Từ lâu trong mắt phương Tây, Osama bin Laden bị nguyền rủa và được coi là hiện thân của cái ác. Tuy nhiên, trước khi trở thành người bị truy nã gắt gao nhất thế giới, một số người lại tin rằng, chính số phận đã run rủi khiến bin Laden đi theo con đường khủng bố này.


<table align="center" border="2" cellpadding="3" cellspacing="3" width="30%"><tbody>< tr align="center"><td bgcolor="gainsboro" valign="top"> </td></tr><tr align="center"><td bgcolor="gainsboro" valign="top"> Osama bin Laden năm 1998 ở Afghanistan</td></tr></tbody></table>
Nhóm Anh em Hồi giáo Ai Cập: Những người thầy đầu tiên

Bin Laden sinh năm 1957 tại thủ đô Riyadh của Saudi Arabia. Osama là người con thứ 17 trong số 50 người con của một tỷ phú Yemen giàu có, ông Muhammad, người đã tự kiến tạo nên số tài sản khổng lồ từ những hợp đồng xây dựng béo bở.

Người cha tỉ phú này qua đời khi bin Laden mới 11 tuổi. Bin Laden lớn lên cùng mẹ, cha dượng và 3 người con riêng của họ.

Bin Laden theo học tại trường ngay thành phố cảng Jedda ở Saudi. Chính thanh thế và sự giàu có của gia đình khiến bin Laden có thể theo học tại trường danh giá Al Thagher từ năm 1968 tới 1976. Trường học này là sự kết hợp của nền giáo dục kiểu Anh và Hồi giáo.

Chính sự tiếp cận với các tư tưởng Hồi giáo tại trường đã khiến bin Laden bị ảnh hưởng nặng nề. Các giáo viên trường Al Thagher giảng dạy những bài học ngoại khóa về Hồi giáo chính là những thành viên nhóm Anh em Hồi giáo - một nhóm chính trị Hồi giáo có nguồn gốc từ Ai Cập.

Giữa những năm 1970, bin Laden kết hôn với người em họ đằng mẹ của mình theo một truyền thống bình thường của người Hồi giáo. Sau đó, bin Laden còn kết hôn với 3 phụ nữ khác, theo luật Hồi giáo cho phép. Nghe nói, bin Laden có tới 24 người con.

Tại trường đại học, bin Laden theo học ngành kỹ sư dân sự, quản trị kinh doanh, kinh tế và hành chính công. Bin Laden được nhớ đến là một nhân vật rất nhiệt tình trong các cuộc tranh luận về tôn giáo.

Năm 1979, bin Laden tốt nghiệp với tấm bằng kỹ sư dân sự của trường đại học King Abdul Aziz ở Jedda.

<table align="center" border="2" cellpadding="3" cellspacing="3" width="30%"><tbody>< tr align="center"><td bgcolor="gainsboro" valign="top"></td></tr><tr align="center"><td bgcolor="gainsboro" valign="top"> Bin Laden trong cuộc chiến Liên Xô - Afghanistan. </td></tr></tbody></table>

Thành lập tổ chức Al Qaeda

Chỉ vài tháng sau đó, Liên Xô cũ can thiệp vào Afghanistan và bin Laden rời khỏi Saudi Arabia để gia nhập quân Afghanistan - hay còn gọi là Mujahideen. Mujahideen bao gồm những phần tử du kích thực hiện "thánh chiến" nhằm lật đổ chế độ Xô Viết cũ ở Afghanistan. Các phần tử Hồi giáo trên khắp thế giới, trong đó có cả Bin Laden từ Saudi Arabia, được tung vào Afghanistan để chiến đấu.

6 năm sau đó, từ vùng biên giới giữa Pakistan và Afghanistan, bin Laden bắt đầu gây quỹ để trợ giúp Mujahideen trong cuộc chiến chống lại Liên Xô. Hắn cũng viện trợ hậu cần và nhân đạo cho những người Afghanistan bị kẹt trong cuộc chiến.

