Chuyện giang hồ Á Châu và những cú sốc văn hoá
 

Đám tang “Con Muỗi” và ngày giang hồ Á Châu mặc đồ đen

Khoảng hai mươi năm trước, năm 2005, Đài Bắc tiễn một tay anh chị ngoại hạng về bên kia thế giới. Ông ta sống tới 94 tuổi mới chịu khăn gói đi gặp… Năm Cam. Trong giới giang hồ, người ta gọi ông là Hsu Hai-ching, biệt danh “Con Muỗi” – nhỏ người, gầy gò, nhưng nhanh nhẹn, lì lợm và thâm sâu như muỗi đốt không ngứa, lúc phát hiện thì đã muộn.

Sinh năm 1913, xuất thân làm thuê, buôn bán lặt vặt ở chợ, rồi trôi dạt vào băng đảng, leo dần từ đàn em lên bậc đại ca. Thân hình thì như dân thiếu dinh dưỡng, nhưng cái đầu thì không thiếu “tôn tử binh pháp”. Tới khi nhắm mắt, Con Muỗi đã trở thành “đại đại ca” của cả một thế giới ngầm.

Ngày đưa tang, báo Taiwan News tường thuật gần 10.000 “gangsters” khắp Đài Loan đổ về. Không chỉ anh chị bản xứ, mà còn có đại diện Yamaguchi-gumi, Sumiyoshi-kai bên Nhật, ông trùm 14K Hồng Kông, đại gia sòng bạc Macau… kéo đến với phái đoàn đông như đi dự hội nghị thượng đỉnh giang hồ.

Lạ một chỗ: trong đám đông mặc đồ đen ấy, có những băng vốn không đội trời chung. Bốn băng lớn Bamboo Union, Four Seas, Tiendaomeng và Pine Union phải ký hẳn một “hiệp định đình chiến” trong ngày tang lễ. Mệnh lệnh rất rõ: đến thì đến, cúi đầu chào Bố xong là đi, đứa nào cãi lệnh gây chuyện sẽ xuống suối vàng trình diện sớm. Bởi vậy mà cả chục ngàn anh chị lặng lẽ xếp hàng, nghiêng mình trước linh cữu, rồi tan biến vào thành phố như chưa từng xuất hiện.

Cảnh sát Đài Loan hôm đó vừa giữ trật tự, vừa tranh thủ chụp hình lia lịa. Cả đời hiếm có dịp nào đứng một chỗ mà gom đủ hình tư liệu của hàng ngàn tay anh chị cộm cán như vậy.

Nghĩ mà thương Năm Cam. Nếu ông còn sống, chắc cũng phải nâng cấp đồ đen du kích, bay qua Đài Bắc mà đứng nép một góc, cúi đầu chào đàn anh một cái cho phải phép.

Bố già Đài Bắc và “anh chị vườn” Sài Gòn

Con Muỗi không chỉ là tay anh chị đánh lộn ngoài đường. Thời sung sức, gia tộc ông kiểm soát hệ thống xuất nhập rau quả, nắm gần một nửa dịch vụ quán bia, khách sạn, vũ trường ở Đài Loan. Làm giang hồ nhưng biết chơi đường dài: làm ăn hợp pháp, có giấy phép, có đóng thuế, sòng bạc thì nắm phần kiểm soát chứ không nhất thiết phải lén lút mở casino chui để bị tóm.

Tôi nghĩ thế nào trên đường xuống âm phủ, Con Muỗi cũng gặp Năm Cam. Chắc Bố già Đài Loan vỗ vai Bố già Việt Nam mà nói:

“Thấy chưa, không đi trước thì cũng đi sau, có điều mày hấp tấp quá nên đi sớm. Con Dung Hà, giết nó làm chi cho lộ chuyện, để rồi dính bẫy tụi cộng sản, ra pháp trường sớm. Tao mà là mày, tặng nó cái vé đi Đài Bắc chơi, cho nó ăn chơi no nê rồi âm thầm giải quyết ở Đài Nam, bố bọn công an Hà Nội mò ra.”

Con Muỗi làm trùm cả Đài Bắc mà cảnh sát bó tay vì… chẳng có gì để bắt. Hồ sơ thuế đầy đủ, kinh doanh hợp pháp, bên dưới là mạng lưới anh chị tinh vi. Đám giang hồ Việt Nam thì khác: anh chị vườn, thích ăn xổi ở thì, đánh lộn, giành gái, khoe hình xăm, lên Facebook chửi nhau, hiếp đáp dân lương thiện cho có cảm giác “oai”.

Chiến thuật thì ồn ào, chiến lược thì số không tròn trĩnh. Đánh du kích, gài bẫy lẻ tẻ thì giỏi, nhưng đụng tới chuyện tổ chức bài bản, đường dài, pháp lý – tài chính – quan hệ quốc tế thì chịu. Làm ăn tới bạc triệu mà vẫn để mấy em chân dài bùng tiền, chết lãng xẹt, không đủ tuổi ngồi chung mâm với Con Muỗi.

Một vòng Đài Bắc: từ gà ác, phao câu đến trái bắp 1,5 đô

Ngày cuối cùng trước khi bay về California, tôi lang thang một vòng Đài Bắc, muốn ăn cái gì đó cho đậm mùi đường phố. Tháng Năm ở đây không nóng cháy da, nhưng gió vẫn thổi ào ào quanh các ngõ nhỏ.

