Gibbs

Washington — Chính quyền Trump đã công bố hàng chục nghìn trang tài liệu của chính phủ liên quan đến vụ ám sát Tổng thống John F. Kennedy năm 1963 vào tối thứ Ba, vài tuần sau khi Tổng thống Trump ra lệnh cho các cơ quan chính phủ công khai hồ sơ JFK của họ.

Các tài liệu, tổng cộng khoảng 80.000 trang, đã được công bố trước đó, với các phần được biên tập lại vì mục đích an ninh quốc gia. Các phiên bản đã giải mật dường như không chứa đựng những tiết lộ mới quan trọng về vụ ám sát, dựa trên đánh giá ban đầu của CBS News. Nhưng việc công bố các phần chính của hồ sơ đã được các nhà nghiên cứu và học giả hoan nghênh, những người từ lâu đã lập luận rằng các chi tiết trong một số báo cáo của CIA và FBI đáng lẽ phải được tiết lộ từ nhiều năm trước.

"Đây là tin tức tích cực nhất về việc công bố hồ sơ JFK kể từ những năm 1990", Jefferson Morley, một nhà báo điều tra và phó chủ tịch của Mary Ferrell Foundation, nơi lưu trữ kho lưu trữ các tài liệu liên quan đến JFK, cho biết. Ông gọi việc công bố này là "khởi đầu đáng khích lệ" trong khi lưu ý rằng các kho tài liệu khác vẫn còn nằm trong vòng bí mật.

Các hồ sơ được Cục Lưu trữ và Hồ sơ Quốc gia tải lên, cơ quan chịu trách nhiệm lưu trữ bộ sưu tập hồ sơ của chính phủ liên quan đến vụ ám sát. Cục Lưu trữ cho biết hôm thứ Ba rằng "tất cả các hồ sơ trước đây được giữ lại để phân loại" đã được công bố, nhưng chưa phải tất cả đều có sẵn trực tuyến.

Ngay sau khi nhậm chức vào tháng 1, tổng thống đã thực hiện hành động hành pháp để thiết lập một quy trình giải mật và công bố bất kỳ tài liệu nào còn lại liên quan đến vụ ám sát Kennedy, cũng như vụ ám sát Robert F. Kennedy và Martin Luther King Jr. Lệnh này chỉ thị cho giám đốc tình báo quốc gia và tổng chưởng lý trình lên tổng thống một kế hoạch "công bố đầy đủ và toàn diện các hồ sơ liên quan đến vụ ám sát Tổng thống John F. Kennedy".

Có gì trong các hồ sơ JFK mới được công bố?
Các hồ sơ là phiên bản chưa biên tập của các tài liệu đã được công bố dưới dạng đã biên tập trong quá khứ. Các cơ quan như CIA và FBI đã lập luận trong nhiều năm rằng việc công bố thông tin sẽ gây tổn hại đến an ninh quốc gia, thậm chí nhiều thập kỷ sau khi sự việc xảy ra.

Theo Morley, khoảng 3.500 tài liệu trong bộ sưu tập chính thức các hồ sơ JFK của chính phủ đã có nội dung biên tập trước lần công bố mới nhất. Có 1.123 tài liệu có độ dài khác nhau được công bố vào thứ Ba, nghĩa là khoảng một phần ba số tài liệu đã biên tập còn lại đã được công bố đầy đủ. Khoảng 75% trong số các hồ sơ đó do CIA lập ra. Hơn 500 hồ sơ của IRS đã bị giữ lại hoàn toàn để công bố công khai.

"Những hồ sơ mới này đã làm sáng tỏ thêm các sự kiện dẫn đến vụ ám sát JFK, bao gồm cả sự ngờ vực của ông đối với CIA, việc giám sát Oswald ở Thành phố Mexico và các hoạt động tuyên truyền liên quan đến Oswald trước và sau khi JFK bị ám sát", Morley cho biết trong một tuyên bố đề cập đến Lee Harvey Oswald, kẻ ám sát Kennedy. Oswald đã xin thị thực để trở về Liên Xô vào tháng 10 năm 1963 khi ở Mexico City, và các chi tiết kỹ thuật về hoạt động giám sát của CIA đã được tiết lộ lần đầu tiên trong bản phát hành hôm thứ Ba.

