Ngày nay, lá cờ đỏ sao vàng được biết đến như quốc kỳ chính thức của nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam. Tuy nhiên, rất ít người biết rằng nguồn gốc thực sự của lá cờ này không thuần túy xuất phát từ lịch sử dân tộc Việt Nam, mà có liên hệ trực tiếp với lá cờ từng được sử dụng tại tỉnh Phúc Kiến của Trung Quốc.
Trong thời kỳ đầu thế kỷ 20, khi phong trào cách mạng bùng lên tại nhiều tỉnh thành Trung Quốc, tỉnh Phúc Kiến đã chọn lá cờ đỏ với một ngôi sao vàng năm cánh làm biểu tượng. Màu đỏ tượng trưng cho máu của những người cách mạng, còn ngôi sao vàng biểu trưng cho quyền lực của giai cấp công nhân và liên minh cách mạng. Mẫu cờ này xuất hiện rộng rãi tại các vùng do Đảng Cộng sản Trung Quốc kiểm soát, đặc biệt trong các chiến khu của Bát Lộ Quân và Hồng quân Trung Hoa.
Trong giai đoạn 1938 đến 1940, Hồ Chí Minh, lúc ấy mang bí danh Hồ Quang, đã hoạt động trong hàng ngũ Bát Lộ Quân tại căn cứ địa Diên An. Theo nhiều tài liệu lưu trữ và nghiên cứu lịch sử, Hồ Chí Minh giữ chức vụ tương đương cấp thiếu tá hoặc trung tá trong quân đội cộng sản Trung Quốc. Thời gian hoạt động trong môi trường Bát Lộ Quân không chỉ giúp Hồ Chí Minh nắm vững nghệ thuật tổ chức cách mạng, chiến tranh nhân dân, mà còn ảnh hưởng mạnh mẽ đến tư duy biểu tượng và biểu ngữ cách mạng.
Khi trở về Việt Nam năm 1941 để thành lập Việt Minh, Hồ Chí Minh đã mang theo nhiều mô hình tổ chức từ Trung Quốc, trong đó có biểu tượng cờ đỏ sao vàng. Ban đầu, trong các hội nghị Việt Minh, lá cờ này được sử dụng như biểu tượng cách mạng, sau đó được chính thức chọn làm cờ của lực lượng Việt Minh năm 1941 tại khu vực Pác Bó. Tới năm 1945, khi Việt Minh tổ chức Cách mạng tháng Tám và giành chính quyền, lá cờ đỏ sao vàng được tuyên bố là quốc kỳ của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Việc lựa chọn lá cờ này phản ánh sự ảnh hưởng sâu đậm của đường lối cộng sản Trung Quốc đối với phong trào cộng sản Việt Nam giai đoạn đầu. Đó không chỉ là ảnh hưởng về tư tưởng, chiến lược quân sự, mà còn là sự ảnh hưởng về biểu tượng quốc gia.
Nhiều nhà nghiên cứu độc lập cho rằng, đây là một vết gợn lớn trong hành trình xây dựng bản sắc dân tộc Việt Nam thời hiện đại. Một đất nước có hơn bốn ngàn năm lịch sử dựng nước và giữ nước, lẽ ra phải có một lá cờ phản ánh truyền thống, văn hóa riêng biệt, chứ không phải vay mượn từ một mô hình ngoại lai, nhất là mô hình của một quốc gia từng mang tham vọng bá quyền đối với Việt Nam từ ngàn xưa.
Ngày hôm nay, khi nhìn lại chặng đường hơn nửa thế kỷ, câu hỏi về bản sắc, về sự lệ thuộc biểu tượng và tư tưởng vẫn còn đó. Và sự thật về nguồn gốc lá cờ đỏ sao vàng, gắn liền với lá cờ của tỉnh Phúc Kiến và bước chân của một sĩ quan Bát Lộ Quân mang nó về Việt Nam, vẫn là một sự thật không thể phủ nhận trong dòng lịch sử dân tộc.