Đến năm 1986, bin Laden chứng minh được mình là một chiến binh và được thăng chức chỉ huy quân du kích. Tại thời điểm đó, bin Laden còn nhận được sự huận thuẫn của Mỹ trong Chiến tranh Lạnh chống Liên Xô.

Năm 1988, chịu ảnh hưởng nặng nề bởi các bài viết của Sayyid Qutb và những lời răn dạy của Ayman al Zawahiri - một chiến binh Ai Cập - bin Laden đã thành lập tổ chức Al Qaeda. Ban đầu, Al Qaeda chỉ là một nhóm cựu Mujahedeen - những người vẫn tài trợ cho cuộc chiến chống lại Liên Xô và cung cấp chiến binh cho Afghanistan cho tới khi cuộc chiến kết thúc năm 1989.

Sau đó, bằng số tiền thừa hưởng của người cha - nghe nói lên tới hàng trăm triệu USD - bin Laden đã phát triển Al Qaeda thành một mạng lưới chiến binh xuyên quốc gia.

Năm 1989, Liên Xô rút quân khỏi Afghanistan, bin Laden trở về Saudi Arabia như một người anh hùng. Hắn bắt đầu làm việc trong tập đoàn xây dựng Bin Laden Group, ngoài ra còn liên lạc với các phong trào đối lập nhằm mục đích lật đổ chế độ quân chủ Saudi.

Tuy nhiên, giới lãnh đạo Saudi viện tới Mỹ để bảo vệ trữ lượng dầu khổng lồ của mình. Khi bin Laden tiếp tục chỉ trích mối quan hệ đồng minh gần gũi của Riyadh với Washington, hắn bị tước quốc tịch Saudi.

Tháng 4.1991, bin Laden rời bỏ đất nước, đầu tiên chạy sang Afghanistan, sau đó tới Khartoum, Sudan, nơi Mặt trận Hồi giáo dân tộc vừa tiến hành cuộc đảo chính quân sự, lên nắm quyền điều hành đất nước năm 1989.

Để thể hiện tinh thần đoàn kết Hồi giáo, Sudan bắt đầu cho phép mọi người Hồi giáo vào đất nước này mà không cần thị thực, khiến Sudan trở thành một chốn an toàn cho các chiến binh Hồi giáo.


<table align="center" border="2" cellpadding="3" cellspacing="3" width="30%"><tbody>< tr align="center"><td bgcolor="gainsboro" valign="top"></td></tr><tr align="center"><td bgcolor="gainsboro" valign="top"> Vụ khủng bố 11.9.2001 gây chấn động toàn thế giới.
</td></tr></tbody></table>
Mỹ - mục tiêu hàng đầu

Năm 1991, Mỹ tiến hành chiến tranh vùng Vịnh, thiết lập sự hiện diện lớn trong khu vực, bao gồm cả Saudi Arabia.

Năm 1992, người ta cho rằng Al Qaeda dưới sự lãnh đạo của bin Laden, nhất trí dẹp sang một bên những sự khác biệt với các nhóm Hồi giáo khác, đặc biệt là các nhóm dòng Shi'ite như Hezbolah, để tập trung vào mục tiêu chung là Mỹ.

Năm 1993, bin Laden bắt đầu nghiên cứu phát triển vũ khí hóa học. Năm 1994, bin Laden được cho là đã tài trợ ít nhất 3 trại khủng bố ở Sudan, nơi tập trung các phiến quân Hồi giáo từ khắp nơi trên thế giới đến để học cách chiến đấu như một mujahideen.

Cũng trong năm đó, chính phủ Saudi Arabia thu hồi quyền công dân và phong tỏa tài sản của Osama. Hắn bị trục xuất khỏi Sudan năm 1996. Cùng năm đó, Tổng thống Mỹ Clinton ký lệnh yêu cầu CIA sử dụng mọi biện pháp cần thiết để tiêu diệt Al Qaeda.

Năm 1996, bin Laden tuyên bố thánh chiến chống Mỹ nếu Washington không rút quân khỏi vùng Vịnh. Hắn cũng lên tiếng chỉ trích Mỹ trong cuộc phỏng vấn với CNN năm 1997.

