Gibbs

PHẦN 13.
“Không có kẻ thù mãi mãi, không có bạn bè mãi, chỉ có lợi ích quốc gia là mãi mãi “
Winston Leonard Spencer-Churchill.
TRÁI ĐẮNG TOÀN CẦU HÓA.
-AI ĐƯỢC, AI MẤT?
Các quốc gia đói nghèo, lạc hậu như Trung Quốc, Việt Nam muốn thoát khỏi tụt hậu và mất chế độ họ cần sự đầu tư và vốn vay từ bên ngoài. ODA, FDI... là cứu cánh.
Thế giới không chỉ có Trung Quốc và Việt Nam, còn rất nhiều quốc gia quốc gia khác cũng rơi vào thảm cảnh tương tự, cho nên để giành giật được ODA, FDI không phải dễ dàng… Lợi thế thuộc về các quốc gia độc tài, khi chính quyền có thể đưa ra các ưu đãi không giới hạn cho các nhà đầu tư mà không gặp những rào cản từ luật pháp, hay sự phản đối từ các đảng phái đối lập, các tổ chức xã hội…
Những ưu đãi về thuế, hạ tầng, khai thác tài nguyên, các điều kiện về vệ sinh môi trường lỏng lẻo, dễ dãi cùng với việc sử dụng lao động không bị ràng buộc trách nhiệm trong quy định của luật pháp về bảo vệ các quyền lợi của người lao động làm gia tăng các hình thức bóc lột theo nhiều hình thức khác nhau...
Và đây là mảnh đất màu mỡ cho các tư bản nước ngoài cùng các quan chức và các nhóm lợi ích trong nước trở nên giàu có với tốc độ chóng mặt, nhưng đi kèm với nó là sự bóc lột hàng trăm triệu người dân với những điều kiện lao động tồi tệ và vi phạm nhân quyền một cách công khai trắng trợn, kèm với những trấn áp bạo lực, chính trị trong sự làm ngơ của các quốc gia ở Mỹ và Phương Tây dù rằng họ lớn tiếng phê phán những hành động này, nhưng đó chỉ là hình thức mang tính đạo đức giả.
Một báo cáo của trường Đại học Bắc Kinh đã chỉ ra rằng, 1% số người giàu nhất sở hữu tới 1/3 tài sản của cả nước. Trong khi đó, 25% số người nghèo nhất Trung Quốc chỉ nắm giữ 1% số tài sản của quốc gia đông dân nhất thế giới.
Với số lượng tỷ phú đang tăng lên nhanh chóng, nhiều chuyên gia nhận định, trong tương lai sự bất bình đẳng thu nhập ở Trung Quốc sẽ ngày càng gia tăng, khi người giàu lại càng thêm giàu còn người nghèo thì ngày một nghèo đi.
Khi virus lây lan, các ngân hàng trung ương đã bơm 9 nghìn tỷ đô la vào các nền kinh tế trên toàn thế giới, nhằm mục đích duy trì nền kinh tế thế giới. Phần lớn số tiền kích thích đó đã được đưa vào thị trường tài chính và từ đó vào giá trị tài sản ròng của những người cực kỳ giàu có.
Tổng tài sản của các tỷ phú trên toàn thế giới đã tăng 5 nghìn tỷ đô la lên 13 nghìn tỷ đô la trong 12 tháng, mức tăng đột biến nhất từng được ghi nhận trong danh sách tỷ phú hàng năm do tạp chí Forbes biên soạn. Dân số tỷ phú cũng bùng nổ, trong danh sách Forbes năm 2021, kéo dài đến ngày 6 tháng 4, số lượng tỷ phú đã tăng gần 700 lên tổng số kỷ lục là hơn 2.700.
Sự gia tăng lớn nhất diễn ra ở Trung Quốc, nơi có thêm 238 tỷ phú — cứ 36 giờ lại có một người — nâng tổng số lên 626. Tiếp theo là Hoa Kỳ, nơi có thêm 110 người, nâng tổng số lên 72410.
