![]() |
Khu Rừng Yên Tỉnh
Lôi Hổ Nguyễn Văn Hải - Chiến Đ̣an 1 Xung Kích Canh bạc đă đến hồi quyết liệt. Chỉ mới vừa từ sáng nay thôi sau khi Toán lănh tiền thưởng hành quân. Chúng tôi từ một bệnh viện của quân đội Mỹ về đến căn cứ CCN ngày hôm qua sau chuyến xâm nhập vùng hạ Lào (kết quả không giống ai!) Tự dưng bật cười, tôi quay mặt vào trong tránh h́nh ảnh những con người máu đen đỏ, mà phần đông đặt “ăn ké” Xập xám chướng. Trong cái trại Biệt kích này… tự do được đặt lên hàng đầu (âu cũng là một khuyến khích…mại dô…) Có những quyến mà bất cứ một quân đội nào cũng ngăn cấm nhất là trong những giờ làm việc…Nhậu, nổ súng, đánh bạc, đánh lộn thậm chí cả đến sử dụng chất ma túy v.v. Tôi bật cười thêm về chuyến công tác vừa qua… Sáng ngày thứ ba trong mục tiêu vừa leo lên con dốc suối tỏa hơi lạnh êm êm. Đưa tay vuốt giọt mồ hôi đang lăn xuống má. Một làn gió len lỏi đến chợt lạnh run da thịt nhưng trong áo lúc này tôi biết là đang đẫm mồ hôi. Gió lại đưa tiếp vào người “cái gai gai…giật ḿnh…” mà tay chân h́nh như bủn rủn. Người đi đầu ngồi xuống nghỉ tuy chưa có lệnh của Trưởng Toán… nhưng hầu như cả mọi người đều đồng ư đặt phịch người xuống đất!! Thời gian nặng nề trôi. Gị vẫn thi thoảng và mặt trời trên ngọn cây tỏa ánh nắng xuyên lá. Thiếu úy Điệp nh́n tôi như ḍ hỏi và quanh đây đă có tiếng rên run. Lượng t́nh h́nh tôi cho là nghiêm trọng trong khi tay chân ḿnh nặng nề không c̣n hơi sức và tôi nói khẽ với Điệp “dù sao cũng phải chờ Covey” rồi dựa lưng hẳn vào gốc cây. Tiếng kêu rống và gầm gừ của hai con thú làm chợt tỉnh theo sau động cơ của chiếc Covey đang đến. Phản ứng mạnh trỗi dậy trong cơ thể khi tôi nghĩ đến triệt xuất và băi đáp. Tôi gọi Covey báo t́nh h́nh và xin triết xuất khẩn. Thế rồi sau bao cố gắng gượng sức t́m băi đáp… Toán được cứu dưới ánh nắng đang ngả về tây với người y tá Mỹ d́u từng người lên trực thăng bay thẳng về một bệnh viện của quân đội Mỹ tại Quảng Trị… Điều trị bảy ngày với bồn nước đá và truyền dịch có thuốc. Hỏi ra bệnh án ghi “nhiễm vi rút” Trung úy Trần đ́nh Ngọc ào vào pḥng như cơn gió lốc. Ông ta vừa thay thế Đại úy Trấn trung Ginh trong chức vụ Đại đội trưởng Đại đội Thám sát “CCN Recon Company” theo sau vẫn là Trung sĩ Lê Nam… thường vụ Đại đội. Đến chỗ tôi ông bảo “… hai giờ chiều lên TOC (Trung tâm hành quân chiến thuật) tŕnh diện.” Đám đánh bài cũng thỏa thuận chơi ván chót để cơm trưa. Cô giúp việc của Toán tay ôm mớ quấn áo mới khô váo pḥng để ủi. Giấc ngủ trưa bị đánh thức sau những bước chân chạy rấm rập ngoài hành lang. Nh́n ra cửa pḥng ba người tay súng mặt hầm hầm miệng chửi thề…”Đm. Xin cặp gị nó…” Đă có người bao quanh hỏi chuyện. Tôi lắng nghe và được biết Toán Adder (Toán Mỹ) có người bị Sĩ quan An ninh Trại đánh mấy bạt tai ở nhà ăn, thế là cả Toán xách súng t́m Đại úy… Xin cặp gị! Tôi chặc lưỡi xoay mặt vào trong ngủ tiếp… Nắm nhưng cũng nhún đôi vai v́ nơi đây đó cũng chỉ là chuyện b́nh thường, chuyện cơm bữa và nhớ lại cách đây hai năm cả một xe GMC chở đầy Biệt kích với súng ống đầy đủ ra đánh nhau với Cảnh sát ngoài Thị xă Đà nẵng… Tấn công hẳn vào đồn t́m địch thủ. Anh hùng tính được khuyến khích và nghiễm nhiên nẩy nở rất nhanh trong cuộc sống đầy nguy hiểm của nhiệm vụ. Nhận lănh công tác tại TOC với thời gian hai tiếng chuẩn bị đồ đoàn. Nhiệm vụ thay thế người Thông ngôn Toán Hải Điểu bị bệnh bất thường. Người ta đẩy cho tôi xem bệnh án từ Căn cứ xuất phát ghi đậm những chữ… ”Hạ bộ sưng tấy… có dấu hiệu côn trùng cắn.” Rất b́nh tĩnh tôi nhân định… ”Mẹ kiếp, lại đút “chim” vào ổ kiến để tránh công tác? ! Cái tṛ này nhiều khi cũng hữu dụng nhưng hiển nhiên bị khinh khi… Miệng chửi thề, bụng tức lộn ruột lên được, chân bước lên nhà kho lănh đồ hành quân.` Chiếc xe Jeep đón tôi từ sau chiếc C130 của Thủy quân lục chiến Mỹ. Người Trung sĩ da mầu đon đả trong lời mời thuốc hút… hỏi uống beer hay nước ngọt có trong thùng nước đá. Xe vụt đi vào khoảng mờ tối dưới ánh đèn lấp loáng trong tiếng gấm rú của động cơ máy bay vừa cất cánh. Ngang qua một Câu lạc bộ đêm nay có nhạc sống và xe chạy một đỗi nữa chiếc Jeep quẹo vào căn cứ. Vừa xuống xe tôi đă thấy Thiếu úy Dứa đi nhanh ra đón rồi đưa vào pḥng Toán. Trung sĩ Kim Hoàng, BK Cao văn Hoàng BK La văn Vượng BK Dương Bửng đưa tay chào và chỉ cho tôi chiếc giường bố. Mây trời thật thấp lững lờ theo làn gió Đông nhẹ. Mặt trời vừa lên đă hắt tia nắng đổ xoài người xuống sân trực thăng. Toán đă yên vị trên tầu chờ phi hành đoàn và Toán trưởng đự thuyết tŕnh không quân. Trực thăng đầu có chỗ cho tôi và Trưởng Toán sẽ đổ bộ trước cùng ngay giữa chiếc chiếu pháo cuộn tṛn nằm ngang. Toán c̣n lại bốn người xâm nhập từ chiếc tầu thứ hai. Hai trực thăng đậu tiếp nhau theo hàng dọc đang được hai người Mỹ gắn vào sáu Biệt kích bằng h́nh nộm… chiếc hai, chiếc bốn. Dùng làm kế nghi binh. Sáng nay lúc 6 giờ Toán chúng tôi được thuyết tŕnh mục tiêu và kế hoạch xâm nhập. Giờ đây đoàn người túa ra từ pḥng hành quân và chúng tôi đeo ba lô vào vai sẵn sàng. Đoàn trực thăng nhanh chóng bay theo đội h́nh và tôi chắc rằng ông mặt trời đang tà tà theo sau… Viên Trung ùy người Mỹ ngồi trong ḷng trực thăng nhiệm vụ thả Toán đưa tay chỉ hai trực thăng chở h́nh nộm trông như thật. Rừng xanh bạt ngàn và dăy Trường sơn bất tận chắn ngang chờ chúng tôi leo qua. Một đám mây ập vào tầu và tôi nghĩ ngay đến nhiệm vụ đầu tiên là kiểm chứng kết quả trận đánh của chiếc C130 mang theo trái bom 15.000 cân anh mới vừa được thả từ đêm qua để lấy chỗ cho băi đáp trực thăng xâm nhập v́ khu này đặc kín rừng rậm. Mặt trời đă ngang tầm như đuổi theo khi ẩn khi hiện bởi phải vật lộn với những đám mây dần trôi. Ngoái lại phía sau không c̣n thấy biển và giờ chỉ toàn mầu xanh núi rừng chen sương trắng. Tiếng máy trực thăng như gượng lại có tí đanh sắc h́nh như không muốn lao về phía trước. Và tôi đă nh́n rơ chiếc OV10 cùng hai Cobra với cánh chém gió loang loáng bên dưới. Sĩ quan thả Toán giơ tay mắt nh́n hai bên xem và ra thêm dấu chuẩn bị. Càm giác nao nao nơi bụng theo những tiếng o o rít lên từ bộ máy trực thăng và tôi biết rằng nó đang theo lệnh xuống băi thả. Mầu xanh cây lá nhanh chóng dâng lên rơ dần rồi trực thăng như ồ lên đứng khựng theo tay vỗ của Trung úy ra lệnh xuất phát. Tôi xoay người tay gh́ sợi dây hăm cùng đôi chân vừa bung khỏi càng trực thăng tay xả dây hăm tụt ào xuống… Thời gian vừa đủ để siết dây hăm nhằm làm giảm sức rơi rồi đôi mắt đưa t́m mặt đất với cú siết dây thứ hai chân vừa chạm băi. Tháo vội sợi dây khỏi bụng tôi lao ngay vào gốc cây đổ chuẩn bị t́nh thế tác chiến. Thiếu úy Dứa cũng vừa xuống đang thực hiện nhiệm vụ tháo chốt từ cuộn chiếu pháo theo sau chúng tôi từ trực thăng thả xuống. Chiếc thứ hai lập tức đă đứng trên đầu thả bốn người c̣n lại, tích tắc họ đă tháo khỏi dây tụt và hợp đoàn. Trưởng Toán đă trải xong chiếu pháo và giật dây nổ chậm rồi khoác tay di chuyển. Tôi nhanh chóng làm bổn phận ḿnh là ước lượng hiện trường… bao xa ngoài khu vực bị tàn phá rồi xoáy vào cái hố rông khoảng gấn 50 mét có chiều sâu ước chừng 10 mét. Toán vội vă di chuyển cùng chui ḷn qua những cây đổ dọc ngang trong 10 phút chờ chiếu pháo sẽ nổ…khởi đầu cho giai đoạn hai của kế hoạch… Thời gian trôi nhanh trong vội vă chóng mặt giờ đă nh́n thấy rừng và bên cánh phải một cây cổ thụ vụt lao vút lên cao như thách thức. Đúng lúc này tiếng nổ liên tục như một cuộc chạm súng. Tôi vội báo Covey xâm nhập an toàn và chiếu pháo đang nổ. Xong gấp rút Toán tiếp tục di chuyển. Muỗi ở đâu kéo đến lăn xả váo mặt bất chấp làn thuốc trừ muỗi bóng lưỡng trên từng gương mặt. Tiềng trực thăng sau lưng lúc một rơ để rồi từ hố bom xâm nhập họ sẽ thả xuống và câu lên… sáu Biệt kích h́nh nộm bằng hai trực thăng thẳng về căn cứ để… cất vào kho. Đoàn trực thăng rời khỏi khu vực trả lại vẻ nguyên si của rừng. Chiếc OV10 cũng sau hết rời khu vực khi biết rơ cuộc xâm nhập thành công. Tôi bỗng cười trong bụng khi nghĩ tới trái bom 15000 cân anh được thả từ đêm qua chỉ để tạo khoảng trống cho trực thăng đáp…Đánh giặc kiểu nhà giầu, kiểu này thật phí của!? Và chỉ tạo cảnh cây rừng gẫy đổ chồng chéo bằng sức tàn phá ước chừng 200 mét đường kính tính bởi bước chân chúng tôi đi qua từ hố bom c̣n đỏ au mầu đất. Một quả hạt trước sức nóng mặt trời trên cao tầng cây nổ bỏ hạt tạo ấn tượng thời gian và bất giác bụng kêu đói… nh́n đồng hồ 11 giờ 20. Rừng cây cao liền lạc bóng cả che phủ gần hết ánh mặt trời tạo quang cảnh tối đường hầm cho cây chồi non mọc dầy khó di chuyển nhưng lại che chắn tốt cho hành tung của Toán. Hoàng đi đầu dừng lại bên gốc cây và Thiếu úy Dứa ra lệnh ăn trưa. Đă có gió trên tầng cây cao lao xao rồi ào ạt h́nh như quanh quẩn rắc vội những lá rơi tới tấp chao đảo kèm theo tiếng đàn chim hốt hoảng kéo nhau ùa xà xuống tầng cây chồi quẩn quit. Gói cơm từ sáng giờ đă nguội ngắt nhưng hộp thit ba lát được hâm nóng bằng mẩu C4 loại chất nổ dạng bột dẻo có mầu trắng mà lính Biệt kích chúng tôi dùng để nấu nướng… Lại một sự phí của! Miếng cơm nhai và tiếng con chim đất từ phía sau gáy rúc lên năo nuột âm vang một chặp như dục chúng tôi tiến bước… Rừng vẫn một mực im hơi lặng tiếng. Mặt trời đang chen xuống núi, vùng sáng mầu da cam dần nḥa trên biển xanh cây lá khi cái lạnh gờn gợn của rừng sâu dần bủa xuống. Bữa cơm chiều nhẩn nha chờ trời nhá nhem và chúng tôi có phần lạc quan… Khu vực không một tiếng súng truyền tin hay săn bắn thường gặp trong sinh hoạt vùng địch. Con đường ṃn được phát hiện không dấu vết mới sử dụng. Một tiếng nổ lớn âm vang truyền sóng dào dạt như đứt quăng vẻ rất xa ḥa cùng thú kêu hú thênh thang báo hiệu rừng trở ḿnh vào đêm. Ngọn gió mang hơi lạnh như muốn đẩy lùi những bước chân đang đi theo địa thế lên cao t́m chỗ nghỉ đêm trong khi bóng tối ập đến rất nhanh phút chốc đă mờ mịt mặt nhau. Toán dừng lại Thiếu úy Dứa đến bên báo cho chúng tôi có một cái hang trước mặt có thể làm chỗ nghỉ đêm nhưng c̣n phải chờ động tĩnh. Muỗi quá nhiều ào vào mặt và xa xa tiếng sấm chợt nghe vang rền chạy từ đông sang tây. Hoàng vừa thám thính xong chỗ nghỉ đêm và thật tuyệt vời giữa đêm rừng giá lạnh một nơi nghỉ ấm áp được an toàn một nửa chỉ pḥng thủ một mặt với hai trái ḿn được gài. Đêm của những chập chờn giấc ngủ. Trong cái áo đi mưa ấm áp đă bao lần thu ḿnh để chống lại cơn gió thốc vào hang mang theo những hạt mưa. Đă quá nửa đêm, giật ḿnh thức giấc giữa tiếng gió hú và mưa ào ạt. Đồng hồ chỉ bốn giờ và thế là lũ gà rừng chết rét không cất nổi tiếng gáy. Nh́n ngoài hang màu đen kịt trong ánh chớp lan dài và tiếng sấm rền rền giờ ở trên mây trong khi mưa th́ ấm ào như trút nước. Hoàng bên cạnh dựa hẳn vào người tôi ch́m trong giấc ngủ… biết vậy tôi vẫn để yên chiều v́ rơ rằng giấc ngủ rang hay nướng là cả một tuyệt vời… Thiếu úy Dứa và Trung sĩ Kim Hoàng hai khuôn mặt theo ngọn lửa từ đáy ca nước tuy rằng chất dẻo C4 đốt lên chẳng bao giờ loang xa. Cặp Dương Bửng với La văn Vượng đang xoắn xuưt ca cà phê tỏa múi thật dễ chịu. Trời mờ sáng, bớt gió và mưa nhỏ. Nh́n ra tôi mới biết thêm về địa thế. Toán đang ở trên nơi cao mà trước mặt thoai thoải cánh rừng xa tít ít cây chồi phô toàn gốc lớn vươn thẳng tắp dễ chừng có đến cao khoảng 30 mét. Rừng im như tờ chỉ thấy gió và mưa. Mắt tôi vừa chạm ngoài xa mái nhà lá… tuy trong mưa nhưng nh́n rất rơ v́ không bị những cây chồi án ngữ. Báo cho Toán biết tôi gọi Hoàng dậy. Mưa lại bắt đầu lớn ào ào và gió đi qua những tầng cây chạm ngả nghiêng vào rừng lá ken dầy tiếng hú. Con nước bất ngờ đổ xuống băng đi qua những mốc đá lúc vỡ ̣a lúc ḥa nhập trong mưa gió nhưng vẫn tạo nên điệu đàn giao hưởng… ”mưa rừng…” Toán vào bữa sáng sau khi bàn định t́nh h́nh… Tuy bất ổn trước mái nhà lá và những cơn mưa cứ tuấn tự kéo đến, mưa trái mùa sao dai dẳng đến thế? Riêng tôi đang nghĩ đến một loại mưa… mưa nhân tạo?! Để có thể khó dễ và làm ngưng trệ hệ thống chuyển vận của địch quân… Người Mỹ đang tận dụng khoa học kỹ thuật phục vụ cho chiến tranh. Một cành cây rắc ầm gẫy trước hang ào chụp xuống chặn ngang ḍng nước làm nó tung lên sô đẩy cứ thế lật từng ṿng chầm chậm trôi rồi tấp vào gốc cây. Tôi liên tưởng đến nếu không có cái hang trú ẩn này biết đâu cành cây gẫy cũng trở thành sát thương… to chuyện. Và tin có bàn tay Thượng đế luôn theo phù hộ bên ḿnh. Cơn mưa chợt ngớt nhưng chưa tạnh, c̣n gió th́ lúc này hung hăn bất ngờ… Nó làm ngả nghiêng cây lá để lộ tí bầu trời cơn đen. Đă qua đêm thứ hai trong mục tiêu. Tiếng gà gáy cất vang như là một thay đổi tất nhiên… ”Sau cơn mưa trời lại sáng”. Mưa cả ngày qua làm khựng lại bước chân. Toán chỉ tập trung vào pḥng thủ và quan sát động tĩnh. Tất cả đều đồng ư với nhau… thời tiết như vầy ai mà đi ra khỏi nhà! Và an tâm tại nơi trú ẩn… Cái hang đá của trời ban. Thiếu úy Dứa ra lệnh phải rời khỏi hang trước khi trời sáng. Ḿn pḥng thủ đă gỡ và trong bóng đêm âm thầm khởi hành. Biệt kích Cao văn Hoàng thi thoảng dừng lại căn địa bàn để bảo đảm vào đúng mục tiêu. Lũ gà rừng gáy đua như bù lại cho ngày hôm qua. Sương lạnh đeo dính gương mặt may mà gió th́ đứng im. Một gốc cổ thụ lờ mờ cùng làn sương trắng. Nh́n đồng hồ đă sáu giờ cũng vừa lúc Trưởng Toán chỉ cho Hoàng gốc cây có nhiều rễ bạnh để Toán ăn sáng. Công việc diễn tiến rất tuần tự giờ trên tay ca cà phê nghe tiếng chim cháo ngày mới… Chóng vánh và đă no đủ quả đúng là… nhanh như lính. Tôi đă nghe tiếng Covey nhưng ở rất xa. Xem bản mật mă… bật lại tần số trong ngày và chờ đợi. Đàn khỉ trên cây vừa ném cái ǵ xuống chỗ chúng tôi rồi nhe răng cười. Rất nhanh đă liên lạc xong rồi Covey qua bao vùng khác. Trong bụng lấy làm lạ khu vực không một tiếng súng đi săn thường vào buổi sáng như những mục tiêu khác. Sáng ngày thứ năm trong vùng. Nhiệm vụ Reconnaissance Team gần hoàn tất sau Bomb Damage Assessment (Toán thàm sát khu vực và kiểm chứng kết quả trận đánh bom) Ngoài ra c̣n phải t́m cho ra hố bom thứ hai để triệt xuất theo đúng kế hoạch v́ nơi đây không một chỗ trống để làm băi đáp. Những phát hiện trong mấy ngày qua chỉ toàn là những con đường ṃn bỏ không, những căn nhà lá ngồi cả tiếng quan sát chẳng có động tĩnh. Đặc biệt một khu cánh rừng cây rậm cao lớn che phủ, bên dưới trống trải v́ cây chồi bị phá quang cạnh một con đường xe chạy nhưng vắng tanh cùng gió quẩn… chỉ có thể là địa điểm tập trung chuyển vận và được Toán lưu trong máy ảnh. Rừng ken dầy cây cao xum lá, không có chỗ cho nắng lọt xuống. Chiếc áo diệp lục rộng lớn nguyên sinh rập rớn xanh sóng biếc thật phiêu diêu và cũng thật sâu đắm lắng đọng những cảm thức nghiệm suy. Nắng trên tầng lớp ngàn xanh, tiếng Covey sau lưng như đuổi theo những bước chân đang ḍ dẫm di chuyển. Một cơn gió bất chợt ào ạt khi tôi nói với Trưởng toán kiếm chỗ nghỉ để liên lạc… Đúng lệnh tôi phải gọi Covey trước với tần số và mật mă trong ngày. - Whisky Oscar… Romeo Bravo… over. - Romeo Bravo đây Whisky Oscar… hăy chờ khi nào thi hành kế hoạch tôi sẽ báo cho bạn… sẵn sàng OK. Covey vừa ra khỏi khu rừng chồi phía trái… một chiếc O2 như treo trên bầu trời trong xanh. Thiếu úy Dứa đang căn lại bản đồ theo đường di chuyển từng ngày qua và ước lượng khoảng cách phù hợp. Đàn khỉ tự dưng tụ tập trên cây lơ láo nh́n chúng tôi tay chỉ trỏ nhe răng khịt khịt. - Romeo Bravo đây..... Whisky Oscar hăy chuẩn bị. Tôi bắt đầu đếm số và xuống bải thả xâm nhập. Khi đếm đến OK có nghĩa là mức khởi đầu để tới băi triệt xuất. - Whisky Oscar rơ 5/5. Màn chỉ điểm băi đáp đă được hoạch định trong kế hoạch hành quân và tiếng đếm số của Covey vang lên trong máy rồi OK để Toán chuẩn bị. - Whisky Oscar… bingo. Thiếu úy Dứa dơi theo hướng bay để biết băi triệt xuất và Bingo là tiếng tôi vừa báo cho Covey Toán đang ở trước mũi bên dưới máy bay… Nó vụt qua rồi nhanh cḥng bôc lên. - Romeo Bravo… chỗ ở của bạn chỉ c̣n cách băi đáp khoảng 10 km cứ thẳng hướng Tây…thoát. Mặt trời ửng lên những tia nắng hồng. Chim hót vang trên cành và lũ khỉ lô nhô trên cây. Ngày hôm qua Toán không phát hiện ǵ mới. Khu rừng càng lúc càng bí ẩn cùng vẻ nguyên sinh. Cao văn Hoàng được lệnh chuẩn bị di chuyển sau khi Trung sĩ Kim Hoàng gỡ xong trái ḿn pḥng thủ. Nắng đă lên chiếu ánh vàng chóe trên cây, Thiếu úy Dứa căn lại bản đồ và chỉ hướng đi cho Hoàng c̣n tôi nhiệm vụ bảo đàm về tần số trong máy liên lạc và mật mă trong ngày… Ngày hôm nay Toán xong nhiệm vụ và triệt xuất. Làn gió nhẹ khuấy động mảng sương mù bay bay bên hai tay áo tôi đă đẫm ướt lành lạnh. Covey lên bao vùng và tiếng động cơ như dội ấm ḷng. Thiếu úy Dứa luôn chỉ hướng đi cho Hoàng v́ chúng tôi đều biết rằng băi đáp chỉ ở đâu đây thôi. Một vách đá chắn ngang vẫn c̣n hơi sương bừng mở sắc mầu Phong lan. Rừng vẫn là một bí ẩn. Và cảm thức sự bé nhỏ của con người được lật mở, khơi gợi. Toán dừng lại để tôi liên lạc Covey. Vừa ngồi xuống tôi đă nh́n thấy nắng rơ hơn ngang tầm cây cao lao vút cành lá. - Kilo Hotel… Xray November gọi - Đây là Kilo Hotel… anh là ai? - Xray November… Xray November… Xray November. Ba lần xưng danh và mật mă trao đổi… nghĩa là liên lạc được nối kết. Thời gian này đơn vị chống Biệt kích của địch hoạt động rất hữu hiệu và nguy hiềm nhất là họ được trang bị máy ḍ làn sóng. - Kilo Hotel đây Xray November… tôi cần giai đoạn kế hoạch phụ… anh chỉ cho tôi. Covey vừa ngang và nó ṿng lại bay mở một cánh rộng như quan sát. - Xray November… xin chú ư. Tôi báo cho Toán chuẩn bị thế rồi từ Covey trái rocket khói được bắn xuống chỉ điểm băi đáp. Tiếng nổ không to lắm nhưng cũng đủ để chúng tôi xác định hướng đi cũng như khoảng cách. Trên địa bàn lần này đi về hướng Nam có nghĩa mục tiêu ở bên hông. Có một điều Toán chỉ nghe được tiếng nổ chú không thấy khói đâu bởi cây cao rậm lá nhưng mừng thầm v́ không phải leo qua vách đá kia thơm nức mùi hoa lan. Thời gian được đếm trên những đôi chân vội vă nhưng cẩn thận đề pḥng. Ngọn gió trên tầng cây cao rắc vội những cánh hoa tim tím từ cây Bằng lăng dễ chừng phải hai người ôm mới hêt ṿng nơi gốc. Muỗi trên mặt và vắt dứới chân ngọ ngoạy. Thiếu úy Dứa và Hoàng dừng lại quan sát và đưa tay ra sau với dấu hiệu số 1… Tôi hiểu ngay băi đáp được t́m thấy… Tiếng Covey bao vùng nơi xa và mặt trời xuất hiện ngang tấm đầu. Đảo mắt tôi thấy ngay ṿng tṛn cây rừng khoe gốc thân vút lên cao với dấu tích một hố sâu chính giữa…cây chồi mọc thấp chen cùng cây đổ sơng soài có cây gác lên nhau trơ gọng. - Kilo Hotel đây Xray November. Tôi đă ra được băi đáp. - Xray November… tôi sẽ đến ngay. Thiếu úy Dứa căn lo bố pḥng… Trung sĩ Kim Hoàng và Biệt kích Dương Bửng cũng gài xong hai trái ḿn pḥng thủ. - Xray November… mở cửa sổ khi anh thấy tôi… OK Trung sĩ Kim Hoàng cầm gương nơi tay và lấy ánh sáng vào… chuẩn bị. - Kilo hotel… đă thấy anh và tôi sẽ mở cừa sổ… Gương được chớp liên tục… đó là mật hiệu Toán phải theo nếu không muốn bị cho là địch quân. - OK, Xray November Rơ 5/5 anh có thời gian 40 phút chuẩn bị triệt xuất… Dứt. Mặt trời như đếm thời gian nhích dần như kim đồng hồ. Đứng trên đỉnh đầu tỏa sáng khắp ngàn xanh và lũng sâu chạy dài bất tận. Non cao thật bí hiểm, thâm u và lạnh lùng. Bầu trời yên tĩnh cùng chiếc Covey đă ra khỏi vùng chắc chắn để đổi tua chiếc khác.. Một con heo rừng to lớn đen trụi dẫn bầy theo sau dễ chừng có đến mười con be bé.. Nó đứng lại hít hà chúng tôi rồi ụt ịt đi thẳng. Chim trên cành lanh chanh thưởng thức mồi ngon, có con thích thú hót véo von. Tiếng Covey tôi nghe rất rơ và tiếng gọi vang trong máy. - Xray November đây Kilo Hotel gọi. - Kilo Hotel đây Xray November… Xray November… Xray November… Mật hiệu được trao đồi và rồi Covey xuất hiện nhanh chóng gần tới. - Xray November… cho tôi cửa sổ nhà anh và panel mật hiệu. Toán đă đáp ứng lời yêu cầu của Covey và lúc này trên bầu trời hướng đông những hạt đậu văi rơ dần theo cơn gió quẩn… muốn đẩy chúng tôi vào lại rừng…trong cái cười mỉm của hố bom như không có sự sống và nhạt dần mầu đất. Đoàn trực thăng nhanh chóng trên đầu và Kim Hoàng cùng Dương Bửng cũng gỡ xong ḿn pḥng thủ. - Xray November… bạn chuẩn bị triệt xuất 2 rồi 4 OK… Stabo. Yên tâm hơn v́ hai Cobra đang dọn băi bằng những loạt đại liên. Trung sĩ Kim Hoàng và La văn Vượng cũng đứng vào vị trí câu dây. Một trực thăng đứng bên trên rồi thả xuống hai dây câu rồi tích tắc sau cái ra hiệu của Kim Hoàng lên phía trên…trực thăng dần lên rồi bay đi. Loạt đạn 40 ly nổ dài ấm áp không đanh nhọn như đại liên sáu ṇng theo sau là trực thăng thứ hai xuống đón…. thả xuống bốn dây câu từ hai cửa. Bốn người c̣n lại móc khóa từ dây câu vào chốt ở hai vai. Thiếu úy Dứa kiểm soát xong ra hiệu lên trực thăng. Chân vừa rời khỏi mặt đất bằng cái rút nhanh nhưng sao lại đưa hẳn chúng tôi vào gần phía cây rừng? ! Tôi chuẩn bị đưa tay che chắn đầu mắt nh́n quan sát phía trên và hoảng hốt bật thét lên “Hoàng ơi…ơi…” Nhành cây de hẳn ra b́a rừng như khoe với ánh nắng vừa vặn chạm vào cổ của Hoàng và kéo xuống… Đẩy người vào sát bên tôi bằng khuôn mặt tức khắc biến dạng dị thường… đầu cúi gập, mắt trợn trừng, bộ lưỡi đưa khỏi miệng có cùng chất giăi ḥa máu… nhễu cả vào tay và mặt tôi. Tôi lặng người qua phút giây giờ trực thăng đă ở trên cao đang bay về căn cứ. Gió vẫn thi thoảng mang theo chất nước từ miệng Hoàng thoảng mùi tanh. Ḷng tôi bỗng đau xót từ cái bấn loạn khởi đầu từ chân, mắt không dám nh́n lên trên thật gần gũi và có khuôn mặt của Hoàng… Biệt kích Cao Văn Hoàng. Một cái chết êm đềm, yên tịnh khi chiến trường không một tiếng súng địch và khu rừng… Thâm u giữa đại ngàn, lạnh lùng mang đầy bí ẩn có hai hố bom 15000 cân anh. Cái chết của những người trẻ trong chiến tranh mà chưa hề một lần nắm tay thiếu nữ cũng như bao cô gái c̣n ngây thơ đi lănh tiền tử của chồng vừa khóc vừa đếm tiền… ”Ông ơi, đổi cho tôi đồng này rách…” Lôi Hổ Nguyễn Văn Hải - Chiến Đ̣an 1 Xung Kích |
Chút Kư Ức Về Cao Nguyên
Chút Kư Ức Về Cao Nguyên Trần Châu Giang, K22/Đa Hiệu 115 Tôi bước xuống phi trường Cù Hanh, Pleiku vào một buổi trưa đầu năm 1968. Trời nắng nhẹ, cùng vài cơn gió thoảng qua làm lay động các bụi cỏ lau bên ŕa phi đạo và tạo thành âm thanh lao xao liên tục khiến tôi có cảm giác dễ chịu. Tôi được chỉ định về Trung Đoàn 3 Thiết Giáp, mà bộ chỉ huy đóng tại đây, để phục vụ. Những tháng ngày kế tiếp, tôi quay cuồng cùng đơn vị. Từ mờ sáng tới khi trời chập choạng tối, tôi chỉ thấy con đường 14, với rừng và núi. Thời gian sau tôi thường cùng đơn vị di chuyển theo đường 19 từ Qui Nhơn lên. Sau khi vượt qua đèo Măng Jang cao ngất, trước mắt tôi là không gian bao la. Tôi mới cảm thấy được thiên nhiên hùng vĩ của vùng cao nguyên này, đối nghịch với kích thước nhỏ nhoi của con người. Với độ cao từ 500 tới 1500 mét trên mặt nước biển, cao nguyên trải dài từ Bắc Kontum cho tới Lâm Đồng. Dân cư ở đây thưa thớt với nhiều sắc dân. Nổi bật nhất là người Ra Đê, Gia Rai, Bahna, và Sedang. Tŕnh độ phát triển của các sắc dân này không đồng đều. Khi Chúa Nguyễn Hoàng trốn chạy chúa Trịnh Kiểm t́m về phương Nam lập đế nghiệp, với lời căn dặn “Hoành Sơn Nhất Đái, Vạn Đại Dung Thân”, nhưng các chúa sau chỉ tạo dựng đế nghiệp quanh những đồng bằng miền duyên hải. Măi cho tới thời Tây Sơn, vùng cao nguyên này mới có dấu viết lịch sử. Xuất thân từ một nhà buôn, có dịp đi nhiều nơi, một trong những người vợ của ông Nguyễn Nhạc là người Bahna, và đội Tượng Binh nổi tiếng của vua Quang Trung xuất phát từ vùng đất này. Con đường 14 hiện nay có thể mang ít nhiều dấu vết con đường thượng đạo ngày xưa. Khi thống nhất đất nước, nhà Nguyễn chỉ đặt các đạo để cai quản vùng này, mà không có kế hoạch phát triển. Lúc xâm chiếm nước ta, người Pháp nhận thấy đây là vùng đất nhiều tài nguyên, nên đưa ra chính sách hạn chế người Kinh lên vùng cao nguyên này. Khi người Pháp bị buộc phải trao trả độc lập cho VN th́ nhà Nguyễn cũng muốn giữ làm của riêng cho hoàng tộc, với tên gọi Hoàng Triều Cương Thổ. Cao nguyên này thay đổi một cách toàn diện vào thời Đệ Nhất Cộng Hoà, với tên gọi CAO NGUYÊN TRUNG PHẦN, được phân chia theo các điạ giới hành chánh. Chính quyền đương thời tập trung vào một việc rất quan trọng, là phân bổ lại dân chúng. Với gần một triệu người di cư từ Bắc vào Nam, chính phủ của Tổng Thống Diệm khuyến khích và kêu gọi di dân lên cao nguyên lập nghiệp. Khởi thuỷ gần 60 ngàn người đă lên vùng này, tập trung sinh sống tại các khu dinh điền rải rác, nhiều nhất ở vùng Ban Mê Thuột và Kontum. Riêng tại Kontum, di dân lập làng quanh thị xă, và trải dài lên phía Bắc. Họ đă lập các làng Ngô Trang, Trung Đạo gần Vơ Định, và Diên B́nh gần Tân Cảnh. Một vài đơn vị vơ trang của giáo phái Ḥa Hảo cũng được di chuyển lên đây khi giáo phái này về hợp tác với chính phủ. Ngoài việc an dân, việc làm này c̣n mang ư nghiă về quốc pḥng. Tôi không biết nhiều về phía Nam cao nguyên, v́ tôi chỉ ở cùng một đơn vị Thiết Giáp, luôn hoạt động ở phía Bắc, không kể trận Ban Mê Thuột, diễn ra vào giai đoạn chót của cuộc chiến. Tuy nhiên, vùng Pleiku và Kontum mới là điạ bàn chính trong chiến tranh của vùng cao nguyên. Các cuộc đụng độ lớn giữa ta và VC luôn xảy ra ở đây. Cả Vùng 2 Chiến Thuật có 5 thiết đoàn Kỵ Binh. Trừ hai chi đoàn Thiết Kỵ hoạt đông dưới miền duyên hải, toàn bộ năm thiết đoàn đều nằm trên vùng cao nguyên. Trong đó bốn thiết đoàn bố trí tại Pleiku và Kontum. Gần như trở thành qui luật, ngoài các trận đánh lẻ tẻ diễn ra suốt năm, vào đầu mùa mưa đều có những trận đánh lớn với sự tham dự của nhiều trung đoàn quân chính qui của CS miền Bắc. Những năm 1965 và 1966, các trận đánh lớn diễn ra ở Đức Cơ, Pleime; năm 1967 ở Dakto; năm 68 Mậu Thân; năm 69 ở Ben Hét; năm 70 ở Dak Seang; năm 71 ở căn cứ 5, căn cứ 6; năm 72 ở Tân Cảnh. Sau những trận đánh này, thương vong của ta thật lớn lao, nhưng tổn thất của lực lượng CS Bắc Việt tăng gấp nhiều lần. Sau trận Ben Het, nhiều cán binh cuả quân CS miền Bắc bị chết nằm rải rác trong rừng, tan rữa chỉ c̣n bộ xương. Sau trận tại căn cứ 5, các đợt tiếp tế được yêu cầu mang thêm cả những bó nhang, không phải để cúng cô hồn, mà đốt lên để át mùi tử khí! Nói tới vùng cao nguyên, không thể không nói đến con đường 14. Ngày nay, con đường này chạy từ Chơn Thành, chỗ giáp với Quốc Lộ 13, ra tới Quảng Trị. Nhưng đoạn đường từ Pleiku tới Dakto trong chiến tranh là con đường của xương, máu, và nước mắt. Các Trung Đoàn CS Bắc Việt 95, 28, và 66 thường đóng chốt ngăn chặn giao thông trên đoạn đường này, trước khi mở các trận đánh lớn. C̣n thường ngày, từ Pleiku tới Kontum là vùng hoạt động thường xuyên của một đơn vị cấp tiểu đoàn D405? Từ Kontum tới Tân Cảnh là đơn vị C1. Các đơn vị CS này mở các cuộc phục kích nhỏ, bắn sẻ, và nhất là đặt ḿn. Vào năm 1968, đoạn đường này vẫn không có nhiều thay đổi khi so với thời gian trước khi quân Mỹ chính thức tham chiến ở Việt Nam. Chỉ có 1/3 mặt đường được tráng nhựa, 2/3 mặt đường c̣n lại vẫn là đất đá, v́ vậy ḿn bẫy luôn là nỗi ám ảnh cho các đơn vị. Quân đội Mỹ luôn xử dụng con đường này để chuyển tiếp liệu từ Pleiku lên các căn cứ phía Bắc. Để tránh bớt thiệt hại khi bị phục kích, Công Binh Mỹ đă cày sới, chặt cây, khai hoang vào hai bên đường, mỗi bên khoảng hơn 100 mét để đoàn “convoi” (đoàn xe hộ tống, tiếng Pháp) có thể di chuyển. Sau khi Thiết Giáp đă mở đường xong, là toán ḍ ḿn đi so le hai bên đường. Phiá sau một đoạn xa là hai chiếc GMC chở đầy đá cục di chuyển dật lùi. Nếu có ḿn c̣n sót lại th́ nó sẽ nổ. Công việc thận trọng như vậy mà đôi khi vẫn bị tổn thất v́ ḿn, do kỹ thuật chôn dấu của VC ngày một tinh vi. Tôi được nghỉ một ngày khi về tŕnh diện trung đoàn, để chờ chi đoàn đến nhận. Khi về tới chi đoàn, một hai ngày đầu tôi c̣n bỡ ngỡ, nhưng vài ngày sau, tôi đă bắt kịp mọi việc. Vào thời gian này Trung Đoàn 3 Thiết Giáp được cải danh thành Thiết Đoàn 3 Kỵ Binh. Thiết đoàn chịu trách nhiệm an ninh Quốc Lộ 14 từ Pleiku đến Kontum. Đoạn đường dài khoảng gần 60 cây số. Từ Pleiku tới Dak Doa, đồi dốc thoai thoải, địa thế lư tưởng cho các hoạt động của Thiết Giáp. Từ Dak Doa tới Kontum con đường 14 bị kẹp giữa hai dăy núi, phía Đông là dăy Chu Thoi và phía Tây là dăy Chư Pao, đoạn này dài khoảng 7 cây số. Khi mở đường đến đoạn này, Thiết Giáp chỉ có một khoảng trống rất hẹp để điều động. Dak Doa cũng là một địa danh đáng được ghi nhớ, v́ chính tại địa điểm này, vào năm 1955, Công Binh Việt Nam Cộng Ḥa đă mở con đường đi về Quảng Ngăi. V́ chiến tranh, con đường hầu như không bao giờ được xử dụng. Những ngày tháng giữ an ninh trên đoạn đường này, đơn vị của tôi ít gặp ḿn bẫy, nhưng v́ các đoàn “convoi” của quân đội Mỹ vẫn đi đi về về hàng ngày, do vậy thường xuyên bị phục kích. Các đoàn xe bị tổn thất không nhiều, nhưng lực lượng của CSBV bị tổn thất rất nặng, một phần do sự phản công của Thiết Giáp, một phần do các khẩu đại liên sáu ṇng bố trí xen kẽ trong đoàn xe hộ tống. Đường 14 được nhắc đến nhiều sau này, là do trận chiến đẫm máu diễn ra ở Chư Pao năm 1972... Sau khi đă chiếm được Tân Cảnh, Mặt Trận B3 CSBV dự tính sẽ đánh chiếm Kontum. Muốn vậy phải chặn được viện binh từ Pleiku lên. Chúng đă chọn Chư Pao là điểm chiến lược, v́ ngăn chặn được Chư Pao không cho quân đội chính phủ VNCH vượt qua là ngăn chận được lực lượng tiếp viện cho Kontum. Chư Pao là ngọn đồi cao 1059 mét, nằm trong dăy núi phía Tây. Tại đây, Trung Đoàn 95A CSBV đưa một tiểu đoàn lên tổ chức trận địa. Từ cao điểm này, chúng dễ dàng ngăn chặn đoạn đường 14, nằm kẹp giữa hai dăy núi. Tất cả mọi di chuyển trên đoạn đường đều nằm trong tầm tác xạ của các loại vũ khí bắn thẳng. Lực lượng tăng cường cho Kontum đă phải trả giá rất đắt nơi đây. Về sau, Quân Đoàn II phải mở con đường 14B, lui về phiá Tây, song song với con đường 14, và sau dăy Chư Pao. Từ đây, một chi đoàn của Thiết Đoàn 3 đă xâm nhập vào mật khu cuả Trung Đoàn 95 CSBV. Cán binh CS th́ đă chạy hết, nhưng mấy con heo đă làm sẵn th́ vẫn c̣n để lại. Cũng từ đây, Thiết Giáp và Biệt Động Quân đă chiếm được đỉnh Benhet và giải tỏa cho Kontum. Đầu năm 1969, quân đội Mỹ đă không c̣n giữ an ninh trên đoạn đường 14 từ Kontum đi Dakto. V́ thế, Thiết Đoàn 14 vừa được thành lập đă lănh nhiệm vụ an ninh trên đoạn đường này. Ở phía Bắc Kontum, rừng rậm, đồi dốc nhiều, nhiều đường thông thủy cắt ngang quốc lộ. Đặc biệt, trên đường có rất nhiều ḿn bẫy. Chỉ qua một đêm trên cùng một đoạn đường có khi khám phá cả chục ḿn đủ loại. Đường tuy dài, nhưng có hai đoạn mà nguy hiểm luôn luôn ŕnh rập: từ Kontum đến Ngô Trang, từ Vơ Định tới Kon H’ring. Các đơn vị hành quân trong khu vực này luôn chịu tổn thất do bắn sẻ, phục kích, nhưng nhiều nhất do ḿn bẫy. Đôi khi đường đă được mở, toán ḍ ḿn đă xong, xe đă di chuyển, nhưng một chiếc trong đoàn xe cán ḿn. Kết quả là không một ai sống sót. Từ Kontum đi Ngô Trang, con đường đi lên một dốc cao của một ngọn đồi. Đó chính là Eo Gió một địa danh quen thuộc của những người lính chiến Kontum. Tại đây, Chi Đoàn 2/14 mất một hạ sĩ quan rất giỏi, bắn súng cối 81 ly không cần ống nhắm, yểm trợ chính xác, và hiệu quả. Sau khi dẹp tan một cuộc phục kích, người hạ sĩ quan này xuống xe lục xoát. Ông t́m được một cán binh CSBV nằm trong bụi rậm. Tay vẫn cầm khẩu súng colt, ông kêu người này đầu hàng. Thay v́ làm như vậy, người cán binh này, đă bắn vào ông nguyên một băng AK. Với ḷng cuồng tín và thái độ hận thù, tên CS này biến thành kẻ mê muội nên không nh́n thấy đâu là ḷng nhân đạo. Đoạn từ Vơ Định tới Kon H’ring, phục kích và bắn sẻ diễn ra thường xuyên. Tại đây, Thiết Đoàn 14 mất một chi đoàn trưởng. Phía Bắc Vơ Định không xa có một con suối nhỏ. Qua điểm này, chi đoàn không thể dàn đội h́nh, mà phải qua từng chiếc một. Thay v́ phải để một chi đội giữ bên hông cho chi đoàn đi qua, Nguyễn Văn Âu đă khinh suất, không bố trí an ninh, và di chuyển ngay sau chi đội đầu vừa qua được mấy xe. Chi Đoàn bị lọt ổ phục kích. Truyền thống của chi đoàn này từ xưa đến nay và như thành thói quen, là khi bị phục kích, tất cả đều dàn hàng ngang tiến vào mục tiêu. Âu đă tử thương. Vài ngày sau, tôi được đưa về thay nhiệm vụ của Âu. Qua đầu năm 1969, Công Binh Hoa Kỳ bắt đầu xây dựng lại đường 14, từ Kontum ngược về hướng Bắc, nhưng chỉ trải nhựa cho tới Tân Cảnh. Công việc vất vả, kéo theo sự mệt nhọc cho cả những đơn vị giữ an ninh. Công việc làm nền móng mất nhiều thời gian, nhưng khi trải nhựa th́ nhanh chóng hơn. Trong một ngày có thể trải nhựa tới sáu, bảy cây số. Những người lính Công Binh này làm cho xong việc chứ không làm tới giờ là nghỉ. Một lần trời đă xẫm tối mà Công Binh vẫn làm, tôi nói với người cố vấn Mỹ, - “Anh nói với Công Binh, nghỉ đi mai làm, lính của tôi mệt mỏi quá rồi.” Người cố vấn này không nh́n tôi mà nh́n vào khoảng không rồi nói, - “Đường này của anh, hay của tôi?” Tôi không thể có câu trả lời. Người lính Thiết Giáp giữ an ninh trên các trục đường, thoạt nh́n có vẻ thảnh thơi. Nhưng không phải vậy, v́ họ ra đi từ mờ sáng, trở về khi mặt trời sắp lặn. Suốt ngày phơi ḿnh dưới nắng, mưa, ăn uống kham khổ. Ngày nào thức ăn cũng toàn thịt ba lát, hoặc cá hộp măng le. Khi về họ c̣n phải lo xăng nhớt, đạn dược, tu bổ máy móc, c̣n canh gác, vv... Vùng phía Bắc cao nguyên này có hai thành phố chính Pleiku và Kontum. Pleiku ở trên độ cao 900 mét. Xế về phía Bắc không xa là Biển Hồ. Đây là miệng núi lửa đă ngưng hoạt động từ rất lâu. V́ vậy, vùng Pleiku đất đỏ, mùa nắng th́ bụi mù, mùa mưa th́ bẩn. Nơi đây được chọn đặt Bộ Tư Lệnh Quân Đoàn II. Không xa thành phố về phía Nam là núi Hàm Rồng, nơi đặt Bộ Tư Lệnh Sư Đoàn 4 Hoa Kỳ. Pleiku có đủ mọi sắc lính, cả Việt và Mỹ. Thỉnh thoảng, người ta c̣n bắt gặp những đoàn người thượng đeo gùi đi thành hàng dọc trong phố. H́nh ảnh hoà trộn này khiến Pleiku có một chút ǵ hoang dă, hối hả, và tạm bợ. Tuy vậy những con người qui tụ về đây vẫn khát khao một chút lăng mạng ở café Dinh Điền, một chút cầu kỳ khi cố lặn lội vào một hẻm sâu để t́m một tô bún ḅ Huế. Thành phố này c̣n có Câu Lạc Bộ Phượng Hoàng, nhưng nơi đây không phải nơi đến của những người lính suốt ngày lặn lội trong rừng. Có một câu nói của giới giang hồ nơi đây, “Cái ǵ của Pleiku th́ phải để lại Pleiku. Mang đi nơi khác, sớm muộn cũng mất.” Đúng sai tới đâu th́ chỉ những ai đă lập nghiệp nơi này mới có câu trả lời. Khác với Pleiku, thành phố Kontum, với ḍng sông Dakbla chảy ngược, ở độ cao 500 mét.* Nơi đây có một chút ǵ như trầm lắng, phảng phất chút khuê các. Giờ tan học, những tà áo trắng trinh nguyên toả ra từ cổng trường, nhưng sau đó không thấy ai lang thang ngoài phố. Thói quen này, có thể ảnh hưởng từ tôn giáo, đă định h́nh nếp sinh hoạt của dân cư. Ngược ḍng lịch sử vào năm 1851, các linh mục truyền giáo đă có mặt ở thành phố này. Kontum có nhà thờ bằng gỗ nổi tiếng, được xây dựng trong khoảng thời gian đó. Cũng nhờ sự có mặt của các linh mục đạo Thiên Chúa Giáo người ngoại quốc mà vào năm 1861 người BAHNA đă có chữ viết được La Tinh hoá. Không chỉ riêng tại thị xă Kontum, các linh mục c̣n đi đến cả những vùng xa xôi. Tại một buôn làng gần Dakmot, vào năm 1970 vẫn c̣n một linh mục già người Pháp sống trong ngôi nhà thờ nhỏ giữa buôn làng người Bahna. Cao nguyên Trung Phần rộng mênh mông, đất đai mầu mỡ, dân cư thưa thớt, trong khi người thượng sống rải rác trong rừng sâu. Khi tới đây, người Pháp đă hạn chế người kinh sinh sống, độc quyền thành lập các đồn điền với đủ kích cỡ. Riêng tại Pleiku có đồn điền trà KTK dọc theo con đường vào Thanh An. Khi hành quân về phía Nam Đức Cơ, chúng tôi thấy cả một vườn soài rộng lớn, trái trĩu cành mà chẳng ai hái. Sâu hơn nữa về phía Nam là một khu đất bằng phẳng mà sâm mọc như cỏ. Lính tráng rủ nhau đi đào nên xe nào cũng cả bao cát. Đệ Nhất Cộng Hoà được thành lập, bắt tay vào xây dựng cao nguyên. Người Pháp đă ra đi, nhưng đă để lại nơi đây những cánh hoa biết nói. Những cô gái này có một điểm chung là sống mũi cao, và đôi mắt sáng. Ở vùng Pleiku, các cô được học hành nên nói tiếng Pháp trôi chảy, nhưng ở Kontum, phần nhiều họ làm việc và sống lam lũ. Dù vất vả, họ vẫn giữ được vóc dáng cân đối. Gần làng Ngô Trang có hai cô gái đẹp hàng ngày vẫn đi chăn ḅ. Khi hành quân qua đây, chúng tôi thường ngồi chờ các cô về, t́m một chút rung động trong ḷng để bù vào suốt ngày mưa nắng. Đối diện với làng Trung Đạo gần Vơ Định, đi sâu vào con đường ṃn, không như một buôn thượng thường có nhà rông, nơi đây chỉ có mấy nóc nhà. Ở đây cũng có hai cô gái, tuy vẫn đeo gùi đi rẫy, nhưng làn da vẫn phơn phớt hồng, và đôi mắt th́ đầy mê hoặc. Cao nguyên núi rừng trùng điệp. Những ai đă từng lạc bước trong rừng sâu, th́ hiểu thế nào là sức mạnh của rừng. Tôi có vài lần tăng cường hành quân trong Polei Kleng, đồn trú dài ngày tại Benhet. Buổi chiều lắng xuống, ai nh́n ra chung quanh, th́ cũng chỉ thấy một mầu xanh cuả lá, sương mù giăng giăng một màu xa khơi. Nếu ai nh́n chăm chú th́ sẽ có cảm giác rừng đang toát ra không khí trầm tĩnh, nhưng đầy bí hiểm. Mùa Xuân năm 1972, đơn vị đồn trú tại Benhet. Tôi không có bạn bè, cũng chẳng ai viếng thăm. Lúc này, đơn vị bố trí thành một ṿng đai rộng. Mấy người lính ở từng xe góp nhau nấu chút đồ ăn mà họ mới gởi mua hôm trước. Một ḿnh, ngồi cạnh xe chỉ huy, tôi nh́n vệt nắng hắt ngang trước mặt. Mầu nắng vàng buổi chiều dễ làm tôi chạnh ḷng. Tôi nghĩ về gia đ́nh, về những ngày tuổi nhỏ, và không thể không nghĩ về những ǵ đă từng gặp những tháng năm qua. Đă có biết bao cảnh đời bị ch́m lấp giữa mịt mù khói lửa chiến tranh. Trong đơn vị, tôi đă từng gặp người cha của một binh sĩ đă mất. Ông đă lặn lội từ một tỉnh miền Tây ra tới vùng cao nguyên, chỉ mong được nh́n nơi con ḿnh đă sống, gom chút kỷ vật, buồn bă, rồi lầm lũi quay về. Tôi đôi lúc nghĩ về một đám tang, vào năm 1969. Một sĩ quan của Trung Đoàn 42 tử trận. Chỉ có một quả phụ đội chiếc khăn tang trắng bước sau quan tài. Quang cảnh càng ảm đạm hơn khi trời c̣n lắc rắc mưa. Chỉ vài tháng sau, tôi t́nh cờ gặp người thiếu phụ này trong chốn ăn chơi. Chị không biết tôi, nhưng như có linh tính, có một chút khựng lại. Chỉ một thoáng, mọi chuyện lại coi như không. Sự tuyệt vọng đến đâu, để người thiếu phụ này không c̣n tha thiết đến cuộc đời ḿnh? Một chút hồi tưởng về vùng đất tuy nhỏ giữa một cao nguyên rộng lớn, nhưng đă có biết bao người đă đi qua và bao người vĩnh viễn nằm lại. Cao nguyên, bây giờ có thể đă khác, nhưng lẫn trong đất là xương máu của không biết bao người. * Các sông ở miền Trung VN, xuất phát từ dăy núi Trường Sơn, đa số chảy về hướng Đông, đổ ra biển. Riêng sông Dakbla chảy ngược lại về phía Tây. |
Những Điệp Khúc C̣n Dang Dở….
