tonycarter |
06-07-2011 05:00 |
Thẩm Thúy Hằng: Nữ hoàng của sân khấu đèn màu
1 Attachment(s)
Có những ngôi sao bỗng lóe sáng trên bầu trời rực rỡ, chói lọi nhưng rồi bỗng dưng vụt tắt. Thẩm Thúy Hằng là một ngôi sao vụt chói sáng lộng lẫy và rực rỡ nhất trong muôn vàn v́ sao nghệ thuật lúc bấy giờ ở Sài G̣n nhưng không tắt, mà càng ngày càng tỏa sáng hơn.
Sau hai năm xuất hiện trên màn ảnh và trở thành “minh tinh màn bạc”, Người đẹp B́nh Dương - Thẩm Thúy Hằng trở thành tâm điểm của tất cả những câu chuyện liên quan đến nghệ thuật tại Ḥn Ngọc Viễn Đông (tên gọi Sài G̣n, Thành phố Hồ Chí Minh trước đây). Chưa từng có trong lịch sử điện ảnh Việt Nam một diễn viên mới vào nghề, tham gia vai diễn đầu tiên bỗng dưng trở thành một minh tinh, một ngôi sao tỏa sáng rực rỡ trên bầu trời nghệ thuật thứ 7.
Duyên nợ với sân khấu
Có một chiều ở góc phố cà phê đường Trương Định, kư giả Văn Tân làm báo ở Sài G̣n trước năm 1975, người đă từng viết “ṃn bút” về Thẩm Thúy Hằng thời ấy, đă nhớ và kể lại: Những năm 1960, cả Sài G̣n lên cơn sốt v́ sắc đẹp của Người đẹp B́nh Dương - Thẩm Thúy Hằng.
Người đời c̣n so sánh cô với Elizabeth Taylor, Marilyn Monroe, Brigitte Bardot…Các trang b́a tạp chí thời bấy giờ luôn đăng ảnh mới nhất của Thẩm Thúy Hằng, lập tức người mua chen nhau mua hết. Ai cũng muốn giữ cho riêng ḿnh một tấm ảnh về thần tượng sắc đẹp.
Và chính kư giả Văn Tân cũng là người cất giữ nhiều ảnh về Thẩm Thúy Hằng. Trong bối cảnh chiến tranh, Mỹ và Ngụy trộn lẫn nhau nhan nhăn khắp Sài G̣n, bao nhiêu nổi âu lo, trăn trở mà người Sài G̣n vẫn phớt lờ đi, dành thời gian cho màn ảnh, sân khấu và những mỹ nhân như Thẩm Thúy Hằng, chứng tỏ lực hút của sắc đẹp, điện ảnh có ma lực mạnh hơn mọi thứ.
Nhan nhăn khắp nơi, từ các rạp xi-nê, tụ điểm đại nhạc hội, các trang b́a tạp chí, báo, băng rôn, áp-phích của Sài G̣n đâu đâu cũng thấy h́nh ảnh tứ đại mỹ nhân đương thời là “Thẩm Thúy Hằng, Kiều Chinh, Thanh Nga, Mộng Tuyền”…Trong câu chuyện của người Sài G̣n mỗi buổi sáng tại các quán cà phê góc đường Tự Do, Gia Long, Lê Văn Duyệt…bao giờ cũng đề cập đến Thẩm Thúy Hằng.
Nhưng Thẩm Thúy Hằng không muốn dừng lại trên màn bạc, khi phong độ đạt tới đỉnh cao nhất, mà cô cùng các cộng sự mong muốn thể nghiệm trên sân khấu kịch nói và cải lương. Vào thời điểm này, sự cạnh tranh rất khốc liệt giữa các hăng phim, các ban kịch, sân khấu cải lương, tân nhạc, các diễn viên, đào kép chính, người càng nổi tiếng, càng cuốn hút vào các điểm chú ư nhạy cảm nhất của dư luận.
<table class="image center" align="center" cellpadding="3" cellspacing="0" width="450"> <tbody> <tr align="center"> <td>  </td> </tr> <tr align="center"> <td class="image_desc"> Thẩm Thúy Hằng năm 1972</td> </tr> </tbody> </table>
Như câu chuyện Thẩm Thúy Hằng với kỳ nữ Kim Cương là một ví dụ. Thẩm Thúy Hằng và kỳ nữ Kim Cương là hai người bạn rất thân nhau, cả hai đều xinh đẹp, tài năng và nổi tiếng. Trong các mỹ nhân đương thời như Mộng Tuyền, Kiều Chinh, Thanh Nga th́ Kỳ nữ Kim Cương và Người đẹp B́nh Dương - Thẩm Thúy Hằng là mục tiêu ngắm và sự quan tâm số một của dư luận, báo giới.