Hãy lấy Apple làm ví dụ:
Apple đã trở thành tâm điểm chú ý khi công bố mức lợi nhuận kỷ lục
Doanh thu 74,6 tỷ đô la Lợi
nhuận thuần 18 tỷ đô la
Dự trữ tiền mặt ròng 142 tỷ đô la
74,5 triệu chiếc iPhone đã bán
Số liệu tài chính quý 1/2014 của Apple, theo báo cáo của BBC
Ở cấp độ vi mô, cũng có một số con số quan trọng cần chú ý:
Số lượng công nhân tại các nhà máy “lắp ráp cuối cùng”: 500.000
Giờ làm việc mỗi tuần: 72 – 105
Giờ làm việc cao hơn trong mùa sản xuất cao điểm. Các tính toán sau đây dựa trên tuần làm việc 84 giờ. (12 giờ một ngày, 7 ngày một tuần).
Mức lương cơ bản hàng tháng: 244 đô la (1530 nhân dân tệ)
Tổng mức lương hàng tháng (bao gồm cả giờ làm thêm): 582 đô la (3650 nhân dân tệ)
Mức lương theo giờ: 1,62 đô la một giờ (10,13 nhân dân tệ/giờ)
Chi phí lao động cho mỗi chiếc iPhone được lắp ráp: 0,27 đô la
Mức lương tối thiểu được khuyến nghị: 725 đô la (4537 nhân dân tệ)
Tính theo Mức lương sàn châu Á cho tuần làm việc 48 giờ.
Mức lương theo giờ được khuyến nghị: 3,77 đô la (23,6 nhân dân tệ)
Chi phí lao động được khuyến nghị cho mỗi chiếc iPhone được lắp ráp: 0,63 đô la
Chênh lệch chi phí cho công lắp ráp cho mỗi chiếc iPhone: 0,36
đô la Tỷ giá hối đoái được sử dụng: 1 đô la = 6,26 nhân dân tệ
Theo Apple, 1,5 triệu người làm việc trong chuỗi cung ứng của họ, một phần ba trong số đó làm việc tại các nhà máy lắp ráp cuối cùng. Điều này có nghĩa là trong cùng ba tháng Apple lập các kỷ lục tài chính này, 1 triệu công nhân Apple đã sản xuất các bộ phận cho những chiếc điện thoại này và 500.000 người đã lắp ráp chúng lại với nhau.
Công nhân tại một nhà máy lắp ráp có mức lương cơ bản là 1530 nhân dân tệ (244 đô la) mỗi tháng (Đây là mức lương tối thiểu tại Tô Châu, Trung Quốc). Với nhiều giờ làm thêm, công nhân có thể tăng thu nhập này lên khoảng 3650 nhân dân tệ (582 đô la) mỗi tháng, theo một cuộc điều tra năm 2014 của Students and Scholars Against Corporate Misbehaviour (SACOM).
Mức lương tối thiểu ở Trung Quốc, theo tính toán của Mức lương sàn châu Á năm 2013, là khoảng 4537 nhân dân tệ ( 725 đô la Mỹ, PPP ). Mức lương này dựa trên thời gian làm việc 48 giờ một tuần với mức lương khoảng 3,77 đô la một giờ.
Tuy nhiên, công nhân tại các nhà máy cung cấp của Apple không làm việc 48 giờ một tuần, đặc biệt là trong thời gian sản xuất cao điểm. Cuộc điều tra của SACOM phát hiện ra rằng một số công nhân tại Pegatron đã làm việc trong 10 tuần mà không có ngày nghỉ và thường làm việc 12-15 giờ một ngày, đôi khi lên đến 17-18 giờ một ngày. Điều này có nghĩa là trong thời gian sản xuất cao điểm, công nhân tại Pegatron đã làm việc từ 84 đến 105 giờ một tuần. Con số này cao gấp đôi so với tuần làm việc thông thường trên toàn thế giới.