Năm 1998, bin Laden kêu gọi người Hồi giáo giết người Mỹ, bao gồm cả dân thường, ở bất kỳ nơi đâu trên thế giới. Tổ chức khủng bố Al Qaeda được xem là đã lập kế hoạch và tiến hành hàng loạt các vụ tấn công nhằm vào các lợi ích của Mỹ tại vùng Sừng Châu Phi và bán đảo Arab trong những năm 1990, trong đó có 2 vụ ném bom sứ quán Mỹ ở Đông Phi năm 1998 và vụ tấn công tàu USS Cole năm 2000. Sau đó tới vụ khủng bố đẫm máu nhất trong lịch sử nước Mỹ 11.9.2001. Kể từ đó, bin Laden trở thành nhân vật bị Mỹ truy lùng gắt gao nhất trên thế giới từ trước tới nay.


<table align="center" border="2" cellpadding="3" cellspacing="3" width="30%"><tbody>< tr><td bgcolor="gainsboro" valign="top"></td></tr><tr align="center"><td bgcolor="gainsboro" valign="top"> Tổng thống Mỹ George Bush nói tại Ground Zero ngày 14.9.2001.
</td></tr></tbody></table>

10 năm lẩn trốn và đe dọa

Khi Taliban chịu sức ép tấn công từ Mỹ, bin Laden lẩn trốn vào các khu vực miền núi giữa Pakistan và Afghanistan. Tuy nhiên, hắn vẫn khiêu khích phương Tây bằng các đoạn băng video hay audio, trong đó cảnh báo các vụ tấn công đẫm máu mới.

Vài giờ trước khi Mỹ tấn công Afghanistan vào ngày 7.10.2001, bin Laden xuất hiện trong một đoạn băng video trên kênh Al-Jazeera, tuyên bố đe dọa nước Mỹ. Sau đó, hắn tiếp tục xuất hiện trên kênh truyền hình Arab này vào ngày 27.12.2007, ngay sau khi Mỹ dồn hắn tới Tora Bora ở phía đông Afghanistan. Hàng trăm chiến binh Al Qaeda được cho là đã thoát chết trong vụ ném bom diện rộng của Mỹ vào Tora Bora, và bin Laden cũng nằm trong số đó.

Tháng 11.2002, bin Laden lại đe dọa Anh, Pháp, Italia, Canada, Đức và Australia vì đã hỗ trợ Mỹ.

Năm 2004, bin Laden sử dụng chiến thuật mới, đề nghị "đình chiến" với những nước Châu Âu không tấn công người Hồi giáo. Sau đó hắn nói rằng Mỹ có thể tránh được một vụ khủng bố 11.9 khác nếu chấm dứt đe dọa an ninh của người Hồi giáo.

Sau một thời gian im hơi lặng tiếng, Bin Laden tiếp tục đưa ra thông điệp vào năm 2006. Tháng 1 năm đó, hắn đưa thông điệp tới người dân Mỹ hơn là tới Tổng thống Bush, bởi hắn nói rằng các cuộc điều tra cho thấy phần lớn dân Mỹ muốn rút quân khỏi Iraq.


<table align="center" border="2" cellpadding="3" cellspacing="3" width="30%"><tbody>< tr><td bgcolor="gainsboro" valign="top"></td></tr><tr><td bgcolor="gainsboro" valign="top"> Osama bị tiêu diệt ngày 1/5/2011. Trong ảnh là khói lửa bốc lên từ tòa nhà nơi trùm khủng bố bị triệt hạ.
</td></tr></tbody></table>
Kể từ vụ khủng bố 11/9, bin Laden đã nhiều lần thoát chết và thoát khỏi sự bắt giữ của Mỹ. Mặc dù vậy, bin Laden vẫn nhiều lần thề rằng, hắn sẵn sàng chết để đánh đuổi người Israel khỏi Jerusalem và người Mỹ khỏi Saudia Arabia và Iraq.

Ngày 1/5/2011, bin Laden bị quân Mỹ tiêu diệt tại Pakistan.

(Theo LĐO)