Những năm 1960, ở miền Nam xuất hiện nhiều ban kịch nổi tiếng như : Tân Dân, Dân Nam, ban kịch Kim Cương, ban kịch Mộng Tuyền, Túy Hoa…Những tên tuổi có trong ḷng khán giả mộ điệu hàng đêm trên sân khấu như: Năm Châu, Kim Chưởng, Vân Hùng, Thanh Tú, Kim Cương, Kim Cúc, La Thoại Tân…trở thành ngôi sao hướng sự chú ư của mọi khán giả.
Họ đến với sân khấu hàng đêm là dể được nghe, được gặp những đào kép mà họ mến mộ. Như thể, không thể có sân khấu kịch nghệ, cải lương nếu như không có những nghệ sĩ tài năng này. Ban kịch Thẩm Thúy Hằng ra đời vào đúng thời điểm nhạy cảm, sự cạnh tranh rất gay gắt đang diễn ra. Nhưng đúng như quan niệm cấp tiến: có cạnh tranh là có phát triển và phát triển mạnh hơn, vững bền hơn.
Một lần nữa, Thẩm Thúy Hằng và Ban kịch của cô đă làm bùng nổ dư luận và khơi nguồn cho sự cạnh tranh. Mặc dù lúc bấy giờ, ai cũng thừa biết, khán giả đến với rạp xi-nê, sân khấu tân nhạc, kịch nói hay cải lương không chỉ để nghe, mà c̣n để ngắm sao. Khán giả không đặt mục tiêu chính yếu về chuyện dở hay của kịch bản, đào kép đẹp hay xấu, diễn dở hay hay, miễn là ban kịch của minh tinh màn bạc Thẩm Thúy Hằng. Ban kịch của một cô đào nổi tiếng, nữ hoàng nhan sắc, thần tượng của dư luận. Thế là đủ để kéo mọi người đến khán trường.
Ông Nguyễn Quốc An - một thương gia ngành nhựa ở Chợ Lớn nhớ lại: Ngày đó hay tin ban kịch Thẩm Thúy Hằng công diễn vở ra mắt, công nhân của tôi ùa nhau lên xin nghĩ sớm để xếp hàng mua vé coi. Họ chủ yếu đến để coi Thẩm Thúy Hằng minh tinh màn bạc bằng người trần, mắt thực. Ai không coi dược về tiếc ngùi ngẫm mấy hôm liền.
Kể cũng lạ, Sài G̣n là phồn hoa đô hội nơi quy tụ bao nhiều nhan sắc, tài hoa chen nhau thi thố, phô diễn, nhưng người dân vẫn chọn lựa cho ḿnh một ngôi sao riêng. Ngôi sao may mắn đó là Thẩm Thúy Hằng.
Cô là biểu tượng sắc đẹp tài hoa, một hoa hậu không vương miện, một minh tinh không cần giải thưởng thế giới vinh danh. Thậm chí người đời chỉ c̣n nhớ “Người đẹp B́nh Dương Thẩm Thúy Hằng” mà không c̣n ai nhớ nội dung phim, hay vai nữ chính Tam Nương mà Thẩm Thúy Hằng thủ diễn.
T́nh chị duyên em với kỳ nữ Kim Cương
Nhiều kư giả lúc bấy giờ đă so sánh, đề cập sự cạnh tranh của hai Ban kịch Thẩm Thúy Hằng với Ban kịch của kỳ nữ Kim Cương. Với Kim Cương, cô và mẫu thân nghệ sĩ Bảy Nam (Lê Thị Nam) vốn dĩ là con nhà ṇi, đă có bề dày về phim trường từ những năm 1950 - 1955 và cả sân khấu kịch nói, cải lương. Nhưng c̣n Thẩm Thúy Hằng, tất cả hăy c̣n quá mới mẻ, mới khởi đầu phim trường từ cuối năm 1958, duy chỉ có sự nổi tiếng về nhan sắc và vinh quang trên màn bạc đương thời là không có đối thủ.
