|
R9 Tuyệt Đỉnh Tôn Sư
Join Date: Jan 2005
Posts: 35,205
Thanks: 29,960
Thanked 20,460 Times in 9,371 Posts
Mentioned: 163 Post(s)
Tagged: 0 Thread(s)
Quoted: 813 Post(s)
Rep Power: 85
|
Nguyễn Danh Lam
2-5-2025
Sau cột mốc kỷ niệm 50 năm đă qua, dưới góc nh́n từng được đứng ở cả hai phía, ḿnh có mấy ghi nhận. Ḿnh đă ở Việt Nam hơn 40 năm, được đi, sống, làm việc trên cả ba miền Nam, Trung, Bắc. Khi qua Mỹ, 10 năm nay, ḿnh cũng đă được tới hầu hết những thành phố có sự hiện diện đông nhất của cộng đồng gốc Việt, tiếp xúc với nhiều người. Nói vậy, hầu mong cái nh́n của ḿnh sẽ ít chủ quan, không phải “ếch ngồi đáy giếng”, hay là “bọn này, bọn kia”.
Nói về ḥa giải, khởi đầu, bởi một nhân vật cao cấp phía Việt Nam, có lẽ là cố Thủ tướng Vơ Văn Kiệt, kế đến là Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và gần đây nhất là TBT Tô Lâm. Nh́n chung, đó là những lời kêu gọi- kêu gọi ḥa giải, tuy trong các văn bản chính thức không dùng cụ thể từ này.
Trong cuộc chiến đă qua, nếu nói về ḥa giải, có lẽ chỉ c̣n ba phía: Mỹ – Việt Nam – VNCH. Hiện t́nh h́nh ḥa giải Việt – Mỹ, coi như đă khá ngă ngũ, xin được phép gác qua. Vậy chỉ c̣n hai phía.
Mười năm sống tại hải ngoại, cụ thể là Mỹ, đọc vô số tài liệu, tiếp xúc rất nhiều nhân vật, ở đủ mọi giới, có những nhân vật qua Mỹ từ trước 1975, ngay mốc 1975, vượt biên, hoặc qua bằng những chương tŕnh khác như ODP, HO, bảo lănh… ḿnh thấy một nét chung, có thể tóm tắt trong một từ, họ ôn ḥa.
Minh chứng, ngay cả những nhân vật “cứng cựa” như tướng Lê Minh Đảo, lừng danh trong cuộc tử thủ Xuân Lộc, bị “cải tạo” lâu nhất trong những người bị “cải tạo” sau 1975 với 17 năm trong trại, được thả cuối cùng, nhưng trong các cuộc trả lời phỏng vấn (vẫn c̣n đầy đủ trên mạng), tinh thần của ông vẫn rất nhẹ nhàng, không thù hận, thậm chí là cảm thông, thấu hiểu cho những nhân vật ở “phía bên kia”…
Một nhân vật nhiều người biết khác là nhà thơ Tô Thùy Yên, Thiếu tá, trưởng pḥng Tâm lư chiến- nhân vật này ḿnh đă được gặp tại Houston, sau 10 năm “cải tạo” trở về, ông viết bài thơ lừng danh “Ta về”. Một bài thơ dài, buồn, nhưng không hề thấy trong ấy sự oán hận, muốn “trả thù”, mà chỉ là “Hăy kể lại mười năm chuyện cũ/Một lần kể lại để rồi thôi”, hoặc “Chút rượu hồng đây xin rưới xuống/Giải oan cho cuộc bể dâu này”…
Ḿnh c̣n có thể kể thêm nhiều nhân vật khác, để minh chứng cho sự ôn ḥa của hầu hết họ. Nhưng thiết nghĩ, cũng không cần, hơn thế, cái sự “hiền lành của người miền Nam” th́ ngay cả người ở phía Bắc cũng đă thừa nhận từ lâu. Tại sao lại vậy?
Nói về nền giáo dục VNCH trước đây, ai cũng biết, nó không hề có sự oán hận. Con nít không được mang sự oán hận trong đầu. Điều đó trở thành nền tảng nhân cách cho nhiều thế hệ.
