Việt Nam: Đất hương hỏa và cuộc chiến chia phần - Huynh đệ tương tàn
 

Những mét đất cuối cùng

Mấy năm nay, nhà ông Chín chia thành hai phe, người vợ ông và bốn đứa con một bên, ông đơn thương độc mã. Mảnh đất gia tộc rộng hơn ngàn mét vuông, nơi ông đang sống ở phường Hiệp Thành, quận 12 mọc lên vài chiếc chòi lá. Ông lấy nhà bếp là nơi ở, vợ ra góc vườn. Láng giềng kể, nguyên do cũng bắt đầu từ mảnh đất.
Hàng chục năm trước, để nuôi đàn con, hai vợ chồng ông vừa làm ruộng vườn, vừa buôn bán vặt xoay vần, tuy chẳng dư dả nhưng cũng không túng quẫn. Khi các con lấy vợ lấy chồng, ông lo liệu đàng hoàng. Cơn lốc đô thị hóa tràn qua. Cả nhà bỗng dòm vào mảnh vườn cuối cùng. Để sống, ông phân lô bán dần phía đuôi. Vợ con nóng mặt, bà mật bàn chia mảnh đất hết cho con, chừa lại ngôi nhà cho ông Chín. Chuyện rồi cũng đến tai, ông già thật sự hoảng sợ như đang bị theo dõi, rình rập. Tờ sổ đỏ ông giấu biệt, một mình thui thủi trong bếp, không dám nói chuyện với ai nữa. Một lần ông bộc bạch, nếu tụi nhỏ nhận nuôi ông đến chết, ông sẵn sàng chia đất hết cho con. Nhưng việc nuôi cha chẳng đứa nào nhận, có lẽ vì đều nghèo khó, thành thử ông phải giữ lại để bán ăn dần.

Như bao gia đình khác ở xứ Bà Điểm, từ lâu, vườn trầu của bà Hai Én bị dãy nhà ống thay thế dần. Trầu chăm sóc cực, ngày xưa bán còn sống được, nay rẻ như bèo vì người ta chỉ mua lấy lệ khi có đám. Một bầy con lớn, bỗng chán phân tro, cuốc xới, bỏ đi làm phụ hồ. Đất trầu cắt lô bán dần, từ vài chục, đến nay, được vài trăm triệu mỗi lô thì đất không còn nữa. Mấy miệng ăn châu vào đất, có đứa nghiện xì ke nên tiền tỉ bán đất cũng theo đó ra đi, thêm lâm nợ vay nóng. Hồi đầu năm, bà tính bán mảnh cuối, chừng được ngoài bốn trăm triệu, đứa con gái mếu máo “bán rồi ở đâu?”, bà dằn lòng lại, nhưng chẳng rõ sẽ dằn được bao lâu.

Người già mất sức lao động, phải bám víu vào mảnh đất, xẻ bán dần kiếm miếng ăn là chuyện đã đành, nhưng người trẻ ở ven đô cũng lao vào cuộc xẻ đất khi cái chữ, cái nghề thủ thân chỉ lưng lửng bụng.

Năm nay ông Hai đã gần 90, ngày trước, sống cùng ông là người con trai của bà vợ sau. Người con làm phụ hồ, bữa đực bữa cái, mảnh vườn gần 2,000m2 bỏ hoang cả chục năm, trầu cau chết sạch. Một bữa, bỗng có người con của bà vợ trước dọn về ở, dần dà, căn nhà nhỏ của ông Hai (ở xã Bà Điểm) bỗng thành đông người. Những người con sức dài vai rộng kia, họ đang dòm ngó mảnh đất của người cha, xích mích, cãi vã xảy ra khi ai cũng đòi chia phần, dù người cha – chủ đất – vẫn còn sống sờ sờ. Sẵn có người láng giềng làm nghề luật, anh em bèn lặng lẽ sang hỏi thủ tục chia, nhưng người thì muốn ôm trọn, người lại đòi lấy phần nhiều. Chuyện riêng của nhà loang ra cả xóm, ai nấy té ngửa, hồi trước ông già Hai đã chia phần cho mỗi người khi ra riêng, nhưng họ đã bán hết, giờ quay về đòi chia nữa.

Ngày thường, đi dạo trong những con đường xóm ở những vùng đang dần thành phố chợ như Bà Điểm hay Xuân Thới Thượng, người trong tuổi lao động tụ họp nhiều trong quán cà phê, có khi chớm trưa đã thấy tay xách bịch rượu. Nghề chính bây giờ của một bộ phận thanh niên là đi làm hồ vì làm hay nghỉ ngày nào cũng được. Tự do nhiều hơn khi làm công nhân, giờ giấc nghiêm ngặt.

Vị luật sư ở xóm nhỏ kia thỉnh thoảng lại chột dạ, lỡ một ngày ông già Hai nằm xuống, không biết chuyện gì sẽ xảy ra dưới mái nhà, trên mảnh đất hương hỏa? Một điều chắc chắn, nó sẽ bị chia năm xẻ bảy và cái xóm nhỏ bình yên phải nghe thêm nhiều điều chướng tai, gai mắt.

(Theo SGTT)