Trần Ngọc Nguyên Vũ Ngồi trên chiếc xe díp tuần pḥng căn cứ, Trung Tá Tựu thấy chiếc C130 bay lướt qua đầu ḿnh đáp xuống phi đạo, anh ra lệnh cho người tài xế ngừng xe lại để quan sát, chiếc phi cơ đang ngừng lại ở cuối phi đạo sát với ṿng đai phi trường. Cửa hậu của phi cơ được mở ra, một đám đông khoảng ba bốn chục người tay mang hành lư tràn qua băi cỏ phóng lên phi cơ. Cửa phi cơ được đóng lại, bốn cánh quạt cùng với hệ thống bán phản lực rít lên, phi cơ lao về phía trước rồi bốc minh rời khỏi phi đạo. Tựu đứng thẳng người, cánh tay giơ lên ra lệnh cho người xạ thủ vào vị thế chờ khi phi cơ vào đúng tầm đạn của khẩu đại liên. Nét mặt người xạ thủ đanh lên, anh cắn chặt môi đến bật máu, trên trán lấm tấm những giọt mồ hôi, ngón tay run run đặt lên c̣ súng sẵn sàng nhả đạn. Phi cơ bay ngang qua đầu nhưng Tựu vẫn đứng bất động, người xạ thủ ngước mắt nh́n “Ông Thầy” đợi lệnh để khai hỏa. Phi cơ bay lên như cố gắng nâng cao độ “climb” rồi từ từ biến ḿnh sau đám mây mù dầy đặc trên bầu trời của quê hương vào lúc những ḍng sử bi hùng của cuộc chiến đang từ khép lại…. Tựu buông một tiếng thở dài, vỗ vai người tài xế nói: “- Thôi ḿnh đi về”. Sau bao năm theo “Thầy” đi hành quân ngoại biên, anh tài xế hiểu rơ “Ông Thầy” của ḿnh hơn ai hết. Từ những cuộc hành quân vượt đỉnh Trường Sơn, tới những lần xâm nhập mật khu của địch, anh luôn luôn để toát ra một phong độ hào sảng của một tráng sỹ nơi biên cương quan tái chốn xa trường. Cuộc sống của anh là cuộc sống của những người con yêu sẵn sàng hy sinh thân ḿnh cho đại cuộc. Mỗi bước chân của anh in đậm những ḍng thơ đầy tính nhân bản, trên những trang quân sử bi hùng và lăng mạn của dân tộc…Sự quyết định của anh ngày hôm nay có thể là đúng và cũng có thể là sai, nhưng chắc chắn đó không phải là sự quyết định của lư trí mà là sự quyết định của con tim…C130 một cái tên nghe quen thuộc và cũng rất thân thương. Trong những lần làm việc với C130, anh ít tiếp xúc với phi hành đoàn mà chỉ biết họ qua “tần số”. Từ những phi vụ thả toán, đến những phi vụ “bốc” thông điệp và bốc “hàng sống”. anh coi chiếc C130 như một người bạn thân thiết nhất của anh, làm thế nào anh có thể bắn hạ nó, cho dù có phải đánh đổi lấy những h́nh phạt nặng nề nhất của quân đội dành cho anh. Nghĩ như vậy anh thấy ḷng ḿnh thanh thản hơn…Cuộc chiến này rồi cũng có lúc phải kết thúc, kết thúc như thế nào th́ anh chưa biết, lệnh từ Nha Kỹ Thuật là phải bảo vệ sân bay để sẵn sàng cho cuộc triệt thoái toàn bộ của quân đội... Ngày 30 tháng 4 năm 1975 miền Nam thất thủ, quân đội miền Bắc tràn qua vĩ tuyến 17 tiếp thu miền Nam và thủ đô SàiG̣n. Quân đội Việt Nam Cộng Ḥa tự giải thể, nhân dân miền Nam t́m đường thoát ra nước ngoài xin tị nạn chính trị đẻ tránh sự trả thù tàn độc của Cộng Sản …Sau 20 năm nội chiến, một cuộc chiến tàn bạo nhất trong lịch sử chiến tranh của nhân loại ở thế kỷ thứ 20 này. Lằn ranh chia cắt đă được xóa bỏ, và Việt Nam trở thành một nước theo chế độ Cộng Sản. Nhưng cũng kể từ đó người dân miền Nam sống trong cảnh tối tăm , u ám với một tương lai mù mịt…Hàng trăm những trại tù, những vùng kinh tế mới được dựng lên để giam giữ hành hạ và cướp bóc vơ vét tài sản của dân miền Nam. Thảm cảnh vợ con của Nguỵ Quân, Nguỵ Quyền ( tiếng của cộng sản ) bị cưỡng bức bởi những kẻ có quyền thế của chế độ mới đă làm cho người dân miền Nam càng thêm tủi hổ…Vết thương đời ngày đêm rỉ máu. ..Bây giờ th́ đă hơn nửa thế kỷ trôi qua , cuộc nội chiến đầy hận thù tàn bạo cũng đă chấm dứt, không c̣n những tiếng bom nổ đạn bay, những xác người gục ngă giờ đậy cũng đă tan biến vào với cát bụi để biến thành chất tố để vun xới cho rừng cây xanh lá cho những khóm hoa trổ sắc vàng tươi và cái c̣n lại là cái “hào khí” của những anh hùng liệt nữ, những người đă nằm xuống mà không bao giờ được thấy cái thành bại của cuộc chiến ḿnh đă tham dự, cái hào khí đó đang nằm trong những trang “Quân Sử” để tấu lên những “Điệp Khúc” cho bản “Trường Thiên Anh Hùng Ca” bất hủ của dân tộc… Bây giờ th́ đă hơn nửa thế kỷ trôi qua, những người “Tị Nạn” tham dự cuộc chiến ngày nào cũng đang kề cận với những ngày tháng cuối cùng của cuộc đời, nhưng mỗi lần lật qua những trang chính sử của dân tộc th́ cái hào khí “Đông A” của những người trai thế hệ “ Mầu Tím Hoa Sim” của một thời chinh chiến ấy lại bùng lên để dệt thành những ḍng sử mới cho thế hệ ngàn sau chiêm ngưỡng… 20 năm sau ngày 30 tháng Tư oan nghiệt, tôi tất bật ngược xuôi làm kiếp chim trời xa tổ trên những nẻo đường xa lạ, tôi có dịp ghé thành phố San José, tôi điện thoại cho Tướng Minh xin được đến thăm ông. Nhận ra tôi ông mừng lắm, ông nói ông rất thích những bài viết của tôi trong mục “Đem tâm t́nh nói chuyện với lịch sử”, rồi ông nói với tôi để ông gọi cho Phan Vũ Điện tổ chức một tiệc rượu bỏ túi và mời một số anh em Không Quân đến nhà Điện để hàn huyên tâm sự…Trong lúc nói chuyện Điện kể lại chuyến bay nghẹt thở trong lúc cất cánh từ phi trường Long Thành, Chiến nói: “ Trong cuộc đời bay bổng, bao nhiêu lần vào sanh ra tử, nhưng chưa bao giờ anh cảm thấy hồi hộp và căng thẳng như lúc bay ngang tầm súng đại liên trên chiếc xe díp pḥng vệ phi trường, lúc bấy giờ toàn thân anh như tê dại, miệng thầm đọc kinh “Đức Mẹ” hằng cứu giúp và “Quan Thế Âm Bồ Tát”…Khi phi cơ lên đến cao độ b́nh phi, thẳng đường lấy hướng đi Singapor anh mới hoàn hồn…Tướng Minh ngồi trầm ngâm nói: “ĐM…Cuộc đời thật là “Vô Thường” không biết đâu mà lường trước được…” Bẵng đi một khoảng thời gian sau, tôi có dịp gặp lại Tựu, người bạn cũ từ thủa c̣n mài đũng quần trên ghế nhà trường. Chung nhóm với Trịnh Đức Tự, Đào Văn Năng…Chúng tôi cùng xin đầu quân vào Quân Chủng Không Quân. Tôi và Tự qua khỏi ṿng khám tổng quát, được đi tiếp, c̣n Tự và Năng phải ở lại để đi theo con đường “định mệnh “ riêng của đời ḿnh…V́ tính đa năng của Không Quân, thỉnh thoảng tôi vẫn được gặp họ, nhất là Tựu, trong những lần hành quân trên Bắc Thái…Chúng tôi yểm trợ cho Tựu “bốc” những toán Biệt Kích Dù trên đất Bắc…Ngồi nói chuyện trong buổi tiệc cưới của cô cháu gái Thanh Hà, nữ ca sĩ duyên giáng nổi tiếng nhất của cộng đồng người Việt tại hành phố Raleigh, thuộc tiểu bang North Carolina. Sau khi nâng ly mừng cho Cô Dâu và Chú Rể được bay cao và bay xa trong ṿm trời của yêu đương hạnh phúc, Tựu nói với tôi : “- Trong cuộc sống hiện tại, có những chuyện ngày xưa mà bây giờ nghĩ lại tôi vẫn tưởng chừng như mới xẩy ra ngày hôm qua…Gương mặt Tựu chùng xuống ch́m vào một vùng kư ức nhạt nḥa những h́nh ảnh của một thời…Tựu nói :’- Nếu sáng hôm ấy tôi ra lệnh cho người xạ thủ khai hỏa th́ chắc chắn chiếc C130 sẽ bốc cháy và nổ tung trên bầu trời, th́ suốt cuộc đời tôi sẽ không lúc nào được hưởng những giây phút thanh thản như ngày hôm nay…và biết đâu tôi lại chẳng theo hai người bạn trong một tai nạn xẩy ra cho 3 người chúng tôi trong toán kiểm tra chương tŕnh xây cất của tập đoàn “Trump Tower” ở Miami, FL. về một cơi vô h́nh nào đó rồi…Tôi nói với anh :”- Cuộc đời thật là vô thường, nếu nói theo tinh thần “Thập Nhị Nhân Duyên” trong Phật Giáo th́ đó là cái nghiệp của chúng sinh, không ai thoát khỏi…Tôi biết người lái chiếc C130 ngày hôm ấy, anh ta đang định cư ở San José, người đầu sông, kẻ cuối sông, nay bắc nhịp cầu “Ô Thước” để nhâm nhi ly rượu “tri kỷ tương phùng như sương khói…” chắc là sẽ thú vị lắm đấy. Tựu trầm ngâm, giọng nói như tan loăng vào khoảng không vô tận :”- Thôi…cứ để chuyện đó nằm yên trong qúa khứ, nhắc đến chỉ làm cho cuộc sống càng thêm sáo trộn…” Tôi nâng ly ngửa cổ uống cạn ly rượu như cảm thông cùng câu nói đầy chất “thiền” của Tựu. Trần Ngọc Nguyên Vũ (Những Điệp Khúc C̣n Dang Dở…) |
Những Điệp Khúc C̣n Dang Dở…
Trần Ngọc Nguyên Vũ ***** Vào chưyện… Người Chép Sử! (Trần Ngọc Nguyên Vũ) ***** Phong tiêu tiêu hề Dịch Thủy hàn Tráng sỹ nhất khứ hề bất phục hoàn. Tư Mă Thiên Lịch sử là những dữ kiện đă xẩy ra được ghi lại một cách trung thực. Thiếu sự trung thực “lich sử” sẽ trở thành những tài liệu vô giá trị. Tư Mă Thiên một nhà viết sử có uy tín nhất của Tầu, ông đă để lại một pho sử giá trị để những nhà nghiên cứu có đủ tư liệu để tham khảo. Nhưng làm thế nào mà Tư Mă Thiên, một người sống giữa một triều đại quân chủ chuyên chế độc tài đời nhà Tần, có thể thoát khỏi lưỡi gươm của Tần Thủy Hoàng. Sau khi bị Kinh Kha ám sát th́ những ai chỉ cần nhắc đến hai tiếng Kinh Kha cũng đủ để Tần Thủy Hoàng chu di tam tộc. Vậy làm thế nào mà Tư Mă Thiên đă hết lời ca tụng Kinh Kha như một người hùng “thế thiên hành đạo” mà lại thoát được đường gươm của bạo chúa. Đó là ông đă giấu Tráng Sỹ vào những ḍng chữ của thơ văn. Thay v́ chép sử ông viết chuyện dă sử, ông không tả Kinh Kha sang Tần mà chỉ tả cảnh Thái Tử Đan và cả nước Yên chít khăn tang ra bờ sông Dịch Thủy qùy lạy tiễn đưa, bầu trời vần vũ đám mây tang, trong lúc “tráng sỹ” lạnh lùng quay lưng bước xuống thuyền, ḍng Dịch Thủy gào thét mộ khúc bi ai, tiếng sáo Cao Tiệm Ly văng vẳng vọng lên như một luồng âm phong lạnh buốt ḷng người…” Phong tiêu tiêu hề Dịch Thủy hàn – Tráng sỹ nhất khứ hề bất phục hoàn.” Đến đoạn viết sử, ông ung dung viết những ḍng chính sử mà không sợ phải bẻ cong ng̣i bút…Lệnh của Tần bạo chúa là phải chặt đầu kẻ phản Tần là Phàn Ô Kỳ đem dâng trước bệ của Tần Thủy Hoàng, và Kinh Kha được chọn để làm chuyện này. Trước khi được bước lên chin bệ, quân hổ bôn lột quần áo Kinh Kha ra khám xét, ngoại trừ con dao “Trủy Thủ” dấu trong chiếc đầu lâu của Phàn Ô Kỳ. Người đi cùng Kinh Kha đứng trước cảnh đó đă run sợ đến đứt mạch máu mà chết. Kinh Kha b́nh tĩnh bước lên qùy dâng chiếc hộp đựng đầu Phàn Ô Kỳ cho bạo chúa. Tần Thủy Hoàng vẫy Kinh Kha lại, Tráng sỹ đứng lên tḥ tay móc con dao trong đầu của Ô Kỳ ra phóng tới Tần Thủy Hoàng, lưỡi dao chệch qua một bên ghim vào chiếc cột rồng, quân hổ bôn sấn tới băm nát Kinh Kha, thân xác người tráng sỹ chỉ c̣n là một đám thịt nhầy nhụa… Cái chết của Kinh Kha đă trở thành biểu tượng của hào khí của tráng sỹ và đă làm hao tốn bao nhiêu bút mực cho người đời sau khi bàn về Kinh Kha…Để khi nhắc đến Kinh Kha người ta không c̣n nhớ đến Kinh Kha là người nước Yên , Hàn, Tần hay Sở, và Kinh kha thành công hay thất bại…mà hai chữ Kinh Kha đă được coi như là cái hào khi trong thơ văn…Thi Bá Vũ Hoàng Chương cũng đă tả cảnh Kinh Kha sang Tần qua bài thơ “Bài Ca Sông Dịch”: “Ai Tráng Sĩ bao năm mài gươm dưới nguyệt” “C̣n tưởng nghe hồn thép réo sông sâu” “Kinh Kha hề Kinh Kha” “Vinh cho người hề ba ngàn tân khách” “Tiễn người đi tiếng trúc nhịp lời ca” “Biên thùy trống dục” “Nẻo Tần sương sa” “Gió thê lương quằn quại khói chiêu hà” “Tám phương trời khói lửa” “Một mũi dao sang Tần” “Ai trách Kinh Kha rằng việc người để lỡ” “Ai khóc Kinh Kha rằng thềm cao tang thân” “Ai tiếc đường gươm tuyệt diệu” “Mà thương cho cánh tay thần” “Ta chỉ thấy” “Tơi bời tráng sĩ”, thây ngă hai bên” “Một triều rối loạn, ngai vàng ngả nghiêng” “Áo rách thân run hề ghê hồn bạo chúa” “Hùng khí nuốt sao Ngâu hề nộ khí xung thiên” “Một cánh tay đưa mà danh lừng vạn cổ” ”Hiệp sĩ Kinh Kha hề người thác đă nên”. Vũ Hoàng Chương (Bài Ca Sông Dịch) ***** Ngồi thu ḿnh trong chiếc ghế của pḥng hành quân để nghe. “Lăo Bá” Nguyễn Văn Sỹ thuyết tŕnh chi tiết về phi vụ vô cùng quan trọng và nguy hiểm này. Đại Tá Sỹ vừa dứt tiếng th́ tất cả các “Phi Công Nghênh Cản” oai phong lẫm liệt trong bộ đồ “flying gears” được trang bị từ đầu đến chân, trông hùng và đẹp như những “Hiệp Sĩ” thời trung cổ, đồng loạt đứng lên giơ tay chào Đại Tá Sỹ và nói “ – Chúng tôi sẵn sàng đợi lệnh cất cánh. “… Gấp tấm bản đồ hành quân lại, Đại Uư Phan Đ́nh Hùng liếc mắt đảo qua những khuôn mặt lạnh lùng của những người trai thuộc thế hệ “Mầu Tím Hoa Sim” của một thời ly loạn…Họ cũng như anh, sinh ra và lớn lên để hy sinh cho đại cuộc. Tất cả đều dán mắt vào chiếc điện thoại đỏ đặt trên bàn…Ngoài phi đạo những chiếc F5E trong tư thế sẵn sàng, dàn hỏa tiễn Side Winder ngăo nghệ nằm trên cánh phi cơ đợi được khai hỏa…Một ư nghĩ thoáng qua trong đầu anh khi h́nh ảnh chập chờn của đứa con đầu ḷng và người vợ trẻ đang dậy con bập bẹ gọi hai tiếng “Bố Mẹ” thân thương đầu đời rồi anh liếc nh́n những người trai trẻ chung quanh, họ cũng như anh, ai cũng đều có gia đ́nh con cái, hay người yêu, anh em bố mẹ, nhưng giờ đây trước những giờ phút căng thẳng này họ đều tạm gác t́nh riêng lại một bên để lo chu toàn đại cuộc…coi núi Thái Sơn nhẹ như chiếc lông hồng…Tiếng chuông điện thoại vang lên như muốn chọc thủng cả bầu trời tinh đẩu…Mọi người đồng loạt đứng dậy…Gương mặt của Đại Tá Sỹ đanh lại, ông bốc điện thoại lên nghe rồi từ từ bỏ xuống nh́n mọi người nói: “ – Phi vụ được huỷ bỏ!”… …Ngồi trong pḥng lái của chiếc C130 đang b́nh phi ở cao độ 25,000 bộ, Đại Uư Phan Đ́nh Hùng lơ đăng ngắm những giải mây trắng bồng bềnh trôi quanh thân tầu trông như những giải lụa vờn trên gịng sông thiên hà, anh nghĩ đến người vợ trẻ, chắc giờ này nàng đang bồng con đứng đợi anh về…Bỗng có tiếng âm thoại vô tuyến vang lên trong ống nghe: “ – Có phải Đại Bàng Phan Đ́nh Hùng đó không? Chúng tôi vừa thi hành xong phi vụ huấn luyện, xin được hộ tống Đại Bàng một đoạn đường.”Anh bấm nút vô tuyến cất tiếng cười sảng khoái: “- Ha…ha…ha…Thật là vinh hạnh khi được bay cùng những người hùng Khu Trục Nghênh Cản” của vùng trời hỏa tuyến.” Hai chiếc F5E bay luồn qua dưới bụng chiếc C130 rồi bất thần kéo vút lên làm một ṿng “vertical roll” tuyệt đẹp, bốn vệt khói trắng từ cánh phi cơ quấn lấy nhau trông như những con rồng hút nước…Trong khoảng không gian cao rộng trên ṿm trời bao la bát ngát của miền Nam vang lên những tiếng nói, và giọng cười vô tư của những người trai khói lửa… Trần Ngọc Nguyên Vũ (Những Điệp Khúc C̣n Dang Dở…) |
Ca khúc Pháp mang tên: Comme toi- Giống như con.