Một tài liệu đáng chú ý khác được công bố đầy đủ là bản ghi nhớ do cố vấn của Kennedy là Arthur Schlesinger Jr. biên soạn về khả năng tái tổ chức CIA sau cuộc xâm lược Vịnh Con Lợn thảm khốc ở Cuba năm 1961. Phần đã được biên tập trước đó nêu chi tiết về số lượng nhân viên CIA hoạt động bí mật ở nước ngoài, với Schlesinger bày tỏ lo ngại rằng các hoạt động bí mật của CIA đang xâm phạm Bộ Ngoại giao.


Nhiều cuộc điều tra khác nhau về vụ ám sát JFK trong nhiều năm — một số cuộc gần đây nhất là vào những năm 1990 — đã thu thập thông tin mật liên quan đến các phương pháp thu thập thông tin tình báo và các chính phủ nước ngoài thân thiện nhưng không liên quan trực tiếp đến vụ ám sát. Một số phần tài liệu và một số hồ sơ hoàn chỉnh vẫn được giữ bí mật trong nhiều thập kỷ để bảo vệ nguồn tin và phương pháp.


David Barrett, giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Villanova, người nghiên cứu về nhiệm kỳ tổng thống Kennedy, nói với CBS News rằng "những người không phải học giả nghiên cứu các tài liệu này sẽ bối rối không biết hầu hết chúng liên quan gì đến Kennedy hoặc các vụ ám sát khác". Tuy nhiên, đối với các học giả như ông, ông cho biết đây "chắc chắn là lần công bố tài liệu hữu ích nhất từng diễn ra vì các phần biên tập đã bị xóa".

"Bây giờ tôi biết ai hoặc cái gì đang được nhắc đến. Ví dụ, một bản ghi nhớ về mối quan hệ của CIA với các tờ báo Miami và thông tin chi tiết về ba sĩ quan CIA đang thu thập thông tin tình báo kỹ thuật ở Cuba — tôi chưa bao giờ thực sự có những thông tin chi tiết đó trước đây", ông nói.

Larry Sabato, giám đốc Trung tâm Chính trị của Đại học Virginia và là tác giả của "Nửa thế kỷ Kennedy", nói với Associated Press rằng nhóm của ông đang xem xét các tệp đã công bố để tìm kiếm "danh sách dài, rất dài" các tài liệu nhạy cảm trước đây đã được biên tập rất nhiều. Ông tin rằng một số đoạn văn đó có thể liên quan đến Cuba hoặc "những gì CIA đã hoặc không làm có liên quan đến Lee Harvey Oswald".

Tháng trước, FBI cho biết họ đã phát hiện ra khoảng 2.400 hồ sơ liên quan đến vụ ám sát trong quá trình tìm kiếm bắt nguồn từ hành động hành pháp của ông Trump. Theo Morley, những hồ sơ đó không xuất hiện trong bản phát hành hôm thứ Ba.

Nơi đọc các hồ sơ ám sát JFK mới
Các tài liệu đã được tải lên một cổng thông tin do Cục Lưu trữ Quốc gia quản lý. Cục Lưu trữ duy trì kho hồ sơ của chính phủ được gọi là Bộ sưu tập Hồ sơ ám sát Tổng thống John F. Kennedy.

Tuy nhiên, không phải tất cả các hồ sơ đều có sẵn trực tuyến. Một số hồ sơ có sẵn "trực tiếp, dưới dạng bản cứng hoặc trên các định dạng phương tiện tương tự" tại Cục Lưu trữ Quốc gia tại College Park, Maryland. Văn phòng Giám đốc Tình báo Quốc gia cho biết các hồ sơ chỉ có sẵn trực tiếp đang được số hóa và sẽ được tải lên Cục Lưu trữ trong những ngày tới. Giám đốc Tình báo Quốc gia Tulsi Gabbard sẽ đăng các bản cập nhật trên phương tiện truyền thông xã hội và các hồ sơ cũng sẽ có trên trang web của Nhà Trắng.

