Mỹ chuyển hướng từ viện trợ sang đầu tư chiến lược: Kinh tế Ukraine hồi sinh bất ngờ
 

Trong bối cảnh chiến sự kéo dài, kinh tế Ukraine bất ngờ tăng trưởng, Mỹ lập quỹ đầu tư khoáng sản 150 triệu USD, tạo điểm tựa lâu dài cho Kiev đồng thời củng cố an ninh quốc gia Mỹ.

Trong bối cảnh xung đột kéo dài và những thách thức khổng lồ, nền kinh tế Ukraine đang cho thấy những dấu hiệu phục hồi ấn tượng. Theo đánh giá mới nhất của Viện Nghiên cứu Kinh tế và Tư vấn Chính sách Ukraine, GDP thực tế của Ukraine đã tăng 8% so với cùng kỳ năm trước vào tháng 8/2025. Động lực chính cho sự tăng trưởng bất ngờ này là ngành nông nghiệp.

Một vụ mùa bội thu đã đóng vai trò then chốt: sản lượng lúa mì tăng gấp 3,5 lần và lúa mạch tăng gấp đôi so với tháng 8/2024. Bên cạnh nông nghiệp, sản xuất công nghiệp cũng ghi nhận mức tăng trưởng 6% nhờ nhu cầu nội địa và sự phát triển của ngành quốc phòng. Sản lượng điện tăng 10%, củng cố thêm sức sống cho nền kinh tế. Tuy nhiên, không phải tất cả các ngành đều phục hồi. Ngành khai khoáng giảm 7% và vận tải giảm gần 10% do tổn thất than và lưu lượng vận tải suy giảm.

Nhu cầu tài chính khổng lồ và vai trò của các đối tác

Mặc dù có những tín hiệu tích cực, Ukraine vẫn đối mặt với một khoảng trống tài chính khổng lồ để duy trì hoạt động trong thời chiến. Theo Bộ trưởng Tài chính Ukraine Serhiy Marchenko, nhu cầu tài chính nước ngoài ước tính từ 150 - 170 tỷ USD trong giai đoạn bốn năm của chương trình IMF mới. Riêng trong năm 2026, dự thảo ngân sách của chính phủ Ukraine dự kiến tổng nhu cầu tài chính nước ngoài - bao gồm bù đắp thâm hụt và trả nợ - là 2,79 nghìn tỷ hryvnia (45,5 tỷ USD).

Kể từ khi chiến sự nổ ra, Ukraine đã dựa vào sự hỗ trợ của các chính phủ thân thiện và IMF để lấp đầy khoảng trống tài chính. Theo tờ Economist, mỗi năm Ukraine đều đưa ra một mức và các đối tác quốc tế sẽ cùng nhau bù đắp khoản thiếu hụt. Năm nay, khoản đóng góp này lên tới 38 tỷ USD, tương đương một phần năm GDP của Ukraine.

Mỹ chuyển hướng từ viện trợ sang đầu tư chiến lược

Một sự thay đổi chính sách đáng chú ý đã diễn ra từ phía Washington. Thay vì chỉ đơn thuần viện trợ trực tiếp, chính phủ Mỹ đang chuyển sang hình thức đầu tư chiến lược. Theo tờ New York Times, Mỹ đã cam kết tài trợ 75 triệu USD để khởi động một quỹ đầu tư vào trữ lượng khoáng sản khổng lồ của Ukraine. Con số này tương đương với cam kết của Ukraine, nâng tổng vốn ban đầu của quỹ lên 150 triệu USD.

Quỹ mới, do Tập đoàn Tài chính Phát triển Quốc tế Mỹ (IDF) dẫn đầu, sẽ tập trung vào các khoáng sản quan trọng như lithium, than chì và titan – những mặt hàng thiết yếu cho an ninh quốc gia Mỹ. Các khoáng sản này được định giá hàng nghìn tỷ USD về lâu dài. Theo thỏa thuận, một nửa doanh thu khoáng sản của Ukraine sẽ được bổ sung vào quỹ, với lợi nhuận được tái đầu tư vào Ukraine và một phần chuyển cho Mỹ. Động thái này không chỉ giúp Ukraine tự chủ tài chính hơn mà còn đảm bảo lợi ích chiến lược cho Mỹ.

Nhìn chung, Ukraine đang cho thấy khả năng phục hồi đáng kinh ngạc trong thời chiến, đặc biệt là nhờ vào ngành nông nghiệp và sự hỗ trợ tài chính từ các đối tác quốc tế. Tuy nhiên, con đường phía trước vẫn còn nhiều chông gai, đặc biệt là việc đáp ứng nhu cầu tài chính khổng lồ.

VietBF@ sưu tập