Đến ngày hôm nay, thế giới lại gần được nhau hơn, th́ chúng ta phải cảm ơn tầm quan trọng và sức lôi cuốn của Âm nhạc, mà bất cứ một dân tộc nào đều có thể, qua những nhạc phẩm bất hủ của ḿnh, mang mọi người lại gần nhau, ḥa cùng một trái tim, dù ở góc phố nào trên thế giới”. Chiến tranh và bom đạn, là những cơn ác mộng kinh hoàng đối với những con người vô tội. Và có điều c̣n ám ảnh hơn bao giờ hết chính là nỗi đau mà chúng dày xéo lên những đứa trẻ, với ánh mắt ngây thơ, tương lai c̣n chưa kịp tới. Chiến tranh và bom đạn, là những cơn ác mộng kinh hoàng đối với những con người vô tội (Ảnh: pixabay.com) Có một ca khúc chạm tới tận sâu thẳm trái tim, ca khúc Pháp mang tên: Comme toi- Giống như con. Ca khúc không chỉ làm cho bao trái tim thổn thức bởi âm nhạc quá đẹp, mà c̣n gợi lại một nỗi sợ hăi không bao giờ cũ: Con trẻ luôn là những nạn nhân vô tội của chiến tranh và tội ác. Bản gốc của Jean-Jaques Goldman khác hoàn toàn các phiên bản tiếng Việt hát bởi Mỹ Tâm với tựa đề “Về chốn thiên đường” (Album Ngày ấy Bây giờ), hay “Hăy đến với em” (Ngọc Lan), là những câu chuyện thổn thức về t́nh yêu đôi lứa. Jean-Jacques Goldman (Ảnh: queen.com) Comme toi – Giống như con được nhạc sĩ người Pháp Jean-Jacques Goldman lấy cảm hứng từ một h́nh ảnh cũ về một cô bé tên là Sarah bị giết trong trại tập trung của Đức quốc xă. Ca khúc là một h́nh ảnh chân thực đau ḷng, một em bé chưa được 8 tuổi, đă bị chiến tranh cướp đi tất cả. (Ảnh: bodhichita.com) Xin mời độc giả cùng lắng nghe lại bản gốc nhạc Pháp một thời vang bóng, là niềm tự hào và yêu mến của người dân Pháp, mà ai ai cũng tin rằng, mỗi khi bài hát cất lên, những ông bố bà mẹ, sẽ ôm thật chặt những đứa con của ḿnh. Comme Toi – Jean Jaques Goldman https://www.youtube.com/watch?v=Z2y-P1nC1MQ Chiến tranh và tội ác đă cướp đi ước mơ c̣n dang dở của những đứa trẻ. Cô bé 8 tuổi trong bức ảnh không có một cái tên cụ thể và Goldman đă đặt cho cô cái tên Sarah, tên người vợ của ông tổ dân tộc Do thái, Abraham. Điều này cũng giải thích cho nội dung bài hát dù không chỉ đích danh nạn diệt chủng nhưng những cái tên trong bài hát đều ám chỉ đến người Ba Lan gốc Do thái. Ngoài Sarah c̣n có thêm Ruth, Anna, Jérémie và địa danh Varsovie (Warsaw, Ba Lan). Bài hát Comme Toi là tâm trạng của một người cha khi ngắm nh́n con gái ḿnh đang ngủ. Bé say sưa trong giấc nồng, khuôn mặt b́nh yên như một thiên thần nhỏ, đó chính là Caroline, con gái của Goldman năm ấy cũng đang gần tṛn 8 tuổi. Bé say sưa trong giấc nồng, khuôn mặt b́nh yên như một thiên thần nhỏ, đó chính là Caroline, con gái của Goldman năm ấy cũng đang gần tṛn 8 tuổi. (Ảnh: pixabay.com) Người cha yêu thương cô con gái biết nhường nào, ông thấy đó là một chồi non của sự sống, ngây thơ và đáng yêu, tâm hồn trong sáng của đứa trẻ đă đưa ông đến với nỗi nhớ về một cô bé có vẻ mặt trong xanh trong như bầu trời không gợn mây, trong chiếc váy nhung, cô bé cười tỏa biết bao sự sống. Em bé đứng bên cạnh gia đ́nh trong một buổi chiều tà, ánh mắt lơ đễnh nh́n quanh như kiếm t́m trong vô định. Cô bé ấy có đôi mắt sáng và chiếc váy đầm bằng nhung Ở bên cạnh mẹ của bé, với gia đ́nh vây quanh Bé tạo dáng với một chút lơ đễnh dưới tia nắng dịu cuối ngày Tấm ảnh không đẹp nhưng chúng ta có thể thấy ở đó Niềm hạnh phúc đích thật và nỗi dịu êm của một buổi chiều tà Cô bé đă yêu âm nhạc, nhất là Schumann và sau đó là Mozart Bé tạo dáng với một chút lơ đễnh dưới tia nắng dịu cuối ngày. Cô bé đă yêu âm nhạc, nhất là Schumann và sau đó là Mozart (Ảnh: pinterest.com) Giống như con, giống như con, giống như con, … Giống như con mà ta đang nh́n xuống Giống như con đang ngủ và mơ về điều ǵ đó Giống như con, giống như con, giống như con, Em bé đứng bên cạnh gia đ́nh trong một buổi chiều tà, ánh mắt lơ đễnh nh́n quanh như kiếm t́m trong vô định. (Ảnh: pixabay.com) Cô bé cũng như bao đứa trẻ khác, thích nghe những bản nhạc Schumann và sau đó là Mozart, cô được học ở một ngôi trường làng, cũng thích đọc sách và học cách đối nhân xử thế. Cô vẫn thường ngợi ca những chàng ếch xanh và nàng công chúa ngủ trong rừng, cũng mơ mộng trong vườn cổ tích, cũng mang theo những giấc mơ về một nàng công chúa xinh đẹp với hoàng tử xứ thần tiên. Sarah yêu búp bê và cả bạn bè, nhất là với Ruth và Anna. Cô bé cũng như bao đứa trẻ khác, thích nghe những bản nhạc Schumann và sau đó là Mozart, cô được học ở một ngôi trường làng, cũng thích đọc sách và học cách đối nhân xử thế (Ảnh: pinterest.com) Cô bé ấy đă đi học trong trường làng ở dưới đó Cô bé đă học những cuốn sách, đă học các lễ nghĩa, phép tắc Cô bé đă hát về những chú ếch và về những cô công chúa ngủ trong rừng Bé yêu con búp bê và bạn bè của ḿnh Nhất là Ruth và Anna, và nhất là Jérémie Và chúng đáng lẽ đă có thể lấy nhau một ngày nào đó ở Varsovie Rồi một ngày nào đó, ở Varsovie, Sarah sẽ có một đám cưới tuyệt vời. Ôi giấc mơ mới đẹp làm sao, cô bé ấy c̣n tương lai phía trước. Cuộc sống của cô là chuỗi ngày êm đềm, với mộng mơ và những đám mây trắng trên cao. Sarah sẽ có một đám cưới tuyệt vời, đó là ước mơ của cô bé Mới 8 tuổi chưa hiểu hết sự đời, c̣n dang dở nụ cười chưa kịp khép, em hồn nhiên nhảy chân sáo giữa sân, búp bê như một cô bạn rất gần Giống như con, giống như con, giống như con, … Giống như con mà cha đang nh́n xuống Giống như con đang ngủ và mơ về điều ǵ đó Giống như con, giống như con, giống như con, ‘‘Giống như con, giống như con, giống như con, …’’ Người cha thủ thỉ với cô con gái bé bỏng như thể xoa dịu những ǵ đă mất của Sarah, giấc mơ c̣n bỏ ngỏ. Cô bé ấy cũng như con, có đôi mắt sáng như sao đêm, trong xanh như nước biển, cô bé rất ngoan, và dáng vẻ như một thiên thần. Cô bé cũng sẽ trở thành một thiếu nữ, với biết bao nhiêu hoài băo ước mơ. Cô bé ấy cũng như con, có đôi mắt sáng như sao đêm, trong xanh như nước biển, cô bé rất ngoan, và dáng vẻ như một thiên thần (Ảnh: youtube.com) Cô bé ấy tên là Sarah, chưa được tám tuổi Cuộc đời bé đă từng là những giấc mơ êm ả và những cụm mây trắng Nhưng rồi nó bị tước đoạt bởi kẻ khác, giọng người cha như nghẹn ngào khi: Nhưng những người khác đă quyết định cách khác Cô bé ấy có đôi mắt sáng và cùng lứa tuổi với con Đó từng là một bé gái b́nh thường và rất ngoan Nhưng cô bé ấy đă không được sinh ra giống như con ở đây và bây giờ Cuộc đời bé đă từng là những giấc mơ êm ả và những cụm mây trắng Làn mây trắng không c̣n đó nữa, bị bom kia xé vỡ mất rồi, giấc mộng đẹp bị đạn bay xé nát. Những kẻ kia đă cướp mất đi rồi, vườn cổ tích với những chàng hoàng tử, chú ếch xanh nhảy nhót tung tăng, đă biến mất không c̣n dấu vết, bởi chiến tranh, bởi tàn ác của ai kia. Đôi mắt mộng mơ không c̣n nữa, chỉ là một ánh mắt chất chứa cả nỗi buồn. Cô bé cũng như con hay biết bao đứa trẻ khác, cũng có những câu chuyện đang bỏ dở, cũng có những niềm vui nho nhỏ của tuổi lên 8. Cũng như con mong được b́nh yên và ch́m trong mộng lành. Nhưng chiến tranh kia đă cướp đi tất cả, trong đó có những giấc mộng rất b́nh thường. Tiếng vĩ cầm cất lên réo rắt, như cào xé tới tận tim gan, nỗi đau của những đứa trẻ là nạn nhân vô tội của chiến tranh và tội ác. Chẳng c̣n tiếng ríu rít cười đùa, chỉ vương lại là nỗi sợ hăi bom đạn, gia đ́nh li tán con mất mẹ, cha, lang thang như kẻ không nhà, rồi lại bị vùi lấp trong đống đổ nát, tàn tro. Chiến tranh đă cướp đi mọi thứ, c̣n đâu nữa nụ cười trong sáng Bạn có biết ở thời b́nh cũng có rất nhiều cuộc đời bất hạnh của những đứa trẻ phải gánh chịu cho tội ác ngay cả khi nó chưa kịp chào đời Đó chính là những đứa trẻ mồ côi con của những cha mẹ có niềm tin vào Chân-Thiện-Nhẫn. Họ đă cướp đi tiếng gọi mẹ, gọi cha. Cướp đi mái nhà ấm êm của chúng, đẩy biết bao những cuộc đời vào bất hạnh, con khóc đêm nhớ mẹ cha, đắp sương trời giữa màn đêm lạnh. Bạn có biết, sự đau khổ này không phải tới từ chiến tranh, mà đó chính là tội ác, điều đau đớn hơn cả lại xảy ra ở thời b́nh. Điều này đă và đang xảy ra ở Trung quốc, trong các nhà tù hay những trại cưỡng bức, có những đứa trẻ với ánh mắt c̣n ngây thơ không hiểu v́ sao ḿnh lại bị nhốt vào tù, không hiểu v́ sao không được tới trường, cũng không hiểu v́ sao cha mẹ đột nhiên biến mất. Chúng cứ chạy đi kiếm t́m cha mẹ, biết hỏi ai và biết t́m đâu? Có những đứa trẻ chưa kịp nh́n thấy ánh sáng cuộc đời, đă vội vă rời khỏi thế gian v́ những kẻ kia bức hại. Tội ác biết sao mà kể xiết, lũ trẻ vốn vô tội ngây thơ, nhưng người ta lại biến nó trở thành những đứa bé phải hứng chịu tất cả những ǵ đau thương nhất. Ước mơ ư? Quá xa vời, khi tiếng mẹ, cha chẳng bao giờ được cất lên lần nữa. Đó là những cuộc đời li tán, đến tận bây giờ cũng chẳng biết đi đâu, chân giá lạnh, bụng đói khát. Biết đi đâu t́m mẹ t́m cha. Chỉ biết khóc cho thấu trời thấu đất. Những tiếng cười kia măi măi đă xa rồi. Trở về với Comme toi- giống như con, để biết trân quư hơn những hạnh phúc mà ta có được ở thời b́nh, nh́n lại những nỗi đau, mất mát do chiến tranh, tội ác, để rồi chúng ta thấm hơn, yêu thương và quư trọng hơn cuộc sống này. Ta sẽ biết trân quư hơn cuộc sống này, những tháng ngày vui vẻ hồn nhiên không đau khổ Bài hát với giai điệu du dương khiến người nghe vừa day dứt khôn nguôi nhưng cũng lại như được nạp thêm năng lượng yêu thương. Cả bài hát không hề có một đoạn lời nào chỉ đích danh đến ḷ mổ chiến tranh, nạn diệt chủng, trại tập trung… nhưng người nghe vẫn sởn gai ốc với những h́nh tượng được đặt ra. Và nó cũng là ư mở của Goldman khi có thể liên hệ bài hát tới những cuộc chiến khác, những tội ác khác biến bọn trẻ trở thành những nạn nhân vô tội. Jean-Jacques Goldman đă nói thay tất cả những đau đớn mănh liệt, bằng một giọng hát quá đỗi dịu dàng. Comme Toi (Giống như con) như thể cái bóng phản chiếu sự ám ảnh khôn nguôi của chiến tranh, tội ác diệt chủng hay bức hại phi nghĩa. Đó có thể là bé gái của bất cứ gia đ́nh nào. Hay nói như Goldman, “bé gái ấy, chính là chúng ta”. Comme toi- giống như con |
Cuộc đời ngắn lắm, hăy ở cạnh người lương thiện, sống cùng người tài ba
Người xưa có câu: “Gần son th́ đỏ, gần mực th́ đen”. Trong hành tŕnh cuộc đời, có biết bao người đến rồi đi, với mỗi loại người chúng ta giao kết sẽ trực tiếp tác động đến chất lượng cuộc sống của chính ḿnh. Sống với người lương thiện như vào pḥng có cỏ chi lan, lâu rồi sẽ không ngửi thấy mùi hương của nó. (Ảnh: Pinterest) Cuộc sống quư giá, chúng ta nên đi cùng với người ưu tú, lương thiện Khổng Tử có nói: “Sống với người lương thiện như vào pḥng có cỏ chi lan, lâu rồi sẽ không ngửi thấy mùi hương của nó, chính là đă đổi theo nó. Sống với người không lương thiện như vào cửa hàng bào ngư, ở lâu rồi cũng không ngửi thấy mùi tanh của nó, cũng là đă thay đổi theo nó vậy!”. Thường chung sống với người tốt, như sống trong một căn nhà hoa ấm áp, một thời gian dài sẽ không phát hiện mùi thơm của nó nữa, đó là v́ đă quen với những hành vi tốt. Thường sống với những người không lương thiện, như sống trong chợ hải sản đầy đủ các loại cá thối, tôm nát, một thời gian dài sẽ không nhận biết được mùi tanh hôi, cũng là đă quen rồi với hành vi xấu. Lời ấy của Thánh nhân là một sự cảnh báo cho chúng ta, ở chung với người khác, đầu tiên phải nh́n vào nhân phẩm. Thông thường, sống cùng người có năng lượng tích cực, sẽ được nghe quen tai, nh́n quen mắt, làm theo những hành vi tốt đẹp của họ, nói lời tốt, lâu ngày ḷng dạ sẽ trở nên rộng lớn. Cũng vậy, sống cùng người có năng lượng tiêu cực, sẽ vô t́nh làm theo những sai lầm, bao che, lâu ngày khó tránh khỏi làm hao tổn phẩm hạnh của ḿnh. Trong “Thái thượng cảm ứng thiên” có một câu nói: “Sở vị thiện nhân, nhân giai kính chi, thiên đạo hữu chi, phúc lộc tùy chi”, ư rằng người tích đức hành thiện th́ mọi người đều kính nể, trời phù hộ cho họ, phúc lộc không phải lo lắng. Hết thảy phúc điền đều không rời khỏi tâm địa. Tâm địa một người lương thiện, th́ không chỉ phẩm hạnh cao thượng, mà mỗi tiếng nói, cử động càng đáng được tôn kính, noi theo. Ở cùng với người như vậy có ai lại không muốn chứ? Làm việc với người tài ba sẽ giúp tôi luyện bản lĩnh của chính ḿnh Đọc vạn cuốn sách không bằng đi vạn dặm đường, đi vạn dặm đường không bằng được cao nhân giúp đỡ. (Ảnh: Cafef) Tuần Tử nói: “Bồng sinh ma trung, bất phù tắc trực; Bạch sa tại niết, dữ chi câu hắc”, ư rằng cỏ bồng mọc trong bụi gai, không nâng mà thẳng; cát trắng ở chỗ thuốc nhuộm, tất sẽ bị thuốc nhuộm đen. Câu chuyện “Mạnh Mẫu tam thiên” (Mẹ Mạnh Tử 3 lần chuyển nhà) mọi người đều biết, hoàn cảnh có vai tṛ quan trọng đối với sự trưởng thành và tu dưỡng thân, tâm của con người. Con người trong giao tiếp xă giao cũng là môi trường quan trọng, đối với hoàn cảnh xung quanh chúng ta, cần thận trọng lựa chọn, không nên hùa theo các hoàn cảnh không tốt mà sa ngă. Hiện tượng như vậy cũng thường thấy trong cuộc sống: Với người hạ đẳng, ṿng đàm luận chính là nói về chuyện nhà; điều truy cầu là kiếm được là tiền lương tiền mặt; suy nghĩ là ăn, mặc, đi, ở. Với người trung đẳng, ṿng đàm luận là về các vấn đề thời sự; truy cầu chính là tài chính, kinh tế, kiếm được cổ tức cổ phần; suy nghĩ là sự tăng trưởng của tài sản. Với những người thượng đẳng, ṿng đàm luận là chuyện từ cổ chí kim; truy cầu là nhân phẩm và học thức; suy nghĩ là làm sao để phụng sự xă hội. Vật họp theo loài, người phân theo nhóm, ở cùng với người tại cấp độ nào thực sự rất quan trọng. Cấp độ cao thấp của người cộng sự không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và phát triển sự nghiệp, thậm chí c̣n ảnh hưởng đến cuộc sống của bạn. Tục ngữ có câu: “Đọc vạn cuốn sách không bằng đi vạn dặm đường, đi vạn dặm đường không bằng được cao nhân giúp đỡ”. Bay cùng với phượng hoàng, nhất định không thể là chim tầm thường; đồng hành cùng với tuấn mă, ắt cũng phải là một con ngựa tốt. Khi bạn ở với những người chăm chỉ, rất khó trở nên lười biếng; ở cùng với những người tích cực, rất khó để bị tiêu trầm. Sát cánh cùng trí giả, nhất định không phải người tầm thường, lấy người tài ba làm chuẩn, sẽ có dũng khí leo lên đỉnh cao. Mức độ mà người tài ba suy nghĩ về các vấn đề luôn là vượt quá những người b́nh thường. Đó là bởi v́ điểm khởi đầu là khác nhau, chiều cao tự nhiên khác nhau, chiều cao khác nhau, tầm nh́n sẽ khác nhau. Thường xuyên đi với người có năng lực, bạn sẽ thấy rằng: năng lực và tầm nh́n sẽ nhanh chóng được cải thiện. V́ vậy, làm việc với người có năng lực, chắc chắn là cách thực hành tốt nhất. Dành trọn đời với những người thân yêu, tự t́m chốn quay về Dành ra nhiều thời gian hơn để ở cùng với người thân, những việc làm như vậy của bạn sẽ hóa thành những hồi ức tốt đẹp. (Ảnh: Cell Code) Hồng trần cuồn cuộn như nước trôi, có bao nhiêu người bên bạn có thể làm bạn đến hết cuộc đời? Chỉ trong một vài chục năm của cuộc đời, người thân là những người sống gần chúng ta nhất, nhưng hiện nay, mọi người lại dễ xem nhẹ người thân. Có bao nhiêu cha mẹ đang bận rộn với công việc của họ, không thể đi cùng con cái của họ, có bao nhiêu con cái đang mệt mỏi tha phương cầu thực, chưa thể để cha mẹ của họ được tận hưởng niềm vui bên gia đ́nh. Tiền không bao giờ kiếm hết, việc sẽ không bao làm hết. Nhưng thời gian để đi cùng với gia đ́nh, sự trưởng thành của con trẻ và sự già đi của cha mẹ, thời gian sẽ không bao giờ v́ chúng ta mà dừng lại. Trẻ em sẽ nhanh khôn lớn, thiếu t́nh thương thời thơ ấu, khi lớn lên khó có khả năng để bù đắp trở lại. Người già cũng sẽ ra đi bất cứ lúc nào, phải biết tranh thủ chăm sóc cho họ, đừng đợi tới khi con cái muốn nuôi dưỡng mà cha mẹ th́ không c̣n nữa. Dành ra nhiều thời gian hơn để ở cùng với người thân, những việc làm như vậy của bạn sẽ hóa thành những hồi ức tốt đẹp, trở thành tài nguyên quư báu của gia đ́nh. Kết bạn với người lương thiện, làm bạn với người có năng lực, yêu thương người thân, làm người tốt, sống b́nh thường mà vui vẻ. Tuệ Tâm (Theo SOH) |
3 câu chuyện nhỏ đáng giá: Hăy tránh xa những người làm tổn hại bạn
Có đôi khi, cách tốt nhất để quư trọng cuộc đời ḿnh là tránh xa những người làm tiêu hao đi sinh lực của chúng ta. Cách tốt nhất để quư trọng cuộc đời chính ḿnh là tránh xa những người làm tổn hại chúng ta. (Ảnh: Pinterest) Câu chuyện thứ nhất Vào một đêm, người bạn học đă lâu không có liên hệ ǵ lại gọi cho tôi, hai người cũng thuận tiện tṛ chuyện một chút. Sau nửa giờ hàn huyên, tôi nói: “Cậu nhanh lên, ḿnh buồn ngủ rồi”. Cô ấy nói: “Vội ǵ, hiếm lắm mới được cùng cậu nói chuyện mà”. Nửa giờ sau, tôi nói: “Cậu nhanh đi tắm rửa đi, muộn rồi này”. Cô ấy nói: “Cậu đừng tắt máy, ḿnh vừa thu dọn đồ đạc vừa nói chuyện với cậu được mà, giờ chưa muốn đi tắm”. Lại sau một giờ nữa, tôi nói: “Ḿnh thật sự buồn ngủ lắm rồi, mà ngày mai c̣n phải đi làm nữa”. Sau đó cô ấy nói: “Thật là đáng ghét mà, mới tṛ chuyện có một tí đă đ̣i ngủ, cậu thật là không có ư tứ ǵ hết”. Nói xong liền cúp máy. Tôi phải cố gắng chịu đựng cô ấy hàn huyên tâm sự, nghe cô phàn nàn, tán dóc ba chuyện tào lao, để cuối cùng đổi lấy một câu “Cậu thật là không có ư tứ ǵ hết”. Về sau cô ấy liên hệ lại, tôi không có tiếp nữa. Có đôi khi phương thức tốt nhất để bảo toàn bản thân là rời xa những người làm tổn hại ḿnh. Bởi v́ thời gian, tinh lực của mỗi người đều rất quư giá, không ai lại thấy có hứng thú với mấy cái “việc vặt” nhàm chán đó được, lại càng không có ai có nghĩa vụ phải ngồi nghe bạn cằn nhằn cả. Đối với những người mang theo năng lượng tiêu cực, tốt nhất chúng ta hăy cứ rời xa để bảo toàn cho chính ḿnh. (Ảnh: Cafef) Câu chuyện thứ hai Công ty của tôi có người đồng sự, nh́n th́ cũng là người nhă nhặn, nhưng sau này làm chung người ta mới nhận ra được tính cách thực sự của anh ta. Lúc pḥng ban mở hội thảo luận về phương án hoạt động, anh ta cúi đầu chơi điện thoại, những người đồng nghiệp khác đưa ra ư kiến, anh ta mắt c̣n không thèm nh́n lên đă nói “không được”. Trưởng pḥng hỏi anh ta có đề xuất nào tốt không, anh ta nói không có. Kết thúc hội nghị, anh ta đả kích tất cả mọi người, nhưng lại không có giải quyết được một vấn đề thực tế nào cả. Một lần công ty có sản phẩm online, bộ phận thiết kế là do anh ta phụ trách. Sau khi tan việc tất cả mọi người lại tranh thủ thời gian kiểm tra, xem xét, anh ta th́ xách túi chuồn mất. Những chuyện tương tự c̣n có rất nhiều, các đồng nghiệp dần dần bất ḥa với anh ta, trưởng pḥng không khen thưởng anh ta nữa. Người ta vĩnh viễn không bao giờ có thể đánh thức một người giả vờ ngủ, cũng như không cách nào đánh thức được một người mang đầy năng lượng tiêu cực trong tâm, lại là người cực kỳ thiếu ư thức trách nhiệm. Những thứ cản trở công việc nghiêm trọng như thế này, làm cho chúng ta bị ảnh hưởng bởi năng lượng tiêu cực, tốt nhất là tránh xa cho sớm. Ở cùng một người có thể làm cho bạn trở nên tốt hơn, điều này thực sự rất quan trọng. (Ảnh: Oxii) Câu chuyện thứ ba Có một người bạn học thời đại học, vốn là một người phụ nữ vui vẻ, nhưng sau khi lấy chồng th́ đă thay đổi toàn bộ. Người chồng không những giao hết toàn bộ việc nhà cho cô, mà đối với con cái cũng không quan tâm chút ǵ. C̣n thường xuyên phàn nàn rằng cơm không thể ăn, nhà thu dọn không sạch sẽ, rồi quần áo con nhỏ dơ dáy… Cô cả ngày loay hoay không khác ǵ osin trong nhà, người chồng buổi chiều đi làm về th́ chỉ biết cắm đầu chơi game. Kết hôn mới mấy năm mà cô đă cảm thấy khủng khiếp lắm rồi. Một người đàn ông như thế này, sẽ liên tục làm tiêu hao thể lực, tinh lực, sự nhẫn nại và tương lai của cô ấy. Hai người sau này đă đi đến quyết định ly hôn. Sau khi ly hôn, cô nhờ mẹ trông hộ con nhỏ, c̣n bản thân đi làm kiếm tiền. Cuộc sống không thoải mái như xưa, nhưng trạng thái so với trước kia th́ thật sự tốt hơn nhiều. Cô bắt đầu tụ tập với bạn bè vào cuối tuần, đưa con nhỏ đi tham gia các hoạt đồng của họ hàng, thậm chí một năm sau, khi nhắc đến chuyện này, cô nói: “May là tách ra, bằng không cả đời sống như vậy thật là vô nghĩa”. Trong kinh tế học có một từ gọi là “Kịp thời ngăn chặn tổn hại”, đối với những người không ngừng làm tổn hại người khác, nhất định phải sớm tránh xa, nếu không th́ có khi sẽ bị hủy diệt cả đời. Đi theo con bươm bướm th́ sẽ gặp hoa tươi thơm ngát; mà đi theo con ruồi th́ chỉ có đến chỗ kênh rạch dơ bẩn mà thôi. Ở cùng một người có thể làm cho bạn trở nên tốt hơn, điều này thực sự rất quan trọng. Sinh mệnh thật quư giá, chúng ta đều muốn ở trong cuộc đời hữu hạn này mà làm được ǵ đó có ư nghĩa. Vậy nên, hăy hết sức tỉnh táo, kết giao với nhiều người tích cực, một khi phát hiện ḿnh đang bị tổn hại, phải kịp thời dừng lại ngay. Chân Chân (Theo Secretchina) Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- Quick Navigation Tâm lư và giáo dục Top |
Tha thứ cho người khác, là cách giải thoát tốt nhất cho cuộc đời ḿnh
Một người bạn của tôi, đă nhiều năm trôi qua vẫn luôn sống trong phẫn nộ, uể oải, thống khổ và thù hận. Kỳ thực, cũng chỉ v́ một chuyện rất nhỏ nhặt, nhưng không buông tâm xuống được nên cứ ôm hận măi trong ḷng… Hai người bạn thân thiết như anh em, nhưng v́ một mâu thuẫn mà trở nên xa cách. (Ảnh: Tiin) Bạn tôi và và một người bạn khác cùng tốt nghiệp đại học, cùng đi thử việc ở một công ty, bọn họ là bạn thân không có ǵ giấu nhau, trước đây thân nhau như anh em. Một lần, cả hai người đi thăm một vị khách hàng, để bàn về một vụ làm ăn lớn. Bước đầu đă đạt được thỏa thuận, chỉ chờ ngày hôm sau kư hợp đồng. Anh và người bạn học vô cùng hưng phấn, ở trong kư túc xá uống rượu chúc mừng, kết quả anh say mèm, ngủ một mạch đến sáng ngày hôm sau. Sau khi tỉnh dậy, anh phát hiện không thấy người bạn học đâu nữa. Đến khi lên công ty mới biết được, bạn học của anh lại lợi dụng lúc anh say như chết, đă đi gặp vị khách hàng kia, cũng đă kư được hợp đồng kinh doanh rồi. Đương nhiên, người bạn học chiếm lấy tất cả công lao. Bạn tôi lập tức t́m anh ta tính sổ. Đối phương giải thích nói, uống rượu xong, trong ḷng cảm thấy không an tâm, cho nên suốt đêm lấy cái hợp đồng kia ra làm. Cũng muốn đi cùng với anh, nhưng gọi suốt nửa giờ, cũng không thể đánh thức anh dậy. Bạn tôi đương nhiên không tin, liền căi lộn với anh ta một trận. Nhưng có tác dụng ǵ đây? Nhờ cái hợp đồng kinh doanh đó, người bạn học của bạn tôi được thăng chức, cũng được làm quản lư chi nhánh; mà bạn tôi, dù đă làm một thời gian lâu ở công ty, vẫn chỉ là một nhân viên nghiệp vụ nhỏ bé. Bạn tôi chấp nhận sự thật, tiếp tục làm việc khổ cực, cũng kư được mấy hợp đồng quan trọng, một năm sau cũng được thăng chức. Nhưng anh vẫn không thể tha thứ cho người bạn học kia. Anh và người bạn học tuyệt giao hoàn toàn, cự tuyệt hết thảy những nơi có người bạn học kia. Anh nói cho tôi biết, chỉ cần nh́n thấy khuôn mặt đó, anh liền phẫn nộ đến mức không thể điều khiển được, hận không thể lao về phía trước, đánh vào khuôn mặt đó một trận. Anh nói: “Cái ǵ cũng có thể tha thứ, nhưng không thể tha thứ cho sự hèn hạ. Ai tôi cũng có thể tha thứ, nhưng không thể tha thứ cho một người bạn như hắn được”. Thực ra, người bạn học đă nhiều lần t́m đến anh, mong anh tha lỗi, nói khi đó vừa tốt nghiệp, c̣n nông nổi, không hiểu chuyện, cầu xin anh tha thứ, cũng sẵn ḷng điều chuyển anh về cạnh, cho anh thăng chức. Nhưng người bạn của tôi, đối với lời xin lỗi của người bạn học th́ luôn bỏ ngoài tai. Anh nói: “Tại sao lại phải tha thứ cho hắn? Sai lầm là do hắn phạm phải, hắn nên v́ sai lầm của ḿnh mà phải trả giá”. Có thể là bạn tôi cũng không sung sướng ǵ, cho dù anh cũng lên tới chức quản lư chi nhánh, nhưng ở cùng một công ty, dù cẩn thận đến đâu, cũng khó tránh khỏi không hẹn mà gặp. Mỗi lúc như vậy, bạn tôi lại quay đầu, sắc mặt tái mét, dù cho chỉ một giây đồng hồ trước anh vẫn c̣n ôm bụng cười to. Tha thứ cho người khác, chính là giải thoát cho chính ḿnh. Tại sao lại không chứ? (Ảnh: Pinterest) Bạn tôi nói anh rất khó chịu. Vốn dĩ, người phạm sai lầm là bạn học của anh, nên đáng ra người bị trừng phạt về lương tâm phải là người bạn học kia mới đúng. Thế mà cuối cùng, người bạn tôi lại phải chịu, hơn nữa, liên tục giằng co đă bao nhiêu năm. Tôi nói: “Bởi v́ anh có quá nhiều thù hận. Một người nếu như có thù hận với một người khác, như vậy anh ta sẽ không hạnh phúc được, sẽ rơi vào phẫn nộ, uể oải, thống khổ, lo nghĩ không ngừng”. Bạn tôi nói: “Vậy tôi phải làm sao đây? Muốn tôi tha thứ cho hắn ư?”. Tôi nói: “Tại sao lại không thể chứ? Tuy anh ta đă làm rất nhiều chuyện quá đáng với anh, nhưng chuyện này, cũng không phải là lớn đến mức không thể tha thứ được, anh hăy thử tha thứ cho anh ta xem sao. Anh tha thứ cho anh ta rồi, th́ mỗi ngày cũng không cần ôm hận rằng anh ta từng làm tổn thương ḿnh như thế nào, cũng không cần cố gắng tránh né nữa, anh ta cũng không c̣n là kẻ thù của anh nữa. Thực ra, mấy năm nay là do anh liên tục phóng đại ḷng thù hận này lên, mà khi loại oán hận bị phóng đại vô hạn trong ḷng sẽ trở nên cố chấp. Anh nghĩ xem, trong tâm bị thù hận chiếm hết rồi, c̣n chỗ nào cho hạnh phúc nữa đây? Anh tha thứ cho sai lầm của anh ta, th́ đối với anh cũng là một loại giải thoát vậy”. Tuy người bạn của tôi vẫn giữ thái độ hoài nghi, nhưng vào ngày hôm sau, anh vẫn thử cùng người bạn học kia trao đổi một chút. Kết quả, oán hận chất chứa nhiều năm đă bị quét sạch, bọn họ lại một lần nữa trở thành bạn bè. Bởi v́ không cần cố gắng tránh né người đồng sự, cho nên công việc của bạn tôi được thuận buồm xuôi gió, cũng được thăng chức thêm lần nữa. Bạn tôi nói: “Có lẽ lời của anh là đúng, người bạn học đó có thể cũng không hèn hạ như tôi vẫn nghĩ”. Mấy năm trước, có lẽ thực sự là anh ta đă uống nhiều quá, có lẽ đúng là người bạn học c̣n trẻ, không hiểu biết,… nhưng bất kể như thế nào, anh cũng quyết định tha thứ cho người bạn học đó. Anh nói: “Mục đích của tôi thực ra cũng không cao thượng ǵ. Tha thứ cho anh ta, cũng bằng giải thoát cho chính ḿnh”. Đúng vậy! Tha thứ cho người khác, chính là giải thoát cho chính ḿnh. Tại sao lại không chứ? Chân Chân (Theo Watchinese) |
3 câu nói làm kim chỉ nam giúp bạn vững tay chèo trên con thuyền cuộc đời
Cuộc đời vốn không thể tránh khỏi những điều không như ư, những thời điểm khó khăn trùng trùng, những thất bại khiến người ta gục ngă… Làm thế nào để vượt qua những giai đoạn khó khăn nhất của cuộc đời? 3 câu nói sau đây có thể làm kim chỉ nam cho bạn. 1. “Nếu gặp nghịch cảnh khó khăn, đừng mất thời gian tức giận hay phàn nàn.” Trong cuộc sống, 10 điều th́ có đến 9 điều không như ư. Trong cuộc sống mưu sinh vất vả này, có quá nhiều lư do khiến chúng ta muốn tức giận và phàn nàn. Hôm nay làm việc không suôn sẻ, bị sếp mắng v́ những chuyện không đâu, đồng nghiệp chê bai, nói xấu… Hôm qua th́ bị người yêu phản bội, cha mẹ trách móc… Nếu cứ trái ư một chút chúng ta lại nổi trận lôi đ́nh, trút giận lên đầu người khác th́ bạn nghĩ xem cuộc sống sẽ ra sao? Khi không thể kiềm chế cảm xúc, chúng ta rất dễ làm ra những hành động ngu ngốc để sau này phải hối hận. (Ảnh minh hoạ: mlady.com) Mỗi người đều có cách biểu lộ trạng thái “nóng” của ḿnh khác nhau. Có người phàn nàn, chửi mắng, đập phá đồ đạc, thậm chí ẩu đả đối phương… Có người th́ ḱm nén và mang tức giận đó về nhà, rồi trút lên đầu những người thân yêu, và họ phải chịu đựng những vô lí đó của bạn. Thế nhưng, hăy xem kết quả của những lần tức giận hành xử bộc phát: Vấn đề không thể giải quyết, thậm chí có khi trở nên phức tạp và hỏng bét. Những người thân sẽ trực tiếp trở thành nạn nhân của những cơn nóng giận. V́ một chuyện chẳng đâu mà làm tổn thương người bao dung và yêu thương ḿnh nhất liệu có đáng? C̣n với người ngoài, họ sẽ nghĩ mọi cách, t́m cơ hội một ngày nào đó sẽ đem sự tức giận trả lại cho bạn. Chẳng phải cổ nhân đă dạy “thêm bạn bớt thù”? Khi không thể kiềm chế cảm xúc, chúng ta rất dễ làm ra những hành động ngu ngốc để sau này phải hối hận. V́ vậy, cho dù đang phải đối mặt với khó khăn, nghịch cảnh cỡ nào, trước tiên hăy b́nh tĩnh để t́m hiểu và sau đó nghĩ biện pháp ứng phó. Phản ứng đầu tiên của một người thực sự thông minh khi gặp vấn đề phải là tỉnh táo t́m cách giải quyết chứ không phải tức giận hay phàn nàn. 2. “Khi gặp phải biến cố thay đổi đột ngột, đừng hoảng sợ.” Trái đất đang chuyển động và cuộc sống này của chúng ta cũng luôn vận động không ngừng. Bạn không thể mong cầu mọi thứ măi suôn sẻ, đều thuận buồm xuôi gió. Đứng trước những ngă rẽ mang tới biến cố thay đổi cả cuộc đời sau này, khả năng thích ứng của một người sẽ ảnh hưởng rất lớn đến thành tích của anh ta. Muốn làm được việc lớn, dù trời sụp núi đổ trước mặt, chúng ta cũng phải giữ trạng thái tốt nhất, tỉnh táo để ứng phó. (Ảnh minh hoạ: Đại Kỷ Nguyên) Nếu chỉ một chút biến động xảy đến mà đă đánh mất b́nh tĩnh, hoang mang lo sợ, bạn không thể xây dựng niềm tin vững chắc cho những người xung quanh, càng không thể tự ḿnh đứng vững. Muốn làm được việc lớn, dù trời sụp núi đổ trước mặt, chúng ta cũng phải giữ trạng thái tốt nhất, tỉnh táo để ứng phó. Những thay đổi xung quanh, những biến cố đột ngột ập đến chính là cơ hội để bạn rèn luyện, mài dũa bản thân thêm cứng cỏi và thành thục. Hăy phân tích ưu và nhược điểm của từng thay đổi đến từ môi trường, từ đó t́m ra hướng phát triển đúng đắn nhất cho bản thân thay v́ cho phép nỗi sợ hăi kiểm soát chính ḿnh. 3. “Khi bị người khác phỉ báng, chỉ trích nói xấu, bạn không cần thiết phải giải thích với đối phương.” Khi bị người khác chỉ trích, phản ứng đầu tiên của một người khôn ngoan không phải là tranh luận mà cần suy xét lại hành vi của chính ḿnh, liệu rằng những lời buộc tội đó có hợp lư hay không. Nếu đó là lời chỉ trích mang tính thiện ư, giúp chúng ta nhận ra sai lầm th́ chúng ta nên phải biết ơn họ và gắng sức hoàn thiện bản thân. “Khi bị người khác phỉ báng, chỉ trích nói xấu, bạn không cần thiết phải giải thích với đối phương.” (Ảnh minh hoạ: quantrimang) Trong trường hợp bị “đặt điều nói xấu” một cách vô lư th́ chúng ta có giải thích thế nào cũng chẳng đem lại tác dụng ǵ. Người ta chỉ tin vào những điều bản thân muốn tin và nghe những điều bản thân muốn nghe. Cho dù bạn giải thích hết nước hết cái, trong mắt họ cũng chỉ là lời ngụy biện. Vậy có cần thiết phải mất thời gian biện giải? Đừng bao giờ giải thích; bạn bè thật sự không cần nó, và kẻ thù đằng nào cũng chẳng tin bạn đâu. Thực ra, trong hầu hết trường hợp bị chỉ trích vô lư khiến bạn tức giận, nếu nh́n sâu vào bản thân ḿnh, bạn sẽ nhận ra ḿnh cũng có lỗi ở trong đó. Người xưa có câu ” Nếu không có cái tâm đó th́ người khác có nói thế nào cũng không động đến được tâm của ḿnh.” Bạn tức giận. chẳng phải là đang để tâm đến nó sao? Hiểu Minh |
Học cách biết ơn những điều tầm thường để hiểu thế nào là hạnh phúc
Ḷng biết ơn không chỉ thay đổi cuộc sống của bạn mà c̣n vượt ra ngoài ranh giới chúng ta có thể suy nghĩ về cuộc sống. Ḷng biết ơn hàm dưỡng t́nh thương, ḷng tốt, tấm ḷng vị tha và đồng cảm. Đó là dẫn đường cho mỗi bước đi trong cuộc sống của mỗi người. Ḷng biết ơn đem đến một giấc ngủ êm ái, một sức khỏe an b́nh và khả năng phục hồi được tăng cường. Biết ơn khiến người ta cảm thấy được kết nối và hạnh phúc. Brother David Steindl-Rast viết rằng: Nguồn gốc của niềm vui là ḷng biết ơn… Đó không phải v́ niềm vui khiến chúng ta biết hàm ơn mà bởi v́ nhờ biết ơn mà chúng ta trở nên vui vẻ. Kristi Nelson, người dẫn chương tŕnh may mắn sống sót sau khi trải qua căn bệnh ung thư hành hạ cô trong suốt 25 năm chia sẻ rằng con người sống trên đời cần học cách hàm dưỡng ḷng biết ơn cuộc sống. Ḷng biết ơn là vô điều kiện Mặc dù đôi lúc người ta thường nhầm lẫn giữa tác động qua lại của điều kiện, hoàn cảnh và ḷng biết ơn nhưng Kristi cho rằng, chúng có sự khác biệt: “Chúng ta trải nghiệm ḷng biết ơn khi chúng ta nhận được điều ǵ đó mà chúng ta muốn”. “Điều này trở thành chướng ngại cho chúng ta khi muốn cảm nhận ḷng biết ơn từ những ǵ cuộc sống mang đến, nó thật sự nhiều hơn chúng ta đang nghĩ. Nếu chúng ta chỉ đang cố gắng sống v́ biết ơn những ǵ chúng ta nhận được và đưa nó vào danh sách như những việc cần làm, rồi một ngày bạn có thể thất vọng nếu điều bạn suy nghĩ không được như mong đợi”. Kristi nghĩ rằng ḷng biết ơn như một hướng dẫn chỉ đường cho từng bước của cuộc sống: “Khi chúng ta thức dậy vào mỗi sáng và trải nghiệm cảm giác biết ơn v́ được sống, bằng trái tim và cảm ân chân thành, nó sẽ mở ra cho chúng ta một món quà mới đó là cảm giác được tiếp cận với niềm hạnh phúc khi hiểu rằng v́ sao chúng ta có mặt trên mặt trên thế giới này”. Người ta chỉ thật sự biết ơn khi điều ǵ đă đă mất đi. (Ảnh: Unplash) Chúng ta liệu đă bao giờ cảm ơn v́ những ǵ chúng ta nhận được? Một nhà sư từng nói: “Khi bạn bị đau răng, bạn hiểu rằng không đau răng là một cảm giác hạnh phúc. Nhưng nếu mai này bạn không c̣n bị đau răng nữa, bạn quên đi việc trân trọng chứng đau răng”. Hay chính là bạn thật sự đă không biết ḿnh đă đánh mất điều ǵ cho tới khi nó rời đi. “Mọi người cảm nhận được ḷng biết ơn một điều ǵ đó khi nó biến mất và rồi lại quay trở lại. Khi bạn mất điện trong 2 ngày và khi có điện trở lại, bạn mới nhận ra bạn cảm thấy thật biết ơn v́ nó đă quay trở lại, bạn lại có thể bật công tắc đèn và làm việc b́nh thường. Hoặc khi bạn gặp phải một vụ tai nạn khủng khiếp nhưng bạn may mắn sống sót, khi đó bạn sẽ ngồi dạy và nói rằng: ‘Bạn cảm thấy thật biết ơn v́ ḿnh đă được sống’”. Nuôi dưỡng ḷng biết ơn mỗi ngày là cách để bạn hiểu được tầm quan trọng của những điều diễn ra trong cuộc sống mà bạn cho rằng là tầm thường hoặc đương nhiên. Kristi gợi ư rằng: “Khi bạn thức dậy vào mỗi sáng, trước khi bước ra khỏi giường, hăy suy nghĩ về 5 điều mà bạn cảm thấy biết ơn. Đó có thể là: Tim của tôi đang đập, nhiệt độ thật dễ chịu, cảm ơn về giấc mơ thú vị, cảm ơn đôi mắt của tôi v́ chúng đang mở, cảm ơn bàn chân cho tôi cảm nhận nhịp sống”. (Ảnh dẫn qua Pictureboss) Rồi bạn bước ra khỏi pḥng với những suy nghĩ về ḷng biết ơn những điều giản đơn, về niềm hạnh phúc v́ được cảm nhận những điều tốt đẹp. Bằng cách này, Kristi chia sẻ rằng nó sẽ trở thành thói quen, thành lời nhắc nhở tích cực đối với cuộc sống của bạn và bạn không cần phải chờ đợi ai đó ban ơn để rồi cảm ơn mà tự tận sâu trong đáy ḷng luôn tự hiểu rằng mọi điều trong cuộc sống xứng đáng để biết ơn. Ngay cả sợ hăi và đau đớn cũng đáng để biết ơn Sau khi được chẩn đoán mắc bệnh ung thư ở tuổi 33, Kristi đă trải qua nhiều cuộc phẫu thuật, hóa trị và xạ trị. Cô kể lại: “Tôi đă phải đối mặt với nguy cơ tử vong rất cao”. Tuy nhiên, ngay cả khi đối diện với thử thách lớn nhất cuộc đời ḿnh, cô vẫn cố gắng kiếm t́m một điều ǵ đó để nuôi dưỡng ḷng biết ơn. “Tôi đă ở trong bệnh viện, rời xa bạn bè, người thân và đối diện với nỗi đau. Nhưng tôi có y tá, kỹ thuật viên, bác sỹ và người lao công dọn dẹp pḥng tôi mỗi ngày. Và tôi nghĩ, nếu đây là tất cả thế giới của tôi, vậy tôi có những ǵ? Tôi nhận ra, tôi có thể yêu những người này”. Ḷng biết ơn hỏi: Chúng ta có thể t́m thấy cơ hội để học hỏi yêu thương ở đâu ngay cả trong những thời khắc đen tối nhất? Và khi bóng tối đi qua, làm thế nào để chúng ta có thể sống trọn vẹn với sự biết ơn chân thành? (Ảnh: Pixabay) Ḷng biết ơn có khả năng thay đổi những mối quan hệ thân mật của bạn với người thân, bạn bè và đồng nghiệp, thậm chí là một người thoáng qua bạn có cơ duyên gặp trên đường. V́ bạn đă cảm thấy biết ơn ai đó, hăy cho họ biết điều đó, nó khiến thế giới sống của mỗi người đều trở nên ư nghĩa và tốt đẹp hơn. V́ rút cuộc người ta sống cả cuộc đời cũng chỉ để t́m hiểu rằng người ta nên sống có ư nghĩa như thế nào. Ḷng biết ơn lan tỏa trong xă hội Ḷng biết ơn không chỉ thay đổi cuộc sống của riêng bạn hay những mối quan hệ với mọi người xung quanh. Mà nó c̣n gửi đi t́nh thương, sự tha thứ và đồng cảm tới tất cả mọi người trong xă hội, biến chúng ta trở thành những công dân tốt hơn và biết cách quan tâm tới những vấn đề lớn toàn cầu không chỉ của riêng ḿnh mà là c̣n của toàn xă hội, có ư thức và trách nhiệm về việc bảo vệ hành tinh chung. “Chúng ta mở cánh cửa trái tim để cho đi sự hào phóng, tác động đến thế giới theo một cách khác. Khi bạn là một nhà bảo vệ môi trường, bạn sẽ hiểu rằng ḿnh cần cảm ơn Trái đất và bạn muốn chăm sóc nó. Và tương tự như vậy, dù là bất kỳ điều ǵ, khi bạn biết nuôi dưỡng tấm ḷng biết ơn, bạn sẽ cố gắng t́m cách để chăm sóc và bảo vệ”. (Ảnh: Unplash) Thay đổi để biết ơn Kristi chia sẻ những cách đơn giản để học cách nuôi dưỡng tấm ḷng cảm ơn như hăy nghĩ về tất cả những việc trong danh sách cần phải làm trong ngày. Ví dụ, hôm nay tôi cần đi mua hàng tạp hóa, tôi cần hoàn thành dự án này tại nơi làm việc hay tôi cần dọn dẹp nhà cửa bằng cách diễn đạt khác, bằng lối tư duy khác như thật cảm ơn v́ cho tôi cơ hội được đi mua sắm, cảm ơn v́ tôi có thể hoàn thành công việc tại chỗ làm, … Thay v́ nghĩ rằng chúng như một nghĩa vụ, hăy nghĩ về những điều hạnh phúc khi bạn được làm việc đó. Thực hành ḷng biết ơn là về việc buộc bản thân phải chấp nhận những điều trong cuộc sống mà chúng ta biết là tốt cho chúng ta. Thay vào đó, nó đánh thức chúng ta về khả năng thay đổi tích cực. Hồng Tâm Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- |
Làm sao chúng ta học được cách tha thứ cho lỗi lầm của người khác?
Tha thứ là phương thuốc chữa lành những vết thương, nhưng ai mới có khả năng chế tạo ra Thần dược này? T́m đâu ra lư trí, vị tha, khoan dung, ḷng dũng cảm và tâm thái b́nh tĩnh để tha thứ? Khi mọi người xung quanh có hành vi cư xử tệ, chúng ta có xu hướng vội vă đánh giá bằng những phản ứng tiêu cực như: Họ đang cố ư làm tổn thương ta, họ cố t́nh hủy hoại cuộc sống của chúng ta, hoặc họ là những kẻ ngốc, thậm chí ta có thể nghĩ là họ đă suy tính lâu dài và kỹ lưỡng về việc làm hại ta. V́ thế, thông thường chúng ta đều cho rằng những phán xét của ḿnh rất hợp lư để giúp bản thân đề pḥng và phản kháng kịp thời. Tuy nhiên, có một điều thú vị có lẽ bạn đă bỏ qua, đó là những đứa trẻ nhỏ đôi khi cũng cư xử với nhau hoặc với người lớn chúng ta theo những cách bất công và có khi c̣n kinh khủng hơn thế: chúng ném đồ xuống sàn, chúng la hét và nói những điều tệ hại, chúng cố gắng đánh nhau hoặc chống đối lại ta, chúng giấu diếm, đánh cắp thứ ǵ đó của anh em ḿnh,v.v. Điều quan trọng chúng ta xem xét ở đây là phản ứng của chúng ta về điều này đối với trẻ con và người lớn rất khác biệt. Tuy nhiên, bằng cách thay đổi góc độ nh́n các hành vi xấu, bạn sẽ tạo ra sự khác biệt trong quan điểm của ḿnh, và sự “tha thứ” mà bạn trao đi có thể mang một hàm nghĩa rộng lớn hơn, cao đẹp hơn. (Tranh vẽ của Charles Burton Barber ) Với trẻ con, chúng ta có thể giữ b́nh tĩnh hơn, chúng ta thường nhẹ nhàng phân loại mớ hỗn độn này và đặc biệt có xu hướng, gần như vô thức, tự hỏi ḿnh năm câu hỏi chính: Bọn trẻ có thể đang mệt không? Bọn trẻ có thể đang đói không? Bọn trẻ có thể đang buồn ǵ đó không? Liệu có phải ai đó đă làm tổn thương chúng không? Có thể bọn trẻ cần được ôm ấp, vỗ về không? Rơ ràng là chúng ta đang đứng tại vị trí của con trẻ mà phân tích cảm xúc của chúng, thông cảm cũng như t́m cách trợ giúp chúng trong khả năng cao nhất mà chúng ta có thể. Nhưng chúng ta đă cư xử như thế nào khi ở cùng với những người lớn trong những hoàn cảnh tương tự? Chúng ta nghi ngờ, hoặc khẳng định họ đă làm điều tồi tệ ngay từ đầu bằng hàng loạt lư do: bởi v́ họ là người khủng khiếp, bởi v́ họ đang cố gắng tiêu diệt chúng ta, bởi v́ họ rất đáng ghét… Nhưng nếu chúng ta sử dụng mô h́nh giải thích như với trẻ con, chúng ta sẽ làm được một điều ǵ đó rất khác. Bạn sẽ thấy sự khác biệt nếu bạn ngay lập tức đặt ra 5 câu hỏi tương tự như trên trước khi để những tư tưởng phản kháng của ḿnh trỗi dậy: Họ có thể đang mệt không? Họ có thể đang đói không? Họ có thể đang cảm thấy buồn không? Liệu có phải là ai đó đă làm tổn thương họ không? Liệu có phải họ đang cần một cái ôm để được an ủi, vỗ về không? Có một câu hỏi cần đặt ra là: Tại sao bạn lại cảm thấy bất măn với hành vi xấu của người lớn hơn là trẻ con, điều ǵ đă quyết định cảm xúc đó ở bạn? Liệu có phải là ở sự khác biệt giữa người lớn và trẻ con, hay chính là sự khác biệt trong “kỳ vọng” của chính chúng ta? Bạn có thể kỳ vọng họ có hành vi theo tiêu chuẩn mà bạn cho rằng thích hợp với một người trưởng thành. V́ vậy, khi họ hành xử kém hơn những ǵ bạn mong đợi, bạn không thể chấp nhận nổi, và bạn coi thường họ khi so sánh họ với chính “họ trong kỳ vọng của ḿnh”. Từ đó dẫn đến việc chúng ta đơn giản là buông ra một lời buộc tội, hơn là thừa nhận một t́nh huống thực sự rằng: đó có thể không phải là trạng thái đúng đắn mà một người nên có, nhưng họ có thể có những “hoàn cảnh”. Họ rất có thể đang rơi vào những “hoàn cảnh” trong 5 câu hỏi của chúng ta, có thể họ cảm thấy không khỏe, họ đang đói, trong ḷng họ đang buồn khổ về điều ǵ đó, hoặc tệ hơn nữa họ có thể đă bị tổn thương hay chịu lừa dối sâu sắc, và có thể họ cần được an ủi, vỗ về nhiều hơn là chịu nhận sự phán xét. Tha thứ không khó nếu chúng ta chiến thắng được ích kỷ trong bản thân. (Ảnh: Pictureboss) Những ǵ chúng ta nên làm là trở nên nhân ái và bao dung hơn với người khác, không chỉ với trẻ con mà c̣n với tất cả mọi người, không phân biệt tuổi tác, v́ tuổi tác không phải là yếu tố duy nhất xác định trạng thái nên có của con người. Điều đó có nghĩa là hăy mở rộng ḷng ḿnh hơn nữa trong việc hiểu và diễn giải ra những điều người khác nói theo ư nghĩa sâu sắc hơn, với nhiều sự thấu hiểu và cảm thông hơn. Như thế, chúng ta sẽ làm dịu mọi t́nh huống hơn là để phát sinh tranh luận. Thay v́ t́m lỗi trong cách họ hành xử, hăy xem họ như một đứa trẻ kích động, đang quấy phá người mà chúng yêu thương bởi v́ chúng đang rơi vào những t́nh huống khác nhau. Hăy t́m cách trấn an và cho họ thấy rằng bạn thông cảm và yêu quư họ, thay v́ “đánh trả” lại họ một cú tương tự. Chúng ta có thể dễ dàng tha thứ và quan tâm trẻ con khi thấy chúng đáng yêu và nhỏ bé như thế nào, nên sự đồng cảm đến một cách tự nhiên. Thật xúc động và ư nghĩa nếu bạn đă từng sống trong một thế giới nơi bạn học được cách đối xử tốt với trẻ con, và sẽ c̣n tốt đẹp hơn nữa nếu chúng ta học cách bao dung hơn một chút đối với những người lớn chúng ta. Học cách nuôi dưỡng một nội tâm an ḥa để dễ dàng tha thứ. (Ảnh dẫn qua Pinterest) Tất nhiên, điều này rất khó khăn khi chúng ta phải đối mặt trước mâu thuẫn và xung đột với một người lớn thật sự thay v́ một đứa trẻ. Dù vậy, có một câu nói nổi tiếng rằng: “Đừng đánh giá cả câu chuyện của ai đó chỉ bởi một chương trong đó mà bạn bước vào”. Do đó, nếu ai đó làm bạn bất măn, đừng vội phán xét khi bạn chỉ nh́n thấy một góc của cuộc đời họ, hăy suy ngẫm về một thứ đặc ân lớn nhất, một thứ ḷng tốt cao đẹp nhất của con người, để “nh́n” ai đó xa hơn những ǵ xấu mà họ đang thể hiện, để tha thứ, yêu thương, và nâng đỡ họ như những đứa trẻ đang thất vọng, tức giận, thiếu suy nghĩ hoặc bị tổn thương sâu sắc trong tâm hồn. Tâm An |
Hiếu có 3 tầng thứ: thân hiếu, tâm hiếu và chí hiếu.
