TẤT CẢ BÁO CHÍ ĐĂ IM BẶT VỤ KÊNH ĐÀO FUNAM TECHO TẠI CAMPUCHIA
Sam Rainsy, người đồng sáng lập và quyền lănh đạo lưu vong của Đảng CNRP đă bị giải thể, mới đây cho rằng Chính phủ Campuchia nên tạm dừng kế hoạch xây dựng kênh đào Funan Techo để chờ những đánh giá độc lập về tính hợp lư và tác động đối với môi trường của dự án. Sam Rainsy cũng cho biết thêm là người dân Campuchia cho đến nay cũng chưa hề được tham vấn về dự án này. Các đảng đối lập đă bị giải tán dưới chế độ gia đ́nh trị của Hun Sen nên không thể đóng vai tṛ trực tiếp trong việc xem xét kỹ lưỡng các kế hoạch xây dựng kênh đào.
Đây là một dự án quy mô, nhưng Chính phủ Campuchia đă quyết định một cách vội vàng và thiếu trách nhiệm theo yêu cầu Trung Quốc. Theo ông Sam Rainsy, kênh đào sẽ chỉ mang lại lợi ích kinh tế hạn chế cho người dân Campuchia bên ngoài chế độ. Chính quyền Campuchia dường như cũng đang cố gắng tránh né việc để Ủy hội Sông Mekong, một cơ quan điều phối khu vực, xem xét dự án. Phnom Penh đă thông báo với Ủy hội rằng dự án sẽ chỉ giới hạn ở một nhánh sông Mekong và không có tác động trên diện rộng. Ủy hội Sông Mekong đă yêu cầu có thêm chi tiết về dự án gây ồn ào suốt thời gian qua này.
Mặc dù dự án được khởi công xây dựng, song người dân sống dọc dự án kênh đào này cho biết họ vẫn chưa nhận được bất kỳ thông tin cụ thể nào. Trả lời báo chí, Sophan May, một người dân sống dọc Prek Takeo, đoạn đầu tiên của kênh đào thuộc huyện Kien Svay, tỉnh Kandal, cho biết chưa có bất kỳ thông tin chính thức nào từ phía các cơ quan chức năng để người dân có phương án di chuyển hoặc chuẩn bị, do đó nếu dự án được thông báo quá muộn, “chúng tôi sẽ khó rời đi ngay lập tức”.
C̣n nhớ hồi tháng 4 cho đến tháng 5 năm 2024, báo chí Việt Nam ồ ạt lên tiếng phản đối dự án này v́ kênh đào chắc chắn sẽ làm giảm đáng kể đ̣n bẩy đối với Campuchia, dẫn đến thất thoát về nguồn thu và sức ảnh hưởng của Hà Nội, đồng thời làm dấy lên lo ngại về an ninh quốc gia trước sự bao vây của Trung Quốc và thái độ ngày càng quyết đoán của Campuchia. Mặc dù Việt Nam cảnh báo rằng kênh đào có thể tiếp nhận các tàu chiến Trung Quốc, nhưng kích thước nhỏ của kênh đào khiến điều đó khó xảy ra. Tuy nhiên, kênh đào này có thể tiếp nhận các sà lan có chiều rộng 100 m di chuyển hai chiều.
Điều này có nghĩa là các tàu tuần tra vũ trang cỡ nhỏ của Trung Quốc có thể đi lại trên tuyến đường thủy này. Mặc dù không gây ra mối đe dọa an ninh quốc gia quá lớn, nhưng điều này làm dấy lên lo ngại về nguy cơ bao vây rộng hơn đối với Việt Nam: Trung Quốc ở phía Bắc, Biển Đông nơi Trung Quốc chiếm ưu thế ở phía Đông, Lào và Campuchia ngày càng liên kết với Trung Quốc ở phía Tây.
Ngoài ra, Việt Nam cũng lo ngại rằng việc Campuchia giảm phụ thuộc thương mại vào ḿnh sẽ khiến Phnom Penh ngày càng quyết đoán hơn theo thời gian. Điều này có thể đe dọa khơi dậy những tranh chấp lănh thổ trước đây giữa hai nước xung quanh đồng bằng sông Cửu Long và đảo Phú Quốc trong những thập kỷ tới. Bên cạnh những lo ngại về an ninh quốc gia, động thái phản đối dự án c̣n xuất phát từ việc Việt Nam mất nguồn thu thương mại và các tác động tiềm tàng về môi trường và xă hội, như sự di dời dân cư, mất đất nông nghiệp, giảm diện tích đất ngập nước cần thiết cho tưới tiêu (do đó kéo dài t́nh trạng thiếu nước), và t́nh trạng nhiễm mặn gia tăng ở đồng bằng sông Cửu Long.
Sau khi dùng báo chí ồ ạt lên tiếng từ tháng 4 đến tháng 5 năm 2024, nhưng trước sự phản ứng mạnh mẽ của Hun Sen và sự không khoan nhượng từ Hun Manet, phía Việt Nam dường như phải chấp nhận mọi sự đă rồi. Tất cả báo chí chính thống trong nước đă im bặt, không nhắc một chữ nào tới kênh đảo Techo Phù Nam nữa. Điều này cho thấy dù Campuchia là một nước nhỏ hơn ở bên cạnh Việt Nam, nhưng họ rất hiểu cách chống lại Việt Nam như thế nào.
Và như thế, tương lai u ám đang diễn ra. Đồng bằng Sông Cửu Long sắp chết.
Lăo Thất
__________________
|