Đi ngang một sạp gà, tôi giật mình thấy treo lủng lẳng cả chục con “gà ác” to gần bằng gà ta. Ở Mỹ tôi vẫn thấy loại gà đen bằng bàn tay, gọi là gà ác mà không hiểu sao nó “ác”. Còn gà ác Đài Bắc thì đen bóng, da sẫm màu, nhưng thịt bên trong cũng vẫn là gà, chẳng mọc sừng hay mọc nanh gì cả.

Người ta ở đây ăn sạch sành sanh: đầu, cánh, cổ, chân, không bỏ thứ gì. Thậm chí mấy cái phao câu – nơi hội tụ tinh hoa thiện ác – cũng được xiên que, xếp ngay ngắn, mỡ vàng ươm chảy ra khi nướng, nhìn thôi đã thấy cắn một miếng là ngon tới óc.

Ở nhà, mỗi lần làm gà, vợ tôi đều cắt phao câu vất đi. Tôi nhớ câu “nhất phao câu, nhì đầu cánh” của dân nhậu mà tiếc đứt ruột – nhưng nhìn quanh chẳng ai ăn, nên đành nghĩ chắc mấy ông nhậu bốc phét cho vui. Sang Đài Bắc mới hiểu, phao câu không hề “phản động”, chỉ là văn hoá ăn uống mỗi nơi mỗi khác.

Tôi kiềm lòng với gà ác, cuối cùng chỉ mua hai trái bắp luộc đem về cho vợ. Mỗi trái gần 1,5 đô, đắt hơn bắp bên Hán Thành. Bắp luộc chín, trét thêm lớp mỡ rồi đặt lên than nướng sơ thành bắp nướng, thơm nức cả góc phố. Vợ tôi không dặn mua gì, chỉ bảo “nhớ mua bắp”, để so với bắp Việt Nam xem cái nào ngon hơn mà mắc dữ vậy.

Cá khô Hàn Quốc và hộp quà vài trăm đô

Đi làm xa, từ Đài Loan qua Hàn, Nhật, Malaysia…, tôi có một thói quen: vào siêu thị quan sát giá cả, đồ ăn, cách người ta mua sắm. Nhìn mấy bà vợ Hàn Quốc đẩy xe chợ mà thương: hai con cua nhỏ hơn bàn tay giá hơn 12 đô, bắp 1 đô trái, cá khô ngon thì phải… nhắm mắt quay lưng.

Có lần tôi thấy một hộp cá khô loại “thượng hạng”: chừng hai chục con, cỡ bằng bàn tay, đóng gói sạch sẽ, bọc hộp lịch sự, đề giá… 250 đô. Hỏi ra mới biết: cá giống như cá lù đù, ăn cũng được chứ không tới mức “đổi đời”. Cái làm nên giá là cách phơi: họ treo cá ngoài trời tuyết, phơi đi phơi lại cho tới khi cá teo lại, da thịt săn chắc, hết mùa tuyết mới đóng hộp bán.

Người Hàn bình dân hiếm ai dám bỏ cả đống tiền ra ăn cá này cho đã miệng. Họ mua để làm quà tặng – giống như mình biếu rượu ngoại vậy. Càng đắt thì càng chứng tỏ người tặng nặng tình nặng nghĩa.

Người Việt mình mà đem cá khô đi biếu chắc bị chửi chết. Thử tưởng tượng cô dâu Hàn tặng mẹ chồng Việt một hộp cá khô trăm đô, bà mẹ không biết lại nghĩ “nhỏ này khinh mình như ăn đồ phế thải”, rồi tự ái, giận hờn, trách móc. Chỉ vì không ai giải thích: ở xứ người ta, cá khô là quà sang.

Cùng là Á Châu với nhau mà còn lắm chuyện cười ra nước mắt như thế. Huống hồ là dân mắt xanh mũi lõ, nhìn băng đảng Á Châu cầm dao mà đọc Tôn Tử, rồi gặm phao câu gà ác, nhâm nhi cá khô phơi tuyết… chắc họ cũng chẳng hiểu nổi mình là ác hay thiện, là giang hồ hay… ẩm thực gia.

Giữa Con Muỗi, Năm Cam và cái phao câu gà ác

Nhìn đám tang Con Muỗi với gần 10.000 anh chị mặc đồ đen cúi đầu, rồi nghĩ tới cái chết vội vàng của Năm Cam, mới thấy giang hồ Á Châu cũng có “đẳng cấp” khác nhau. Có nơi mafia biết chơi dài, đan xen giữa hợp pháp và bất hợp pháp, đọc binh pháp mà cất dao vào túi. Có nơi, anh chị chỉ lo thể hiện bản lĩnh… trước quán nhậu và Facebook, rồi kết thúc đời mình bằng một bản án tử trên báo.

Rời khỏi câu chuyện mafia, đi vào chợ gà ác, bắp luộc, cá khô phơi tuyết, ta lại gặp một thế giới khác: thế giới của những khác biệt văn hoá rất nhỏ mà nếu không hiểu, dễ giận nhau, trách nhau, coi thường nhau.

Có lẽ điều duy nhất giống nhau là ở đâu cũng vậy: người ta đều muốn sống lâu như Con Muỗi, ăn ngon như phao câu gà ác, và được tặng quà thật lòng – dù đó là hộp cá khô vài trăm đô hay chỉ là hai trái bắp luộc mang từ Đài Bắc về cho vợ.

Phần còn lại, ân oán giang hồ hay tranh cãi trên mạng, xin để gió Đài Bắc thổi qua, cho nhẹ đầu một chút.

Nguồn CTD (chỉnh sửa Gibbs VIETBF)