Các tài liệu bổ sung vẫn được niêm phong tại tòa án, bao gồm một số tài liệu vì lý do bí mật của bồi thẩm đoàn. Các tài liệu liên quan đến IRS phải được mở niêm phong trước khi công bố và Cục Lưu trữ và Bộ Tư pháp đang nỗ lực để công bố những tài liệu này.


Quỹ Mary Ferrell điều hành kho lưu trữ tài liệu JFK của riêng mình trên trang web, nơi có chức năng tìm kiếm sâu hơn để khám phá kho lưu trữ hồ sơ. Nhóm thường thêm các tài liệu mới ngay sau khi chúng được Lưu trữ công bố.

Tại sao Trump công bố các tệp JFK này?
Ông Trump đã vận động tranh cử bằng cách giải mật và công bố các hồ sơ liên quan đến vụ ám sát JFK, một phần là do liên minh chính trị của ông với Robert F. Kennedy Jr., người từ lâu đã kêu gọi minh bạch hơn về các vụ ám sát đã giết chết chú và cha của ông.

Năm 1992, Quốc hội đã thông qua luật yêu cầu chính phủ công bố tất cả các hồ sơ về vụ ám sát vào tháng 10 năm 2017, đồng thời trao cho tổng thống thẩm quyền giữ lại các hồ sơ vì lý do an ninh quốc gia. Trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, ông Trump đã công bố hàng nghìn tài liệu, nhưng một số nội dung của chúng đã được giữ kín sau khi CIA và FBI vận động hành lang. Các hồ sơ khác đã bị giữ lại hoàn toàn.

Trong suốt năm 2021 và 2022, Tổng thống Biden cũng đã công bố hàng nghìn hồ sơ nhưng vẫn giữ lại những phần quan trọng đã bị biên tập, khiến các nhà nghiên cứu và quan sát viên thất vọng vì đã kêu gọi công bố đầy đủ trong nhiều năm.

JFK bị ám sát khi nào?
Kennedy bị bắn vào đầu vào ngày 22 tháng 11 năm 1963, ở tuổi 46 khi đang đi trên một chiếc xe mui trần ở Dallas, Texas. Oswald, một cựu lính thủy đánh bộ và nhà hoạt động cộng sản từng sống ở Liên Xô, đã sớm bị bắt vì tội giết người. Nhưng Oswald cũng bị bắn chết tại tầng hầm của trụ sở cảnh sát Dallas hai ngày sau đó.

Một cuộc điều tra do Chánh án Earl Warren chỉ đạo đã kết luận rằng Oswald đã hành động một mình khi bắn Kennedy, nhưng cuộc điều tra đã bị các học giả và nhà sử học chỉ trích rộng rãi trong 62 năm kể từ vụ ám sát.

Oswald đã nằm trong tầm ngắm của chính phủ trước vụ ám sát, một sự thật mà CIA đã che giấu với Ủy ban Warren. Oswald đào tẩu sang Liên Xô năm 1959 và trở về Hoa Kỳ năm 1962. Tự nhận mình là người theo chủ nghĩa Marx, ông đã làm việc với một nhóm hoạt động ủng hộ Fidel Castro và đã liên lạc với các lãnh sự quán Liên Xô và Cuba trong những tháng trước khi Kennedy qua đời.


Vào tháng 10 năm 1963, CIA đã chặn được cuộc gọi điện thoại của ông tới Đại sứ quán Liên Xô tại Mexico City, và các tài liệu được công bố hôm thứ Ba đã nêu chi tiết một số khía cạnh kỹ thuật về hoạt động giám sát của CIA đối với Oswald và các quan chức Cuba và Liên Xô.

__________________