Một nền tảng khác, khi tiếp xúc với cộng đồng gốc Việt tại Mỹ, ḿnh thấy có đến 90% (?) họ theo một tôn giáo nào đó. Thiên Chúa giáo, Phật giáo, Cao Đài… Rất hiếm, hay có thể nói, ḿnh chưa gặp một người vô thần nào trong cộng đồng xung quanh ḿnh. Và nền tảng của Phật giáo hẳn nhiên là từ bi hỉ xả; Thiên Chúa giáo là sự tha thứ…
Một nguyên nhân khác: Đời sống của hầu hết những người gốc Việt định cư tại Mỹ giờ đây hầu như ai cũng an ổn, nhà cao cửa rộng, con cái học hành đề huề. Môi trường sống b́nh an. Luật pháp giúp con người tránh xa những xung khắc. Gặp chuyện nóng mặt, người ta cũng dằn xuống, quay lui, chớ không dùng nắm đấm. Con nít lớn lên yêu từng nhành cây lá cỏ, yêu từ con sâu cái kiến cho đến rắn rết, cá sấu… Với đời sống ấy, c̣n mấy ai muốn đối địch, xung khắc, ngay cả giận mấy rồi cũng nguôi, cũng bỏ qua…
Tất nhiên, vẫn có những người chưa thể nguôi ngoai, họ vẫn nhắc lại quá khứ- điều này hoàn toàn dễ hiểu, nhưng đa số chỉ ghét chớ không thù nữa. Thậm chí có những nhân vật… làm chính trị, “chống đối”, nhưng thú thiệt, nh́n cách họ làm chính trị, ḿnh thấy nhiều chất… ngây thơ, nhiều người c̣n… ngộ nghĩnh, thậm chí làm chính trị rất… hài hước. Nhiều người ḿnh tin, kêu gọi “chống cộng đến cùng”, nhưng nếu giao khẩu súng, đưa một “tên cộng sản” tới trước mặt, kêu họ “xử” đi, họ cũng… thôi. Và những người “phía bên kia” chắc cũng hiểu điều đó. Họ đang tràn sang sống tại Mỹ, mua nhà tại Mỹ, tồn tại “lộ thiên” ngay giữa cộng đồng hải ngoại, nhưng người hải ngoại cũng có làm ǵ họ đâu, đă có vụ “xử đẹp” nào xảy ra chưa? Huống chi là những tội “tày đ́nh”, cứ đổ hết lên đầu họ?
Ḍng “kiều hối” từ Mỹ (Canada, Úc, Âu) vẫn lặng lẽ chảy qua bên kia đại dương, khách “Việt Kiều” vẫn đổ xuống từ những chuyến bay chật cứng. Chẳng phải họ đă lặng lẽ ḥa giải, chẳng cần kêu gọi đó thôi?
Và gần nhất, dịp 30/4 vừa qua, trong nước “tưng bừng lễ lạt”, hoạt động của cộng đồng hải ngoại khá lặng trầm. C̣n trên mạng, bằng sự quan sát của ḿnh, những luồng biểu hiện oán hận, chửi bới, mạt sát, thô lỗ… đến từ phe thắng cuộc hơn đứt những người… bị mất tất cả từ sự thắng cuộc ấy. Những cụm từ “bọn Cali” hay “lũ đu càng, ba que”, lấn át hẳn các cụm từ đối nghịch. Đây chính là h́nh thức phá hoại đáng ngại cho việc ḥa giải. Nhiều người c̣n đặt vấn đề, hay có một thế lực nào đó, muốn phá hoại sự đoàn kết dân tộc Việt Nam đứng phía sau (?)
Trong phạm vi một cái “tút”, ḿnh không thể viết dài hơn, đưa nhiều minh chứng hơn. Điều ḿnh muốn nói, trái bóng ḥa giải hiện nay đang nằm bên phía sân Hà Nội, không cần nh́n đâu, chỉ tay đi đâu, kêu gọi đâu nữa. Tuy có người nói, một cách “nghiệt ngă”, quả bóng ấy đang nằm trên sân… Bắc Kinh. Ḿnh đă phải lắc đầu mấy chục cái, để ư nghĩ ấy văng ra. Ḿnh tin, chính người Việt ḿnh tự làm được, miễn là thực ḷng muốn làm.
__________________
|