<table class="image center" align="center" cellpadding="3" cellspacing="0" width="450"> <tbody> <tr> <td align="center">  </td> </tr> <tr> <td class="image_desc" align="center">
</td> </tr> </tbody> </table>
Với bất cứ người nổi tiếng nào, thông thường hễ ai chọn chỗ đứng cho ḿnh ở hăng nào, th́ sự ràng buộc trong các hợp đồng kinh tế buộc người nổi tiếng tận lực, độc quyền và phải ra sức bảo vệ thương hiệu cho hăng đó. Hăng phim Mỹ Vân đưa Thẩm Thúy Hằng lên hạng ngôi sao trong bộ phim “Người đẹp B́nh Dương” là cũng v́ lư do đó. Ngay cả nghệ danh Thẩm Thúy Hằng cũng được hăng Mỹ Vân chọn lựa và quảng cáo tung hứng ngay từ đầu.
Trong một lần kể chuyện, Thẩm Thúy Hằng cho biết: vào thời đó, các hăng có nhiều người nổi tiếng với chữ Kim: Kim Hương, Kim Cương, Kim Cúc, Kim Chưởng…nên cô không lấy tên Kim Phụng (có chữ Kim ở đầu), mà lấy nghệ danh là Thẩm Thúy Hằng với ư nghĩa tri ân hai người thầy dạy văn Thẩm Thệ Hà và thầy dạy nhạc Thẩm Oánh.
C̣n Hằng là tên con sông Hằng ở Ấn Độ, Kim Phụng rất yêu mến ḍng sông này v́ nó giúp con người gội rửa hết mọi tội lỗi theo quan niệm của người Ấn Độ và cũng là quê hương Phật Tổ. Duyên nghiệp này như một định mệnh, về cuối đời cô và cô Kim Cương đă chọn sách Thiền và cửa Phật làm nơi nương tựa và làm niềm vui, hạnh phúc để an ủi sự sống của ḿnh khi bóng chiều nghiêng đổ.
Kỳ nữ Kim Cương kể chuyện về t́nh bạn với Thẩm Thúy Hằng sâu đậm, quyến thức thân thuộc như môi với răng: “Tôi biết Hằng đă né tôi nhiều lần. V́ một số cây bút kịch trường thời đó đă tạo x́-căng-đan, so sánh giữa tôi với Hằng. Có lần tôi đến nhà mời tham gia đóng phim với tôi. Đưa cả kịch bản mời Hằng chọn vai chính c̣n tôi vai phụ.
Ngay việc Hằng đóng chính, tôi đóng phụ cũng được, miễn sao hai chị em cùng có mặt trong một bộ phim, thế nhưng Hằng đă từ chối. Sau này hăng Mỹ Vân - nơi Hằng kư hợp đồng độc quyền mời tôi tham gia trong bộ phim Tứ quái Sài G̣n, gồm có anh Tùng Lâm, Khả Năng, La Thoại Tân, Thanh Việt… Lúc đó tôi và Hằng mới có dịp đứng chung truớc ống kính truyền h́nh”.
Thẩm Thúy Hằng cuời tiếp lời: “C̣n trẻ mà, dễ bị tác động. Tôi ’’quê’’ nhất khi đọc những bài báo so sánh tôi diễn hơn thua với bà Kim (cách gọi thân mật của chị đối với Kim Cương). Thiệt t́nh mà nói Kim Cương là con nhà ṇi, tôi là dân tay ngang đến với nghệ thuật, th́ so sánh như thế sẽ khập khiễng. Thời gian và t́nh bạn đă giúp tôi hiểu, cuộc đời là đường trường. Rồi có lúc những trắc trở nghiệt ngă sẽ được hóa giải” .
Khi Ban kịch Kim Cương tổ chức diễn vở Lôi Vũ, Thẩm Thúy Hằng đóng vai Phồn Y, Kim Cương đóng Thị B́nh. Dường như số mệnh sắp đặt sẵn, ngoài đời th́ thiên hạ lấy hai cô ra để làm đề tài “khẩu chiến” c̣n trên sân khấu, Thẩm Thúy Hằng với Kim Cương đóng vai hai khắc khẩu nhau, như nước với lửa.