Theo ước tính thận trọng (12 giờ/ngày, 30 ngày/tháng), người lao động kiếm được khoảng 10,13 nhân dân tệ/giờ, hay khoảng 1,62 đô la/giờ. Con số này ít hơn một nửa mức lương tối thiểu được khuyến nghị là khoảng 3,77 đô la/giờ.
Theo một nghiên cứu năm 2008 do trường Kinh doanh Sloan của MIT công bố , nghiên cứu này xem xét chuỗi giá trị của iPod, thời gian lắp ráp cần thiết cho một thiết bị là 10 phút hoặc sáu chiếc iPod mỗi giờ. Điều đó có nghĩa là, nếu so sánh, chi phí nhân công lắp ráp cho mỗi chiếc iPhone là khoảng 27 xu.
Theo BBC, biên lợi nhuận của Apple, hay số tiền lợi nhuận thuần mà công ty kiếm được từ mỗi chiếc iPhone được bán ra, là 39,9%. Theo Standard & Poor’s , mức trung bình của ngành điện tử tiêu dùng là dưới 10%. iPhone 6 có giá từ 199 đến 749 đô la tại cửa hàng trực tuyến của Apple , điều đó có nghĩa là tùy thuộc vào loại điện thoại bạn mua và dung lượng lưu trữ bạn chọn, Apple có thể bỏ túi đâu đó từ 79 đến 299 đô la tiền lãi .
Biên lợi nhuận của Apple cao đối với bất kỳ lĩnh vực nào, chưa kể đến một lĩnh vực đòi hỏi công sức của hàng triệu con người để tạo ra một sản phẩm. Chi phí lao động cho mỗi sản phẩm chỉ 0,27 đô la (để lắp ráp) giúp giải thích cách Apple có thể đạt được mức biên lợi nhuận đáng chú ý này.
Ở Trung Quốc, nơi sản xuất iPhone của Apple, mức lương tương đối thấp. Thực tế là thấp đến mức công nhân phải dựa vào tiền làm thêm giờ để trang trải cuộc sống. Các thương hiệu điện tử cho rằng công nhân thích làm thêm giờ để họ có thể tiết kiệm cho tương lai, nhưng nếu mức lương cơ bản của công nhân được tăng lên để cung cấp mức lương đủ sống ngay từ đầu, liệu họ có chọn làm việc nhiều giờ như vậy không?
Trong những nhà máy điện tử lớn này, thường có 2 ca làm việc, ngày và đêm. Công nhân làm việc 12 giờ trong ngày hoặc 12 giờ liên tục trong đêm. Điều này thường không bao gồm thời gian mà công nhân có thể cần mặc/cởi quần áo, đi qua an ninh hoặc tham dự các cuộc họp trước hoặc sau ca làm việc. Với bất kỳ ca làm việc nào, ít thời gian còn lại cho việc giải trí, phát triển bản thân hoặc thậm chí là nghỉ ngơi.
1,62 đô la một giờ, hoặc ít hơn, là quá ít để đền bù cho một người làm việc sáu ngày một tuần, hơn 12 giờ một ngày, trong điều kiện mệt mỏi và thường nguy hiểm. Theo tài liệu của Green America và các đồng minh, chất độc rất phổ biến trong các nhà máy cung cấp cho Apple (nhiều nhà máy trong số đó cũng là nhà cung cấp cho các đối thủ cạnh tranh của Apple) và kết quả là công nhân đang mắc bệnh ung thư và các căn bệnh tàn phá khác. Apple đã công bố vào năm 2014 rằng họ sẽ cấm hai loại hóa chất độc hại trong các nhà máy lắp ráp cuối cùng của mình để bảo vệ công nhân, tuy nhiên, có hàng trăm loại hóa chất độc hại được sử dụng trong sản xuất thiết bị điện tử, đặc biệt là tại các nhà sản xuất linh kiện và chất bán dẫn.
(Còn tiếp)

__________________