Tổng Thống Donald Trump lại tỏ ư muốn làm tổng thống hơn hai nhiệm kỳ.
Ông Trump là tổng thống Mỹ thứ nh́ từ trước tới nay đắc cử nhiệm kỳ thứ nh́ không liên tiếp. Người duy nhất như vậy trước ông Trump là ông Grover Cleveland, làm tổng thống từ năm 1885 tới 1889 rồi từ 1893 tới 1897.
Trong buổi lễ mừng Tháng Lịch Sử Người Mỹ Gốc Phi Châu tại Ṭa Bạch Ốc hôm Thứ Năm, Tổng Thống Trump hỏi cử tọa ông nên tranh cử nữa hay không. Cử tọa hô vang “Thêm bốn năm nữa!” Ông đưa ra câu hỏi thăm ḍ này sau khi nhắc “lần tới,” có lẽ ư muốn nói ông sẽ tranh cử lần nữa.
“Người ta nói tôi không được tranh cử lần nữa – Họ nói chính xác như vậy,” ông Trump cho hay trong chương tŕnh National Prayer Breakfast ở Washington, DC, hôm 6 Tháng Hai. “Rồi có người nói, ‘Theo tôi, ông không được.’ Ồ.”
Khi họp với thành viên Cộng Ḥa ở Quốc Hội hồi Tháng Mười Một, không lâu sau khi ông đắc cử nhiệm kỳ thứ nh́, Tổng Thống Trump nửa đùa nửa tỏ ư nói họ có thể giúp ông tranh cử nhiệm kỳ thứ ba.
“Tôi nghi tôi sẽ không tranh cử lần nữa trừ phi quư vị nói, ‘Ông ấy giỏi tới mức chúng ta phải nghĩ cách khác,” ông Trump nói.
Theo Hiến Pháp, ông Trump không được tranh cử nhiệm kỳ thứ ba. Tu Chánh Án Số 22 cấm bất cứ tổng thống nào ở Ṭa Bạch Ốc hơn hai nhiệm kỳ. Điều này cũng áp dụng cho tổng thống làm hai nhiệm kỳ không liên tiếp, như trường hợp ông Trump.
Tu Chánh Án Số 22 được đưa vào Hiến Pháp năm 1951 sau khi ông Franklin D. Roosevelt đắc cử tổng thống bốn lần – chuyện chưa từng có trước đó – vào năm 1932, 1936, 1940 và 1944.
Từ ông Roosevelt trở về trước, tổng thống Mỹ nh́n chung đều tôn trọng truyền thống lâu đời từ thời ông George Washington, tổng thống Mỹ đầu tiên: Đó là tự ư chỉ làm hai nhiệm kỳ.
Thực ra, Quốc Hội có quyền thay đổi tu chính án trong Hiến Pháp, nhưng tiến tŕnh này rất dài và rắc rối. Muốn thay đổi tu chính án phải có 2/3 số phiếu ở cả Hạ Viện lẫn Thượng Viện, rồi phải được 3/4 số Quốc Hội cấp tiểu bang chuẩn thuận.
Dường như có ít nhất một nhà lập pháp Cộng Ḥa muốn thử thay đổi.
Hồi Tháng Giêng, Dân Biểu Andy Ogles (Cộng Ḥa-Tennessee) ra dự luật sửa lại Tu Chính Án Số 22 để tổng thống nào làm hai nhiệm kỳ không liên tiếp được phép tranh cử lần nữa.
Vào Ngày Bầu Cử, 5 Tháng Mười Một, phóng viên hỏi ông Trump rằng chiến dịch tranh cử 2024 có phải là chiến dịch cuối cùng của ông không.
“Chắc là vậy,” ông đáp.
Trong buổi mít tinh ở Las Vegas, Nevada, sau khi nhậm chức, Tổng Thống Trump tuyên bố, “Làm tổng thống không chỉ một lần, mà hai lần hoặc ba lần hoặc bốn lần, sẽ là vinh dự lớn nhất đời tôi.”
Cử tọa vỗ tay, nhưng ông Trump tự đính chính.
“Không, chỉ hai lần,” ông nói, rồi thêm: “Bốn năm tới, tôi sẽ không nghỉ ngơi.”