Thủ hiến Alberta sẽ trưng cầu dân ý tách khỏi Canada
 

Thủ hiến Alberta cho biết bà sẽ tổ chức trưng cầu dân ý vào năm tới về việc tỉnh giàu năng lượng này tách khỏi Canada nếu người dân thu thập đủ số chữ ký cần thiết trên một bản kiến ​​nghị.Thủ hiến tỉnh Alberta giàu dầu mỏ của Canada hôm thứ Hai 5/5 cho biết bà sẽ tổ chức trưng cầu dân ý về việc tách khỏi Canada vào năm tới, nếu bản kiến ​​nghị do người dân đưa ra đạt được số lượng chữ ký cần thiết.

Phát biểu trên chương trình phát trực tiếp, Danielle Smith cho biết cá nhân bà không ủng hộ việc tỉnh này tách khỏi Canada và bày tỏ hy vọng về một "con đường phía trước" cho một Alberta hùng mạnh và có chủ quyền trong một nước Canada thống nhất.

“Nếu Ottawa, vì bất kỳ lý do gì, tiếp tục tấn công tỉnh của chúng tôi như họ đã làm trong thập kỷ qua, thì cuối cùng, người dân Alberta sẽ phải quyết định", bà nói. "Tôi sẽ chấp nhận phán quyết của họ".

Thông báo của bà Smith được đưa ra chỉ 1 tuần sau khi Thủ tướng Mark Carney dẫn dắt Đảng Tự do đến chính phủ liên bang lần thứ tư liên tiếp. Thông báo này cũng được đưa ra khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tiếp tục đe dọa Canada bằng thuế quan và nói về việc nước này sẽ trở thành tiểu bang thứ 51.

Chính quyền Bảo thủ Thống nhất của Smith gần đây đã đưa ra luật, nếu được thông qua, sẽ giảm bớt những rào cản mà người kiến ​​nghị cần phải đáp ứng để có thể tiến hành trưng cầu dân ý cấp tỉnh.Dự luật sẽ thay đổi các quy tắc trưng cầu dân ý do công dân khởi xướng để yêu cầu một bản kiến ​​nghị được 10% cử tri đủ điều kiện ký trong cuộc tổng tuyển cử trước đó — giảm từ 20 % tổng số cử tri đã đăng ký. Người nộp đơn cũng sẽ có 120 ngày, thay vì 90 ngày, để thu thập 177.000 chữ ký theo yêu cầu.

Smith cáo buộc các chính phủ liên bang Tự do trước đây đã đưa ra các luật khác nhau làm hạn chế khả năng sản xuất và xuất khẩu dầu của Alberta, mà bà cho biết đã khiến tỉnh này thiệt hại hàng tỷ đô la. Bà cũng cho biết bà không muốn chính phủ liên bang can thiệp vào các vấn đề của tỉnh.

Smith đã gặp Carney và cho biết ông "đã nói một số điều đầy hứa hẹn về việc thay đổi hướng đi của các chính sách chống tài nguyên của chính phủ ông".

Smith cho biết chính quyền của bà sẽ chỉ định một nhóm đàm phán để cố gắng chấm dứt các chính sách liên bang đã gây khó chịu cho tỉnh trong thời gian dài. Bà cũng sẽ chủ trì một hội đồng “Alberta Next” tổ chức một loạt các hội trường thị trấn để lắng nghe ý kiến ​​và khiếu nại từ người dân Alberta.

John Soroski, nhà khoa học chính trị tại Đại học MacEwan ở Edmonton, cho biết mặc dù có sự tức giận trong tỉnh, ông không chắc liệu điều đó có dẫn đến việc bỏ phiếu ly khai hay không.

Tỉnh Quebec, nơi phần lớn nói tiếng Pháp, đã tổ chức trưng cầu dân ý về việc ly khai vào năm 1980 và 1995. Cả hai đều thất bại.

Soroski cho biết Smith có thể đang noi gương các chính trị gia Quebec, những người đã sử dụng mối đe dọa ly khai khi giao dịch với chính quyền liên bang.

Ông cho biết: “Tôi không thấy Smith muốn ly khai, nhưng tôi nghĩ sẽ rất hữu ích cho tỉnh khi biết rằng có một số lượng lớn người Alberta bất mãn”.

Smith cho biết bà sẽ làm việc với Carney “một cách thiện chí” nhưng muốn có “bằng chứng cụ thể về sự thay đổi thực sự”.