Bạn ở tầng thứ nào? Thời cổ đại mọi người coi chữ Hiếu vô cùng quan trọng, thường nói: “Trăm cái thiện th́ Hiếu đứng trước tiên, vạn điều ác th́ dâm đứng đầu” (nguyên văn: Bách thiện hiếu vi tiên, vạn ác dâm vi thủ). Mọi người cũng thường nói: “Hiếu kính người già th́ Trời giáng phúc” (nguyên văn: Hiếu kính lăo nhân thiên giáng phúc). Đoạn đầu tiên trong Đệ tử quy – sách dạy luân lư đạo đức cho trẻ em xưa, đă viết như sau: Phép người con, Thánh nhân dạy. Hiếu đễ trước, rồi cẩn tín. Yêu rộng khắp, gần người nhân. Có dư sức, th́ học văn. Nguyên văn: Đệ tử quy, Thánh nhân huấn. Thủ hiếu đễ, thứ cẩn tín. Phiếm ái chúng, nhi thân nhân. Hữu dư lực, tắc học văn Tỷ phú là Bill Gates, một trong những người giàu nhất thế giới đă từng nói: “Việc không thể chờ đợi nhất chính là thực hiện đạo hiếu”. Trong dân gian cũng lan truyền câu nói rằng: “Việc khiến người ta hối tiếc nhất là: con muốn hiếu mà cha mẹ không c̣n”. Thời xưa chữ Hiếu chủ yếu là nói con cái hiếu kính với cha mẹ, con dâu hiếu kính với cha mẹ chồng. Hiện nay thời đại đă thay đổi rồi, có rất nhiều gia đ́nh chỉ có một con trai hoặc một con gái, hoặc 2 con gái, 3 con gái…, thế nên con rể hiếu kính với cha mẹ vợ cũng vô cùng quan trọng. Đặt ḿnh vào vị trí cha mẹ mà suy nghĩ cho cha mẹ, th́ dù là vợ chồng trẻ, vợ chồng trung niên hay vợ chồng già, th́ hiếu kính với tứ thân phụ mẫu cũng đều quan trọng như nhau. “Đạo Hiếu” là một trong những cái gốc để làm người. (Ảnh minh họa: youtube) Hiếu tức là cảm ân, báo ân, báo đáp ân t́nh cha mẹ mang thai 10 tháng, báo đáp ân t́nh cha mẹ dưỡng dục mười mấy, thậm chí hai mươi mấy năm. Đồng thời hiếu là trách nhiệm, là nghĩa vụ. Hiếu là đạo lư bất biến của Trời Đất. Có người nói chữ Hiếu có 3 tầng thứ, thứ nhất là thân hiếu, thứ 2 là tâm hiếu và thứ 3 là chí hiếu. Thân hiếu là cung phụng nuôi dưỡng cha mẹ không c̣n khả năng lao động, khiến cha mẹ được ăn no, mặc ấm, có bệnh th́ đưa cha mẹ đi khám chữa bệnh, khiến cha mẹ không phải lo về cái ăn cái mặc, vui hưởng tuổi già. Tâm hiếu chính là trong tâm luôn nghĩ đến cha mẹ, lời nói phải để cha mẹ thuận tai, làm việc phải để cha mẹ thuận mắt, hết thảy đều khiến cha mẹ vừa ḷng. Chí hiếu chính là làm người con có chí hướng lớn lao, khiến cha mẹ tự hào v́ con. Hiếu thân là cơ bản nhất, mỗi người đều nên phải làm được, đều có thể làm được. Có thức ăn cho con cái được th́ cũng có thức ăn cho cha mẹ được. Có quần áo cho ḿnh mặc th́ cũng nên có quần áo cho cha mẹ. Hiếu tâm th́ phải gắng sức nỗ lực mới làm được, mấu chốt là xem cái tâm của con cái. Ví dụ, cha mẹ không muốn nh́n thấy con cái đem tiền đi chơi bài bạc th́ con cái không đi. Cha mẹ không muốn nh́n thấy con cái uống rượu đi xe, say rượu lái xe th́ con cái không được làm như vậy. Cha mẹ không muốn trông thấy con cái sinh chuyện thị phi th́ con cái phải an phận giữ ḿnh. Có câu nói thế này: “Tấm ḷng của các bậc cha mẹ trong thiên hạ thật đáng thương”. Cha mẹ muốn thấy con cái khiêm tốn, cẩn thận, cần kiệm chăm lo việc nhà, hiếu học vươn lên. Con cái làm theo nguyện vọng của cha mẹ th́ kết quả nhất định sẽ tốt. Chí hiếu th́ không phải mỗi người ai cũng có thể làm được, v́ nó cần các loại nhân tố tác thành. Ví dụ bản thân cần phải có mục tiêu chính xác truy cầu, phải có chí, có đức và có phúc phận, c̣n phải có thể khắc chế bản thân, không được muốn làm cái ǵ liền làm cái ấy, mà phải biết nên làm cái ǵ th́ mới làm cái ấy, ở mọi lúc mọi nơi, đều lấy tiêu chuẩn của bậc chính nhân quân tử mà yêu cầu bản thân. Tham lam, lười biếng, khôn ranh khẳng định là không thể thành tài được. Chúng ta nên ghi nhớ rằng, trên đầu ba thước có Thần linh, mắt Thần như điện, người đang làm Trời đang nh́n. Ḿnh làm ǵ, bất kể là việc tốt hay việc xấu, thậm chí mỗi từng suy nghĩ, mỗi ư niệm của ḿnh th́ ông Trời cũng đều ghi chép lại đầy đủ, không mảy may sai lệch. Hy vọng mỗi người chúng ta đều có thể bước đi tốt trên con đường đời của ḿnh, đều có được tương lai tươi đẹp. Đương nhiên con người không phải Thánh hiền, vậy nên cũng có lúc sai lầm và mắc lỗi. “Lăng tử hồi đầu kim bất hoán”, đứa con tội lỗi lang bạt biết hối lỗi quay đầu trở về th́ rất đáng quư, ngàn vàng cũng không thể đánh đổi được. Biết sai mà có thể sửa th́ không cái thiện nào lớn hơn. Theo Chánh Kiến Kiến Thiện biên dịch |
Điều quyết định giáo dục con cái thành hay bại mà nhiều cha mẹ thường quên
Mấy hôm trước có anh bạn tới nhà chơi, thấy bộ dạng mệt mỏi hỏi ra mới biết đang bực ḿnh vụ con cái, kêu con cái ngày càng không nghe lời, thật là phí công uổng sức. Sau một hồi t́m hiểu chi tiết mọi chuyện mới vỡ lẽ… Anh ấy v́ muốn con cái có thành tích học tập tốt, sau này ra ngoài kiếm được công ăn việc làm ổn định nên đă tốn bao nhiêu tiền nhờ người chạy chọt, chuyển cho con vào một ngôi trường có danh tiếng. Ở nhà cũng thiết kế cho cậu con trai một không gian học tập riêng, không chỉ vậy, anh ấy c̣n sưu tầm hẳn một kho sách quư về cho con học. Bao nhiêu tâm huyết bỏ ra như vậy, ai ngờ thành tích học tập của con lại chẳng đâu vào đâu, đă thế lại hay tụ tập bạn bè chơi bời đánh nhau bị nhà trường mời lên nói chuyện. Mọi chuyện khiến cho anh ấy vô cùng tức giận. Muốn con cái trở lên tốt th́ việc đầu tiên là thay đổi chính ḿnh Tôi hỏi anh ấy, b́nh thường hàng ngày có kèm cặp con học không? Anh ấy đáp: “Không, chỉ để chúng tự học”. T́m hiểu thêm nữa mới biết anh ấy v́ công việc làm ăn nên cũng hay đưa bạn bè, đối tác về nhà ăn nhậu. Hơn nữa, anh nhiều lần đưa con ra ngoài, gặp chuyện đụng độ với người khác thường không dùng lư lẽ ḥa giải, thay vào đó là thích động tay động chân. Anh ấy hỏi tôi bây giờ phải làm sao? Tôi đáp: “T́nh cảnh của anh người ta gọi là ‘gieo gió th́ gặt băo’, con cái trở nên như này, phần nhiều là do lỗi của anh. Vậy nên, muốn tốt hơn, việc đầu tiên chính là anh phải thay đổi. Con cái không nghe lời, anh chỉ biết tức giận, oán trách chúng, nhưng lại không bao giờ tự nh́n lại ḿnh, t́m nguyên nhân ở chính ḿnh. Nếu đợi đến lúc vấn đề trở nên nghiêm trọng mới t́m cách giải quyết, việc cũng đă muộn rồi”. Trẻ nhỏ thường sẽ học tập và làm theo lời nói hành vi của các bậc cha mẹ. (Ảnh minh hoạ: sohu.com) Giáo dục con cái về nhân phẩm, tu dưỡng đạo đức mới là điều cốt lơi Hiện nay có rất nhiều ông bố bà mẹ lao tâm khổ tứ chỉ mong con ḿnh vào được một trường đại học danh tiếng, có được thành tích học tập tốt, cho nên cưng chiều đủ thứ, muốn ǵ được đó. Họ cứ ngỡ rằng ‘thành tích tốt’ đó sẽ là tấm vé bảo đảm cho con cái ḿnh sau này có được một cuộc sống tốt đẹp. Tuy nhiên đó chưa phải là tất cả. Trường học không phải là duy nhất, đường đời c̣n có rất nhiều điều cần học hỏi, hơn nữa khả năng tiếp thu tri thức mỗi người mỗi khác, không thể giống nhau. Giáo dục nhân phẩm mới là điều giúp con người trở nên tốt đẹp và có được tương lai tươi sáng. Vậy nên, trẻ con khi đến trường không nhất định cứ phải có thành tích học tập cao, nhưng nhân phẩm và đạo đức nhất định cần phải tu dưỡng tốt, bởi chỉ có được nhân phẩm thật tốt mới có thể làm người. Có câu rằng: “Muốn thành danh trước tiền phải thành nhân”. Nhân phẩm, đạo đức không có th́ chẳng thể làm nên việc ǵ. Cha mẹ cần lấy thân làm mẫu Là cha mẹ, điều cần nhất chính là biết dùng ‘thân giáo’, lấy ḿnh ra làm gương cho con cái noi theo. Là bậc cha mẹ thông minh, trước khi trách mắng con cái, họ sẽ t́m nguyên nhân ở chính bản thân ḿnh, nỗ lực tu sửa tâm tính và đạo đức của chính ḿnh, trở thành tấm gương tốt đẹp để con cái noi theo. Đối với việc nuôi dạy con cái, từ cử chỉ, lời nói, hành vi… của cha mẹ đều nhất cử nhất động ảnh hưởng đến con. Trẻ luôn nh́n vào cha mẹ mà đối chiếu hành vi của bản thân. Thân làm cha mẹ thật không dễ! Nuôi dạy con cái không phải cứ làm thật nhiều tiền rồi cho chúng cuộc sống vương giả đă là đúng đắn. Bởi khi cái gốc làm người không vững th́ dẫu tiền bạc chất như núi cũng nay c̣n mai mất. Từ xưa tới nay, những bài học cho điều này vốn không phải là ít. Vậy nên thân làm cha mẹ nên đặc biệt chú trọng phương diện này. Nuôi dạy con cái thành người nhân đức mới là bậc cha mẹ thực sự thông minh. Theo cmoney.tw Minh Vũ biên dịch |
Câu chuyện cảm động về ḷng tốt của Tổng thống Lincoln
dành cho người lính bị thương sắp ra đi Vị tổng thống vĩ đại đă bên cạnh anh lính trẻ trong suốt khoảng thời gian hấp hối, không quan tâm đến địa vị, chỉ c̣n lại t́nh cảm yêu thương và nhân ái giữa người với người, chính tay ông đă giúp anh viết những ḍng thư dặn ḍ của anh gửi đến gia đ́nh. Ông lắng nghe và san sẻ với nỗi niềm của người khác. Không ái khác chính là vị tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ Abraham Lincoln. Tổng thống Abraham Lincoln đă giúp người lính trẻ viết lá thư cuối cùng cho gia đ́nh. (Ảnh minh họa) Nội chiến nổ ra ngay sau khi Tổng thống Abraham Lincoln trở thành tổng thống thứ 16 của Hoa Kỳ. Trong thời kỳ khủng hoảng lớn nhất nước Mỹ ấy, có một câu chuyện cảm động được viết lại và lưu truyền qua sách báo cũng như các phương tiện truyền thông xă hội, kể về hành động nhân ái của cựu Tổng thống Lincoln đối với một người lính sắp ĺa đời. Lớn lên trong một gia đ́nh nghèo khó tại Kentucky, ông Lincoln đă mất mẹ khi mới 9 tuổi vì bà mắc chứng ngộ độc tremetol (thường được gọi là milk sickness). Khi c̣n là một cậu bé, ông cũng đã phải chứng kiến sự ra đi của chị gái trong lúc hạ sinh một bé trai bị chết non. Theo nhà nghiên cứu tiểu sử người Mỹ Kearns Goodwin, những nỗi đau thương mất mát ấy đã gặm nhấm ông trong suốt thời thơ ấu khiến ông hình thành một trái tim thiện lương, biết quan tâm, đồng cảm với người khác. Tổng thống Lincoln luôn bao dung với tất cả mọi người, kể cả những người lính bị thương đă hy sinh hết ḿnh cho tự do của nước Mỹ. Tướng William T. Sherman, một tướng lĩnh của Quân đội Liên minh trong Nội chiến Hoa Kỳ, đă viết trong quyển Hồi kư của Tướng W.T. Sherman rằng ông rất ấn tượng với “bản tính lương thiện của Tổng thống Lincoln, và sự cảm thông sâu sắc, da diết của ông với nỗi khổ của người dân do chiến tranh cũng như cuộc đổ bộ của quân thù qua miền Nam”. Tổng thống Lincoln đă nhiều lần đi một quăng đường xa để thăm những người lính bị thương trên chiến trường và bệnh viện trong thời gian Nội chiến. Ông thường cố gắng vực dậy những người lính bằng những lời quan tâm ân cần, chu đáo của ḿnh. Tổng thống Lincoln đă nhiều lần đi một quăng đường xa để thăm những người lính bị thương trên chiến trường và bệnh viện trong thời gian Nội chiến. (Ảnh qua the epoch times) Trong một lần đi thăm, các bác sĩ đă dẫn ông Lincoln đến chỗ một người lính trẻ đang cận kề cái chết. Tổng thống đến bên giường, hỏi anh: “Tôi có thể giúp được ǵ cho anh không?” Người lính tiều tụy không hề biết người đàn ông đứng trước mặt ḿnh chính là Tổng thống Lincoln. Anh th́ thầm với Tổng thống: “Ông có thể viết thư cho mẹ tôi được không?” Tổng thống Lincoln đă đồng ư và cẩn thận ghi lại trên giấy những ǵ người lính nói. “Gửi mẹ thân yêu, con đă bị thương nặng trong khi làm nhiệm vụ. Con sợ ḿnh sẽ không qua khỏi. Xin mẹ đừng quá đau buồn v́ con. Hăy hôn Mary và John hộ con. Cầu Chúa phù hộ cho mẹ và cha”, người lính nói. Người lính dừng lại v́ đă quá yếu, không thể tiếp tục được nữa. Sau đó, ông Lincoln đă kư tên lên thư và đề rằng: “Viết cho con trai bà, Abraham Lincoln”. Khi người lính nh́n thấy bức thư mà Tổng thống Lincoln viết thay ḿnh, anh đă rất ngạc nhiên vì thấy chữ kư “Abraham Lincoln’s”. Chàng trai trẻ hỏi: “Ông là Tổng thống thật sao?” Ông Lincoln trả lời: “Đúng vậy, là tôi đây”, sau đó hỏi anh xem liệu ḿnh có thể giúp được ǵ cho anh nữa không. Người lính đáp lại: “Ông có thể cầm lấy tay tôi không? Hăy ở bên tôi cho đến khi tôi nhắm mắt”. Trong căn pḥng yên tĩnh, vị Tổng thống cao lớn, dáng vẻ gầy gò nắm lấy tay chàng trai trẻ và dành cho anh những lời động viên cho đến khi anh trút hơi thở cuối cùng. Với tấm lòng bao dung, nhân ái, sẵn sàng lắng nghe nỗi niềm của người dân, Tổng thống Lincoln quả là một nhà lănh đạo xuất sắc. Chúng ta cũng nên giống như ông, mở rộng ḷng mình với người khác khi họ gặp khó khăn, trắc trở. Như vậy cuộc sống này sẽ ấm áp và tốt đẹp biết bao. Như nhà nghiên cứu người Mỹ Steve Maraboli từng viết: “Một cử chỉ tử tế có thể chạm đến nỗi đau mà chỉ tình thương mới có thể chữa lành”. Hồng Liên Nguồn: The Epoch Times |
Trả lại 100 ngàn đô cho doanh nhân giàu có, cô gái nghèo đă thay đổi cuộc đời
Bàn tay tặng hoa hồng bao giờ cũng phảng phất hương thơm. Người trong ḷng có một đóa hồng, cuộc đời sẽ là một biển hoa”. Câu chuyện này xảy từ hơn 30 năm trước, vào một buổi tối mùa đông lạnh giá ở Washington D.C. Vợ của một doanh nhân giàu có bất cẩn làm rơi túi xách tại một bệnh viện. Sau khi biết chuyện, vị doanh nhân này vô cùng lo lắng, v́ bên trong túi xách không chỉ có 100 ngàn đô mà c̣n chứa thông tin thị trường vô cùng cơ mật. Ông vội vă lái xe đến bệnh viện ngay lúc nửa đêm. Khi ông vừa đến nơi th́ thấy một cô bé gầy c̣m đang ngồi ở hành lang bệnh viện, tay ôm chặt chiếc túi da mà vợ ông đánh mất. Cô bé ngồi dựa lưng vào tường, người run lên v́ lạnh. Dù gia cảnh vô cùng khốn khó nhưng cô bé Chiada luôn giữ được một tâm hồn lương thiện. (Ảnh minh hoạ dẫn theo spectrumnews.org) Cô bé ấy tên là Chiada. Em có người mẹ đang nằm viện và bệnh t́nh rất nặng. Nhà chỉ có hai mẹ con nương tựa vào nhau sống qua ngày, họ đă bán đi rất cả mọi thứ có thể nhưng cũng chỉ đủ trả tiền viện phí đêm nay. Ngày mai, mẹ cô bé sẽ phải xuất viện, v́ họ đă hết nhẵn tiền. Buổi tối định mệnh hôm ấy, Chiada bất lực đi đi lại lại ở hành lang bệnh viện, nước mắt dàn giụa, cầu xin Thượng Đế hăy ban cho mẹ con em một phép màu. Vừa lúc đó, một người phụ nữ đi từ trên lầu xuống. Bà làm rơi chiếc túi da xuống đất, có thể là trong tay c̣n đang cầm thứ khác nên không biết túi xách bị rơi. Ở hành lang chỉ có một ḿnh Chiada. Cô bé nhặt chiếc túi lên, vội vàng đuổi theo người phụ nữ ra cửa, nhưng bà đă lên một chiếc xe hơi sang trọng và đi mất rồi. Chiada quay lại pḥng bệnh và kể cho mẹ câu chuyện này. Khi mở chiếc túi ra để t́m danh tính của người mất đồ, hai mẹ con đều sửng sốt bởi xấp tiền trong đó. 100 ngàn đô là số tiền quá lớn đối với họ, và nó rất có thể sẽ chữa lành bệnh của người mẹ. Nhưng mẹ của Chiada bảo con gái hăy mang chiếc túi quay lại hành lang, đợi người bị mất đến nhận lại… Tôi nhận nuôi Chiada cũng không phải để trả ơn hay thương hại, mà là mời về một tấm gương làm người. (Ảnh minh hoạ: pinterest) Sau khi được trả lại chiếc túi xách quan trọng, vị doanh nhân đă gắng hết sức chạy chữa cho mẹ của Chiada. Tuy nhiên bà vẫn không qua khỏi. V́ không muốn cô bé Chiada phải sống cô độc nên ông đă nhận nuôi cô bé và cho em đi học. Kể từ sau đó, công việc kinh doanh của vị doanh nhân ngày càng phát triển, không lâu sau ông đă trở thành một tỷ phú. Sau khi tốt nghiệp đại học, Chiada cũng đến giúp đỡ ông quản lư công ty. Nhờ sự thông minh và những kinh nghiệm được học từ cha nuôi mà Chiada nhanh chóng trở thành một nữ doanh nhân thành công, rất nhiều việc cha nuôi đều phải hỏi ư kiến của cô. Khi sắp qua đời, vị doanh nhân đă để lại một bản di chúc: “Trước khi quen biết mẹ con Chiada, tôi nghĩ ḿnh là một người rất giàu có. Nhưng khi đứng trước hai mẹ con họ – những người nghèo khổ, không có tiền chữa bệnh những vẫn nhất quyết trả lại 100 ngàn đô, tôi nhận ra rằng họ mới là những người giàu có nhất. Bởi dù trong hoàn cảnh nào, họ luôn giữ một tiêu chuẩn đạo đức rất cao. Đây là điều mà người làm kinh doanh như tôi thiếu nhiều nhất. Tiền của tôi hầu hết đến từ sự tranh giành, tâm kế trên thương thường. Chính họ đă khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh. Chính họ đă khiến tôi hiểu được nguồn vốn lớn nhất của đời người chính là phẩm hạnh. (Ảnh minh hoạ: shopsites.dk) Tôi nhận nuôi Chiada cũng không phải để trả ơn hay thương hại, mà là mời về một tấm gương làm người. Có cô bé bên cạnh, trên thương trường, tôi luôn cố gắng ghi nhớ việc ǵ nên làm, việc ǵ không nên; số tiền nào nên lấy, số tiền nào không nên. Đây chính là sự đảm bảo vững chắc cho công ty phát triển và sau này tôi đă trở thành một tỷ phú. Sau khi tôi ra đi, toàn bộ tài sản sẽ để lại cho Chiada thừa kế. Đây không phải là quà tặng, mà v́ tôi muốn sự nghiệp của ḿnh có thêm huy hoàng và thịnh vượng hơn. Tôi tin rằng, con trai tôi sẽ hiểu được tâm ư của tôi.” Sau khi người con trai của ông từ nước ngoài trở về, đọc kỹ di chúc của cha, anh đă kư tên vào văn bản thừa kế. “Tôi đồng ư để Chiada là người thừa kế toàn bộ tài sản của bố ḿnh. Chỉ mong cô ấy có thể làm vợ tôi.” Chiada suy nghĩ một lúc rồi cũng cầm bút kư tên: “Tôi chấp nhận toàn bộ tài sản mà cha nuôi để lại, bao gồm cả con trai của ông”. Thiện Nam (sưu tầm) Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- Quick Navigation Tâm lư và giáo dục Top |
Vô dục vô cầu” là lối tắt của hạnh phúc
Mỗi người đều muốn theo đuổi hạnh phúc, hi vọng ngày ngày được hạnh phúc. Nếu như bạn chấp nhận bỏ ra càng nhiều, th́ hạnh phúc mà bạn thu được cũng càng nhiều, bởi v́ đó là thành quả của sự nỗ lực cho tín ngưỡng của bạn. “Vô dục vô cầu” là lối tắt của hạnh phúc. (Ảnh: t/h) Suy nghĩ trên có lẽ nhận được sự đồng t́nh của nhiều người, nhưng sự theo đuổi quá đà, ngược lại sẽ khiến người ta cảm thấy áp lực, nảy sinh cảm giác xa cách, thậm chí là nghẹt thở. Có lẽ hạnh phúc giống như một chú chim nhỏ hoảng hốt, càng muốn bắt, th́ nó càng bay xa. Những ngày lễ đặc biệt như sinh nhật, giáng sinh hay t́nh nhân, mọi người thường cảm thấy hụt hẫng, có thể cũng là v́ lẽ đó. Theo đuổi hạnh phúc là sự cứu vớt hay cản trở. (Ảnh từ mytourcdn) Iris Mauss, giảng dạy tại Đại học California ở Berkeley, là một trong những nhà tâm lư học đầu tiên nghiên cứu lư luận hạnh phúc một cách có hệ thống. Cô được khơi gợi từ những cuốn sách truyền cảm hứng trong quá khứ, và những cuốn sách này hầu như đều coi hạnh phúc là điều kiện cần thiết cho cuộc sống, là một chỉ tiêu cần đạt được. Nếu đánh giá cao thứ mà mọi người cho là hạnh phúc, th́ mọi người có thể không ngừng nâng cao tiêu chuẩn, nhưng đối với hầu hết mọi người, tiêu chuẩn này không dễ đạt được, tự nhiên dễ sinh ra cảm giác mất mát, so với hạnh phúc được nhắc đến trong các cuốn sách th́ khác một trời một vực. V́ vậy, Iris Mauss đă nỗ lực hợp tác với Maya Tamir, Nicole Savino và Craig Anderson để chứng minh suy nghĩ của họ thông qua một loạt các nghiên cứu. Kết quả nghiên cứu cho thấy, những người càng để tâm rằng liệu cuộc sống của ḿnh có hạnh phúc hay không, th́ mức độ hài ḷng với bản thân của họ càng thấp. Những người trong hoàn cảnh căng thẳng, khao khát hạnh phúc của họ có thể làm cho t́nh h́nh chuyển biến tốt hơn, bởi v́ nỗi đau mà họ từng trải qua sẽ áp chế cảm giác hạnh phúc tự nhiên nảy sinh đó. Tiếp theo Iris Mauss tiến hành một cuộc thực nghiệm khác, bọn họ cho một nửa số người thực nghiệm đọc một báo cáo giả, nội dung là tầm quan trọng của hạnh phúc; nửa c̣n lại đọc một bài viết về “Năng lực phán đoán tốt” có lợi cho bản thân thế nào. Cả hai tài liệu này sẽ không làm nảy sinh bất kỳ cảm xúc ǵ với người thực nghiệm. Sau đó, họ cho tất cả những người thực nghiệm xem một bộ phim t́nh cảm ấm áp về huy chương vàng Olympic. Kết quả của cuộc thực nghiệm cũng khá thú vị, những người tham gia càng khát khao hạnh phúc, th́ tâm trạng có ít biến động hơn sau khi xem bộ phim, nhưng đối với những người thực nghiệm đọc bài văn có nội dung đầy tính “tích cực và hi vọng”, th́ yêu cầu về hạnh phúc của họ cao hơn, v́ vậy, sau khi xem xong bộ phim th́ cảm thấy thất vọng, và không thấy được sự khích lệ. Càng quá kỳ vọng về hạnh phúc, càng khiến người ta cảm thấy cô độc Nghĩ kĩ lại, có lẽ chúng ta thường rơi vào những t́nh huống như vậy, ví dụ như trong đám cưới long trọng hay chuyến du lịch được mong đợi nhất, bạn càng muốn tận hưởng từng phút giây hạnh phúc, th́ lại càng cảm thấy trống rỗng. Ngược lại, đôi khi bạn chỉ cần đi ra ngoài để giải khuây, nhưng lại có thể có một trải nghiệm tuyệt vời. Xem ra càng quá kỳ vọng về hạnh phúc, càng khiến người ta cảm thấy cô độc và xa cách, bởi v́ mọi người chỉ coi bản thân ḿnh là trung tâm, mà hời hợt với những người xung quanh. Đặc biệt nếu như lúc đó có người can thiệp vào cảm xúc hạnh phúc của họ, những người này sẽ dùng tâm trạng tiêu cực để đánh giá đối phương. Không chỉ vậy, Aekyoung Kim ở Đại học Rutgers và Sam Maglio ở Đại học Toronto, Canada đă phát hiện một khả năng tiêu cực khác: khi mọi người có ư thức theo đuổi hạnh phúc, càng dễ cảm nhận được sự trôi đi của thời gian. Kết quả thử nghiệm của họ cho thấy rằng v́ hạnh phúc là chủ quan, nên nội hàm của nó liên tục thay đổi, thậm chí mọi người khó có thể cảm nhận được liệu họ có đạt đến đỉnh cao của hạnh phúc hay không. Ngay cả khi một khoảnh khắc nào đó được thỏa măn, mọi người vẫn hy vọng rằng hạnh phúc này có thể kéo dài măi, và kết quả là gánh nặng bắt đầu tăng lên. Ngày nay với sự phổ biến của phương tiện truyền thông xă hội, hiện tượng này rất rơ nét. Khi chúng ta khao khát cuộc sống hạnh phúc của người khác, cảm giác mất mát của chúng ta sẽ càng nhiều. Nếu bạn không lấy những người đó để so sánh với chính ḿnh, tôi tin rằng cuộc sống của chúng ta sẽ hạnh phúc hơn. Xem ra những người càng biết chấp nhận những thăng trầm của cuộc sống và những cảm xúc tiêu cực, th́ tấm ḷng càng rộng mở và bao dung với người khác, họ càng hài ḷng với cuộc sống của chính ḿnh, hạnh phúc sẽ tự nhiên đến, không cần dồn mọi tâm trí để theo đuổi. Tuệ Tâm, theo Secret China Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- Quick Navigation Tâm lư và giáo dục Top |
Sự kiêu ngạo có thể hủy đi cơ hội: Bài học rút ra từ câu chuyện Muối Bé và Muối To
Kinh Dịch viết: “Đạo của Trời là rút bớt chỗ dư thừa mà bồi đắp chỗ thiếu hụt; Đạo của đất đai là chỗ cao lồi th́ bị xói ṃn c̣n chỗ trũng thấp th́ được đắp bồi; Đạo quỷ thần th́ trừng phạt kẻ ngạo mạn, ban phước cho người khiêm tốn; Đạo của người th́ tự măn bị ghét c̣n khiêm hạ được thương”. Bài học rút ra từ câu chuyện Muối Bé và Muối To. (Ảnh: t/h) Muối Bé và Muối To Hạt Muối Bé nói với hạt Muối To: “Em đến chia tay chị này, em sắp được ḥa trong đại dương”. Muối To trố mắt: “Em dại quá, sao lại để đánh mất ḿnh như thế! Em muốn th́ em cứ làm, chị không điên!” Muối To thu ḿnh co quắp lại, nhất định không để biển ḥa tan. Muối To lên bờ, sống trong vuông muối. Nó vẫn ngạo nghễ, to cứng và nh́n chúng bạn bé tí ti đầy khinh khỉnh. Thu hoạch, diêm dân gạt nó ra ngoài, xếp vào loại phế phẩm, c̣n những hạt muối tinh trắng kia được đội lên đầu, hay bê bên lưng rồi đóng vào bao sạch đẹp… Lần đầu tiên Muối To thấy ḿnh bị xúc phạm! Sau một thời gian lăn lóc hết xó chợ này đến xó chợ khác, cuối cùng người ta cho nó vào nồi cám heo. Phải hóa thân phục vụ cho lũ heo dơ bẩn này ư? Thật xấu hổ! Ḷng kiêu hănh không cho phép nó “tế thân” cho lũ heo hạ tiện. Nó thu ḿnh co cứng hơn, mặc cho nước sôi trăm độ cũng không lấy được, dù là cái vảy da của nó. Khi rửa máng heo, người ta phát hiện ra nó, và chẳng cần nghĩ suy, ném nó ra đường lộ. Người người qua lại đạp lên nó. Trời đổ mưa, Muối Bé, bây giờ là hạt mưa, gặp lại Muối To th́ mừng rỡ, ngạc nhiên: “Ôi chị Muối To của em, sao chị lại nằm trơ trốc một ḿnh ở chốn này!” Muối To sụt sùi kể: “Số kiếp của chị khổ lắm, tủi nhục lắm… hư, hư… c̣n em sống thế nào?” “Tuyệt lắm chị ơi!” – Muối Bé hí hửng – “Khi em ḥa tan trong nước biển, em được bay lên trời, thỏa thích ngắm Trái đất trên cao, đẹp lắm. Sau đó em thành mưa tưới mát cho Trái đất thêm xanh tươi. Chưa hết, em c̣n đi chu du nhiều nơi trên Trái đất trước khi về biển, chuẩn bị một hành tŕnh tuyệt vời khác… Thôi em chào chị, em phải đi để sớm về với cội nguồn”. Nh́n Muối Bé ḥa ḿnh với ḍng chảy, xa dần… bỗng dưng Muối To thèm khát cuộc sống như Muối Bé, muốn ḥa tan, ḥa tan… Nhưng… chao ôi, quá muộn rồi! Nó đă trở thành sỏi đá, măi sống trong cô đơn, măi bị người ta chà đạp! Theo ĐKN |
Have Smartphones Destroyed a Generation?
More comfortable online than out partying, post-Millennials are safer, physically, than adolescents have ever been. But they’re on the brink of a mental-health crisis. One day last summer, around noon, I called Athena, a 13-year-old who lives in Houston, Texas. She answered her phone—she’s had an iPhone since she was 11—sounding as if she’d just woken up. We chatted about her favorite songs and TV shows, and I asked her what she likes to do with her friends. “We go to the mall,” she said. “Do your parents drop you off?,” I asked, recalling my own middle-school days, in the 1980s, when I’d enjoy a few parent-free hours shopping with my friends. “No—I go with my family,” she replied. “We’ll go with my mom and brothers and walk a little behind them. I just have to tell my mom where we’re going. I have to check in every hour or every 30 minutes.” Those mall trips are infrequent—about once a month. More often, Athena and her friends spend time together on their phones, unchaperoned. Unlike the teens of my generation, who might have spent an evening tying up the family landline with gossip, they talk on Snapchat, the smartphone app that allows users to send pictures and videos that quickly disappear. They make sure to keep up their Snapstreaks, which show how many days in a row they have Snapchatted with each other. Sometimes they save screenshots of particularly ridiculous pictures of friends. “It’s good blackmail,” Athena said. (Because she’s a minor, I’m not using her real name.) She told me she’d spent most of the summer hanging out alone in her room with her phone. That’s just the way her generation is, she said. “We didn’t have a choice to know any life without iPads or iPhones. I think we like our phones more than we like actual people.” I’ve been researching generational differences for 25 years, starting when I was a 22-year-old doctoral student in psychology. Typically, the characteristics that come to define a generation appear gradually, and along a continuum. Beliefs and behaviors that were already rising simply continue to do so. Millennials, for instance, are a highly individualistic generation, but individualism had been increasing since the Baby Boomers turned on, tuned in, and dropped out. I had grown accustomed to line graphs of trends that looked like modest hills and valleys. Then I began studying Athena’s generation. Around 2012, I noticed abrupt shifts in teen behaviors and emotional states. The gentle slopes of the line graphs became steep mountains and sheer cliffs, and many of the distinctive characteristics of the Millennial generation began to disappear. In all my analyses of generational data—some reaching back to the 1930s—I had never seen anything like it. The allure of independence, so powerful to previous generations, holds less sway over today’s teens. At first I presumed these might be blips, but the trends persisted, across several years and a series of national surveys. The changes weren’t just in degree, but in kind. The biggest difference between the Millennials and their predecessors was in how they viewed the world; teens today differ from the Millennials not just in their views but in how they spend their time. The experiences they have every day are radically different from those of the generation that came of age just a few years before them. What happened in 2012 to cause such dramatic shifts in behavior? It was after the Great Recession, which officially lasted from 2007 to 2009 and had a starker effect on Millennials trying to find a place in a sputtering economy. But it was exactly the moment when the proportion of Americans who owned a smartphone surpassed 50 percent. The more I pored over yearly surveys of teen attitudes and behaviors, and the more I talked with young people like Athena, the clearer it became that theirs is a generation shaped by the smartphone and by the concomitant rise of social media. I call them iGen. Born between 1995 and 2012, members of this generation are growing up with smartphones, have an Instagram account before they start high school, and do not remember a time before the internet. The Millennials grew up with the web as well, but it wasn’t ever-present in their lives, at hand at all times, day and night. iGen’s oldest members were early adolescents when the iPhone was introduced, in 2007, and high-school students when the iPad entered the scene, in 2010. A 2017 survey of more than 5,000 American teens found that three out of four owned an iPhone. The advent of the smartphone and its cousin the tablet was followed quickly by hand-wringing about the deleterious effects of “screen time.” But the impact of these devices has not been fully appreciated, and goes far beyond the usual concerns about curtailed attention spans. The arrival of the smartphone has radically changed every aspect of teenagers’ lives, from the nature of their social interactions to their mental health. These changes have affected young people in every corner of the nation and in every type of household. The trends appear among teens poor and rich; of every ethnic background; in cities, suburbs, and small towns. Where there are cell towers, there are teens living their lives on their smartphone. To those of us who fondly recall a more analog adolescence, this may seem foreign and troubling. The aim of generational study, however, is not to succumb to nostalgia for the way things used to be; it’s to understand how they are now. Some generational changes are positive, some are negative, and many are both. More comfortable in their bedrooms than in a car or at a party, today’s teens are physically safer than teens have ever been. They’re markedly less likely to get into a car accident and, having less of a taste for alcohol than their predecessors, are less susceptible to drinking’s attendant ills. Psychologically, however, they are more vulnerable than Millennials were: Rates of teen depression and suicide have skyrocketed since 2011. It’s not an exaggeration to describe iGen as being on the brink of the worst mental-health crisis in decades. Much of this deterioration can be traced to their phones. Even when a seismic event—a war, a technological leap, a free concert in the mud—plays an outsize role in shaping a group of young people, no single factor ever defines a generation. Parenting styles continue to change, as do school curricula and culture, and these things matter. But the twin rise of the smartphone and social media has caused an earthquake of a magnitude we’ve not seen in a very long time, if ever. There is compelling evidence that the devices we’ve placed in young people’s hands are having profound effects on their lives—and making them seriously unhappy. In the early 1970s, the photographer Bill Yates shot a series of portraits at the Sweetheart Roller Skating Rink in Tampa, Florida. In one, a shirtless teen stands with a large bottle of peppermint schnapps stuck in the waistband of his jeans. In another, a boy who looks no older than 12 poses with a cigarette in his mouth. The rink was a place where kids could get away from their parents and inhabit a world of their own, a world where they could drink, smoke, and make out in the backs of their cars. In stark black-and-white, the adolescent Boomers gaze at Yates’s camera with the self-confidence born of making your own choices—even if, perhaps especially if, your parents wouldn’t think they were the right ones. Fifteen years later, during my own teenage years as a member of Generation X, smoking had lost some of its romance, but independence was definitely still in. My friends and I plotted to get our driver’s license as soon as we could, making DMV appointments for the day we turned 16 and using our newfound freedom to escape the confines of our suburban neighborhood. Asked by our parents, “When will you be home?,” we replied, “When do I have to be?” But the allure of independence, so powerful to previous generations, holds less sway over today’s teens, who are less likely to leave the house without their parents. The shift is stunning: 12th-graders in 2015 were going out less often than eighth-graders did as recently as 2009. Today’s teens are also less likely to date. The initial stage of courtship, which Gen Xers called “liking” (as in “Ooh, he likes you!”), kids now call “talking”—an ironic choice for a generation that prefers texting to actual conversation. After two teens have “talked” for a while, they might start dating. But only about 56 percent of high-school seniors in 2015 went out on dates; for Boomers and Gen Xers, the number was about 85 percent. The decline in dating tracks with a decline in sexual activity. The drop is the sharpest for ninth-graders, among whom the number of sexually active teens has been cut by almost 40 percent since 1991. The average teen now has had sex for the first time by the spring of 11th grade, a full year later than the average Gen Xer. Fewer teens having sex has contributed to what many see as one of the most positive youth trends in recent years: The teen birth rate hit an all-time low in 2016, down 67 percent since its modern peak, in 1991. Even driving, a symbol of adolescent freedom inscribed in American popular culture, from Rebel Without a Cause to Ferris Bueller’s Day Off, has lost its appeal for today’s teens. Nearly all Boomer high-school students had their driver’s license by the spring of their senior year; more than one in four teens today still lack one at the end of high school. For some, Mom and Dad are such good chauffeurs that there’s no urgent need to drive. “My parents drove me everywhere and never complained, so I always had rides,” a 21-year-old student in San Diego told me. “I didn’t get my license until my mom told me I had to because she could not keep driving me to school.” She finally got her license six months after her 18th birthday. In conversation after conversation, teens described getting their license as something to be nagged into by their parents—a notion that would have been unthinkable to previous generations. Independence isn’t free—you need some money in your pocket to pay for gas, or for that bottle of schnapps. In earlier eras, kids worked in great numbers, eager to finance their freedom or prodded by their parents to learn the value of a dollar. But iGen teens aren’t working (or managing their own money) as much. In the late 1970s, 77 percent of high-school seniors worked for pay during the school year; by the mid-2010s, only 55 percent did. The number of eighth-graders who work for pay has been cut in half. These declines accelerated during the Great Recession, but teen employment has not bounced back, even though job availability has. Of course, putting off the responsibilities of adulthood is not an iGen innovation. Gen Xers, in the 1990s, were the first to postpone the traditional markers of adulthood. Young Gen Xers were just about as likely to drive, drink alcohol, and date as young Boomers had been, and more likely to have sex and get pregnant as teens. But as they left their teenage years behind, Gen Xers married and started careers later than their Boomer predecessors had. Gen X managed to stretch adolescence beyond all previous limits: Its members started becoming adults earlier and finished becoming adults later. Beginning with Millennials and continuing with iGen, adolescence is contracting again—but only because its onset is being delayed. Across a range of behaviors—drinking, dating, spending time unsupervised— 18-year-olds now act more like 15-year-olds used to, and 15-year-olds more like 13-year-olds. Childhood now stretches well into high school. Why are today’s teens waiting longer to take on both the responsibilities and the pleasures of adulthood? Shifts in the economy, and parenting, certainly play a role. In an information economy that rewards higher education more than early work history, parents may be inclined to encourage their kids to stay home and study rather than to get a part-time job. Teens, in turn, seem to be content with this homebody arrangement—not because they’re so studious, but because their social life is lived on their phone. They don’t need to leave home to spend time with their friends. If today’s teens were a generation of grinds, we’d see that in the data. But eighth-, 10th-, and 12th-graders in the 2010s actually spend less time on homework than Gen X teens did in the early 1990s. (High-school seniors headed for four-year colleges spend about the same amount of time on homework as their predecessors did.) The time that seniors spend on activities such as student clubs and sports and exercise has changed little in recent years. Combined with the decline in working for pay, this means iGen teens have more leisure time than Gen X teens did, not less. So what are they doing with all that time? They are on their phone, in their room, alone and often distressed. One of the ironies of iGen life is that despite spending far more time under the same roof as their parents, today’s teens can hardly be said to be closer to their mothers and fathers than their predecessors were. “I’ve seen my friends with their families—they don’t talk to them,” Athena told me. “They just say ‘Okay, okay, whatever’ while they’re on their phones. They don’t pay attention to their family.” Like her peers, Athena is an expert at tuning out her parents so she can focus on her phone. She spent much of her summer keeping up with friends, but nearly all of it was over text or Snapchat. “I’ve been on my phone more than I’ve been with actual people,” she said. “My bed has, like, an imprint of my body.” In this, too, she is typical. The number of teens who get together with their friends nearly every day dropped by more than 40 percent from 2000 to 2015; the decline has been especially steep recently. It’s not only a matter of fewer kids partying; fewer kids are spending time simply hanging out. That’s something most teens used to do: nerds and jocks, poor kids and rich kids, C students and A students. The roller rink, the basketball court, the town pool, the local necking spot—they’ve all been replaced by virtual spaces accessed through apps and the web. You might expect that teens spend so much time in these new spaces because it makes them happy, but most data suggest that it does not. The Monitoring the Future survey, funded by the National Institute on Drug Abuse and designed to be nationally representative, has asked 12th-graders more than 1,000 questions every year since 1975 and queried eighth- and 10th-graders since 1991. The survey asks teens how happy they are and also how much of their leisure time they spend on various activities, including nonscreen activities such as in-person social interaction and exercise, and, in recent years, screen activities such as using social media, texting, and browsing the web. The results could not be clearer: Teens who spend more time than average on screen activities are more likely to be unhappy, and those who spend more time than average on nonscreen activities are more likely to be happy. There’s not a single exception. All screen activities are linked to less happiness, and all nonscreen activities are linked to more happiness. Eighth-graders who spend 10 or more hours a week on social media are 56 percent more likely to say they’re unhappy than those who devote less time to social media. Admittedly, 10 hours a week is a lot. But those who spend six to nine hours a week on social media are still 47 percent more likely to say they are unhappy than those who use social media even less. The opposite is true of in-person interactions. Those who spend an above-average amount of time with their friends in person are 20 percent less likely to say they’re unhappy than those who hang out for a below-average amount of time. The more time teens spend looking at screens, the more likely they are to report symptoms of depression. If you were going to give advice for a happy adolescence based on this survey, it would be straightforward: Put down the phone, turn off the laptop, and do something—anything—t hat does not involve a screen. Of course, these analyses don’t unequivocally prove that screen time causes unhappiness; it’s possible that unhappy teens spend more time online. But recent research suggests that screen time, in particular social-media use, does indeed cause unhappiness. One study asked college students with a Facebook page to complete short surveys on their phone over the course of two weeks. They’d get a text message with a link five times a day, and report on their mood and how much they’d used Facebook. The more they’d used Facebook, the unhappier they felt, but feeling unhappy did not subsequently lead to more Facebook use. Social-networking sites like Facebook promise to connect us to friends. But the portrait of iGen teens emerging from the data is one of a lonely, dislocated generation. Teens who visit social-networking sites every day but see their friends in person less frequently are the most likely to agree with the statements “A lot of times I feel lonely,” “I often feel left out of things,” and “I often wish I had more good friends.” Teens’ feelings of loneliness spiked in 2013 and have remained high since. This doesn’t always mean that, on an individual level, kids who spend more time online are lonelier than kids who spend less time online. Teens who spend more time on social media also spend more time with their friends in person, on average—highly social teens are more social in both venues, and less social teens are less so. But at the generational level, when teens spend more time on smartphones and less time on in-person social interactions, loneliness is more common. So is depression. Once again, the effect of screen activities is unmistakable: The more time teens spend looking at screens, the more likely they are to report symptoms of depression. Eighth-graders who are heavy users of social media increase their risk of depression by 27 percent, while those who play sports, go to religious services, or even do homework more than the average teen cut their risk significantly. Teens who spend three hours a day or more on electronic devices are 35 percent more likely to have a risk factor for suicide, such as making a suicide plan. (That’s much more than the risk related to, say, watching TV.) One piece of data that indirectly but stunningly captures kids’ growing isolation, for good and for bad: Since 2007, the homicide rate among teens has declined, but the suicide rate has increased. As teens have started spending less time together, they have become less likely to kill one another, and more likely to kill themselves. In 2011, for the first time in 24 years, the teen suicide rate was higher than the teen homicide rate. Depression and suicide have many causes; too much technology is clearly not the only one. And the teen suicide rate was even higher in the 1990s, long before smartphones existed. Then again, about four times as many Americans now take antidepressants, which are often effective in treating severe depression, the type most strongly linked to suicide. What’s the connection between smartphones and the apparent psychological distress this generation is experiencing? For all their power to link kids day and night, social media also exacerbate the age-old teen concern about being left out. Today’s teens may go to fewer parties and spend less time together in person, but when they do congregate, they document their hangouts relentlessly—on Snapchat, Instagram, Facebook. Those not invited to come along are keenly aware of it. Accordingly, the number of teens who feel left out has reached all-time highs across age groups. Like the increase in loneliness, the upswing in feeling left out has been swift and significant. This trend has been especially steep among girls. Forty-eight percent more girls said they often felt left out in 2015 than in 2010, compared with 27 percent more boys. Girls use social media more often, giving them additional opportunities to feel excluded and lonely when they see their friends or classmates getting together without them. Social media levy a psychic tax on the teen doing the posting as well, as she anxiously awaits the affirmation of comments and likes. When Athena posts pictures to Instagram, she told me, “I’m nervous about what people think and are going to say. It sometimes bugs me when I don’t get a certain amount of likes on a picture.” Girls have also borne the brunt of the rise in depressive symptoms among today’s teens. Boys’ depressive symptoms increased by 21 percent from 2012 to 2015, while girls’ increased by 50 percent—more than twice as much. The rise in suicide, too, is more pronounced among girls. Although the rate increased for both sexes, three times as many 12-to-14-year-old girls killed themselves in 2015 as in 2007, compared with twice as many boys. The suicide rate is still higher for boys, in part because they use more-lethal methods, but girls are beginning to close the gap. These more dire consequences for teenage girls could also be rooted in the fact that they’re more likely to experience cyberbullying. Boys tend to bully one another physically, while girls are more likely to do so by undermining a victim’s social status or relationships. Social media give middle- and high-school girls a platform on which to carry out the style of aggression they favor, ostracizing and excluding other girls around the clock. Social-media companies are of course aware of these problems, and to one degree or another have endeavored to prevent cyberbullying. But their various motivations are, to say the least, complex. A recently leaked Facebook document indicated that the company had been touting to advertisers its ability to determine teens’ emotional state based on their on-site behavior, and even to pinpoint “moments when young people need a confidence boost.” Facebook acknowledged that the document was real, but denied that it offers “tools to target people based on their emotional state.” In july 2014, a 13-year-old girl in North Texas woke to the smell of something burning. Her phone had overheated and melted into the sheets. National news outlets picked up the story, stoking readers’ fears that their cellphone might spontaneously combust. To me, however, the flaming cellphone wasn’t the only surprising aspect of the story. Why, I wondered, would anyone sleep with her phone beside her in bed? It’s not as though you can surf the web while you’re sleeping. And who could slumber deeply inches from a buzzing phone? Curious, I asked my undergraduate students at San Diego State University what they do with their phone while they sleep. Their answers were a profile in obsession. Nearly all slept with their phone, putting it under their pillow, on the mattress, or at the very least within arm’s reach of the bed. They checked social media right before they went to sleep, and reached for their phone as soon as they woke up in the morning (they had to—all of them used it as their alarm clock). Their phone was the last thing they saw before they went to sleep and the first thing they saw when they woke up. If they woke in the middle of the night, they often ended up looking at their phone. Some used the language of addiction. “I know I shouldn’t, but I just can’t help it,” one said about looking at her phone while in bed. Others saw their phone as an extension of their body—or even like a lover: “Having my phone closer to me while I’m sleeping is a comfort.” It may be a comfort, but the smartphone is cutting into teens’ sleep: Many now sleep less than seven hours most nights. Sleep experts say that teens should get about nine hours of sleep a night; a teen who is getting less than seven hours a night is significantly sleep deprived. Fifty-seven percent more teens were sleep deprived in 2015 than in 1991. In just the four years from 2012 to 2015, 22 percent more teens failed to get seven hours of sleep. The increase is suspiciously timed, once again starting around when most teens got a smartphone. Two national surveys show that teens who spend three or more hours a day on electronic devices are 28 percent more likely to get less than seven hours of sleep than those who spend fewer than three hours, and teens who visit social-media sites every day are 19 percent more likely to be sleep deprived. A meta-analysis of studies on electronic-device use among children found similar results: Children who use a media device right before bed are more likely to sleep less than they should, more likely to sleep poorly, and more than twice as likely to be sleepy during the day. I’ve observed my toddler, barely old enough to walk, confidently swiping her way through an iPad. Electronic devices and social media seem to have an especially strong ability to disrupt sleep. Teens who read books and magazines more often than the average are actually slightly less likely to be sleep deprived—either reading lulls them to sleep, or they can put the book down at bedtime. Watching TV for several hours a day is only weakly linked to sleeping less. But the allure of the smartphone is often too much to resist. Sleep deprivation is linked to myriad issues, including compromised thinking and reasoning, susceptibility to illness, weight gain, and high blood pressure. It also affects mood: People who don’t sleep enough are prone to depression and anxiety. Again, it’s difficult to trace the precise paths of causation. Smartphones could be causing lack of sleep, which leads to depression, or the phones could be causing depression, which leads to lack of sleep. Or some other factor could be causing both depression and sleep deprivation to rise. But the smartphone, its blue light glowing in the dark, is likely playing a nefarious role. The correlations between depression and smartphone use are strong enough to suggest that more parents should be telling their kids to put down their phone. As the technology writer Nick Bilton has reported, it’s a policy some Silicon Valley executives follow. Even Steve Jobs limited his kids’ use of the devices he brought into the world. What’s at stake isn’t just how kids experience adolescence. The constant presence of smartphones is likely to affect them well into adulthood. Among people who suffer an episode of depression, at least half become depressed again later in life. Adolescence is a key time for developing social skills; as teens spend less time with their friends face-to-face, they have fewer opportunities to practice them. In the next decade, we may see more adults who know just the right emoji for a situation, but not the right facial expression. I realize that restricting technology might be an unrealistic demand to impose on a generation of kids so accustomed to being wired at all times. My three daughters were born in 2006, 2009, and 2012. They’re not yet old enough to display the traits of iGen teens, but I have already witnessed firsthand just how ingrained new media are in their young lives. I’ve observed my toddler, barely old enough to walk, confidently swiping her way through an iPad. I’ve experienced my 6-year-old asking for her own cellphone. I’ve overheard my 9-year-old discussing the latest app to sweep the fourth grade. Prying the phone out of our kids’ hands will be difficult, even more so than the quixotic efforts of my parents’ generation to get their kids to turn off MTV and get some fresh air. But more seems to be at stake in urging teens to use their phone responsibly, and there are benefits to be gained even if all we instill in our children is the importance of moderation. Significant effects on both mental health and sleep time appear after two or more hours a day on electronic devices. The average teen spends about two and a half hours a day on electronic devices. Some mild boundary-setting could keep kids from falling into harmful habits. In my conversations with teens, I saw hopeful signs that kids themselves are beginning to link some of their troubles to their ever-present phone. Athena told me that when she does spend time with her friends in person, they are often looking at their device instead of at her. “I’m trying to talk to them about something, and they don’t actually look at my face,” she said. “They’re looking at their phone, or they’re looking at their Apple Watch.” “What does that feel like, when you’re trying to talk to somebody face-to-face and they’re not looking at you?,” I asked. “It kind of hurts,” she said. “It hurts. I know my parents’ generation didn’t do that. I could be talking about something super important to me, and they wouldn’t even be listening.” Once, she told me, she was hanging out with a friend who was texting her boyfriend. “I was trying to talk to her about my family, and what was going on, and she was like, ‘Uh-huh, yeah, whatever.’ So I took her phone out of her hands and I threw it at my wall.” I couldn’t help laughing. “You play volleyball,” I said. “Do you have a pretty good arm?” “Yep,” she replied. This article has been adapted from Jean M. Twenge's forthcoming book, iGen: Why Today’s Super-Connected Kids Are Growing Up Less Rebellious, More Tolerant, Less Happy—and Completely Unprepared for Adulthood—and What That Means for the Rest of Us. ABOUT THE AUTHOR JEAN M. TWENGE is a professor of psychology at San Diego State University and the author of Generation Me and iGen. https://www.theatlantic.com/magazine...Q04PHIzPwd_tFo |
Con của bạn, thực ra không phải là con của bạn!
Ai có con xem xong đều xúc động Yêu thương con cái là thiên tính của người làm cha làm mẹ. Tuy nhiên, con của bạn nhưng thực ra không phải là con của bạn; bạn biết chưa? Con của bạn, thực ra không phải là con của bạn. Chúng đều là những sinh mệnh v́ khát vọng mà được sinh ra trên đời này. Chúng nương nhờ bạn để đi đến thế giới này, nhưng lại không phải v́ bạn mà đến. Chúng ở bên cạnh bạn, nhưng lại không thuộc về bạn. Bạn có thể nghĩ chúng là t́nh yêu của bạn, nhưng mà không giống như bạn nghĩ, Bởi v́ chúng có tư tưởng của riêng ḿnh. Bạn có thể che chở là thân thể của chúng, nhưng không phải là linh hồn của chúng, Bởi v́ linh hồn của chúng thuộc về ngày mai, thuộc về nơi mà bạn có nằm mơ cũng không cách nào đến đó. Bạn có thể nỗ lực, nhưng chỉ có thể trở nên giống chúng, mà lại không thể khiến cho chúng giống bạn. Bởi v́ sinh mệnh sẽ không lùi lại về phía sau, cũng không dừng lại ở quá khứ. Bạn là cái cung, c̣n con cái của bạn chính là mũi tên từ nơi bạn bắn ra. Người bắn cung nh́n con đường phía trước làm mục tiêu, Anh ta dùng hết sức kéo cung, khiến cho mũi tên bắn ra càng nhanh càng xa. Mang một niềm hạnh phúc vui sướng, chiếc cung uốn lượn nằm trong tay cung thủ, Bởi v́ anh ta yêu một đường bay lượn của mũi tên, cũng yêu vô cùng cái cung này. *** Cha mẹ yêu thương con cái của ḿnh – đó là thiên tính, nhưng nếu không kiểm soát được t́nh yêu này, th́ cũng có thể trở thành thương tổn. Để làm một người cha người mẹ, từ xưa tới nay không phải là một chuyện dễ dàng thoải mái ǵ, bởi con cái là gánh nặng ngọt ngào của chúng ta. Chúc cho các bậc cha mẹ trên thế giới này đều đối với con cái của ḿnh bằng một tấm ḷng b́nh đẳng, tôn trọng, yêu thương, và đón nhận chúng bằng cả trái tim. Chúc cho những đứa trẻ của bạn luôn khỏe mạnh, vui vẻ và hạnh phúc ngập tràn! Theo kannewyork.com |
Một ngày của Âu
Pháp Vân Bài này tôi viết năm 2002, khi thằng cháu ngoại tôi 9 tuổi. Năm nó 4 tuổi rưỡi th́ bố mẹ nó cho về VN 3 năm để nó học thông thạo tiếng Việt. Nó học mẫu giáo, lớp 1 và học kỳ 1 lớp 2 ở VN. Năm 2001 nó sang lại Đức học lại học kỳ 2 lớp1. Năm 2002 khi tôi viết bài này là nó kết thúc năm lớp 2 và lên lớp 3. Năm 16 tuổi, nó sang Regina, Canada chơi với bọn tôi 2 tuần rồi đi Vancouver học 1 năm lớp 10 (để thông thạo tiếng Anh), sau đó lại về Đức học tiếp. Năm nay (2013) th́ nó vào đại học rồi. (Pháp Vân) H́nh minh họa (internet) Âu để chuông đồng hồ kêu lúc 7 giờ sáng, ngủ dậy, đánh răng rửa mặt, thay quần áo, uống một cốc sữa tươi rồi đi học. 8 giờ, Âu rời khỏi nhà. 8.15 giờ hoc bắt đầu. 9.30 ra chơi. Đây là giờ ra chơi dài, gọi là grosse pause, học sinh mua đồ ăn sáng, thường là một cái bánh mỳ kẹp, hoặc một loại bánh ǵ đó giá 30 cent. 10 giờ vào lớp ngồi ăn sáng 15 phút. Trong lúc học sinh ăn sáng th́ cô giáo đọc truyện cho nghe. Riêng thứ Ba và thứ Năm hàng tuần, ở trường không bán thức ăn mà bố mẹ phải chuẩn bị cho nó một cái bánh mỳ kẹp thịt mang đi. Không biết v́ trường không có người bán trong hai ngày đó hay là để bố mẹ cũng phải có trách nhiệm chăm lo đến con cái, không được khoán trắng cho nhà trường, và để học sinh tập dần với thói quen tự chuẩn bị cho ḿnh. 10.15 bắt đầu học tiếp cho đến lần ra chơi ngắn –kleine pause, rồi học tiếp đến 12 giờ. Tan trường, Âu đi bộ đến Hort. Lớp cuả Âu có 20 học sinh. C̣n ở Hort th́ chỉ có 10 đứa. Hort là một từ tiếng Đức, là chỗ chơi cho trẻ con vào giờ không học ở trường. Trong khu có rất nhiều Hort. Ở Hort có rất nhiều tṛ chơi: ngoài sân th́ có sân bóng đá, cầu trượt, đu, thả diều v.v, trong nhà th́ có các tṛ chơi khác, và có đục, có cưa, có các dụng cụ để tự làm các công việc khéo tay. Hort này có 10 cháu, nhưng có đến 3 cô phụ trách và 2 nửa chú dạy thủ công. Hàng ngày cô phải cho các cháu làm bài tập từ 2 đến 3 giờ chiều, ngoài ra là hướng dẫn các tṛ chơi. Ngoài các tṛ chơi ngoài trời như chơi bóng, chơi đu... th́ c̣n có các tṛ chơi theo hướng dẫn, ví dụ như Âu đă làm được một thằng người máy bằng gỗ khá đẹp và ngộ nghĩnh. Âu cũng đă tự tay làm các b́nh hoa từ vỏ lon bia, làm các bức tranh và các bức phù điêu bằng đất... Âu ăn trưa (bữa chính) ở đó và một bữa phụ tuỳ đứa nào muốn ăn th́ tự lấy ăn hoặc nói với cô để cô cho ăn. Hàng tuần các cô giáo tổ chức nướng thịt vào tối thứ Ba. Đó là buổi tối để các gia đ́nh gặp nhau và gặp gỡ cô giáo để trao đổi về t́nh h́nh các cháu. Buổi tối đó, các gia đ́nh có thể mang thịt, mang xúc xích, mang thức ăn đến đó nướng ăn ngoài trời, c̣n cô giáo th́ chuẩn bị bánh ḿ và salat. Thành ra 10 gia đ́nh có con ở Hort trở nên quen nhau và cô giáo cũng biết được hoàn cảnh gia đ́nh từng cháu. Nếu tính cho 10 học sinh trong Hort này, mỗi học sinh vào Hort phải nộp 180 euro một tháng kể cả tiền ăn một bữa chính, một bữa phụ, vừa bằng tiền xă hội trợ cấp cho trẻ con, so với tiền lương của 3 cô giáo, 1 thầy (2 thầy part time), và tiền cơ sở vật chất, điện nước v.v. th́ đủ biết xă hội phải chu cấp như thế nào. Mỗi tuần, Âu có một buổi học vơ Karate (1 giờ), và 2 buổi học tiếng Việt (1 giờ rưỡi). Lớp tiếng Việt là lớp dành riêng cho trẻ con Việt Nam, do một cô giáo tốt nghiêp ĐHSP Hà Nội dạy, do chính phủ Đức trả tiền. Hầu hết bọn trẻ con này đều đă có về thăm Việt Nam, nhưng chỉ duy nhất có Âu là đứa đă về Việt Nam lâu nhất và đă học ở trường Việt Nam. Lúc cô giáo cho học bài: “Lúc ở nhà mẹ cũng là cô giáo, khi đến trường cô giáo như mẹ hiền...“ Âu nói: “Cô giáo ở Việt Nam không hiền đâu”, một thằng bạn trong lớp, chắc cũng đă nghe bài hát xuyên tạc này, hát: “Lúc ở nhà mẹ cũng là con cáo, khi tới trường cô giáo như mẹ ḿn...“ Âu cười lăn ra sằng sặc, c̣n những đứa khác th́ ngơ ngác, hỏi: “Mẹ ḿn là ǵ?” Hè này Hort của Âu tổ chức đi Pháp 2 tuần. Học sinh đi với cô giáo, không có bố mẹ đi theo. Những chuyến đi như thế này là hoạt động thường xuyên của Hort. Tất cả các hè đều tổ chức đi. Năm ngoái, Âu đă đi biển một lần, đi ra đảo một lần. Hè này đi Pháp, hè sang năm đi Ư. Trong trường có một môn học gọi là môn Tôn giáo. Ở các lớp dưới th́ chỉ học về ḷng yêu thương đồng loại, ḷng yêu thương các con vật... giống như môn đạo đức bên ḿnh. Chỉ khi lên đến lớp cuối cấp hoặc lên cấp 2, nhà trường mới hỏi bố mẹ học sinh để chọn một trong 5 thứ: Công giáo, Tin lành, Hồi giáo, Phật giáo, và Không tín ngưỡng. Bắt đầu năm học tới, Âu sẽ học thêm môn Nhạc và môn Tiếng Anh. Hè này phải dẫn Âu đến trường Nhạc. Thầy/cô giáo sẽ giới thiệu và cho “nghịch“ tất cả các loại nhạc cụ rồi nó sẽ tự chọn học nhạc cụ ǵ. Có lẽ cũng là một cách giáo dục hay, người Đức thường hay làm, nên bố mẹ Âu cũng bắt chước, là mở cho nó một tài khoản tiết kiệm. Âu, cũng như các bạn khác, có tài khoản tại ngân hàng, có thẻ tín dụng, có password riêng của ḿnh. Nó không bảo là nó có bao nhiêu trong tài khoản, nhưng nói rằng một năm nó chỉ được lăi có 3 euro. Bố mẹ Âu cho nó định mức mỗi tuần được tiêu 5 euro. Nó có thể mua đồ chơi, ăn quà, chiêu đăi bạn bè, hoặc để góp tiết kiệm, lúc nào tiện th́ cầm thẻ ra ngân hàng nạp vào tài khoản. V́ thế trẻ con không c̣n có chuyện ṿi vĩnh mà tự lựa chọn hoặc ăn kem hoặc mua đồ chơi, hoặc mời bạn bè đi xem phim. Nhiều lúc cũng phải tính toán ra tṛ. Hôm nọ Hort của Âu tổ chức triển lăm tranh. Mỗi học sinh được chọn trong tuyển tập của ḿnh 2 bức tranh để triển lăm và chào bán. Hort quy định chỉ được chào bán bằng hiện vật, không chào bán bằng tiền. Âu triển lăm và chào bán một bức giá 1 cốc kem (1,6 euro), một bức giá 1 bánh Hamburger (2,5 euro). Ông bà mua luôn 2 bức tranh đó. Các bạn khác cũng có tranh triển lăm với giá chào bán tương tự, nhưng hiện vật th́ tuỳ thích khác nhau. Dĩ nhiên chỉ có phụ huynh mua thôi, nhưng như thế là chúng nó không phải xin tiền ăn kem mà là “lao động kiếm được“. Có lẽ đó cũng là một việc làm có ư nghĩa. Hôm kết thúc năm học, cô giáo của Âu mời ông bà đến thăm lớp. Lớp học ở đây khác hẳn bên ḿnh. Pḥng học rất rộng, đầy đồ chơi, trông như một lớp mẫu giáo. Lớp có 20 học sinh, 2 đứa ngồi một bàn, 2 bàn quay mặt vào nhau, chứ không quay mặt lên bảng. Khi nào cần nh́n lên bảng th́ chúng nó tự xoay ghế lại. Khi chúng tôi vào thăm lớp, lúc đó đang là giờ học tự do (frei stunde), ai muốn làm ǵ th́ làm. Cả lớp chỉ có một đứa đang tập chép, c̣n th́ bọn con gái đang quây quần nói chuyện, bọn con trai đang đánh bài, 2 đứa đánh cá ngựa... Cuối năm, họp phụ huynh, cô giáo chỉ nói t́nh h́nh chung của cả lớp chứ không công bố kết quả từng học sinh. Đó là bí mật cá nhân mà. Khi tổng kết năm học, cô phát cho mỗi đứa một chứng chỉ, trong đó có ghi là được lên lớp hay không, và một bản nhận xét để học sinh và phụ huynh đọc, chứ cũng không công bố ở lớp. Âu được điểm 1, học sinh giỏi, được nhận xét rất tốt. Nó cũng đă rất cố gắng mới được kết quả như vậy. Hàng tuần, Âu được đi bơi vài buổi. Bể bơi trong nhà gồm 3 phần: một bể chơi đùa cho trẻ em, nhiệt độ 26 độ, bể nhảy cầu và bể bơi cho người lớn nhiệt độ 22 độ. Bể nhảy cầu th́ rất sâu, c̣n bể bơi th́ cũng khá sâu và dài 50 mét. Phương tiện đi lại công cộng ở đây rất thuận tiện bao gồm tàu hoả, tàu điện (ngầm và nổi), và xe bus. Nhưng với Âu th́ chỉ có phương tiện riêng: đi đâu xa th́ đi ô tô do mẹ lái, đi gần th́ đi bộ, đi tầm trung b́nh th́ đi bằng xe đạp hoặc patanh và một thứ gọi là Roller (một loại bàn trượt có tay lái như xe đạp). Âu đi patanh rất khoẻ và nhanh. Có lẽ v́ nó hoạt động nhiều, nên dù có ăn rất nhiều thịt, uống rất nhiều nước hoa quả, mà người nó vẫn thanh mảnh, và cứng cáp chứ không béo như hồi ở Việt Nam. Pháp Vân |
Mẹ có 2 phẩm chất này sẽ dễ dưỡng thành những đứa trẻ tự lập trong tương lai
“Tính cách” của con trẻ bị ảnh hưởng sâu sắc bởi cha mẹ. “Hành vi” của cha mẹ cũng ngấm ngầm ảnh hưởng sâu sắc đến con. Trẻ em là bức chân dung thực sự của cha mẹ chúng. Kiểu cha mẹ như thế nào sẽ dưỡng thành những đứa trẻ như vậy, và cha mẹ thường có thể ‘nh́n thấy bản thân ḿnh từ con cái của họ’. Đặc biệt là người mẹ. Các bà mẹ thường là người tiếp xúc nhiều nhất với con cái của ḿnh. V́ vậy, ảnh hưởng của tính cách người mẹ đối với con trẻ là rất lớn. Thời gian mà mẹ ở bên cạnh con cũng nhiều hơn thời gian bố và con ở cạnh nhau. V́ vậy, hầu hết trẻ em là có một số phẩm chất đến từ mẹ của chúng. Trong đó có hai phẩm chất dưới đây là rất cần thiết cho một người mẹ tuyệt vời: 1. Không quá cưng chiều con Đối với con cái, có rất nhiều bà mẹ là luôn phải nắm chặt tay con, không để con rời xa ṿng tay của ḿnh, dường như luôn luôn lo sợ rằng con sẽ bị ngă. Tuy nhiên, nếu con bạn cứ bị giữ chặt măi bởi ṿng tay ấm áp của bạn, liệu chúng có cảm nhận được cái nóng hay cái lạnh ở ngoài trời kia. Đến một lúc nào đó chúng phải tự ḿnh bước đi, liệu có đứng vững trên đôi chân của ḿnh nếu không có bàn tay của cha mẹ nâng đỡ? Thương yêu con trẻ cũng không nên quá phận, bởi quá mức cưng chiều đương nhiên sẽ không tốt và chỉ có thể làm hỏng đứa trẻ. Quá cưng chiều sẽ khiến đứa trẻ trở nên kiêu ngạo, ích kỷ, hơn nữa dần dần sẽ không c̣n phân biệt được phải trái. Chúng sẽ nghiễm nhiên cho rằng nhiệm vụ của cha mẹ là ‘phục vụ’ ḿnh. Điều này chẳng phải đáng lo ngại hay sao? C̣n có một điểm mà ở giáo dục gia đ́nh cũng cần phải hết sức chú ư. Khi cha đang dạy bảo con, th́ các bà mẹ nhất định không nên ở bên cạnh nói đỡ cho đứa trẻ. Bởi v́ điều này sẽ tạo cho trẻ một ảo tưởng rằng, ḿnh có phạm lỗi cũng chẳng sao, đă có mẹ giúp ḿnh. Cứ vậy, chúng sẽ không biết “tự trách tội chính ḿnh”. Khi trẻ có nhận thức này, sau này lại càng khó dạy bảo. Một người mẹ ưu tú, trước hết phải xây dựng được cho ḿnh một h́nh tượng có quyền uy khi đứng trước mặt đứa trẻ. Nói một là một, nói được làm được, chứ không phải là thay đổi xoành xoạch. Một h́nh tượng phụ huynh như vậy, dưới ánh mắt của đứa trẻ quả thực là một h́nh tượng vô cùng to lớn. Để giáo dục con bạn trở thành một người tự lập, để nuôi dưỡng một đứa trẻ trở thành một người biết yêu thương giúp đỡ mọi người, th́ ‘cưng chiều quá mức’ sẽ không bao giờ làm được. Một đứa trẻ lớn lên trong sự cưng chiều, bao bọc sẽ thật khó để có thành tựu trong tương lai. Một đứa trẻ lớn lên trong sự cưng chiều, bao bọc sẽ thật khó để có thành tựu trong tương lai. (Ảnh: afamily.vn) 2. Có quan điểm và nhận thức đúng đắn Quan điểm, nhận thức của người mẹ là có ảnh hưởng vô cùng lớn đối với gia đ́nh, đặc biệt có vai tṛ vô cùng quan trọng đối với con trẻ. Trong cuộc sống thiên biến vạn hóa, đều cần những sự lựa chọn. Đằng sau mỗi hành động, chúng ta đều cần dùng nhận thức, quan điểm của ḿnh mà xử lư mọi chuyện. Trong cuộc sống gia đ́nh cũng vậy, nhận thức của mỗi người có thể xung đột lẫn nhau, hơn nữa lại ‘sớm chiều chung đụng’. V́ vậy đối với người mẹ, muốn giáo dục con cái, đầu tiên phải có quan điểm đúng đắn. Một đứa trẻ lúc nhỏ th́ tựa như một tờ giấy trắng, những lời nói và hành động thường ngày của mẹ, sẽ được đứa trẻ ghi nhớ và bắt chước làm theo. Dưới một thời gian dài ‘mưa dầm thấm đất’ như vậy, những tính cách của mẹ vô h́nh trung sẽ dần dần trở thành tính cách của đứa trẻ. Nếu người mẹ mỗi ngày đều đối đăi với mọi người bằng sự chân thành, thiện lương và nhẫn nại, mọi việc trong nhà đều ḥa ái xử lư và sắp xếp… Vậy th́ đứa trẻ cũng sẽ dần dần học tập những đức tính tốt ấy mà hành xử và đối đăi với mọi người xung quanh. Quan điểm, nhận thức của người mẹ là có ảnh hưởng vô cùng lớn đối với gia đ́nh. (Ảnh: ****.vn) *** Hai phẩm chất này rất cần thiết cho một người mẹ ưu tú. Và muốn trở thành một người mẹ tốt, để dưỡng thành những phẩm chất đáng quư ấy, không phải cứ có thật nhiều bằng cấp học vấn cao siêu mà được; phải có một tấm ḷng bao dung, một cái tâm muốn học hỏi và tu dưỡng, dưỡng thành những nhận thức đúng đắn với cái nh́n sâu sắc và rộng lớn. Dạy trẻ là một quá tŕnh khó khăn và lâu dài. Điều cần có là những nỗ lực và kiên nhẫn không ngừng nghỉ của mỗi người làm cha làm mẹ. Và đằng sau một đứa trẻ ngoan, luôn có những người mẹ âm thầm lặng lẽ đồng hành cùng chúng. Theo cmoney.tw Vân Hà biên dịch |
Tại sao trẻ em Pháp không cáu kỉnh?
Mẹ Pháp tiết lộ cách dạy con độc lập và tự kỷ luật Làm thế nào để dạy một đứa trẻ tự kỷ luật và hạnh phúc? Nó thậm chí c̣n khó khăn hơn để giải quyết một dự án hóc búa ở công sở. Hăy xem cách cha mẹ người Pháp làm điều đó. Độc lập là nhu cầu cơ bản của trẻ em. Có nhiều người cho rằng: Trẻ trước 6 tuổi có rất nhiều điều cần sự giúp đỡ của bố mẹ, nhưng sau 6 tuổi chúng có thể tự làm được những điều đó. Hăy để trẻ tự làm, cha mẹ hăy thể hiện sự tin tưởng và tôn trọng chúng, rằng: “Cha mẹ tin rằng con đă sẵn sàng để đứng trên đôi chân của chính ḿnh”. Và điều này sẽ kích thích ḷng tự trọng của trẻ. Làm thế nào để dạy một đứa trẻ tự kỷ luật và hạnh phúc? Phương cách giáo dục con như thế nào, đối với nhiều ông bố bà mẹ quả thực là một việc luôn đau đầu. Giáo dục kiểu Pháp ủng hộ trẻ em sống cuộc sống của chúng Như vậy, cha mẹ không chỉ nhàn nhă mà con cái cũng hạnh phúc khi lớn lên. Ở Pháp, nếu một người mẹ quá kiểm soát cuộc sống của con ḿnh, có ai đó sẽ nói với cô ấy: “Hăy để đứa trẻ sống cuộc sống của ḿnh!” Cha mẹ Pháp sẽ làm rất nhiều thứ cho con cái của họ, nhưng sẽ không giúp đứa trẻ giải quyết mọi trở ngại. Cho dù đó là khó khăn trong cuộc sống hay t́nh cảm, đều không ngoại lệ. Họ cố gắng coi trẻ em là những cá nhân độc lập, họ tin rằng một đứa trẻ càng lớn lên, chúng càng có thể đối mặt với thử thách. Sự độc lập của trẻ em Pháp sẽ dần dần được h́nh thành. Cha mẹ người Pháp sẽ không cho con họ lái xe hoặc vận hành máy móc hạng nặng cùng một lúc. Họ sẽ cẩn thận quan sát con, xem liệu đứa trẻ đă sẵn sàng để chuyển sang giai đoạn tiếp theo hay chưa. Trong mọi trường hợp, họ tin rằng sự độc lập là rất quan trọng đối với trẻ em. Và miễn là bạn tin vào con bạn, tin vào khả năng của chúng, trẻ sẽ đáp ứng và trở nên ngày càng có trách nhiệm và kỷ luật hơn. Ngoài ra, hăy cho trẻ một chút không gian. Điều này ngược lại có thể làm cho mối quan hệ cha con gần gũi hơn. Khi nói đến người Pháp, điều đầu tiên chúng ta nghĩ đến là sự lăng mạn và thời trang. Trên thực tế, họ cũng rất giỏi trong việc nuôi dạy con cái. Cha mẹ Pháp sẽ làm rất nhiều thứ cho con cái của họ, nhưng sẽ không giúp đứa trẻ giải quyết mọi trở ngại. (Ảnh: morpicert.pw) Dưới đây là một số cách để cha mẹ người Pháp giáo dục con cái. Trong số đó có nhiều điều mà chúng ta cần học tập. Làm quen với người lạ từ thời thơ ấu Nhiều bà mẹ Pháp sẽ trở lại công sở làm việc sau chưa đầy 10 tuần sinh con, họ cho trẻ đến lớp mẫu giáo để được chăm sóc. Do đó, trẻ sơ sinh Pháp được tiếp xúc với người lạ ngay từ thời thơ ấu. Đây cũng là một điều giúp trẻ dễ dàng ḥa nhập với xă hội hơn sau khi lớn lên. Trẻ em Pháp tự ngủ trên giường của ḿnh Từ nhỏ, cha mẹ người Pháp đă dạy con ngủ riêng. Nếu trẻ khóc lúc nửa đêm, mẹ sẽ không chạy đến an ủi ngay. Thay vào đó, mẹ sẽ đợi một phút. Nếu đứa trẻ có thể tự nín lặng, họ sẽ để trẻ tự vượt qua, để trẻ học cách tự lập. Nếu xảy ra xung đột giữa những trẻ em, sẽ để con để tự giải quyết nó Cha mẹ Pháp cho con sự tự do rất lớn, sẽ không can thiệp vào xung đột giữa những đứa trẻ với nhau. Nếu có mâu thuẫn giữa các con, thông thường họ sẽ để các con tự xử lư. Cha mẹ Pháp rất chú ư về ranh giới giữa những tṛ vô ư đùa dai và những hành vi xấu có chủ ư. Cái trước có thể bỏ qua, nhưng cái sau phải bị trừng phạt nghiêm khắc. Cha mẹ Pháp cho con sự tự do rất lớn, sẽ không can thiệp vào xung đột giữa những đứa trẻ với nhau. (Ảnh: agefotostock.com) Ông bà không phải là người giữ trẻ Ông bà Pháp chỉ đóng vai tṛ hỗ trợ, họ sẽ không sống chung cùng con cái. Các thành viên trong gia đ́nh thường gặp nhau vào cuối tuần và ngày lễ. Người già Pháp thích ngâm nga một tách cà phê trong quán, hoặc đi đến quán bar để uống một cốc rượu vang, chứ nhất định không trở thành một người giữ trẻ. Người lớn và trẻ em ăn cùng một loại thức ăn Người Pháp rất chú trọng đến chế độ ăn uống. Họ nghĩ rằng một gia đ́nh phải ăn cùng nhau ít nhất một bữa mỗi ngày. Và người lớn cũng như trẻ em ăn cùng một loại thức ăn. Họ sẽ không ép con ḿnh ăn những thứ chúng không thích, nhưng ít nhất cũng khuyến khích con hăy thử nó. Học lễ phép ngay từ khi c̣n nhỏ Lịch sự, lễ phép là một thói quen cần được nuôi dưỡng từ từ. Cha mẹ người Pháp ngay từ khi con c̣n nhỏ đă dạy con nói lời chào với người thân và bạn bè của ḿnh. Nhường đường cho người già, dạy con các câu nói “Cảm ơn”, “Chào mừng bạn”, “Tạm biệt”, “Chúc bạn một ngày tốt lành”… Những biểu hiện của phép lịch sự ấy là trẻ em Pháp đă được học ngay từ khi c̣n nhỏ. Không học chữ trước 5 tuổi Hầu hết trẻ em người Pháp không học đọc, học chữ trước khi 5 tuổi. Các bậc cha mẹ Pháp nghĩ rằng đây là giai đoạn để một đứa trẻ mơ mộng, khám phá thế giới, t́m hiểu và chịu trách nhiệm về các phép lịch sự cơ bản. Chúng sẽ bắt đầu học đọc và đếm khi 6 tuổi. Hầu hết trẻ em người Pháp không học đọc, học chữ trước khi 5 tuổi. (Ảnh: Odyssey) Chủ nhật là ngày gia đ́nh Vào ngày này, gia đ́nh sẽ đến công viên để dă ngoại và đạp xe. Người Pháp rất quan tâm đến Chủ nhật, cũng sẽ có rất nhiều sự chuẩn bị cho các hoạt động của gia đ́nh vào ngày này. Trẻ em tự kiểm soát tiền tiêu vặt Trẻ em Pháp hiếm khi đi mua sắm v́ muốn mua đồ. Từ 7 tuổi, bố mẹ sẽ cho con tiền tiêu vặt, và để chúng tự làm việc riêng của ḿnh, chúng cần ǵ trong nhu cầu của ḿnh sẽ tự mua sắm. Tuy nhiên ở đây có sự khác biệt giữa “cần” và “muốn”, cha mẹ Pháp đă dạy con phân biệt được rơ ràng hai chữ này. Cũng từ đó trẻ đă học được cách khống chế ham muốn của ḿnh ngay từ khi c̣n nhỏ. Bạn có thấy phương cách giáo dục của các bậc cha mẹ Pháp khác biệt với bản thân ḿnh rất lớn? Vậy th́ hăy mau tham khảo và áp dụng cho những đứa trẻ của ḿnh. Mong rằng mỗi đứa trẻ lớn lên đều ngoan ngoăn, tự lập và có trách nhiệm. Theo cmoney.tw Vân Hà biên dịch 06/01/2019 Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- Quick Navigation Tâm lư và giáo dục Top |
con đừng quá nuông chiều, đây là cách một bà mẹ phương Tây giáo dục con cái
Đối với trẻ nhỏ, chúng rất cần sự yêu thương và quan tâm từ bố mẹ. Tuy nhiên, nuông chiều con quá mức lại khiến chúng trở nên ỷ lại và hư hỏng. Bố mẹ yêu thương con, hăy biết nghiêm khắc đúng chỗ mới có thể giáo dục con thật tốt được. Trẻ học tập quan ngôn ngữ “Con trai tôi du học, sau khi tốt nghiệp th́ định cư tại Mỹ, và đă kiếm cho tôi cô con dâu người Tây tên Susan. Hiện giờ, cháu trai Peter đă 3 tuổi. Mùa hè năm nay, con trai đăng kư visa “thăm người thân”. Thời gian 3 tháng tôi lưu lại Mỹ, con dâu Tây Susan có cách giáo dục con cái làm tôi đây – người mẹ chồng – phải đại khai nhăn giới. Không ăn th́ cứ nhịn đói. Mỗi buổi sáng, sau khi Peter thức dậy, Susan để phần ăn sáng lên bàn và bận rộn làm việc khác. Peter sẽ tự ḿnh leo lên chiếc ghế, uống sữa, ăn bánh sandwich, sau khi ăn no, nó sẽ tự về pḥng của ḿnh, tự t́m quần áo trên tủ, rồi tự lấy giày, tự ḿnh mặc lên. Bất kể chỉ mới 3 tuổi thôi, vẫn chưa phân biệt rơ ràng mặt trái hay mặt phải của bít tất, giày trái hay giày phải. Có một lần, Peter lại mặc ngược chiếc quần lên người, tôi vội vàng chạy đến muốn thay lại cho cháu, nhưng đă bị Susan cản lại. Nó nói, nếu cảm thấy không thoải mái tự cháu sẽ cởi ra, và mặc lại; nếu nó không cảm thấy không có ǵ là không thoải mái, vậy th́ tùy. Và nguyên ngày đó, Peter mặc cái quần ngược đó chạy tới chạy lui, Susan như không thấy ǵ hết. Một lần nữa, Peter ra ngoài chơi với cháu nhà hàng xóm, chưa được bao lâu th́ nó chạy thở hổn hển về đến nhà, nói với Susan: “Mẹ ơi, Lusi nói cái quần của con mặc ngược rồi, đúng không?” Lusi là con nhà hàng xóm, năm nay 5 tuổi. Susan mỉm cười nói: “Đúng vậy, con có muốn mặc lại không?” Peter gật gật đầu, tự ḿnh cởi quần ra, xem tỉ mỉ rồi, bắt đầu mặc lại. Từ lần đó về sau, Peter không bao giờ mặc ngược quần nữa. Tôi đă không kiềm được mà nhớ lại, cháu gái ngoại của tôi lúc 5 – 6 tuổi chưa biết dùng đũa, lúc học tiểu học c̣n chưa biết cột dây giày, và bây giờ đang theo trung học dạng kư túc xá, mỗi cuối tuần là đem một đống quần áo dơ về nhà. Có một buổi trưa, Peter giận dỗi, không chịu ăn cơm. Susan la rầy mấy câu, Peter giận hờn đẩy khay cơm xuống đất, thức ăn trên khay rớt đầy trên đất. Susan nh́n Peter, giọng nói nghiêm khắc: “Xem ra con đúng là không muốn ăn thật! Nhớ lấy, từ giờ đến sáng mai, con không được ăn ǵ hết.” Peter gật gật đầu, kiên quyết trả lời: “Yes!” Và tôi chợt cười thầm, hai mẹ con này cứng đầu như nhau! Buổi chiều, Susan bàn với tôi, nhờ tôi nấu cho bữa tối. Tôi lại thầm nghĩ, nhất định Susan thấy sáng nay cháu không ăn ǵ hết, nên muốn buổi tối cháu ăn ngon và nhiều hơn. Tôi bèn trổ tài nấu ăn, làm món sườn chua ngọt mà Peter thích nhất, món tôm, và c̣n dùng ḿ Ư để làm món ḿ kiểu Việt Nam mà Peter rất thích, người nhỏ nhỏ như thế mà có thể ăn được một tô lớn. Bắt đầu bữa cơm tối, Peter vui mừng nhảy lên ghế ngồi. Susan đến lấy đi dĩa và nĩa của con, nói: “Chúng ta giao ước rồi phải không, hôm nay con không được ăn ǵ hết, chính con cũng đồng ư rồi đó”. Peter nh́n nét mặt nghiêm túc của người mẹ, “̣a” lên khóc, vừa khóc vừa nói: “Mẹ ơi, con đói, con muốn ăn cơm”. “Không được, nói rồi là phải giữ lời”. Susan không một chút động ḷng. Tôi thấy đau ḷng muốn thay cháu cầu xin, nói đỡ lời dùm, nhưng thấy ánh mắt ra hiệu của con trai tôi. Nhớ lại lúc mới đến Mỹ, con trai có nói với tôi: “Ở nước Mỹ, lúc cha mẹ giáo dục con cái, người ngoài không nên nhúng tay, bất kể là trưởng bối cũng không ngoại lệ”. Không c̣n cách nào, tôi chỉ c̣n giữ im lặng mà thôi. Bữa cơm đó, từ đầu đến cuối, Peter tội nghiệp chỉ ngồi chơi với chiếc xe mô h́nh, mắt trừng trừng nh́n ba người lớn chúng tôi ăn như hổ đói. Đến đó tôi mới biết dụng ư của Susan khi nhờ tôi nấu. Tôi tin rằng, lần sau, trong lúc Peter muốn giận hờn quăng liệng thức ăn, nhất định sẽ nghĩ đến kinh nghiệm bụng đói nh́n ba mẹ và bà nội ăn cao lương mỹ vị. Bụng đói không dễ chịu tí nào, huống chi là đối mặt với món ḿnh thích ăn. Buổi tối, tôi và Susan cùng đến chúc Peter ngủ ngon. Peter cẩn thận dè dặt hỏi: “Mẹ ơi, con đói lắm, giờ con có thể ăn món Việt không?” Susan mỉm cười lắc đầu, kiên quyết nói: “Không!”. Peter nuốt nước miếng, lại hỏi: “Vậy để con ngủ dậy rồi khi mở mắt con được ăn chứ?” “Đương nhiên được rồi”, Susan thật dịu dàng khẽ đáp. Peter đă cười tươi hẳn ra. Sau bài học này, Peter rất tích cực ăn cơm, nó không muốn v́ “tuyệt thực” mà lỡ bữa ăn ngon, và chịu cực h́nh bụng đói. Mỗi lần nh́n thấy Peter ngoạm từng phần lớn thức ăn, lúc miệng và mặt dính đầy thức ăn, tôi lại nhớ đến cháu ngoại, hồi bằng tuổi Peter; mấy người cầm tô cơm dí theo sau đuôi nó, dỗ dành, mà nó c̣n chưa chịu ngoan ngoăn ăn, mà c̣n ra điều kiện: ăn xong chén cơm mua một kiện đồ chơi, ăn thêm một chén th́ mua thêm một kiện đồ chơi… Dạy con khả năng tự giải quyết vấn đề. (Ảnh: Internet) Cậu của Peter tặng cho cháu một chiếc xe đạp nhỏ, Peter rất thích, khư khư giữ làm bảo bối không cho ai đụng vào. Lusi cô bé trong xóm, là bạn thân của Peter, đă mấy lần thỉnh cầu Peter cho chạy thử chiếc xe nhỏ này, Peter không đồng ư. Một lần, mấy cháu đang chơi chung với nhau, Lusi thừa lúc Peter không để ư, lén lén nhảy lên chiếc xe và đạp mau đi. Khi biết ra, Peter rất phẫn nộ, đến méc mẹ. Susan đang ngồi nói chuyện và uống café với mẹ của những đứa nhỏ kia, liền mỉm cười trả lời con: “Chuyện của chúng con th́ chúng con tự giải quyết, mẹ không xen vào được.” Peter bất lực quay đi. Một lát sau, Lusi chạy chiếc xe về. Vừa thấy Lusi, Peter lập tức chạy tới đẩy bạn té xuống đất, giật lại chiếc xe. Lusi ngồi bệt dưới đất, khóc ré lên. Susan ẵm Lusi dậy và dỗ dành một lát. Rất nhanh sau đó Lusi đă chơi vui vẻ lại với những bạn c̣n lại. Peter tự ḿnh chạy xe tới lui một lát th́ cảm thấy hơi nhàm chán, nh́n thấy những bạn kia chơi thật vui vẻ với nhau nên nó muốn tham gia chung. Nó chạy tới chỗ Susan, lầu bầu thưa: “Mẹ, con muốn chơi với Lusi và tụi nó”. Susan không đả động ǵ và trả lời: “Con tự kiếm mấy bạn ấy vậy!” “Mẹ ơi, mẹ đi với con nhen”, Peter thỉnh cầu. “Chuyện này không được rồi, lúc năy con đă làm cho Lusi khóc, giờ con lại muốn chơi với mọi người, vậy con phải tự đi giải quyết vấn đề”. Peter leo lên chiếc xe và chạy từ từ đến chỗ Lusi, lúc gần đến chỗ, th́ nó lại quay ngược đi. Chạy tới lui mấy ṿng như vậy, không biết từ lúc nào mà Peter và Lusi lại vui vẻ với nhau, hợp thành nhóm ồn ào. Dạy dỗ chăm nom con cái là chuyện của cha mẹ. (Ảnh: Internet) Bố mẹ Susan biết tôi đang ở Mỹ, nên lái xe từ California đến thăm chúng tôi. Nhà có khách tới, Peter rất hào hứng, chạy lên chạy xuống. Nó lấy cái thùng đựng đầy nước, rồi xách đi tới đi lui trong nhà. Susan cảnh cáo nó mấy lần rồi, rằng không được làm nước văng lung tung trong nhà. Peter để ngoài tai. Cuối cùng Peter đă làm nước đổ hết ra nền. Chưa thấy ḿnh làm sai, Peter c̣n đắc ư dẫm đạp lên vũng nước, làm ướt hết quần áo. Tôi lập tức chạy đi lấy cây lau nhà để dọn dẹp. Susan giật lại cây lau nhà và đem đưa cho Peter, nói với nó: “Lau sàn cho khô, cởi đồ ướt ra và tự ḿnh giặt sạch”, Peter không chịu vừa khóc vừa la. Susan không nói thêm lời nào, lập tức kéo nó đến pḥng trữ đồ, đóng chặt cửa lại. Nghe từ bên trong tiếng khóc hoảng sợ của nó, tim tôi đau thắt lại, rất muốn chạy đến ẵm cháu ra. Bà ngoại của Peter lại cản tôi, nói: “Đó là chuyện của Susan”. Một lát sau, Peter không khóc nữa, nó ở trong pḥng trữ đồ hét thật lớn: “Mẹ ơi, con sai rồi!” Susan đứng ở ngoài hỏi: “Thế giờ con biết phải làm ǵ chưa?” “Con biết”. Susan mở cửa ra, Peter chạy từ pḥng trữ đồ ra, nước mắt đầy mặt. Nó cầm cây lau nhà cao gấp đôi nó ra sức lau cho khô sàn nhà. Sau đó tự cởi quần áo dơ ra, xách trên tay, trần truồng chạy vô nhà tắm, hí hửng giặt đồ. Ông bà ngoại của nó nh́n vào thái độ kinh ngạc của tôi, thích thú mỉm cười. Sự việc này làm tôi cảm động vô cùng. Ở rất nhiều gia đ́nh Trung Quốc, cha mẹ giáo dục con cái th́ thường phát sinh vấn đề “đại thế chiến”. Trẻ luôn luôn được ngoại nuông chiều, nội th́ can ngăn, vợ chồng căi nhau, gà bay chó chạy. Sau này, tôi và ông bà ngoại của Peter trong khi tṛ chuyện có nhắc đến chuyện này, một câu họ nói đă gây ấn tượng sâu sắc cho tôi: “Con trẻ là con cái của cha mẹ chúng, trước tiên phải tôn trọng cách giáo dục của cha mẹ”. Đứa bé tuy c̣n nhỏ, nhưng thường mang tính nghịch ngợm bẩm sinh. Nếu quan sát thấy các thành viên trong gia đ́nh có mâu thuẫn, nó sẽ nhạy bén lợi dụng sơ hở. Việc này không cải thiện hành vi của nó, và chẳng ích lợi ǵ cho nó. Ngược lại c̣n làm cho vấn đề càng nghiêm trọng hơn, thậm chí c̣n gây ra những vấn đề khác. Ngoài ra, nếu các thành viên trong gia đ́nh xung đột, không khí gia đ́nh không ḥa thuận, trẻ sẽ có cảm giác bất an, sự phát triển tâm lư của nó sẽ bị ảnh hưởng bất lợi. Cho nên, dù ông bà cha mẹ bất đồng về cách giáo dục con cháu, hay là vợ chồng có quan niệm giáo dục khác nhau, cũng không nên để lộ sự mâu thuẫn trước mặt con cái. Ông bà ngoại của Peter ở lại một tuần và chuẩn bị về Cali. Hai ngày trước khi đi, ông ngoại của Peter rất nghiêm túc hỏi con gái ḿnh: “Peter muốn chiếc xe đào đất, ba có thể mua cho nó chứ?”. Susan suy nghĩ rồi nói: “Ba mẹ lần này đă mua cho nó đôi giày trượt băng làm qùa rồi. Đợi đến Noel ba hăy mua chiếc xe đó cho nó!” Tôi không biết ông ngoại của Peter nói như thế nào với thằng nhóc này, mà sau đó tôi dắt cháu đi siêu thị, nó chỉ tay vào món đồ chơi, khoe: “Ông ngoại nói, đến Noel sẽ mua tặng cháu cái này” với giọng thích thú và mong đợi. Susan nghiêm khắc với con như vậy nhưng Peter lại yêu thương mẹ hết mực. Khi chơi ở ngoài, cháu hay thu thập một số hoa lá mà cháu cho là đẹp rồi trịnh trọng tặng mẹ. Người ngoài tặng quà cho cháu, cháu luôn gọi mẹ cùng mở quà; có thức ăn ngon, cháu luôn để phần một nửa cho mẹ. Nghĩ đến nhiều đứa trẻ coi thường và lạnh nhạt đối xử đối với cha mẹ, tôi không thể không kính phục cô con dâu Tây này của tôi. Theo tôi, cách giáo dục con cái của bà mẹ Phương Tây này rất xứng đáng để các bà mẹ Phương Đông như tôi học theo…” (Sưu tầm) Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- |
Bạn được ǵ khi dạy con bằng cách gieo rắc nỗi sợ hăi?
Có nhiều người bà con trong gia đ́nh hay hỏi tôi theo kiểu quán tính: “Andy ở nhà sợ ba hay sợ mẹ hơn?”. Và khi tôi trả lời rằng con tôi không sợ ba và cũng chẳng sợ mẹ th́ họ nh́n tôi có vẻ khó hiểu kiểu như: “Con mà không biết sợ ba sợ mẹ th́ sau này sẽ ĺ lợm không dạy được. Tới lúc đó đừng có mà hối hận”. Nhiệm vụ của cha mẹ là thương yêu và bảo vệ cho con ḿnh, cho bé sự an tâm và tin tưởng. Tại sao bạn lại muốn con cái sợ ba mẹ chúng? (Ảnh: Phununews) Thật vậy, trong quan niệm dạy con của hầu hết người Việt, dạy con sợ người lớn như ông bà cha mẹ thầy cô gần như là phương pháp tối ưu và được ủng hộ. Tôi có cảm giác nếu một đứa trẻ không học được cách sợ người lớn th́ đó không phải là một đứa trẻ ngoan, c̣n cha mẹ nếu không biết cách làm cho con sợ th́ coi như là chưa biết cách dạy con vậy. Nếu tôi hỏi một phụ huynh phương Tây rằng “Con bạn sợ bố hay sợ mẹ hơn?” chắc phụ huynh đó sẽ nh́n tôi với ánh mắt ngạc nhiên pha chút phản cảm: “Chúng tôi là cha mẹ của con ḿnh. Nhiệm vụ của chúng tôi là thương yêu và bảo vệ cho con ḿnh, cho bé sự an tâm và tin tưởng. Tại sao bạn lại muốn con tôi sợ ba mẹ chúng?”Đối với những người có tư tưởng đúng đắn, cha mẹ có nhiệm vụ dạy cho con nỗi sợ những thứ nguy hiểm và không an toàn để con cái biết mà tránh và tự bảo vệ ḿnh. C̣n việc dạy con phải biết sợ để tuân phục là một điều hết sức phản giáo dục và nếu nói nặng hơn một chút là có phần biến thái về tâm lư.Đáng buồn là cách dạy con phản khoa học này vẫn lại rất phổ biến ở Việt Nam. Nói không quá chứ tôi có cảm giác hầu hết những đứa trẻ ở Việt Nam được nuôi lớn bằng những nỗi sợ hăi. “Thương cho roi cho vọt” vẫn là một trong những câu cách ngôn dạy con phổ biến nhất của nhiều phụ huynh Việt Nam. Nói không nghe lời: đánh, không ăn cơm: đánh, không chịu đi học: đánh, mê chơi: đánh, học bài điểm kém: đánh. Cho dù đứa trẻ phạm lỗi ǵ th́ dường như cách giải quyết vấn đề tốt nhất là đánh thật đau cho nó sợ mà chừa trước cái đă rồi bắt nó phải nhận lỗi, xin lỗi. Thế là việc dạy con của cha mẹ xem như là đầy đủ.Ông anh rể họ của tôi chỉ v́ thằng con không chịu “ạ ba đi làm” mà sẵn sàng đi làm trễ để đánh thằng bé cho tới khi nó vừa khóc vừa ạ mới thôi. Tôi không trực tiếp chứng kiến mà chỉ nghe kể lại nhưng sau khi nghe xong câu chuyện, tôi thực sự rất tức giận. Nếu hôm đó tôi có mặt ở đó th́ tôi đă không để cho chuyện này xảy ra. Khi tôi hỏi học tṛ của ḿnh có từng bị ba mẹ đánh hay không, các bạn gần như được cởi tấm ḷng mà xả ra những câu chuyện bị cha mẹ đánh khiến tôi cảm thấy kinh hoàng. Có bạn th́ bị bố dùng móc phơi quần áo bằng sắt đánh vào hai bàn tay tới mức không cầm đũa ăn cơm được. Có bạn bị bố đánh cho găy chổi th́ bà nội xách ra cây chổi khác để cho con ḿnh đánh cháu tiếp. Có bạn bị đánh trong nhà chưa đủ c̣n bị nắm tóc lôi ra đường vừa đánh vừa bêu khắp xóm. Nói thật, nếu công tâm tự xét lại bản thân ḿnh, người lớn có nhiều tội đáng bị đánh hơn trẻ con nhưng họ tự bỏ qua chỉ đơn giản v́ họ có quyền.Ngoài việc dùng roi đ̣n và bạo hành thể xác, bạo hành tinh thần cũng là một lối dạy con được rất nhiều phụ huynh sử dụng. Tôi không hiểu nhiều người lớn có một tṛ đùa rất ác và rất ngu là chọc hoặc hù dọa cho con cháu sợ tới mức phát khóc. Bé càng rúm ró sợ hăi và khóc càng to th́ họ càng chọc hăng.Tôi th́ xác định luôn, bất cứ người nào chọc cho con tôi khóc kiểu đó để đùa th́ chắc chắn sẽ ăn đ̣n và đừng bao giờ đụng tới bé nữa. Khi con bắt đầu biết nhận thức th́ những nhân vật “ông kẹ, con ma, ông ba bị, bà bán ve chai, ông già”… sẽ được sử dụng để làm phương tiện dọa con nếu bé không nghe lời. Và khi bé đủ lớn để hiểu được rằng những nhân vật hư cấu đó không làm ǵ được ḿnh th́ những câu hù dọa kiểu: “Đợi ba mày về, ổng sẽ cho mày một trận nhừ xương!” hay “Con mà hư như vậy, mẹ sẽ bỏ con luôn, không thèm nuôi nữa!” bắt đầu được sử dụng.Nhiều phụ huynh tự hào không bao giờ đánh con nhưng những lời nói của họ làm tổn thương con cái c̣n tồi tệ hơn những vết thương do đ̣n roi gây ra. Tôi không hiểu những người làm cha làm mẹ nghĩ ǵ khi nói với con những câu tuyệt t́nh tuyệt nghĩa kiểu: “Mày không phải là con của tao!” “Tao không có thứ con như mày!” hoặc “Thôi được rồi để tao chết/đi ra khỏi nhà cho mày vừa ḷng!” chỉ để ép cho con phải nghe lời ḿnh. Trong tâm lư học, nỗi sợ thầm kín lớn nhất của con người là bị chối bỏ bởi những người thân, bạn bè hoặc cộng đồng. (Ảnh: Read01)Trong tâm lư học, nỗi sợ thầm kín lớn nhất của con người là bị chối bỏ bởi những người thân, bạn bè hoặc cộng đồng. Nó khiến cho con người cảm thấy ḿnh không c̣n giá trị và ư nghĩa sống trên đời. Thử tưởng tượng những lời này được thốt ra từ miệng của chính cha mẹ bạn. Nó sẽ hủy hoại ḷng tự tôn và tự tin của bạn trong suốt quăng đời c̣n lại. Thay v́ dạy con rằng không ai có quyền đụng chạm đến thân thể của con mà chưa có sự cho phép chứ đừng nói đến việc đánh đập hay lạm dụng, cha mẹ Việt Nam lại trao quyền cho thầy cô tùy ư xâm phạm thân thể con ḿnh với những câu nói: “Xin thầy cô cứ mạnh tay với cháu. Tôi rất biết ơn thầy cô!” hay “Cháu nó hư th́ thầy cô cứ đánh, tôi không can thiệp!”. Tôi quả không hiểu từ khi nào việc dạy con bằng cách cho phép và khuyến khích một người xa lạ đánh đập con ḿnh được gọi là một cách giáo dục tử tế.Tôi dám cá rằng những học sinh bị giáo viên bạo hành hoặc lạm dụng kéo dài đều có một điểm chung là không dám về báo với cha mẹ v́ trong đầu óc của các bé, việc ḿnh bị thầy cô đánh phạt là chuyện hiển nhiên và nếu về nói với cha mẹ nghe chẳng những không được bảo vệ mà c̣n bị phạt thêm hoặc ít nhất cũng sẽ nhận được nhưng câu “con như thế nào th́ mới bị cô thầy đánh. Oan ức ǵ mà kể lể”. Cái tṛ đổ lỗi cho nạn nhân đôi khi xảy ra ngay trong chính gia đ́nh bởi những người thân chứ không phải là người ngoài.Bên cạnh mái nhà thân yêu, nhà trường cũng là một ổ dịch của các thể loại sợ hăi với đủ loại h́nh phạt mọi lúc mọi nơi. Trong lớp thầy cô với toàn quyền sinh sát trong tay tha hồ giở đủ tṛ đánh đập bạo hành v́ yên trí rằng học sinh sẽ không dám phản kháng. Với điểm tuyển vào ngành sư phạm 3 điểm một môn, những thế hệ giáo viên về sau càng lúc càng khiếm khuyết về cả tŕnh độ lẫn nhân cách.Đừng nghĩ rằng con bạn học giỏi sẽ được thầy cô thương. Cái thời đó đă qua lâu lắm rồi. Bạn dạy con bạn ở nhà đàng hoàng tử tế, có thể giáo viên sẽ đ́ con bạn khi bé không cần phải đi học thêm. Con bạn dám bóc phốt hay tranh luận với giáo viên th́ bé càng là tâm điểm của sự ghét bỏ và kỳ thị. Ra chơi chỉ cần một lỗi nhỏ, học sinh cũng bị đội sao đỏ cờ đỏ ghi tên phạt. Lỗi nhẹ th́ bị bêu riếu trong lớp, nặng hơn th́ mời phụ huynh rồi bêu riếu trước sân cờ cho toàn trường. Cảm thấy hết thuốc chữa th́ đuổi học.Tôi vẫn c̣n ám ảnh bởi ánh mắt của những bạn học sinh thuộc dạng “học dốt” và “cá biệt” khi bị cô giáo chủ nhiệm bắt đứng trước lớp mắng nhiếc và buộc các bạn cùng lớp tẩy chay khi tôi c̣n học cấp một. Bây giờ nghĩ lại, tôi vô cùng kinh hăi đối với lối giáo dục man rợ chà đạp quyền con người đó. Điều đáng nói là, sau gần 30 năm, những thứ kinh tởm này không hề bị triệt tiêu mà trái lại c̣n tồi tệ hơn trước. Hậu quả của việc nuôi dạy những đứa trẻ bằng nỗi sợ hăi triền miên không thể nào tạo nên những người trưởng thành có một nhân cách hoàn thiện được. Thay v́ học được cách phân biệt đúng sai, biết cái ǵ thực sự đáng sợ và cái ǵ không nên sợ, con người Việt Nam ngày nay bị nỗi sợ lấn áp tới mức bị lẫn lộn nghiêm trọng những khái niệm về nỗi sợ.Những thứ thực sự không đáng sợ như quyền lực, bạo lực th́ lại là nỗi sợ hàng đầu trong khi những thứ thực sự đáng sợ như ô nhiễm môi trường, tai nạn giao thông, thực phẩm bẩn, mất quyền tự do ngôn luận, nhân quyền, họa ngoại xâm…th́ lại bị coi thường. Sự lệch lạc về tư duy đó khiến cho con người chỉ có khái niệm về những điều “được phép làm” và “không được phép làm” chứ không có khái niệm “nguy hiểm” và “an toàn”.Khi không có công an, họ sẵn sàng rú ga chạy bạt mạng bất chấp nguy hiểm thực sự v́ họ sợ “bị phạt” hơn là hiểu được hậu quả của việc gây ra tai nạn. Dân ta đi vào cơ quan nhà nước chứng giấy tờ th́ rúm ro khúm núm đến mức thảm hại cho dù họ chẳng làm ǵ sai nhưng khi đi băo th́ gào rú điên cuồng v́ họ biết rằng cảnh sát giao thông sẽ nương tay với cái cớ mừng chiến thắng của đội tuyển Việt Nam.Một khi nỗi sợ được lạm dụng như một h́nh phạt th́ ranh giới đạo đức và tốt xấu thực sự sẽ bị xóa nḥa và đảo lộn đến mức không thể cứu văng được nữa. Lúc đó cái xấu và cái ác sẽ thống trị và mỗi người chúng ta vừa là nạn nhân và cũng chính là thủ phạm.*Ghi chú: Tác giả bài viết là Huỳnh Chí Viễn, sinh ngày 12/10/1981 tại TP. Hồ Chí Minh. Học đại học tại Hoa Kỳ. Năm 2007, tốt nghiệp trường Nicholls State University bang Louisiana, ngành English Education hệ cử nhân. Hiện đang là trưởng pḥng học vụ trường Anh ngữ Thượng Đỉnh Premier tại TP. Hồ Chí Minh. Theo Facebook Giáo viên, tác giả Huỳnh Chí Viễn |
Chàng trai hư hỏng thay đổi cuộc đời v́ 1 câu hỏi của vị quan ṭa, 20 năm sau gặp lại anh mới tiết lộ
Nhưng Jimenez không về, anh xúc động nói: “Tôi muốn nói với ông về cuộc sống của tôi, tôi muốn cảm ơn ông”. Với giọng nói nghẹn ngào, anh kể cho quan ṭa nghe về những ǵ anh đă trải qua… Bị bắt ở Providence Ở bang đảo Rhode and Providence nước Mỹ, ‘thương hiệu ông nội” của chánh án ṭa án thị chính Frank Caprio được mọi người rất ưa thích. Caprio đă 82 tuổi, làm quan ṭa ở đây đă hơn 30 năm rồi. Ông là quan ṭa nổi tiếng trong vùng bởi giàu ḷng cảm thông và có những phán quyết rất hài hước. Toàn bộ quá tŕnh quan ṭa Caprio thẩm lư vụ án với sự đồng ư của đương sự đều được ghi h́nh. Tiết mục có tên “Bị bắt ở Providence” (Caught in Providence) phát sóng trên đài truyền h́nh địa phương đă hơn 20 năm. Bắt đầu từ cuối tháng 9, băng h́nh thẩm án của vị quan ṭa thiện lương, chính trực, hài hước, được mọi người tôn kính đă được công ty truyền h́nh kinh doanh toàn quốc phát h́nh trên truyền h́nh nhiều thành phố ở Mỹ. Những vụ án mà ṭa án thành phố thẩm lư gồm giao thông, đỗ xe trái quy định và tội phạm h́nh sự v.v. Trong đại đa số các trường hợp, vào ṭa án là tự nguyện, mọi người có thể tự do ra vào lắng nghe. Đại đa số bị cáo đều là họ cảm thấy ḿnh bị lập biên bản phạt vi phạm quy định không đúng, nên đến ṭa án yêu cầu hủy bỏ, hoặc họ có nguyên nhân ǵ đó, hy vọng quan ṭa có thể cân nhắc châm chước miễn giảm h́nh phạt. Chính v́ có ghi h́nh công khai toàn bộ quá tŕnh thẩm án này nên chúng ta mới có cơ hội được xem những câu chuyện cảm động như dưới đây. Quan ṭa và chàng trai hư hỏng Vào một ngày tháng 9 năm nay, Jose Jimenez xuất hiện ở pḥng xử án của quan ṭa Caprio. Anh v́ có 2 tờ biên bản nộp phạt không nộp đúng hẹn nên bị chuyển đến ṭa án. Quan ṭa giải thích với anh cặn kẽ t́nh h́nh như thời gian, địa điểm v.v… Jimenez rất ngạc nhiên, giải thích với quan ṭa rằng, tờ biên bản 5 năm trước anh ta chưa từng nhận được. Quan ṭa để anh chứng thực với nhân viên bưu điện, anh nói có chút vấn đề với nhân viên bưu điện. Sau đó quan ṭa hỏi anh về biên bản phạt gần đây. Jimenez giải thích khi đó ở t́nh huống ǵ đă vi phạm quy định, đồng thời nói tờ biên bản này anh đă trả 20 đô la tiền phạt rồi, nhưng họ nhận được muộn thôi, muốn xin quan ṭa xem xét có thể miễn việc tăng phạt do quá thời hạn hay không. Quan ṭa Caprio nói với anh rằng: “Anh đă nộp tiền phạt rồi, khoản phạt tăng do quá thời hạn được miễn trừ, anh có thể về được rồi. Nhưng Jimenez không về, anh xúc động nói: “Tôi muốn nói với ông về cuộc sống của tôi, tôi muốn cảm ơn ông”. Với giọng nói nghẹn ngào, anh kể cho quan ṭa nghe về những ǵ anh đă trải qua. Th́ ra 20 năm trước anh cũng đă từng đứng ở pḥng xử án này, quan ṭa khi đó cũng là Caprio, khi đó anh vừa tṛn 18 tuổi. Jimenez thừa nhận ḿnh đă từng là một đứa trẻ hư hỏng. Thời đó v́ chạy xe quá tốc độ hoặc uống rượu rồi chạy xe nên hàng tháng đều bị triệu đến ṭa án. Khi đó Caprio hỏi anh: “Tương lai cậu muốn trở thành như thế nào? Vào tù, tự sát hay là người có thành công?” Jimenez trả lời: “Muốn có thành công”. Thế là Jimenez không c̣n uống rượu đi xe nữa, không c̣n chạy quá tốc độ nữa, anh thi lấy bằng lái xe tải, nhận được quốc tịch Mỹ. Anh giơ tay lên diễn tả, nghẹn ngào nói: “Cảm ơn”. Toàn bộ quá tŕnh, quan ṭa Caprio đều mỉm cười nh́n người tài xế này, giống như xưa kia đối diện với cậu thiếu niên sa chân lỡ bước, đợi khi anh nói xong, ông nói lời chân thành khích lệ: “Tôi muốn nói với cậu rằng, cậu khi đó sa đọa rồi, có thể chưa đến mức phạm tội, nhưng bản thân không vươn ḿnh đứng dậy th́ chính là tội lỗi. Cậu đă trải qua nỗi khổ đau của sa đọa và ḅ dậy làm lại… Tôi luôn nỗ lực giúp đỡ mọi người, thức tỉnh cái ǵ đó trong nội tâm họ. Có thể tôi đă thấy thứ ǵ đó lấp lánh trong nội tâm cậu. Chúa phù hộ cậu, chúc cậu đă có bước ngoặt trên con đường đời. Nào, tôi muốn bắt tay cậu, chúc may mắn”. Jimenez bước tới bắt tay quan toàn, Caprio cảm thấy nghi thức vẫn chưa đủ trịnh trọng, lại ra hiệu anh bước vào vị trí quan ṭa, cặp đôi trông như cha con “quan ṭa và chàng trai hư hỏng” này ôm choàng lấy nhau. Jimenez bước tới bắt tay vị quan toàn nhân từ. (Ảnh chụp từ youtube) Sức mạnh lớn nhất của ngôn ngữ chính là một trái tim làm xúc động một trái tim khác, một linh hồn thức tỉnh một linh hồn khác. Một chớp mắt đó, một câu nói đó, khiến người ta cảm nhận sâu sắc, thực sự có thể thay đổi vận mệnh của một con người. Trải nghiệm của một tên kẻ cắp Nhà văn Đài Loan Lâm Thanh Huyền có một lần đến quán thịt dê ăn. Ông chủ bỗng nhiên xúc động nói với ông: “Ông c̣n nhớ tôi không?”. Ban đầu Lâm Thanh Huyền cho rằng là người hâm mộ nhiệt t́nh nào đó, nh́n kỹ ông chủ một lượt, ông lắc đầu nói: “Tôi không nhớ ra”. Ông chủ cũng không cảm thấy thất vọng, trái lại vội vàng chạy lên lầu lấy tờ báo cũ 20 năm trước, có đăng một bài viết của Lâm Thanh Huyền. Đó là một bản tin xă hội về kẻ trộm cắp, b́nh thường không có ǵ lạ kỳ cả, những bài viết như thế này của Lâm Thanh Huyền th́ quá nhiều không có ǵ mới lạ cả. Khi đó Lâm Thanh Huyền c̣n là một nhà báo trẻ kinh nghiệm c̣n non, làm cho một tờ báo. Có lẽ thấy Lâm Thanh Huyền không hiểu, ông chủ lại chỉ vào đoạn cuối bài viết. Th́ ra với sự tinh tế của thủ pháp hành nghề, Lâm Thanh Huyền đă không nén nổi t́nh cảm viết câu cuối bài viết: “Tư duy tinh thế tỉ mỉ như thế này, thủ pháp linh hoạt khéo léo như thế này, kẻ cắp phong cách độc đáo như thế này, th́ làm bất kỳ nghề ǵ đều sẽ có thành công!”. “Lâm tiên sinh, tôi chính là tên kẻ cắp năm xưa”. Trước mặt Lâm Thanh Huyền, ông chủ không giấu giếm những vết nhơ năm xưa. “Lâm tiên sinh, bài viết đó của ông đă thắp sáng góc tối trong cuộc sống của tôi, nó khiến tôi nghĩ ngoài làm kẻ cắp ra, ḿnh c̣n có thể làm những việc chân chính”. Lâm Thanh Huyền chưa từng nghĩ đến, một câu nói vô t́nh này lại ảnh hưởng đến cả cuộc đời một thanh niên. Vậy đấy, có lúc chỉ một câu nói của bạn cũng có thể khiến một người bị bao vây giữa muôn trùng sông núi trông thấy cảnh liễu biếc hoa tươi thuộc về họ. Nhà văn Đài Loan Lâm Thanh Huyền. (Ảnh từ facebook) Một thiện ư thay đổi vận mệnh một con người Cô nữ sinh Casey Fischer người Mỹ có lần đến tiệm bánh doughnut mua điểm tâm th́ gặp một người lang thang. Anh ta đầu tiên ca hát ở ven đường kiếm được mấy đồng tiền lẻ, sau đó cũng vào tiệm bánh doughnut. Khi anh ta đếm những đồng xu mua bánh, Casey thiện lương tới nói chuyện với anh ta. Anh ta tuy trông có vẻ không muốn nói chuyện, Casey vẫn cứ nói chuyện, và mua giúp anh ta cà phê và bánh mỳ, mời anh ta cùng ngồi với ḿnh nói chuyện. Anh ta nói với Casey rằng anh không có nhà và thường xuyên bị mọi người nh́n khinh bỉ, bản thân anh v́ ma túy mà đă biến thành h́nh dáng hiện nay, đến ngay cả bản thân cũng căm hận. Mẹ anh chết v́ ung thư, mà anh chưa từng biết cha là ai. Anh chỉ mong trở thành người mà cha mẹ tự hào. Anh c̣n cho Casey biết tên ḿnh. Casey cảm thấy sự thành thật và chân thành của anh. Không ngờ khi Casey chuẩn bị ra về th́ người lang thang này bảo cô đợi một chút. Anh muốn viết ǵ đó cho cô, sau đó đưa cho cô một mẩu giấy, xin lỗi rằng tay run viết chữ không ngay ngắn, sau đó mỉm cười rồi đi. Casey mở mẩu giấy, trên có viết: “Tôi vốn định hôm nay sẽ kết thúc đời ḿnh, nhưng v́ gặp cô, tôi bây giờ không muốn làm như vậy nữa. Cảm ơn cô, người tốt bụng”. Ảnh mẩu giấy được Casey chia sẻ trên facebook cá nhân vào năm 2015. Khi một người ở trong hoàn cảnh tuyệt vọng, nh́n quanh rối bời mờ mịt, th́ một thiện ư, mấy câu an ủi lại chính là một ngọn đèn có thể giúp họ vượt qua sương mù hắc ám, thoát khỏi cảnh khốn cùng. Có câu cổ ngữ rằng: “Thiện ư một câu ấm 3 đông, lời ác lạnh người 6 tháng ṛng”. Chúc bạn trong ḷng chan chứa yêu thương; lời nói đưa hương, lời thương tỏa nắng; vài câu nói cũng có thể sưởi ấm một đời người khác, thậm chí c̣n thay đổi suy nghĩ, vận mệnh của một con người theo chiều hướng viên dung tốt đẹp. Theo soundofhope Nam Phương biên dịch Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- |
‘Được đi học th́ đừng ăn cắp!’