Nhưng cũng chính yếu tố ấy đă giúp vở diễn kịch tính hơn, thành công hơn với sự tán thưởng nồng nhiệt của khán giả. Nhưng ngoài đời, hai kiều nữ là hai chị em Kim Cương–Thẩm Thúy Hằng rất thân thiết nhau, gắn bó sâu đậm t́nh bạn đến mấy chục năm sau.
C̣n nhớ 34 năm về trước, vào ngày 26/6/1977 bọn tội phạm đă bắt cóc 11 trẻ em độ tuổi 5-6, bán cho người dân tộc ít người tại vùng Đức Trọng, Lâm Đồng, trong số trẻ đó có con trai Bác sĩ Lă Hỷ và con trai duy nhất của nghệ sĩ Kim Cương là bé Toro Trần Trọng Gia Vinh tại nhà trẻ Vườn Hồng.
Sau đó có một gă lạ mặt nói giọng Nam Bộ, xưng tên là Hải Phong điện thoại tới nhà yêu cầu gặp nghệ sỹ Kim Cương ra giá tiền chuộc 100 cây vàng. Sau nhiều lần thương lượng bọn bắt cóc đồng ư nhận 20 cây vàng tại địa điểm chúng chọn và đe dọa sẽ giết bọn trẻ nếu báo cho công an biết.
<table class="image center" align="center" cellpadding="3" cellspacing="0" width="384"> <tbody> <tr align="center"> <td>  </td> </tr> <tr align="center"> <td class="image_desc"> Thẩm Thúy Hằng tại Nhật Bản năm 1965</td> </tr> </tbody> </table>
Đáp ứng yêu cầu của chúng, nghệ sỹ Kim Cương phải đi vay nợ bạn bè người thân đủ số vàng giao nộp cho bọn bắt cóc. Ngay sau đó, bọn bắt cóc trả bé Toro tại băi cỏ trước Nhà thờ Đức Bà, Quận 1. TPHCM. Sau này công an Quận Tân B́nh đă phá án và giải cứu tất cả các bé trả về gia đ́nh. Những lúc Kim Cương như điên, như dại v́ mất con và rối bời, chán nản với tất cả th́ cũng là lúc Thẩm Thúy Hằng luôn thường xuyên ở bên cạnh chia sẻ, an ủi. Thước đo giá trị bền vững, lâu dài của t́nh bạn không thể lấy ǵ cân đong, đo đếm được.
Kỳ nữ Kim Cương xúc động bày tỏ: “Giữa chúng tôi như có một sợi dây vô h́nh buộc chúng tôi lại với nhau. Nhưng Hằng may mắn hon tôi, trong mái ấm gia đ́nh c̣n có một người đàn ông làm trụ cột. C̣n tôi, hơn 20 năm qua vừa làm cha, vừa làm mẹ đối với con trai ḿnh. Cái bền vững nhất là t́nh bạn trong sáng giữa tôi và Hằng."
Trước năm 1975, ở Sài G̣n ban kịch Thẩm Thúy Hằng được xếp vào một trong mười ban kịch tiêu biểu của kịch nghệ Miền Nam, riêng cô nhiều lần được bầu chọn là một trong mười hai diễn viên kịch xuất sắc và thành danh. Hằng tuần, Thẩm Thúy Hằng đều có vai diễn trên sân khấu đài truyền h́nh và phát trên sóng phát thanh đài Sài G̣n cũ với tất cả tâm trạng chờ đón và háo hức của người dân Sài G̣n.
Những vở kịch chính của Ban kịch Thẩm Thúy Hằng được người đời nhắc nhớ tiêu biểu như : Sông dài, Trà Hoa Nữ, Áo người trinh nữ, Bạc trắng lửa hồng, Nửa hồn thương đau... Trên sân khấu cải lương, với tuồng “Sông dài” – Đoàn Thanh Minh- Thanh Nga đă khẳng định một nghệ sĩ nhan sắc Thanh Nga tài hoa tỏa sáng trên ṿm trời nghệ thuật cải lương, th́ "Sông dài" của đoàn kịch Thẩm Thúy Hằng cũng đă gây sự bùng nổ trong dư luận kịch trường và khán giả, sau này c̣n được quay thành phim.
