HRW từng cáo buộc những người cai nghiện bị cưỡng bức lao động không công

Một chuyên gia độc lập của Liên Hiệp Quốc (LHQ) kêu gọi Việt Nam đóng cửa các trại cai nghiện và phục hồi nhân phẩm, sau 10 ngày thị sát.

Ông Anand Grover, báo cáo viên đặc biệt của LHQ về quyền sức khỏe, nói "tôi hoàn toàn ủng hộ việc đóng cửa các trại phục hồi nhân phẩm (rehabilitation centre)".
Tuyên bố của ông được đăng tải trên trang web Văn phòng Cao ủy Nhân quyền LHQ hôm nay.
Thông cáo nhấn mạnh việc giam giữ và điều trị bắt buộc với những người nghiện ma túy và gái mại dâm tại các trung tâm này là vi phạm quyền y tế và sức khỏe của họ.
Ông Grover nói: "Trại viên bị tước quyền từ chối điều trị cưỡng bức, quyền đồng ý trong các quyết định liên quan đến họ về y tế."
Bản tiếng Anh của báo cáo gọi các trại viên là 'detainee' cũng có nghĩa là 'người bị giam', 'bị cầm tù'.

Duy trì kỳ thị?

Chuyên gia của LHQ nói các trung tâm cải tạo kiểu này duy trì sự kì thị, phân biệt đối xử, cản trở nỗ lực đối phó HIV/AIDS của chính phủ và không giúp giảm nạn mãi dâm và dùng ma túy.
Ông Grover nói: "Tôi hoàn toàn ủng hộ việc đóng cửa các trung tâm cải tạo."
"Cần đảm bảo rằng nguồn đầu tư đáng kể cho các trung tâm này được dành cho các cách điều trị khác."
Hồi tháng Chín, tổ chức nhân quyền ở Mỹ, Human Rights Watch, ra phúc trình về tình trạng trại viên bị giam giữ trong các trại cai nghiện của Việt Nam và nói họ "bị tra tấn và cưỡng bức lao động".
Khi đó, Bộ Ngoại giao Việt Nam mạnh mẽ phản đối phúc trình này.

Ông Anand Grover trong cuộc họp báo hôm nay ở Hà Nội

Hà Nội nói: "Báo cáo mà Tổ chức Theo dõi Nhân quyền mới công bố là không có cơ sở, xuyên tạc thực tế công tác cai nghiện tại Việt Nam với dụng ý xấu."
"Nghiện ma túy là hành vi gây hậu quả nhiều mặt tới cộng đồng, xã hội, và đặc biệt ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe, hành vi, nhân cách của chính bản thân người nghiện."
Hiện Việt Nam chưa đưa ra phản ứng quanh bình luận của vị chuyên gia độc lập do Hội đồng Nhân quyền LHQ bổ nhiệm.
Trong một báo cáo riêng gửi cho báo chí hôm nay, ông Anand Grover nói ông đã có "những trao đổi thẳng thắn" với quan chức Việt Nam.
Ông khen ngợi chính phủ Việt Nam đã quyết tâm cung cấp chăm sóc sức khỏe cho mọi người dân.

Tuy vậy, ông nói "cần thêm nhiều hỗ trợ cho người nghèo và cận nghèo".
Vị chuyên gia này sẽ viết báo cáo để đệ trình cho Hội đồng Nhân quyền LHQ vào tháng Sáu 2012.
Theo tiêu chuẩn quốc tế, quyền đồng ý của người chữa bệnh (patient consent) là một phần quan trọng của nhân quyền.
Chẳng hạn như luật ở Anh nói bệnh nhân, kể cả bệnh tâm thần phải được quyền theo dõi và giám sát những biện pháp y tế áp dụng với chính cơ thể họ.
Tuy nhiên, tại Việt Nam nhà chức trách thường nhân danh các chiến dịch 'diệt trừ tệ nạn xã hội' để cưỡng bức điều trị với một số nhóm dân chúng

BBC