Nhà sách Khai Trí trên đường Lê Lợi, Sài G̣n, 1969. Vài lời của người post – Đọc tâm t́nh của tác giả, tôi rưng rưng nước mắt… Dễ ǵ mà trong một bài viết ngắn, độc giả gặp được tới hai tâm hồn đẹp: tâm hồn của nhân vật trong câu chuyện và tâm hồn của tác giả viết câu chuyện, thẳng thắn và can đảm,… thật đẹp. Xin tạ ơn đời. (ĐPK) *** …Tủ sách ở nhà không c̣n đủ cho thằng nhóc nữa. Nó cũng hết tuổi thiếu niên từ lâu, nó nhảy lên Sài G̣n t́m được chỗ này nơi rừng sách mênh mông, nơi có thể cắm mặt vào sách từ sáng tới chiều, miễn không được mang ra mà quên trả tiền. Tiếng lóng của Sài G̣n là “đọc cọp” như xem cine không mua vé, lẫn vào đám xếp hàng để chuồn vào gọi là “xem cọp.” Ông chủ hiệu sách ngồi trên lầu 2. Người Sài G̣n thường gọi là “ông Khai Trí”; lâu dần chỉ người trong giới mới nhớ tên thật của ông: Nguyễn Hùng Trương. Xuất thân không được học hành nhiều nhưng con người này sẽ trở thành một trong những biểu tượng “Khai Trí” cho nhiều thế hệ học sinh, sinh viên Sài G̣n bằng nhà sách danh tiếng của ḿnh. Đấy là một buổi chiều Sài G̣n sầm mưa, màu thành phố hệt như màu “chiều tím” của Đan Thọ-Đinh Hùng. Dường như tôi đă chúi mũi ở giá sách này rất lâu, một trăm khổ thơ lục bát của tác phẩm mới xuất bản “Động Hoa Vàng” dường như c̣n thơm mùi mực. Tôi buộc ḿnh phải học thuộc ḷng nó v́ lư do duy nhất: không đủ tiền mua ấn phẩm, mà ca khúc “Đưa Em T́m Động Hoa Vàng” mà danh ca Thái Thanh đang làm ngây ngất mọi tín đồ của quán cà phê Sài G̣n khi ấy. Nhưng trời đă tối, chỉ mới thuộc đến khổ thơ thứ 78. Chàng trai trẻ quyết định một quyết định chưa từng có trước đó trong đời: ăn cắp sách. Tập thơ lận sau lưng áo học tṛ ra cửa. Ông Hùng Trương ngồi sau chiếc bàn cũng chật đầy sách, hầu hết đều ngổn ngang chưa sắp xếp, có đủ mọi thể loại. Có lẽ đấy là những cuốn sách được tịch thu lại từ những kẻ… thó sách như tôi. Giọng ông trầm, ôn tồn, âm miền Nam: “Em học lớp mấy? Là học tṛ sao lại đi ăn cắp? Ăn cắp ǵ cũng xấu hiểu chưa? Tôi coi sổ thấy em mới phạm lần đầu ở đây nên cho em về. Ráng làm người tốt, được đi học th́ đừng thành ăn cắp nghen em!” Tôi bước khỏi Khai Trí mặt cúi gằm, chưa bao giờ đời ḿnh xấu hổ đến thế. Hơn 30 năm sau, tôi bước vào căn nhà nhỏ trên đường Điện Biên Phủ. Ông Khai Trí sau nhiều năm sống ở nước ngoài nay về Sài G̣n. Ông chưa thôi nung nấu tâm nguyện mở lại nhà sách, dù sau 1975, nhà sách của ông bị tịch biên, hàng tấn sách của ông bị tiêu hủy hoặc phát tán vào tay ai không rơ. Tội danh dành cho ông ngày ấy là “truyền bá văn hóa Mỹ-Ngụy độc hại.” Chuyến về thăm này, ông nhờ người liên lạc với tôi và mời đến. Tôi ngạc nhiên không rơ điều ǵ. Ông già và gầy hơn xưa. Chỉ sự ung dung, điềm đạm của một người thành lập một nhà sách danh tiếng nhất Sài G̣n là c̣n nguyên vẹn. Ông đưa một bản in tay bài thơ “Quê hương – bài học đầu cho con” để xin tác giả kư tên. Ra là thế! Nhưng tôi chưa kư ngay, tôi ḍ hỏi ông trong kư ức liệu bao nhiêu đứa học tṛ ăn cắp sách ngày xưa tại nhà sách của ông, được ông tha về, ông c̣n nhớ nổi? Ông già hiền lành lắc đầu, “Sao nhớ nổi thưa ông!” Và tôi dẫn ông về buổi chiều nhá nhem tối của Sài G̣n hơn 40 năm trước, “Nó đây thưa ông, đứa học sinh ăn cắp tập thơ Phạm Thiên Thư được ông tha cho với lời khuyên bảo ân cần.” Tôi kư tên vào bản thơ duy nhất của ông, c̣n hơn cả thế, nó c̣n ḍng chữ ghi thêm “cảm ơn ông với lời khuyên ngày xưa – đă được đi học th́ đừng ăn cắp.” Ông Khai Trí đă mất sau đó vài năm. Giấc mộng mở lại “Khai Trí” của ông không thành. Nh́n lại bức h́nh nhà sách cũ của ông những năm 69-70, nhớ ông, tôi viết những ḍng này. Sài G̣n, Tháng Tám 2012 Đỗ Trung Quân (Nguồn: baotreonline qua pkhanhdo@yahoo.com) |
Ở đời có những thứ càng nhiều càng gây họa, bạn có lẽ cũng ở trong đó
Người nói nhiều, giống như có đoàn tàu lửa chạy loạn trong miệng, một hồi trời Nam, một hồi lại là biển Bắc, cuối cùng lại thành nói hớ. Nhân sinh có những thứ tương tự như vậy, càng nhiều lại càng gây họa. Ở đời có những thứ càng nhiều càng gây họa. (Ảnh: Internet) 1. Nhiều ham muốn sẽ khổ hải vô biên Người có nhiều ham muốn, nếu không được thỏa măn sẽ cảm thấy khổ sở, được thỏa măn rồi lại khơi gợi dục vọng mới, cho nên bị dục vọng tra tấn, khổ không thể tả. C̣n người biết tiết chế dục vọng của ḿnh, mới có thể có được tâm an. Trong thơ Tô Đông Pha có nói rằng: “Uống rượu không say bậc anh hào; Sắc đẹp không mê mới là cao; Tiền tài bất nghĩa th́ không lấy; Khẩu khí chẳng sinh ắt tự tiêu”. Con người đều có thất t́nh lục dục, không có ǵ đáng trách, nhưng một khi quá độ, bị dục vọng thao túng th́ chính là tự rước lấy họa, tự hủy diệt bản thân. 2. Nhiều lo sợ sẽ lỡ mất cơ hội, cả đời đều chỉ là kẻ tầm thường Người hay lo sợ thường không muốn chủ động tranh thủ, dễ bỏ lỡ cơ hội tốt, cho nên cả đời chỉ là kẻ tầm thường. Trong “Tiểu song u kư” có nói: “Người có nhiều lo sợ sẽ không thể thấy được điều ǵ lớn lao”. Người hay sợ hăi, chỉ biết theo sau người khác, sợ phạm phải sai lầm, đương nhiên cũng không có quan điểm siêu việt hơn người. Tục ngữ nói: “Không có chuyện th́ không gây chuyện, có chuyện th́ không sợ chuyện”. Con người không có việc ǵ th́ đừng nên rước thêm việc, không sợ chết cũng không cần phải t́m cái chết. Nhưng một khi có việc trước mắt, th́ cần có can đảm gánh vác. Khi gặp vấn đề, sợ hăi liệu có tác dụng ǵ? Cái ǵ cũng sợ th́ cả đời sẽ ch́m trong bóng tối. 3. Càng nói càng thua, nói nhiều tất hớ Trong Dịch Kinh viết: “Cát nhân chi từ quả, táo nhân chi từ đa”, ý rằng người có uy đức th́ không nói nhiều, người giảo hoạt mới dùng nhiều lời để nói. Nói cách khác, khi một người nói nhiều chính là lúc họ bộc lộ khuyết điểm của ḿnh, là một người không có đủ uy danh để phục chúng. Người ít nói, nói chuyện cẩn thận th́ nhiều phúc, người nói nhiều hấp tấp nóng nảy, thích khoe khoang chính ḿnh, không vững vàng thận trọng, tất dễ gây họa. Lời người xưa dạy: “Chớ nói nhiều lời, càng nói nhiều càng thất bại”. Phương Tây cũng có một câu ngạn ngữ: “Thượng đế cho chúng ta hai cái lỗ tai và một cái miệng, là v́ muốn chúng ta nghe nhiều nói ít”. Có câu chuyện thế này. Năm 384, Phù Lang đầu hàng Đông Tấn, chạy đến Giang Nam. Ngay lúc đó, Vương Tố Chi lại hay thích lo chuyện bao đồng, chưa từng đến phương Bắc, lại thường xuyên hỏi Phù Lang về phong thổ Trung Nguyên, mỗi lần đền hỏi không dứt, Phù Lang rất chán ghét. Có một lần, Vương Tố Chi sau khi đă hỏi cả buổi, lại tiếp tục hỏi: “Nô lệ ở Trung Nguyên, giá cả như thế nào?”. Phù Lang trả lời: “Ít nói mười vạn, nói nhiều một ngàn”. 4. Đa nghi chiêu mời họa, muốn hồ đồ thật khó Cổ nhân nói: “Phúc mạc phúc vu thiểu sự, họa mạc họa vu đa tâm”, ư rằng có phúc hay không là ở việc có ít chuyện hay nhiều chuyện, có họa hay không là ở việc đa nghi nhiều hay ít. Người nhạy cảm thường tự cho ḿnh là người thông minh, thích suy đoán tâm tư của người khác, nhẹ th́ dẫn đến hiểu lầm phiền năo, nặng th́ thành mối bất ḥa giữa con người. Càng là người thông minh, càng sẽ làm ra chuyện ngu xuẩn. Nhân sinh cả đời, hồng trần hỗn loạn, thật khó để trở nên hồ đồ. Nh́n quá rơ ràng, sẽ làm tổn thương con mắt; nghĩ quá minh bạch, sẽ làm mệt mỏi tâm thần; sống quá tỉnh táo, sẽ phiền năo vô tận. Tính toán quá nhiều, cuối cùng lại mất đi chính ḿnh; khôn khéo quá mức, ông trời cũng cảm thấy chán ghét. 5. Tranh giành nhiều lại chịu tổn thất, v́ lợi ích nhỏ mà mất cái lớn Người hay tranh giành, là người thích những món lời nhỏ, không biết cảm ơn; đạt được lợi ích từ người khác nhưng lại không muốn báo đáp. Người hay tranh giành, thường là người nhất thời chiếm được lợi, lại đánh mất nhân tâm, cuối cùng lại chịu thiệt tḥi lớn, có thể nói là bởi v́ lợi nhỏ mà mất lớn. Trong Hồng Lâu Mộng viết: “Thế sự tinh thông đều nhờ vào học vấn, từng trải nhân t́nh mới đạt tới văn chương”. T́nh người là một cái cân, thứ để đo chính là nhân tâm. T́nh người đến rồi đi, mấu chốt chính là cân bằng. Chỉ có đ̣i hỏi mà không muốn cho đi, mọi người cuối cùng cũng sẽ rời xa bạn. Có qua có lại, trân trọng t́nh người th́ mới có thể thắng được duyên kiếp, có thể thắng được nhân sinh. Tuệ Tâm, theo SOH |
Từ giỏ đựng than ông dạy cháu bài học quư giá của việc đọc sách
Bảo cháu đem giỏ đựng than đi lấy nước, người ông dạy cháu của ḿnh bài học sâu sắc từ việc đọc sách. Bài học quư từ việc đọc sách. (Ảnh từ stihi) Có một câu chuyện kể rằng tại một trang trại ở miền núi xa xôi, miền Đông bang Kentucky, có một ông cụ sống với người cháu của ḿnh. Mỗi buổi sáng, ông cụ đều dậy rất sớm để đọc sách. Có những cuốn sách ông đă đọc nhiều lần, đến mức cuốn sách sờn cũ, nhưng lúc nào ông đọc cũng say mê và chưa một buổi sáng nào ông quên đọc sách. Cậu cháu trai cũng bắt chước ông, cũng cố gắng mỗi ngày đều ngồi đọc sách. Rồi một ngày, cậu hỏi ông: “Ông ơi, cháu cũng thử đọc sách như ông, nhưng cháu không hiểu ǵ cả. Hoặc là có những đoạn cháu hiểu, nhưng khi gấp sách lại là cháu quên ngay. Thế th́ đọc sách có ǵ tốt đâu mà ông đọc thường xuyên thế ạ…” Ông cụ lúc đó đang đổ than vào ḷ, quay lại nh́n cháu và chỉ nói: “Cháu hăy đem cái giỏ đựng than này ra sông và mang về cho ông một giỏ nước nhé!” Cậu bé liền làm theo lời ông, dù rằng tất cả nước đă chảy ra hết khỏi giỏ trước khi cậu bé quay về đến nhà. Nh́n thấy cái giỏ, ông cụ cười và nói: “Nước chảy hết mất rồi! Có lẽ lần sau cháu sẽ phải đi nhanh hơn nữa!” Rồi ông bảo cháu quay lại sông lấy một giỏ nước. Lần này cậu bé cố chạy nhanh hơn, nhưng lại một lần nữa, khi cậu về đến nhà th́ cái giỏ đă trống rỗng. Thở không ra hơi, cậu nói với ông rằng “đựng nước vào cái giỏ là điều không thể”, rồi đi lấy một chiếc xô để múc nước. Nhưng ông cụ ngăn lại: “Ông không muốn lấy một xô nước. Ông muốn lấy một giỏ nước cơ mà! Cháu có thể làm được đấy, chỉ có điều cháu chưa cố hết sức thôi!” Rồi ông lại bảo cháu ra sông lấy nước. Vào lúc này, cậu bé đă biết rằng không thể đựng nước vào giỏ được, nhưng cậu muốn cho ông thấy rằng dù cậu chạy nhanh đến đâu, nước cũng sẽ chảy hết ra khỏi giỏ trước khi cậu về đến nhà. Thế là cậu bé lại lấy nước, lại chạy nhanh hết sức, và khi về đến chỗ ông, cái giỏ lại trống rỗng. “Ông xem này – Cậu bé hụt hơi nói – Thật là vô ích!” “Cháu lại nghĩ nó là vô ích ư… – Ông cụ nói – Cháu thử nh́n cái giỏ xem!” Cậu bé nh́n vào cái giỏ, và lần đầu tiên, cậu bé nhận ra rằng cái giỏ trông khác hẳn ban đầu. Nó không c̣n là cái giỏ than đen bẩn nữa, mà đă được nước rửa sạch sẽ. “Cháu của ông, đó là những ǵ diễn ra khi cháu đọc sách. Có thể cháu không hiểu hoặc không nhớ được mọi thứ, nhưng khi cháu đọc, sách sẽ thay đổi cháu từ bên trong tâm hồn, như nước đă làm sạch giỏ than kia vậy”. Theo Trithucvn |
Nhân sinh cảm ngộ: Vì sao chúng ta lại tức giận?
Có một tác giả đã từng nói: “Nụ cười có thể hàn gắn mọi thứ, c̣n sự tức giận có thể giết chết hàng triệu điều”. Ấy vậy mà, cuộc sống hiện đại con người lại rất dễ nổi giận, không thể kiềm chế được bản thân mình… Người càng có năng lực, th́ tâm tính càng tốt, họ hiểu rơ rằng nóng giận th́ không cách nào giải quyết được vấn đề. (Ảnh: Linkedin) Con người ngày nay thường dễ dàng nổi giận, khả năng kiềm chế rất kém, gặp chút sự việc nhỏ cũng dễ “bốc hỏa”. Bởi con người khó kiềm chế dẫn đến toàn bộ xă hội khó t́m thấy sự yên b́nh. Sống trong môi trường xă hội căng thẳng như vậy, cảm giác hạnh phúc của con người cũng ngày càng ít dần. Lấy một ví dụ nhỏ, hiện nay trên đường phố người người, xe cộ đi lại tấp nập, tuy nhiên bởi đạo đức của con người tăng không kịp với tốc độ phát triển của giao thông, dẫn đến rất nhiều người mắc phải hội chứng “cáu gắt đường phố”. Đi trên đường, nếu chúng ta để ư quan sát sẽ phát hiện ra hiện tượng: người điều khiển xe đi đường không nh́n đường mà chỉ mải chơi điện thoại, người đi bộ th́ mắng người lái xe không đi cẩn thận, không biết nhường đường cho người khác, người điều khiển xe cũng chửi bới nhau, nào là ai đó dừng giữa đường, ai đó chạy chậm, ai đó vượt xe v.v. Tóm lại là chúng ta không thể cảm nhận được bầu không khí ḥa ái khi đi trên đường. Tính nóng giận của con người rất dễ gây ra tranh đấu. Tục ngữ có câu: “Lùi một bước biển rộng trời cao, nhẫn một lúc sóng yên gió lặng”. Có nhẫn mới an, nhưng con người hiện nay đa phần là tâm địa hẹp ḥi, không thể nhẫn được, không thể nhường nhịn được. Vợ chồng chỉ v́ chút việc nhỏ mà căi nhau rồi thành ra thù hận nhau, kết cục hôn nhân tan vỡ; trong công việc chỉ v́ chút lợi nhỏ mà tranh giành đến mức kẻ sống người chết, nơi đâu cũng trở thành chiến trường. Người ta chẳng qua cũng chỉ để bảo vệ cho cái “danh” của bản thân mà thôi, cảm thấy bản thân ḿnh oan uổng hoặc mất mặt, cảm thấy nhục nhă không chịu nổi, phải nói ra cho thỏa cơn tức này, phải có kẻ thắng người thua. Trong thần thoại Hy Lạp cổ đại có kể về câu chuyện cuộc chiến thành Troy, nguyên nhân cũng chỉ v́ hai người đàn ông cùng tranh giành một mỹ nữ tên là Helen, kẻ không giành được người đẹp quá tức giận mà khơi mào cuộc chiến. Chính cái tâm lư tranh hơn thua của con người đă gây ra tấm bi kịch này. Có người cho rằng nhẫn nhịn là thể hiện của sự nhu nhược, cho nên phải vùng lên tranh đấu, kỳ thực tranh đấu mới là không vượt qua được chính bản thân ḿnh. Người có thể nhẫn nhịn không phải là người nhu nhược, mà là thể hiện của ư chí mạnh mẽ và phẩm chất cao thượng. Người có phẩm chất cao thượng không nhận thức giống như người b́nh thường, họ có thể khống chế những cảm xúc tiêu cực của bản thân bằng ư chí mạnh mẽ. Tôi có biết một người như vậy, bà ấy thực sự có thể nhẫn nhịn trong mọi hoàn cảnh, gặp chuyện không vừa ư vẫn luôn vui vẻ, suy nghĩ khoáng đạt. Bà ấy có thể đối mặt với mâu thuẫn trong cuộc sống bằng tâm thái lạc quan, cuối cùng hóa giải được mâu thuẫn theo chiều hướng tốt lên. Một lần, con rể và con gái bà căi nhau, con rể tỏ thái độ rất hung hăng, không kiềm chế, người b́nh thường hẳn sẽ phải làm cho ra nhẽ với con rể, bệnh vực cho con gái ḿnh, nhưng bà ấy đă nh́n nhận vấn đề một cách khách quan, t́m ra nguyên nhân gây tranh căi mà không thiên vị bên nào, vừa an ủi con gái, vừa giáo dục con rể, bà đă chỉ ra thiếu sót của con gái một cách có thiện ư, cuối cùng con gái bà nhận ra vấn đề của ḿnh và làm ḥa với chồng, gia đ́nh bà đă tránh được một cuộc ly hôn không đáng có. Người có phẩm chất cao thượng không nhận thức giống như người b́nh thường, họ có thể khống chế những cảm xúc tiêu cực của bản thân bằng ư chí mạnh mẽ. (Ảnh: Yandouz) Con trai bà đi làm xa bị người ta lừa tiền, cầu cứu khắp nơi nhưng thân cô thế cô không ai giúp đỡ, bà khuyên con trai hăy “chịu thiệt làm phúc”, c̣n cho con ít tiền để làm lại từ đầu. Chồng bà tính t́nh nóng nảy và luôn cay nghiệt với bà, bà cũng không để trong tâm, luôn nói với mọi người rằng chồng ḿnh là người tốt, chỉ ác khẩu chứ bản chất lương thiện. Có thể có người cho rằng người nhẫn nhục như vậy thật quá ngốc. Nhưng nh́n từ một góc độ khác, con người ai cũng phải đối mặt với những phiền phức trong cuộc sống, nóng giận, tranh đấu chỉ khiến bản thân càng thêm đau khổ chứ chẳng thể thay đổi được ǵ. Người có tấm ḷng quảng đại, không tính toán được mất, hơn thua mới có thể khéo léo thoát khỏi mâu thuẫn, gặp dữ hóa lành. Người xưa gửi gắm đạo lư này qua câu tục ngữ “bụng tể tướng có thể chèo thuyền”, con người nếu không có sự nhẫn nhục lớn, tấm ḷng khoáng đạt th́ không thể làm được tể tướng, không làm được việc lớn. Sự khác nhau về tâm thái của người thường cảm ơn và một người hay oán hận sẽ dẫn đến sự khác biệt về số phận 2 con người… Khi tiếp nhận người khác, người cảm ơn sẽ tán thưởng ưu điểm của người đó, c̣n người oán hận sẽ bắt bẻ khuyết điểm của người khác. Khi tiếp nhận ân huệ, người cảm ơn sẽ cảm động rơi nước mắt, c̣n người oán hận th́ cho rằng vẫn chưa đủ. Khi tiếp nhận xin lỗi, người cảm ơn sẽ tha thứ khoan dung, c̣n người oán hận sẽ khí hận đầy ḿnh. Khi tiếp nhận giúp đỡ, người cảm ơn sẽ cảm động và nhớ về công ơn của người khác, c̣n người oán hận chỉ biết phàn nàn người khác không đủ chu đáo. Khi tiếp nhận lời khuyên, người cảm ơn sẽ cảm tạ tấm ḷng tốt đẹp của người khác, c̣n người oán hận sẽ hoài nghi người ta có ư đồ xấu. Bên ngoài th́ mỗi người đều sống trong mỗi hoàn cảnh khác nhau. Nhưng trên thực tế, mỗi người đều sống bên trong thế giới nội tâm của ḿnh. Khi mỗi người cùng tiếp nhận Phật Pháp từ bi phổ độ chúng sinh, tiếp nhận Phật Pháp thuyết giảng từ bi, người cảm ơn sẽ biết ơn và tận dụng mỗi một quan ải để tiến bộ không ngừng, c̣n người oán hận khi gặp một quan ải sẽ không ngừng oán trách và cứ thế tạo nghiệp càng nặng, sa đọa càng sâu. Người cảm ơn mang ḷng trung nghĩa, giống như một khối nguyên liệu tốt, khi dùng có thể uốn nắn thành khối vuông khối tṛn. Người oán hận ôm ḷng gian trá phản nghịch, ngay cả làm khối bán thành phẩm cũng không đủ tư cách, khi dùng th́ phần nhiều là hư hỏng, phế phẩm. Tuệ Tâm sưu tần 15/11/2017 -http://tinhhoa.net/ |
Trẻ trước 10 tuổi không dạy 4 quy tắc này,
tương lai sẽ rất khó nói! Bốn quy tắc dưới đây, nh́n th́ có vẻ rất đơn giản dễ học nhưng lại vô cùng quan trọng đối với quá tŕnh h́nh thành tính cách của một đứa trẻ. Vậy nên các bậc cha mẹ cần hết sức lưu tâm. Kiểu người như thế nào sẽ được nhiều người thích nhất? Chủ đề này được khá đông đảo người tham gia b́nh luận và chia sẻ. Mà đáp án được mọi người tán đồng nhiều nhất chính là: người có tu dưỡng. Đúng vậy, người có tu dưỡng, có phẩm chất tựa như làn gió ngày xuân, khiến cho người khác cảm thấy ấm áp và thoải mái. Một số hành động dù nhỏ nhặt thôi nhưng lại đầy ư nghĩa và cao thượng của những người có tu dưỡng khiến người chứng kiến không khỏi cảm động. Ví như có người xúc động kể lại rằng: Tôi vừa mới đi mua giày ở tiệm, cửa ra vào của tiệm giày có treo rèm, khi mua xong đang muốn đi ra ngoài, th́ người thanh niên đi ra trước tôi đứng lại dùng tay giữ rèm, v́ sợ những sợi rèm kia quất vào mặt tôi nên chờ tôi đi ra xong mới thả rèm ra; ở thư viện, một nữ sinh đi giày cao gót, cẩn thận kiễng chân bước từng bước nhẹ nhàng, v́ sợ làm ồn đến người khác đang đọc sách,… Vậy nên mới nói, được quen biết và kết giao với người có tu dưỡng là một sự may mắn vô cùng. Thân là cha mẹ, cần phải bồi dưỡng con cái ḿnh trở thành một người có giáo dưỡng. Cha mẹ nhất định phải bồi dưỡng những phẩm cách cao thượng cho con cái của ḿnh ngay từ khi c̣n nhỏ. Làm được như vậy, cho dù tương lai sau này con trẻ không đạt được thành tích dẫn đầu, th́ ít nhất cũng trở thành một người có phẩm chất tốt, được người khác tán thưởng, tôn trọng. Cha mẹ cần bồi dưỡng con cái ḿnh trở thành một người có giáo dưỡng ngay từ lúc nhỏ. (Ảnh theo afamily ) Nhưng làm thế nào để bồi dưỡng con trẻ trở thành một người có giáo dưỡng, phẩm cách tốt đây? Trẻ trước 10 tuổi cha mẹ cần dạy con 4 quy tắc này: 1. Không cười nhạo khuyết điểm của người khác Ngày trước khi mới vào học cấp hai, trong lớp tôi có một bạn nam rất thích lấy khuyết điểm của người khác ra để cười nhạo. Giờ học thể dục, thầy giáo cho cả lớp thi chạy. Chạy xong, cậu ấy chỉ vào bạn chạy về sau cùng rồi cười ha ha nói với bạn bên cạnh: “Này nh́n xem người lùn chạy ḱa, chân cậu ta ngắn như vậy chả trách sao lại chạy chậm”. Trong lớp có cô bạn có làn da hơi đen, cậu ấy thỉnh thoảng cười nhạo nói: “Bạn đen như thế, thật chẳng biết được c̣n có ngày vịt đen biến thành thiên nga không đây ha?” Bởi v́ cậu ấy luôn thích cười nhạo khuyết điểm của người khác, cho nên trong lớp không có ai muốn kết bạn với cậu, ngay cả những bạn ngồi cùng bàn cũng không muốn nói chuyện với cậu ấy. Có lẽ sẽ có người nói rằng, trẻ nhỏ vô tư thích đùa giỡn, nên không có ác ư. Tuy nhiên, đối với ḿnh chỉ là vui đùa, nhưng đối với người khác là tổn thương, mặc cảm, là trực tiếp tổn hại sự tự tôn của người khác. Cho nên, ngay khi trẻ c̣n nhỏ, cha mẹ phải giáo dục trẻ cẩn thận trong lời ăn tiếng nói, không nên tùy ư chế nhạo người khác, lại càng không nên lấy khuyết điểm của người khác ra để đùa giỡn, cười cợt. Nhân vô thập toàn, trên thế giới này không có ai là hoàn mỹ, mỗi người đều có khuyết điểm. Khi chế nhạo người khác, cũng là đang cười nhạo chính bản thân ḿnh. Nếu phát hiện khuyết điểm của người khác, th́ có thể chân thành góp ư, nhắc nhở, tốt hơn th́ giúp họ sửa chữa khuyết điểm đó. Đây chính là một cách tôn trọng người khác, cũng là tôn trọng bản thân ḿnh. 2. Không được tùy ư lấy đồ của người khác Một người đồng nghiệp của tôi kể: Hôm đó cô ấy dẫn con gái 8 tuổi đến nhà một người bạn chơi. Con gái của cô và con gái chủ nhà cùng chơi với nhau rất vui vẻ. Đến khi về nhà, cô mới phát hiện con gái ḿnh cầm một cái kẹp tóc đính đá của con gái chủ nhà. Việc này, nếu nói dễ nghe th́ là trẻ mang đồ của người khác về nhà chơi, nếu nói khó nghe, th́ chính là hành vi trộm lấy mang về. Cô ấy rất tức giận, hỏi con gái tại sao lại lấy đồ của người khác. Cô con gái nh́n mẹ với ánh mắt hy vọng, nói: “Con thấy cái kẹp tóc đó rất đẹp, cho nên rất muốn có nó”. Nghe vậy cô bạn đồng nghiệp của tôi càng tức giận, cầm thước đánh hai cái vào tay cô bé. Sau đó cô dẫn con gái quay trở lại nhà người bạn đó để xin lỗi và trả lại chiếc kẹp tóc. Nghe đến đây, tôi nói với cô ấy: “Chị đă phản ứng hơi quá nặng tay đối với con gái rồi, chỉ cần nghiêm khắc nói cho con hiểu không được tùy ư lấy đồ người khác là được rồi, không nên đánh con như vậy”. Cô ấy than rằng: “Tôi cũng biết là ḿnh hơi nặng tay với con, nhưng cũng bởi tôi lo lắng quá, lo là con ḿnh không nhớ kỹ, cứ như vậy sau này trở thành thói quen hay trộm đồ của người khác th́ làm sao đây? Tôi thật sự không dám nghĩ đến nữa”. Nếu tùy ư lấy đồ của người khác trở thành thói quen th́ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách sau này của trẻ. (Ảnh minh họa: kidsna.com) Tôi có thể hiểu được tâm t́nh của chị bạn đồng nghiệp. Cha mẹ sợ nhất chính là con cái ḿnh hư hỏng, trộm lấy một cái kẹp tóc là chuyện nhỏ, nhưng nếu không biết đó là hành vi sai trái mà hối cải, lâu dần trở thành thói quen xấu mới là chuyện lớn. Do đó, cha mẹ nhất định phải bồi dưỡng cho trẻ ư thức sở hữu. Đồ vật của người khác chính là của người khác, cho dù ḿnh có thích như thế nào đi chăng nữa, th́ cũng không được tùy ư lấy đi khi chưa có sự đồng ư của họ. Đồng thời dạy cho trẻ biết, cần phải hỏi ư kiến và có sự đồng ư của chủ nhân đồ vật th́ mới được lấy đi, đó chính là phép lịch sự tối thiểu trong giao tiếp, trong cách xử sự hàng ngày. 3. Cần phải biết tuân thủ các quy tắc và thứ tự Một chiếc xe buưt đang chạy rồi đột ngột phanh gấp lại, khiến cho một cô bé đang bưng ly sữa đậu nành làm đổ sữa xuống sàn xe. Cô bé ước chừng khoảng 12 tuổi, ngồi xổm xuống, lấy khăn giấy ra lau sàn xe, phải mất 10 phút và tốn hai túi khăn giấy, cô bé mới lau sạch được số sữa đă đổ trên sàn xe. Chứng kiến việc này, một người đứng bên cạnh hỏi cô bé: “Tại sao phải mất công đi lau sàn xe như vậy, đây là xe công cộng mà”. Cô bé nói: “Chính v́ xe buưt là một phương tiện công cộng, nên khi bạn bước lên cửa nó như thế nào, th́ khi bạn bước xuống nó sẽ phải như thế ấy”. Một đứa trẻ có giáo dưỡng như thế, thật khiến cho mọi người đều không thể không tấm tắc khen ngợi! Cha mẹ cần phải cho trẻ biết rằng, trong cuộc sống, trong xă hội, có rất nhiều quy tắc và trật tự yêu cầu mỗi người phải hiểu và tuân thủ. Ví như, khi mua đồ mà phải xếp hàng, th́ người đến trước được mua trước, người đến sau phải xếp hàng phía sau để chờ đến lượt ḿnh; đi đường th́ phải chú ư đèn tín hiệu, xanh là được đi, vàng là chuẩn bị dừng, đỏ là dừng lại; khi ra bên ngoài th́ đồ thải ra phải vứt vào thùng rác; ở nơi công cộng đông người không được lớn tiếng gây ồn ào;…. Toàn bộ quy tắc xă hội được đặt ra là nhằm thuận lợi hơn cho mỗi người. Một khi đă đặt ra quy tắc th́ cần mỗi một người phải tuân thủ theo. Con trẻ c̣n nhỏ, rất có thể chưa biết khái niệm về quy tắc, vậy nên cha mẹ phải nghiêm túc tuân thủ trật tự, tôn trọng quy tắc để làm gương cho trẻ. Trẻ sẽ nh́n vào hành vi của cha mẹ mà học theo, từ đó mới trở thành thói quen tốt, có ư thức trong cuộc sống hàng ngày. Cho trẻ hiểu là cần phải biết tuân thủ các quy tắc và thứ tự. (Ảnh minh họa: woman.excite.co) 4. Nếu gây ra lỗi, th́ phải biết nói lời xin lỗi Trong một clip được đăng trên mạng xă hội, một người cha người nước ngoài dẫn theo hai cô con gái cùng đi siêu thị. Cô con gái nhỏ giật cuốn sách trên tay người chị gái, người cha yêu cầu cô bé nói xin lỗi với chị gái, nhưng cô bé nhất định không chịu, c̣n nằm lăn xuống sàn nhà ăn vạ. Nhưng người cha vẫn rất kiên nhẫn và b́nh tĩnh, ông đỡ con gái nhỏ dậy, nói lư lẽ và tỉ mỉ dạy con phát âm hai từ ‘Xin lỗi’. Cuối cùng, cô bé cũng hiểu và nói xin lỗi chị gái ḿnh, hai chị em lại vui vẻ ḥa thuận với nhau. Đối với nhiều người mà nói, thật khó khăn để nói lên ba từ “Thật xin lỗi”. Bởi v́ họ cảm thấy nói như vậy thật mất mặt, cứ như thể nói xin lỗi là ḿnh bị kém đi một bậc vậy. Nhưng kỳ thực, một khi làm sai mà hiểu được và thật ḷng nói lời xin lỗi, th́ đó mới là phẩm chất đáng được tán thưởng. Nói xin lỗi không có ǵ đáng sợ, chỉ cần có can đảm nhận lỗi và thái độ biết sửa chữa lỗi lầm, th́ sẽ không một ai khinh thường bạn, mà ngược lại c̣n đánh giá bạn là một người đáng tin cậy. Từ khi c̣n nhỏ, cha mẹ chú ư giáo dục con trẻ biết nhận lỗi, biết sửa lỗi, và dưỡng thành ở con một phẩm cách tốt, th́ có thể giúp trẻ trở thành người ưu tú được mọi người yêu mến. Theo cmoney.tw Minh Phúc biên dịch |
Một lần bất tín, vạn lần bất tin’ – Dạy trẻ thành thật, giữ chữ tín ngay từ khi c̣n nhỏ
Coi trọng chữ tín, giữ chữ tín là tiêu chuẩn đạo đức mà ai cũng cần tuân thủ. Đây là một phẩm chất vô cùng tốt đẹp, là một cách thể hiện sự tôn trọng người khác, là h́nh ảnh đại diện của mỗi người. Nhà văn người Đức – Thomas Mann có cô con gái rất xinh đẹp tên Elektra. Elektra là một cô bé rất thông minh, thân thiện nhưng lại không thành thật và giữ chữ tín. Một hôm, Thomas Mann thấy con gái phạm lỗi, ông không hề trách mắng, mà chỉ gọi con vào thư pḥng của ḿnh và nói chuyện nghiêm túc. Thomas Mann nghiêm khắc nói: “Con gái, con đă lớn rồi, 7 tuổi là độ tuổi có thể chịu trách nhiệm với lời nói, hành động của ḿnh. Nhưng con xem, con đă làm những ǵ. Hậu quả của việc nói dối chắc trong ḷng con biết rất rơ, nếu ai cũng nói dối như con, vậy thế giới này sẽ trở thành một thế giới đầy rẫy sự giả dối. Và trên đời này sẽ không tồn tại tinh thần trách nhiệm, không có sự tin tưởng, không ai biết lắng nghe nữa. Con cảm thấy cuộc sống như vậy có ư nghĩa không? Bố tin rằng con sẽ hiểu những lời bố nói và sau này sẽ không nói dối nữa”. Nghe bố nói vậy, Elektra xấu hổ gật đầu. Từ đó về sau, cô bé nghiêm túc thay đổi thói quen xấu ấy. Sau nhiều năm, Elektra vẫn ghi nhớ rơ những lời dạy bảo chân thành của cha. Với dân tộc Do Thái, khi trẻ c̣n rất nhỏ, cha mẹ đă nói cho trẻ biết tầm quan trọng của việc giữ chữ tín. (Ảnh: securenews.ru) Từ khi trẻ c̣n rất nhỏ, cha mẹ nên cho trẻ biết tầm quan trọng của việc giữ chữ tín, đồng thời h́nh thành cho trẻ những thói quen trung thực từ việc nhỏ nhất. Người Do Thái cho rằng, thành tín, trung thực là điều căn bản của con người trong cuộc sống cũng như trong giao tiếp hàng ngày. Một người có tài giỏi đến đâu, giàu có đến thế nào, nếu không có sự thành tín, anh ta sẽ dần dần mất đi tất cả và khó đạt được thành công. Coi trọng chữ tín, giữ chữ tín là tiêu chuẩn đạo đức mà ai cũng cần tuân thủ. Đây cũng là một nhân tố quan trọng dẫn tới thành công. Bởi vậy nên ông cha ta mới có câu răn dạy con cháu rằng: “Một lần bất tín, vạn lần bất tin”. Khi trẻ c̣n nhỏ, cha mẹ hăy định hướng cho con phải có trách nhiệm với lời nói của ḿnh. Cha mẹ có thể thông qua các phương diện sau để h́nh thành phẩm chất thành tín cho con: Tôn trọng lời hứa, nói lời giữ lời Tống Khánh Linh ngay từ khi c̣n nhỏ đă được giáo dục trở thành một người luôn biết giữ lời hứa. Một lần, cha mẹ bà muốn đưa cả nhà tới thăm gia đ́nh một người bạn. Những đứa trẻ đă chuẩn bị quần áo rất tươm tất, chỉ riêng có Tống Khánh Linh vẫn đang ngồi trước cây dương cầm, không ngừng đánh đàn. Người mẹ gọi: “Mau đi thôi các con!” Tống Khánh Linh miễn cưỡng đứng lên, nhưng lại nhanh chóng ngồi xuống. Người mẹ vội hỏi: “Con sao thế?” Tống Khánh Linh lo lắng nói: “Hôm nay con không thể đi cùng bố mẹ được”. “Tại sao thế?”. Người mẹ hỏi. “Bố mẹ. Hôm qua con đă hẹn với Tiểu Trân rằng hôm nay bạn ấy sẽ đến nhà ḿnh. Con hứa sẽ dạy Tiểu Trân cắm hoa”. Tống Khánh Linh nói. “Cha cứ tưởng là có chuyện ǵ. Lần sau dạy bạn cũng được mà”. Cha nói. “Không được. Con sợ khi Tiểu Trân tới lại không có ai ở nhà”. Tống Khánh Linh lo lắng. “Nếu không th́ sau khi về con tới nhà Tiểu Trân để giải thích cũng được, xin lỗi bạn ấy, ngày khác dạy bạn ấy cắm hoa cũng không sao mà”. Mẹ gợi ư. “Không được đâu mẹ. Chẳng phải mẹ vẫn dạy con cần biết giữ lời hứa đó sao. Con đă nhận lời với người khác th́ làm sao có thể thất hứa được”. Tống Khánh Linh kiên quyết lắc đầu. “Mẹ hiểu rồi. Khánh Linh của chúng ta quả là người biết giữ lời!” Mẹ mỉm cười. “Vậy th́ để Khánh Linh ở nhà vậy!”. Thế là, cha mẹ cùng các chị em khác tới nhà người bạn. Sau khi cha mẹ trở về, vẫn thấy Khánh Linh ở nhà một ḿnh. “Khánh Linh, Tiểu Trân đâu rồi?”. Cha hỏi. Tiểu Trân không đến, có thể lúc chuẩn bị đi th́ lại có việc”. Khánh Linh b́nh thản đáp. Mẹ nói: “Tiểu Trân không đến à? Vậy Khánh Linh của chúng ta đă phải ở nhà một ḿnh rồi”. Tống Khánh Linh đáp: “Không đâu mẹ ạ. Mặc dù, Tiểu Trân không đến nhưng con rất vui, v́ con đă giữ được lời hứa của ḿnh”. Giữ lời hứa là hành động thực hiện lời nói của ḿnh với người khác. Lời hứa có thể biểu đạt trực tiếp bằng lời hoặc tự hứa trong ḷng. Cho dù là bằng h́nh thức nào, khi đă nói ra hoặc khi đă quyết định, bạn cần tôn trọng lời hứa đó và kiên tŕ thực hiện đến cùng. Bởi vậy nên, giữ chữ tín là một phẩm chất vô cùng tốt đẹp, là một cách thể hiện sự tôn trọng người khác, là h́nh ảnh đại diện của mỗi người. Giữ chữ tín là một phẩm chất vô cùng tốt đẹp, là điều cha mẹ cần bồi đắp cho con từ những ngày c̣n bé. (Ảnh: coparenter.com) Bất kể chúng ta làm việc ǵ, trong hoàn cảnh nào th́ cũng cần phải chịu trách nhiệm về những ǵ ḿnh đă nói. Chúng ta cần dùng hành động để thuyết phục người khác, để họ thấy rằng những ǵ chúng ta làm đều là v́ lợi ích của họ. Để giữ chữ tín, chúng ta có thể từ bỏ tất cả những việc khác để thực hiện lời hứa của ḿnh. Để bước đầu giúp con xây dựng sự thành tín trong các mối quan hệ, cha mẹ nói với con rằng, con không nên đến muộn trong cuộc hẹn. Nếu không thể đi được, con hăy thông báo trước cho đối phương để hủy cuộc hẹn. Cha mẹ hăy để con nhận thức được rằng, nếu một người nào đó không tuân thủ lời hứa, người đó sẽ không được người khác tin tưởng và không ai muốn làm bạn cùng. Cho dù làm bất cứ việc ǵ, nếu chỉ dựa vào năng lực bản thân th́ rất khó thành công. V́ thế, thành tín chính là phẩm chất cơ bản để con người tiến tới thành công. Trung thực, không nói dối Trung thực là luôn tôn trọng sự thật, chân lư, lẽ phải, không làm sai lệch sự thật, dám nhận lỗi khi ḿnh mắc khuyết điểm. Từ khi con c̣n nhỏ, cha mẹ hăy yêu cầu trẻ kể lại thành thật những chuyện xảy ra, không nói dối, không giấu giếm, để rèn luyện phẩm chất thành tín. Không nói dối chính là bước đầu tiên xây dựng sự thành tín cho trẻ. Do vậy, việc rèn luyện đức tính thành thật cho trẻ từ nhỏ là rất quan trọng. Từ nhỏ, cha mẹ hăy định hướng để trẻ nhận thức được tầm quan trọng của sự thành thật. Đức tính thành tín cùng với trí tuệ sẽ giúp trẻ vượt qua mọi khó khăn để đạt được vị thế đáng ngưỡng mộ trong tương lai. Ḥa ḿnh vào cuộc sống hiện đại, thành tín vẫn luôn là phẩm chất đạo đức và chuẩn mực làm việc của người thành công. V́ tương lai của con, các bậc cha mẹ đừng quên gieo mầm thành tín để con gặt hái nhiều thành công hơn nữa trên đường đời. Hồng Ân |
Sưu tập quư giá: 10 câu châm ngôn kinh điển thể hiện trí tuệ nhân sinh
Lời nói có ư nghĩa sẽ khiến nhiều người muốn nghe, có thể khơi dậy đạo lư thế gian th́ càng nhiều người nhớ, nếu có thể truyền thụ đời đời th́ thật là tốt, nói không chừng c̣n có thể trở thành gia huấn của chính ḿnh. 10 câu châm ngôn kinh điển thể hiện trí tuệ nhân sinh. C̣n nhớ rơ khi bé thường được nghe bậc trưởng bối nhắc nhở rằng: “Con cái có tai không miệng”, ư tứ là con cái c̣n nhỏ đứng bên cạnh nghe là tốt rồi, không cần nói nhiều. Những lời này có chút cưỡng ép ngăn cản trẻ con nói chuyện, nhưng dường như lại chính là nhắc nhở trẻ nhỏ cần cẩn trọng lời nói, không nên phát ngôn bừa băi. Trong cuộc đời của chúng ta, nghe qua những phép tắc ứng xử, những lời khuyên nhủ vàng ngọc th́ rất tốt, nhưng nếu không biết lưu lại trong tâm, chỉ sợ cũng là lời nói qua đường rồi lại nhạt nḥa theo mây khói. Thế nên, lời nói có ư nghĩa có thể nhiều người nghe, khơi dậy đạo lư thế gian th́ càng nhiều người nhớ, nếu có thể truyền thụ đời đời th́ thật là tốt. Nói không chừng c̣n có thể trở thành gia huấn của ḿnh nữa. Bây giờ chúng cùng xem thử 10 câu nói kinh điển tràn đầy trí tuệ nhân sinh của cổ nhân nhé! Một, nh́n nhỏ thấy lớn, xem lúc ba tuổi thấy lúc già Ư tứ của những lời này là, tư cách một đời người tốt hay xấu th́ chỉ cần nh́n người đó lúc lên ba tuổi là đă thấy rồi. Bởi v́ chúng ta có thể thông qua bộ dạng một người lúc nhỏ để đoán ra được bộ dạng người đó khi lớn. Hai, trong thôn không có cây lớn th́ cỏ dại cũng có thể làm rừng Trong thôn không có cây lớn, th́ cỏ dại cũng có thể làm thành rừng. Người ta hay dùng những lời này để ví von nếu không có nhân tài trác tuyệt, th́ nhân sĩ tầm thường cũng có thể thêm vào cho đủ số. Ba, đọc sách phải dụng ư, một chữ giá ngàn vàng Những lời này nói về thái độ đọc sách: Đọc sách nhất định phải hiểu rơ nội hàm trong câu chữ, từng chữ hợp thành ư nghĩa, chứ không phải đọc qua loa cho xong chuyện. Bốn, xưa nay việc tốt thường không lâu bền, áng mây sẽ tản đi, ngọc lưu ly dễ vỡ Từ xưa đến nay mọi việc đều là như thế: Việc tốt sẽ không vững vàng, bền chắc, tựa như là áng mây dễ dàng phân tán, tựa như ngọc lưu ly rất dễ vỡ bể. Năm, ít gặp nhau là tốt, ở lâu lại sinh chuyện Những lời này là kinh nghiệm ứng xử giữa người với người: Người với người lần đầu gặp nhau, đều không hiểu rơ nhau lắm, luôn khách khí cung kính, dùng lễ đối đăi, như vậy tương đối dễ dàng để đối phương lưu lại ấn tượng tốt. Nhưng khi làm khách lâu rồi, một bên lưu luyến không rời đi, chủ nhân cũng khó mà giữ được sắc mặt cũng như lời nói cho tốt, cái ấn tượng tốt đẹp lúc đầu khi mới quen biết nhau thật khó mà duy tŕ được. Sáu, hai người cùng một tâm, không tiền cũng có thể mua vàng; mỗi người một tâm, có tiền cũng khó mà mua được cây kim Lời này chính là nói về kinh nghiệm hợp tác: Hai người đoàn kết hợp tác hoặc là sống chung, nếu có thể đồng tâm hiệp lực, dù cho gặp khó khăn trùng trùng điệp điệp, cũng có thể thông qua cố gắng mà vượt qua để đạt được thành công; nếu như mà chia bè phái, mỗi người đều có mục đích riêng phải đạt được, cho dù là sự việc đơn giản dễ dàng giải quyết, cũng bởi v́ không thể hợp tác với nhau, không thể đoàn kết đồng tâm, cuối cùng sẽ dẫn đến thất bại. Bảy, răng không xỉa cũng không thưa, tai không ngoáy cũng không điếc Những lời này có ư bề ngoài là: Răng không xỉa cũng sẽ không bị thưa; không ngoáy lỗ tai, lỗ tai vẫn cứ nghe được. Một tầng ư khác là: Xử sự làm người nên có chừng mực, không nên làm quá, chỉ có giữ được chừng mực, mới có thể thành công mỹ măn. Tám, trời có mưa gió bất ngờ, người có họa phúc sớm tối Những lời này chủ yếu dùng để ví von: Thế sự họa phúc cát hung thật sự là khó có thể dự đoán trước được. Chín, đọc sách như kết giao bằng hữu, nên cầu ít mà tinh tường Đọc sách tựa như là kết giao bằng hữu, chỉ nên có ít mà chất lượng. Mặc dù có người kết giao rất đông bằng hữu, nh́n như quan hệ rất rộng, nhân duyên rất tốt, nhưng bằng hữu mà anh ta kết giao chưa chắc đă là người tốt. Mười, nồi đồng nồi đất đă rơi, quay lại mà nh́n hỏi có ích chi? Nước đă đổ đi sao mà lấy lại Đồ để nấu ăn, dụng cụ nấu nướng mà đă rơi hư mất, có quay đầu lại xem cũng không làm được ǵ. Nước đă đổ đi rồi mà c̣n muốn thu lại, thật sự là vô cùng khó khăn vậy. Chân Chân, theo Secret China Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- |
Đối pháp với “mưu hèn kế bẩn” nơi công sở
Ai đi làm cũng sẽ phải đối mặt với “mưu hèn kế bẩn” nơi công sở. Làm sao để đi qua nhẹ nhàng nhất để chạm tới thành công? “Mưu hèn kế bẩn” nơi công sở. (Ảnh: MM) Những kịch bản “dài tập” “Kịch bản” 1 – Đẳng cấp công sở: Bạn vừa đến chỗ làm, đồng nghiệp tiến lại gần nói “vỗ mặt” đại loại: “Dùng dầu gội ǵ mà lắm gầu thế nhỏ?”; “Hôi nách rồi cha nội ơi, kiếm cách khắc phục đi kẻo tui viêm mũi rồi nè”; “Bỏ thuốc đi nhé, nói chuyện mồm thúi hoắc à”. Bạn bước vào nhà vệ sinh nam, đập vào mắt bạn là khẩu hiệu dán công khai: “Một bước tới gần bồn cầu – Một bước tới văn minh”… Từ từ, xung quanh bạn sẽ “vắng tanh như chùa bà đanh”. Nguyên nhân v́ sao th́ bạn biết rồi đấy. “Kịch bản” 2 – Siêu “móc túi”: Bạn rủ đồng nghiệp đi ăn trưa, nhỏ kia chưa kịp nhận lời, lập tức một đồng nghiệp khác tiến lại gần bảo: “Cơm b́nh dân á, ai mà nuốt được cha nội. Mời người ta ít ra cũng cho đáng với tầm của người đẹp chứ. Qua nhà hàng kế bên đi”. Ngày sinh nhật, bạn vừa đưa ra lời đề nghị: “Pḥng ḿnh đi nhậu vỉa hè một bữa”, đă có 3-4 đồng nghiệp áp sát xỉa xói: “Vỉa hè nhậu xong rồi ói à? Qua nhà hàng nào có thứ ăn được chứ”. “Kịch bản” 3 – “Mượn gió bẻ măng”: Trong môi trường công sở, chuyện chơi xấu thường xuyên xảy ra khi đối thủ cảm thấy bị đe dọa ở một phương diện nào đó và họ phải “ra tay” để pḥng những hiểm họa. Biểu hiện của chiêu “mượn gió bẻ măng” là ban đầu họ vẫn cư xử b́nh thường, thậm chí c̣n giúp đỡ bạn. Nhưng khi có chuyện xảy ra, họ sẽ nhân cơ hội để “d́m” bạn xuống. Nếu nhẹ nhàng th́ đó chỉ là việc họ đi nói xấu bạn với những người khác. Nặng nề hơn, họ c̣n có thể dùng đến các “tiểu xảo” về chuyên môn để đổ lỗi cho bạn trong công việc, thường xuyên ŕnh ṃ những sai sót của bạn để báo cáo với cấp trên hoặc kể với các đồng nghiệp khác. “Kịch bản” 4 – “Hoa phù thuỷ”: Những người “đâm sau lưng” thường tỏ ra thân thiết, luôn ủng hộ và không bao giờ công kích bạn trước mặt người khác. Họ sẽ làm quen với gia đ́nh bạn, thường xuyên đến chơi nhà, hẹn ra ngoài đi ăn với vợ/chồng bạn, kết bạn với vợ/chồng bạn trên mạng xă hội. Sau đó, họ sẽ chat với vợ/chồng bạn mỗi ngày, làm như vô t́nh để lộ những bí mật của bạn ở công ty. Chẳng hạn như: “Hôm nay ḿnh thấy anh ấy đi ăn với đồng nghiệp nữ mới về cơ quan ḿnh. Trẻ lắm. Quyến rũ nữa. Cẩn thận nhé. Và nhất là đừng nói cho anh ấy v́ sao cậu biết. Thương cậu nên mới bí mật nhắn nha”… Nói xấu. (Ảnh: Getty) “Kịch bản” 5 – “Xoá dấu giang hồ”: Dù không c̣n là “ma mới” nữa nhưng cả đời bạn sẽ luôn được đồng nghiệp giao cho vô số việc “trọng đại” như: Pha trà, rót nước, đổ gạt tàn đă đầy, mua café, lọc tài liệu, ghi chép sao kê văn bản, photocopy, giao việc th́ chỉ được nhận những “cục xương” mà có hoàn thành cũng không ai nh́n thấy công sức hay sự cống hiến của bạn; b́nh xét thi đua không bao giờ có tên bạn, cả tuần “tối mắt tối mũi” v́ bị nhờ vả những công việc không liên quan … Hễ cứ đụng đến chuyên môn là nghe: “Em làm thế sai rồi. Phải như này…” Lâu dần, bạn trở nên “vô h́nh”, sự tồn tại của bạn chẳng có ư nghĩa ǵ nữa. Ngựa hay là ngựa đường trường Nguyên nhân nảy sinh vô vàn “chiêu thức”, “mưu hèn kế bẩn” nơi công sở, phổ biến nhất là để lấy ḷng sếp, thi đua, cạnh tranh doanh số, tham vọng leo lên vị trí cao hơn hoặc đẩy người khác đi để ḿnh chắc chắn giữ được vị trí hiện tại. Thậm chí, thật buồn là nhiều trường hợp chỉ v́ ghen ghét khi thấy đồng nghiệp xinh đẹp, giỏi giang và/hoặc giàu có hơn ḿnh mà nhiều người bất chấp thủ đoạn để “hạ bệ” đối phương, ngay cả khi đó là người đă từng rất thân thiết với họ. Đối sách tốt nhất với những “mưu hèn kế bẩn” là bạn cần tỉnh táo, đề cao cảnh giác, làm việc cẩn thận, xây dựng kế hoạch, lộ tŕnh tỉ mỉ cho từng đầu việc; giữ thật kỹ các bằng chứng đảm bảo rằng bạn quang minh chính đại, chí công vô tư, làm tất cả v́ công việc chung chứ không v́ lợi ích cá nhân. Đối pháp này sẽ cực kỳ hiệu quả trong trường hợp bị đồng nghiệp đổ tội. (Ảnh qua agamefun.com) Đừng t́m cách “ăn miếng trả miếng”, biến ḿnh thành kẻ xấu xa như họ. Lời nói ở miệng người nói, bạn sẽ không bao giờ quyết định được những ǵ ngoài bạn, dù muốn hay không. Chiến thuật “im lặng là vàng” đặc biệt cần chú trọng mỗi khi có xung đột xảy ra. Không phải bạn kém cỏi, mà là hành động bao giờ cũng hay hơn lời nói. Tranh luận có thể dẫn tới đẩy bạn và đồng nghiệp ra hai bên “chiến tuyến” nhưng nếu bạn trả lời bằng hiệu quả từ hành động thực tế, ai cũng sẽ nh́n thấy điều đó. Thay v́ “gây thù chuốc oán”, hăy tự nâng cao năng lực bản thân, hoàn thành công việc và báo cáo kết quả sớm để sếp biết được sự thực về bạn. Theo NLĐ Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- |
Âm lượng trong lời nói thể hiện sự giáo dưỡng của chính bạn
Một người có thể ăn nói nhẹ nhàng, khoan thai, biết tiết chế cảm xúc của ḿnh sẽ dễ dàng nhận được thiện cảm của mọi người. Âm lượng nói chuyện sẽ phản ánh nội tâm của bạn, người có tŕnh độ giáo dục càng cao, càng chú trọng cư xử văn minh, càng để ư đến giọng ḿnh khi nói chuyện. Âm lượng trong lời nói thể hiện sự giáo dưỡng của chính bạn. (Ảnh từ relaxmagazin) Có 2 môi trường thường khiến con người khó chịu đựng nhất, một là mùi hôi, hai là tạp âm. Bất luận là xe cộ đông nghịt hay là tiếng tṛ chuyện ồn ào xung quanh, đều là yếu tố làm cho con người cảm thấy khó chịu. Nhà văn Lương Thực Thu từng nói: “Một người nói chuyện lớn giọng, là bản năng; nói chuyện nhỏ giọng, là văn minh”. Kiểm soát âm lượng là thể hiện sự tôn trọng người khác, cũng là sự tu dưỡng của chính ḿnh. 1. Lớn giọng không phải là sức mạnh Trên các trang mạng từng đưa ra một chủ đề bàn luận: “Âm thanh mà bạn không thể chịu được nhất là ǵ?”. Có người trả lời: “Chỉ cần ai nói chuyện lớn tiếng là tôi đều không muốn nghe, bởi v́ tôi thấy sợ. Người khác vừa cất tiếng, tôi vô thức đă muốn bỏ trốn, bởi v́ trong đầu tôi toàn là h́nh ảnh mẹ lớn tiếng la mắng tôi từ nhỏ đến lớn. Tôi từng nghi ngờ mẹ không thương ḿnh, thậm chí ghét bỏ ḿnh, nếu không th́ tại sao luôn lớn tiếng với tôi?” Âm lượng và cảm xúc có quan hệ trực tiếp với nhau, khi âm lượng bỗng nhiên thay đổi, đa phần đều là đă xảy ra chuyện ǵ khiến người ta không vui. “Thùng rỗng thường kêu to”, có người cảm thấy nói chuyện hung hăng lớn tiếng th́ người khác mới nghe theo, họ cũng mới cảm thấy vừa ḷng. Thực ra không phải, loại người miệng hùm gan sứa mới hay dùng âm lượng để che giấu sự tự ti của ḿnh. 2. Âm lượng nói chuyện cũng thể hiện nội tâm của bạn Âm lượng nói chuyện phản ánh nội tâm của bạn, nói năng nhỏ nhẹ, càng thể hiện được sức mạnh dịu dàng. Khoảng thời gian trước, có người bạn trung cấp kết hôn, cô ấy nói thích anh ta, nguyên cớ là từ một cú điện thoại. Lúc đó hai người vẫn chưa quen biết, cùng tham gia tiệc sinh nhật của một người bạn chung, lúc về vừa khéo cùng đường nên đi chung một chuyến taxi. Trên đường đi, anh ấy nhận được một cuộc điện thoại, lúc nói chuyện rất dịu dàng, rành mạch, cúp máy rồi mới biết th́ ra là gọi cho mẹ báo an toàn. Khi đó người bạn của tôi trong ḷng nảy sinh thiện cảm, cô ấy nói với chúng tôi: “Lần đầu tiên nghe thấy một người đàn ông nói chuyện điện thoại nhẹ nhàng như vậy, quan trọng là với người nhà của anh ấy, mẹ ai mà chẳng hay càm ràm, vậy mà anh ấy vẫn nói chuyện nhẹ nhàng suốt gần 15 phút. Khẳng định là người này hiếu thuận, tính t́nh điềm đạm”. Ở chung vài năm, mới phát hiện cách anh ấy đối xử với mọi người, quả thật giống với cách anh ấy nói chuyện, tinh tế rành mạch, ổn định đáng tin. Nói chuyện lớn giọng ở nơi công cộng, tán dóc chuyện riêng ồn ào, là biểu hiện không tôn trọng người khác, không chỉ làm phiền người khác, đồng thời c̣n ảnh hưởng đến bầu không khí giao tiếp. Ở nơi công sở nói chuyện to tiếng, làm ảnh hưởng đến sự nghiêm túc, làm giảm hiệu suất công việc, c̣n làm cho đồng nghiệp cảm thấy bạn là người ngả ngớn, thiếu trầm ổn, làm việc không chắc chắn. Nói chuyện to tiếng với bạn bè hoặc người thân, dễ gây ra hiểu lầm về thái độ, ảnh hưởng đến t́nh cảm đôi bên. Người ôn ḥa lương thiện, trước giờ nói chuyện không nhanh không chậm, thong dong thoải mái. Giọng và âm lượng phản ánh nội tâm của bạn, nói năng nhẹ nhàng tựa mưa thuận gió ḥa, tưới nhuần những lạnh lẽo của thế gian. 3. Âm lượng của bạn thể hiện sự giáo dưỡng Paul Fussel nói trong cuốn “Style” viết: “Vợ chồng ngài Blue thường la hét nhau, âm thanh xuyên qua những căn pḥng; c̣n nhà ngài White th́ kiểm soát được âm lượng của ḿnh, có lúc c̣n nói quá nhỏ không nghe thấy được”. Ngài Blue và ngài White ở đây là công nhân (áo màu xanh lam) và trí thức (áo màu trắng), Paul Fussel dùng âm lượng để phân tích sự khác biệt giữa hai giai tầng. Một vị giáo sư đại học Thanh Hoa đă từng nói, lúc ông ở trong kư túc xá đại học Thanh Hoa, suốt vài năm trời không hề nghe thấy âm thanh tranh căi hoặc người ta lớn tiếng với nhau. Sau khi chuyển đến thuê trọ ở một căn nhà, ông kinh ngạc phát hiện ra, mỗi ngày đều có thể nghe thấy người nhà nói chuyện to tiếng hoặc căi lộn như bị thần kinh. Người có tŕnh độ giáo dục càng cao, càng chú trọng cư xử văn minh, càng để ư đến giọng ḿnh khi nói chuyện. Nhà văn Hồ Thích từng chia sẻ, bản thân ông có một người mẹ tốt, từ nhỏ đă từng chút một dạy ông về đối nhân xử thế, giúp ông học được cách thông cảm và khoan dung. Người mẹ nói chuyện nhẹ nhàng mềm mỏng, chính là tấm gương tốt nhất của ông. Cho nên sau này ông dù có gặp phải mâu thuẫn hay xích mích ǵ, đều có thể nhẹ nhàng hóa giải. Âm lượng là một phần của quy ước xă giao, mà mục đích của quy ước xă giao là làm mọi người xung quanh đều cảm thấy thoải mái, đối xử với mọi người nhă nhặn, hạ giọng nói chuyện, chính là điểm mấu chốt trong hành vi của người cao quư. Có người nói: “Nếu như bạn cho rằng càng ngày càng lạnh nhạt nghĩa là đă trưởng thành, kỳ thực không phải vậy, trưởng thành là trở nên dịu dàng, đối xử dịu dàng với cả thế giới”. Âm lượng chính là sự tu dưỡng của bạn, giảm âm lượng xuống chính là sự dịu dàng của bản thân. Tuệ Tâm, theo Secret China Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- |
18 dấu hiệu bàn chân phản ánh sức khỏe của bạn
Một số vấn đề về sức khỏe được phản ánh thông qua bàn chân bạn nên chú ư. Nó có thể là dấu hiệu trầm trọng của một số bệnh măn tính, thậm chí là bệnh nan y. Dưới đây là 18 dấu hiệu cảnh báo. 1. Chân lạnh do nhiều nguyên nhân Nếu ngón chân của bạn luôn lạnh, một lư do có thể chú ư đầu tiên là lưu lượng máu kém – một vấn đề về tuần hoàn đôi khi liên quan đến hút thuốc, huyết áp cao hoặc bệnh tim. Tổn thương thần kinh do bệnh tiểu đường không kiểm soát được cũng có thể khiến chân bạn cảm thấy lạnh. Các nguyên nhân có thể khác bao gồm suy giáp và thiếu máu. Hăy đến gặp bác sĩ, bạn có thể được t́m thấy nguyên nhân hoặc bạn chỉ đơn giản là bị lạnh chân. 2. Đau chân Ảnh: LiBzLIFE Khi bàn chân đau sau một ngày dài, bạn có thể sẽ khó chịu với đôi giày của ḿnh. Rốt cuộc, 8 trong số 10 phụ nữ nói rằng đôi giày đă làm chân của họ bị tổn thương. Nhưng đau đớn này không phải chỉ do giày cao gót mà có thể đến từ găy xương do căng thẳng, một vết nứt nhỏ ở xương. Một nguyên nhân có thể: Tập thể dục quá sức, đặc biệt là các môn thể thao có tác động cao như bóng rổ và chạy cự ly. Ngoài ra, xương yếu do loăng xương làm tăng nguy cơ. 3. Ngón chân đổi màu Bệnh Raynaud có thể khiến ngón chân chuyển sang màu trắng, sau đó hơi xanh và sau đó lại đỏ và trở lại tông màu tự nhiên. Nguyên nhân là sự thu hẹp đột ngột của các động mạch, được gọi là co mạch. Căng thẳng hoặc thay đổi nhiệt độ có thể kích hoạt ống dẫn tinh, thường không dẫn đến các mối quan tâm sức khỏe khác. Raynaud cũng có thể liên quan đến viêm khớp dạng thấp, bệnh Sjögren hoặc các vấn đề về tuyến giáp. 4. Đau gót chân Ảnh: Sagliklimiyim.Com Nguyên nhân phổ biến nhất của đau gót chân là viêm gân gan chân, viêm nơi dây chằng dài này bám vào xương gót chân. Cơn đau có thể mạnh nhất khi bạn thức dậy và gây áp lực lên bàn chân. Viêm khớp, tập thể dục quá mức và giày không phù hợp cũng có thể gây đau gót chân, như viêm gân. Các nguyên nhân ít phổ biến hơn như gai xương ở dưới gót chân, nhiễm trùng xương, khối u hoặc găy xương. 5. Kéo lê chân khi đi bộ Đôi khi dấu hiệu đầu tiên của vấn đề là sự thay đổi trong cách bạn đi bộ – dáng đi rộng hơn hoặc kéo chân nhẹ. Nguyên nhân có thể là do mất cảm giác b́nh thường ở chân, do tổn thương thần kinh ngoại biên. Khoảng 30% các trường hợp này có liên quan đến bệnh tiểu đường. Tổn thương thần kinh cũng có thể là do nhiễm trùng, thiếu vitamin và nghiện rượu. Trong nhiều trường hợp, không ai biết nguyên nhân gây ra tổn thương thần kinh. Các nguyên nhân có thể khác cho việc kéo chân bao gồm các vấn đề về năo, tủy sống hoặc cơ bắp. 6. Thay đổi ngón chân cái Ảnh: Yeni Şafak H́nh dạng của các ngón chân (và thường là các ngón tay) thay đổi như h́nh dùi trống. Các móng tay tṛn hơn trên và cong xuống. Bệnh phổi là nguyên nhân cơ bản phổ biến nhất, nhưng nó cũng có thể được gây ra bởi bệnh tim, rối loạn gan và tiêu hóa, hoặc một số bệnh nhiễm trùng. Đôi khi, ngón tay dùi trống di truyền trong gia đ́nh mà không có bất kỳ bệnh lư tiềm ẩn nào. 7. Bàn chân sưng lên Điều này thường gây phiền toái tạm thời do đứng quá lâu hoặc một chuyến bay dài – đặc biệt nếu bạn đang mang thai. Ngược lại, bàn chân bị sưng có thể là dấu hiệu của một t́nh trạng y tế nghiêm trọng. Nguyên nhân có thể là tuần hoàn kém, vấn đề với hệ bạch huyết hoặc có cục máu đông. Một rối loạn do thận hoặc tuyến giáp hoạt động kém cũng có thể gây phù bàn chân. Nếu bạn bị sưng chân dai dẳng, hăy đi khám bác sĩ. 8. Cảm giác nóng bàn chân Cảm giác nóng rát ở bàn chân là phổ biến ở bệnh nhân đái tháo đường có tổn thương thần kinh ngoại biên. Nó cũng có thể được gây ra do thiếu vitamin B, chân của vận động viên, bệnh thận măn tính, tuần hoàn kém ở chân và bàn chân (bệnh động mạch ngoại biên) hoặc suy giáp. 9. Những vết loét khó lành Các vết loét ở chân sẽ không lành là dấu hiệu cảnh báo chính cho bệnh đái tháo đường. Bệnh này có thể làm giảm cảm giác ở bàn chân, giảm tuần hoàn tới vết thương, do đó, ngay cả một vết phồng rộp cũng có thể trở thành vết thương rắc rối. Những vết loét cũng dễ bị nhiễm trùng. Bệnh nhân đái tháo đường nên rửa sạch, lau khô chân và kiểm tra xem có vết thương nào mỗi ngày không. Chậm lành vết loét cũng có thể được gây ra bởi lưu thông kém từ các điều kiện như bệnh động mạch ngoại biên. 10. Đau ngón chân cái Gout là một nguyên nhân gây ra trận đau dữ dội, đột ngột ở khớp ngón chân cái, cùng với các triệu chứng đỏ và sưng. Viêm xương khớp là một thủ phạm khác gây đau và sưng. Cứng khớp ngón chân cái (Hallux Rigidus) do viêm khớp kèm với gai xương lớn ở mu chân – một biến chứng của viêm khớp nơi xương phát triển. Cuối cùng, bàn chân thảm cỏ (Turf Toe – chấn thương vùng liên đốt bàn ngón chân cái, vùng gan bàn chân và phức hợp xương vừng của bàn chân) là một bệnh thường gặp của các vận động viên, đặc biệt là những người chơi trên bề mặt cứng. Nó gây ra bởi một chấn thương dây chằng bao quanh khớp. 11. Đau ở ngón chân nhỏ U thần kinh Morton. (Ảnh: NeOldu.com) Nếu bạn cảm thấy như bạn đang đi trên một ḥn bi, hoặc nếu đau ở bàn chân và tỏa ra các ngón chân, bạn có thể bị u thần kinh Morton, một mô dày quanh dây thần kinh, thường là giữa ngón chân thứ ba và thứ tư. Nó phổ biến ở nữ gấp 8 – 10 lần so với nam giới. Dấu hiệu xuất hiện bởi chấn thương hoặc quá nhiều áp lực lên ngón chân. 12. Ngứa kẽ ngón chân Da ngứa, có vảy có thể là chân của vận động viên, một bệnh nhiễm nấm thông thường. Phản ứng với hóa chất hoặc các sản phẩm chăm sóc da – gọi là viêm da tiếp xúc – cũng có thể gây ngứa, cùng với các vết đỏ và khô. Nếu da trên bàn chân ngứa và dày như mụn, đó có thể là bệnh vẩy nến, một phản ứng quá mức của hệ thống miễn dịch. Kem thuốc có thể làm giảm các triệu chứng này. 13. Ngón chân móng vuốt Ảnh: Fumara.gr Biến dạng bàn chân này có thể được gây ra bởi đôi giày bị chật hoặc do một căn bệnh gây tổn thương thần kinh, chẳng hạn như đái tháo đường, nghiện rượu hoặc rối loạn thần kinh khác. Các ngón chân của bạn sẽ được uốn cong lên khi chúng kéo mặt dưới của ngón chân vào trong, sau đó đi xuống từ khớp giữa, giống như một móng vuốt. Biểu hiện này có thể được giải quyết bằng việc kéo dài và luyện các bài tập của ngón chân, bạn có thể cần giày đặc biệt hoặc thậm chí phẫu thuật. 14. Co thắt chân Một cơn đau đột ngột, dữ dội ở bàn chân là dấu hiệu đặc trưng của co thắt cơ (chuột rút), có thể kéo dài nhiều phút. Làm việc quá sức và mệt mỏi cơ bắp là nguyên nhân phổ biến. Các nguyên nhân khác bao gồm tuần hoàn kém, mất nước hoặc mất cân bằng nồng độ kali, magiê, canxi hoặc vitamin D trong cơ thể. Nồng độ hormone thay đổi của thai kỳ hoặc rối loạn tuyến giáp có thể đóng một vai tṛ. Nếu co thắt thường xuyên hoặc nghiêm trọng, hăy đi khám bác sĩ. Tăng cường các bài tập có thể giúp đỡ mệt mỏi cơ bắp. 15. Xuất hiện điểm tối trên bàn chân Dấu hiẹn này có thể dự đoán là ung thư da do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Tuy nhiên, một khối u ác tính, dạng ung thư da nguy hiểm nhất, có thể phát triển ở những khu vực không thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Khối u ác tính thậm chí có thể xuất hiện bên dưới móng tay, nơi nó có thể trông giống như một đốm đen. 16. Móng chân vàng Móng chân vàng, có thể do nấm. (Ảnh: Vizita.si) Móng chân của bạn nói lên rất nhiều về sức khỏe tổng thể của bạn. Nhiễm nấm thường gây ra móng chân dày màu vàng. Móng tay dày, màu vàng cũng có thể là dấu hiệu của một căn bệnh tiềm ẩn, bao gồm phù bạch huyết (phù liên quan đến hệ bạch huyết), các vấn đề về phổi, bệnh vẩy nến hoặc viêm khớp dạng thấp. 17. Móng chân h́nh th́a Ảnh: Yeni Şafak) Đôi khi một chấn thương ở móng tay hoặc tiếp xúc thường xuyên với dung môi gốc dầu có thể tạo ra h́nh dạng lơm, giống như cái th́a. Tuy nhiên, thiếu sắt cũng có thể gây ra h́nh dạng bất thường này. 18. Rỗ móng chân Móng chân bị rỗ. (Ảnh: WebMD) Rỗ, hoặc vết lơm trông như bị thủng ở bề mặt móng, là do sự gián đoạn trong sự phát triển của móng ở tấm móng. Nó ảnh hưởng đến một nửa số người bị bệnh vẩy nến. Duy Anh Theo WebMD Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- Quick Navigation Y Học Top |
8 loại rau củ b́nh dân giúp cơ thể thải độc dễ dàng
Mỗi ngày trong quá tŕnh cơ thể hấp thụ thực phẩm, cùng lúc với việc cung cấp năng lượng, các loại thực phẩm cũng sẽ sinh ra chất thải, nếu những chất này không được đào thải kịp thời mà tích tụ bên trong cơ thể sẽ gây ảnh hưởng xấu cho sức khỏe. 8 loại rau củ quả b́nh dân dễ mua sau đây có thể giúp cơ thể đào thải chất độc một cách dễ dàng, da dẻ cũng sẽ hồng hào sáng bóng hơn. 1. Măng tây Măng tây tính hàn vị ngọt, có tác dụng thanh nhiệt, lợi tiểu, giúp làm dịu những triệu chứng thường gặp vào mùa hè như khô miệng, bốc hỏa. Tinh chất có trong măng tây giúp lợi tiểu, đào thải lượng nước dư thừa ra khỏi cơ thể, giúp cơ thể giải độc. (Ảnh: Shutterstock) 2. Cải bó xôi (rau bina, rau chân vịt) Cải bó xôi có thể giải nhiệt, làm sạch dạ dày và đường ruột, ngăn ngừa táo bón, giúp da dẻ sáng sủa hơn. Hàm lượng vitamin phong phú trong cải bó xôi có thể ngăn ngừa những căn bệnh do thiếu vitamin như viêm khóe miệng, quáng gà v.v… Trong cải bó xôi c̣n có chứa nhiều chất chống oxy hóa, có tác dụng chống lăo hóa, thúc đẩy sự tăng sinh tế bào, vừa có thể kích hoạt chức năng của năo, vừa giúp tăng cường sức sống, ngăn chặn lăo hóa năo. (Ảnh: Shutterstock) 3. Bí ngô Bí ngô giàu pectin, có thể làm chậm quá tŕnh hấp thu đường và chất béo của đường ruột, cũng như giúp làm sạch các gốc kim loại nặng và phần nào thuốc trừ sâu ra khỏi cơ thể, có tác dụng pḥng ung thư và ngăn ngừa cơ thể nhiễm độc. Chất coban có nhiều trong bí ngô là nguyên tố vi lượng cần thiết cho quá tŕnh tổng hợp insulin. Bí ngô c̣n có thể loại bỏ sự đột biến của chất nitrit gây ung thư. (Ảnh: Shutterstock) 4. Nấm đông cô (nấm hương) Nấm đông cô có tác dụng giảm huyết áp, cholesterol, ngăn ngừa xơ vữa động mạch, tăng cường chức năng tim, bảo vệ gan, ổn định thần kinh, thúc đẩy trao đổi chất và gia tăng quá tŕnh đào thải chất dư thừa ra khỏi cơ thể v.v… Đây là loại nấm tốt nhất để thải độc, bồi bổ cơ thể. Nấm đông cô chứa nhiều polysaccharide, có thể nâng cao khả năng miễn dịch và thải độc của cơ thể, ức chế tế bào ung thư phát triển, cũng như tăng cường khả năng chống ung thư của cơ thể. 5. Rong biển Rong biển có chứa Polysacarit sunfat giúp làm sạch cholesterol trên thành mạch máu, giữ cholesterol ở mức b́nh thường. Alginate có trong rong biển có thể h́nh thành chất nhầy bên trong ruột do có chứa hàm lượng nước cao, hỗ trợ đào thải chất độc, ngăn chặn cơ thể hấp thu các kim loại nặng như ch́, cadmium, giúp loại bỏ các nguyên tố phóng xạ trong cơ thể, đồng thời giúp điều trị xơ cứng động mạch, cũng như ngăn ngừa táo bón và ung thư ruột. (Ảnh: Shutterstock) 6. Cà rốt Cà rốt là loại thực phẩm giải độc hữu hiệu, sau khi kết hợp với ion thủy ngân trong cơ thể sẽ có tác dụng giảm nồng độ ion thủy ngân trong máu, gia tăng tốc độ đào thải ion thủy ngân ra khỏi cơ thể. Kali succatine có trong cà rốt giúp ngăn ngừa xơ cứng mạch máu, giảm cholesterol. Carotene trong cà rốt th́ có khả năng loại bỏ các gốc tự do gây lăo hóa. Các thành phần dinh dưỡng như vitamin nhóm B và C trong cà rốt cũng có tác dụng làm đẹp da, chống lăo hóa. Cà rốt, bắp cải… có tác dụng chống ung thư. (Ảnh: Shutterstock) 7. Cải thảo Trong cải thảo có chứa nhiều vitamin C và E, ăn nhiều cải thảo có tác dụng chăm sóc da rất hiệu quả, giúp đào thải các chất độc bên trong cơ thể, làm đẹp da. Ngoài ra, hàm lượng chất xơ phong phú trong cải thảo c̣n có thể làm sạch đường ruột, pectin có trong cải thảo sẽ giúp cơ thể đào thải cholesterol dư thừa và các chất độc một cách hữu hiệu. (Ảnh: Shutterstock) 8. Súp lơ Súp lơ là một trong những loại thực phẩm chứa nhiều flavonoid nhất, ngoài ngăn ngừa nhiễm khuẩn, chất này c̣n giúp làm sạch mạch máu, ngăn chặn oxy hóa cholesterol, kết khối tiểu cầu, giảm nguy mắc bệnh tim mạch và đột quỵ. Flavonoid c̣n giúp tăng cường thành mạch máu, có công dụng hữu hiệu đối với các chứng bệnh béo ph́, suy yếu thị lực và phù thũng. Thường xuyên ăn súp lơ sẽ giúp tăng cường khả năng giải độc của gan, ngăn ngừa cảm cúm và các bệnh về máu, lâu dần c̣n có thể giảm nguy cơ mắc bệnh về tuyến vú. Súp lơ có chứa các chất chống oxy hóa. (Ảnh: liz west/Flickr) Thanh Xuân trithucvn Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- |
10 loại thực phẩm bổ dưỡng nhất cho mắt người làm việc máy tính
Khi ngồi làm việc trước màn h́nh máy tính trong thời gian dài, bạn sẽ thường xuyên cảm thấy mỏi mắt, khô mắt. Hành động đầu tiên khi bạn thấy mỏi mắt đó là chớp mắt, dụi mắt hoặc nhỏ thuốc nhỏ mắt tức th́. Các biện pháp tức thời sẽ giúp bạn cảm thấy dễ chịu ngay lập tức, nhưng chúng không thể giúp t́nh trạng mắt của bạn thực sự khỏe mạnh dài lâu. Thực ra, bạn nên ăn thêm các loại thực phẩm tốt cho mắt như một thói quen hàng ngày để bảo vệ thị lực trong “dài hạn”. Hăy ghi vào sổ tay các loại thực phẩm sau đây để bổ sung vào bữa ăn của bạn nhé: 1. Quả mơ Ít ai biết rằng quả mơ chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết cho thị lực khỏe mạnh như: alpha-carotene, beta-carotene, lutein, rutin và zeaxanthin. Các chất này đều có tác dụng ngăn ngừa thoái hóa điểm vàng do tuổi tác. (Ảnh: Shutterstock) 2. Quả mâm xôi Các chất dinh dưỡng như alpha-carotene và anthocyanin không chỉ tạo ra màu sắc bắt mắt cho quả mâm xôi mà c̣n có công dụng bảo vệ mắt chống lại các gốc tự do có hại. Chất dinh dưỡng rutin cải thiện sức khỏe của mắt và giúp tăng cường hoạt động của các mạch máu ở mắt. (Ảnh: Shutterstock) 3. Quả việt quất Thường được cho là một loại “siêu thực phẩm”, việt quất là một nguồn dồi dào vitamin, hợp chất hữu cơ có lợi và các chất chống oxy hóa. Hợp chất anthocyanin mang đến cho việt quất màu sắc xinh xắn và c̣n có khả năng bảo vệ chống lại thoái hóa điểm vàng do tuổi tác. Quả việt quất chứa nhiều chất chống oxy hóa hơn bất kỳ loại trái cây nào khác. 4. Bông cải xanh Nguồn dinh dưỡng bảo vệ mắt phong phú của bông cải xanh bao gồm: alpha-carotene, beta-carotene, lutein, rutin và zeaxanthin. Bạn c̣n chần chừ ǵ nữa mà không ghi vào sổ tay nấu nướng ngay lập tức? (Ảnh: Shutterstock) 5. Cà rốt Nguồn dinh dưỡng dồi dào như alpha-carotene, beta-carotene, lutein và zeaxanthin là lư do cà rốt thường xuyên có mặt trong chế độ ăn uống của mọi nhà. Các loại thực phẩm có màu cam khác như xoài, đào, bí ngô, bí và khoai lang cũng rất giàu các chất dinh dưỡng này. Cà rốt, bắp cải… có tác dụng chống ung thư. (Ảnh: Shutterstock) 6. Hạt chia và hạt lanh Các loại hạt này giàu Omega 3 và vitamin E, những chất dinh dưỡng này giúp giảm viêm và các gốc tự do vốn là tiền chất của t́nh trạng mắt. (Ảnh: Shutterstock) 7. Quả bưởi Bưởi chứa nhiều chất có lợi như protein, chất béo, carbohydrate, chất xơ, hàm lượng vitamin C phong phú, vitamin B2, viatamin P, carotene, insulin… và nguyên tố vi lượng như canxi, kali, phốt pho, sắt… rất có lợi cho cơ thể. Trong vỏ quả bưởi, ngoài tinh dầu c̣n chứa các chất như naringin, pctin, các men amylaza, peroxydaza, đường ramnoza, vitamin C, A, hesperidin… nên có nhiều công dụng. (Ảnh: Shutterstock) 8. Trà xanh Trong trà xanh có chứa epigallocatechin gallate (EGCG) là một dược phẩm có khả năng bảo vệ mắt rất tốt. Nó c̣n c̣n tác dụng ngăn ngừa sự h́nh thành đục thủy tinh thể. (Ảnh: Shutterstock) 9. Rau lá xanh đậm Khi nói đến sức khỏe của mắt, không thể không nhắc đến các loại rau lá xanh đậm. Đó là v́ chúng chứa nhiều chất dinh dưỡng bảo vệ và chữa bệnh cho mắt (như alpha-carotene, axit alpha lipoic, beta-carotene, lutein, lutein và zeaxanthin). Một số loại rau khuyên dùng: rau bina, bông cải xanh, cải bắp, cải xoăn… (Ảnh: Shutterstock) 10. Các loại hạt Trong hạt có nhiều vitamin E và chất rutin rất tốt cho sức khỏe mắt. Đặc biệt hạt điều và quả óc chó là nguồn dinh dưỡng số 1 giúp bảo vệ mắt chống lại các gốc tự do có hại. (Ảnh: Shutterstock) |
Đàn ông ngũ tuần nên ăn 5 loại thực phẩm sau để sống thọ
Nam giới là sức mạnh của gia đ́nh và xă hội, áp lực và trách nhiệm mà họ phải gánh vác ngày càng lớn. Vậy nên nam giới cần học cách thả lỏng tâm lư giúp giải tỏa áp lực, ngăn ngừa những căn bệnh do áp lực quá lớn gây ra. Đặc biệt là nam giới ở độ tuổi ngũ tuần, độ tuổi này là giai đoạn sự nghiệp huy hoàng nhất, nhưng cũng là khoảng thời gian sức khỏe dễ bị suy yếu nhất. Vậy, nam giới tuổi ngũ tuần cần ăn ǵ để điều ḥa nhịp tim và sống thọ? (Ảnh: Shutterstock) 1. Đậu nành Đối với tim, chỉ khi huyết mạch lưu thông th́ tim mới có thể liên tục cung cấp dinh dưỡng cho các cơ quan của cơ thể qua đường máu. Axit amin và axit béo không băo ḥa có trong đậu nành giúp thúc đẩy chuyển hóa chất béo trong cơ thể, nhờ đó giảm h́nh thành huyết khối gây tắc nghẽn mạch máu. Một khi mạch máu lưu thông th́ tim mới khỏe mạnh hơn được. (Ảnh: rawpixel/Pixabay) 2. Hạt cứng Mỗi ngày nên ăn một nắm hạt cứng như hạnh nhân, hạt óc chó, đậu phộng v.v… sẽ làm giảm 38% tỷ lệ phát bệnh tim mạch lần hai. Hàm lượng vitamin E phong phú trong hạt cứng gấp 20 lần táo, sẽ giúp cải thiện vấn đề tái phát bệnh tim. Đồng thời, axit amin và axit béo không băo ḥa trong hạt cứng sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. (Ảnh: Shutterstock) 3. Rau bó xôi Rau bó xôi có chứa hàm lượng axit folic phong phú, loại axit này không chỉ là chất dinh dưỡng cần thiết cho phụ nữ mang thai, mà đồng thời c̣n là loại thực phẩm mà nếu người mắc bệnh tim mạch ăn thường xuyên sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch. (Ảnh: Shutterstock) 4. Cà rốt Cà rốt có chứa carotene, giúp chuyển hóa thành vitamin A hữu hiệu, có thể ngăn ngừa đột quỵ. Khi ăn cà rốt được nấu chín sẽ giúp cơ thể hấp thu tốt hơn. Nam giới cũng nên ăn khoai tây. Khoai tây vừa có thể dùng làm món chính, vừa là món rau, lại là loại thực phẩm chứa nhiều kali, mỗi 100 gam khoai tây có chứa 502 mg kali, mang đến nhiều lợi ích cho người bệnh tim mạch, đồng thời những người bị căng thẳng, mệt mỏi cũng có thể thường xuyên ăn khoai tây nhằm ngăn ngừa bệnh tim mạch. (Ảnh: Couleur/Pixabay) 5. Nấm mèo Nấm mèo có thể rút ngắn thời gian đông máu, giữ cho mạch máu lưu thông, cũng như có tác dụng cầm máu và đông máu. Thường xuyên ăn nấm mèo có thể chống đông máu, ngăn ngừa sự h́nh thành huyết khối. Nấm mèo có chứa các loại khuẩn có ích giúp tăng sức đề kháng, hỗ trợ sức khỏe tim mạch, đạt được mục tiêu ngăn ngừa bệnh tim mạch. (Ảnh: Wikipedia) Nam giới tuổi ngũ tuần dễ mắc bệnh tim mạch, cùng với việc điều ḥa tâm lư và điều chỉnh ăn uống, cần chú ư 2 điều sau: – Vận động: Thông thường nam giới tuổi ngũ tuần nên đi bộ nhanh 2km mỗi ngày rất có lợi cho tim mạch. – Giữ tâm trạng thoải mái: Những người sống thọ đều có tâm thái rất nhẹ nhàng, việc tự điều chỉnh tâm lư, giữ cho tâm trạng vui vẻ cũng rất có ích để bảo vệ sức khỏe tim mạch. chỉ khi “dưỡng tâm” tốt th́ mới có thể giữ ǵn được sức khỏe, kéo dài tuổi thọ. