi cối cãi chầy với người viết bài này là làm gì mà có chuyện bộ đội như Mán Về Thành được.

Các cán bộ này cho là một quân đội từng đánh thắng hai tên Đế quốc sừng sỏ của thế giới là Pháp và Mỹ thì nhất định quân đội đó không thể nào… Cả Quỷnh như vậy được.

Tất cả chỉ là luận điệu tuyên truyền của bọn địch thôi (nhằm làm giảm hình ảnh hào hùng, thanh nhã của bộ đội) và có nhiều người trẻ bây giờ cũng tin là vậy.


Các bộ đội đang tò mò ngắm nghía một cái radio, có lẽ được người phụ nữ trong hình chào bán.





Nhưng những hồi ức của các cán binh kể lại (trong trang báo QDND) ở dưới đây cho chúng ta thấy các chuyện tương tự cái Nồi ngồi trên cái Cốc đã từng xẩy ra .… xin trích…

“Tôi ra gọi một chiếc xe lam. Cậu y tá tên Thành, người Thái Bình ở trung đoàn bộ được điều đi giúp tôi lấy giấy in báo.

Khi ra đường thấy chiếc xích lô máy chở nước đá cây đang lóng lánh bảy sắc cầu vồng trong nắng tháng Năm Saigon, vì dân quê đi bộ đội là vào rừng, lần đầu tiên đến thành phố nên Thành không biết đó là thứ gì , Thành níu vai tôi la toáng lên :

- “ Anh Khôi ơi ! Kim cương ! Kim cương nhiều chưa kìa !”.

Tôi nín cười, mắng :

- “ Im đi, họ cười cho đấy, đó là nước đá, họ làm đông nước thành đá !”. …





Ngay buổi sáng 1.5.1975 đi chợ mua chục con cá lóc.

Anh về đếm mãi vẫn cứ 12 con, bèn lật đật ra chợ tìm cho được bà bán cá trả lại hai con vì “tội người ta” , “buôn bán kiểu này thì lời cái gì”.

Khi anh tìm được bà bán cá, bà cười toáng lên :

“Chú giải phóng ơi, “một chục” ở đây là 12 chứ không phải mười nghen !”.





Anh về kho nấu bữa tối, còn hai con cá để lại ngày mai , anh cho vào chỗ bồn cầu vì thấy ở đó có nước !

Sáng mai anh đi bắt cá để nấu cháo thì cá không còn nữa.

Anh đi báo cáo thủ trưởng, tưởng có người làm mồi nhậu ban đêm.

Đến nơi ai cũng ôm bụng cười vì cá thì mất, mà cầu thì tắc , phải nhờ ông thợ hàng xóm sang thông hộ”. … hết trích.


Dinh Độc Lập ngày 30 Tháng Tư, 1975. (Hình: Francoise Demulder/Wikipedia.org)





***********