Nhưng ít ai biết rằng, để có những thành công này, Thẩm Thúy Hằng đă phải lao động cật lực, gần như không có thời gian nhàn rỗi cho bản thân. Với những ngôi sao, màn bạc minh tinh như cô, lợi danh mà cuộc đời mang lại đă không đủ thời gian mà thụ hưởng, nhưng Thẩm Thúy Hằng đă gác lại mọi thứ phồn hoa để lao vào sáng tạo, lao động và cống hiến thêm trong lĩnh vực kịch nghệ.
Thẩm Thúy Hằng với vai tṛ trưởng ban kịch (giám đốc đoàn kịch bây giờ), vừa viết kịch bản, dàn dựng và đóng vai chính. Lao động nghệ thuật trở thành sự sống của cô lúc bấy giờ. Một ḿnh đóng cả “ba vai” là chuyện không dễ mấy mỹ nhân thời đại có thể đảm đương nổi.
Nhiều ngôi sao cùng thời phải mất nhiều thời gian cho việc gỡ rối tơ ḷng, t́nh ái và những thói thường đỏng đảnh khác, nhưng Thẩm Thúy Hằng chỉ hiện thân trên màn bạc, sân khấu và các nhân vật hóa thân.
Một phần có lẽ do cô không có nhiều thời gian nhàn rỗi, một phần chồng cô là một tiến sĩ nổi tiếng trong và ngoài nước, Thẩm Thúy Hằng đương kiêm phu nhân Phó Thủ tướng, Thống đốc Ngân hàng nhà nước th́ mọi lời ong, tiếng ve không dám châm chích vào.
<table class="image center" align="center" cellpadding="3" cellspacing="0" width="450"> <tbody> <tr align="center"> <td>  </td> </tr> <tr align="center"> <td class="image_desc"> Thẩm Thúy Hằng với tài tử Hongkong Trần Quang Thái</td> </tr> </tbody> </table>
Trước năm 1975, khán giả Sài G̣n không thể quên những vai diễn của Thẩm Thúy Hằng trong các vở kịch như: Suối t́nh, Người mẹ già, Đôi mắt bằng sứ... những vai diễn làm say đắm ḷng người xem, mang dấu ấn phong cách trẻ trung, lộng lẫy vốn có của một minh tinh màn bạc tầm cỡ Á Châu.
Người đời thường mang cô so sánh với những tài tử, minh tinh Á Châu hay Mỹ quốc, Anh quốc. Ở lĩnh vực sân khấu cải lương, Thẩm Thúy Hằng đă làm khán giả say ḷng ái mộ khi cô tham gia những phim được sân khấu hóa như: Đ̣ chiều, Đôi mắt huyền, Oan ơi Ông Địa.
Trong tất các vở diễn sân khấu đă đóng, vai diễn ấn tượng nhất của Thẩm Thúy Hằng là vũ nữ Cẩm Lệ trong vở cải lương “Bóng chim tăm cá” của soạn giả Nguyễn Phương. Cùng với lực lượng diễn viên hùng hậu của Đoàn cải lương Thanh Minh- Thanh Nga thời đó như Mộng Tuyền, Thanh Tú, Ngọc Nuôi, Thành Được…, giọng ca mùi mẫn, diễm lệ của vũ nữ Cẩm Lệ - Thẩm Thúy Hằng như càng thăng hoa, làm khán giả rơi lệ cùng với những tràng vỗ tay dài vang lên cổ vũ.
Một trong số những bậc thầy, người nhiệt t́nh giúp đỡ Thẩm Thúy Hằng trên sân khấu cải lương là soạn giả Lê Khanh. Sau vở “Bóng chim tăm cá”, kịch sĩ Anh Lân và Túy Hoa có mời Thẩm Thúy Hằng tham gia vở dă sử Việt Chiêm của soạn giả Mộc Linh là “Đồ Bàn Di Hận”. Thẩm Thúy Hằng diễn vai cô gái Chăm tên Phàm Lan, một vai diễn thành công trước nay của sầu nữ cải lương Út Bạch Lan.
Nhưng Thẩm Thúy Hằng đă diễn rất thành công. Thẩm Thúy Hằng c̣n xuất hiện trong những chương tŕnh đại nhạc hội và hát tân nhạc “rất mùi mẩn” như nhạc phẩm “Hai Chuyến Tàu Đêm” của Nhạc sĩ Trúc Phương trong các chương tŕnh tạp kỷ của bầu show Duy Ngọc, hay như “T́nh Lỡ” của nhạc sĩ Thanh B́nh.
...
|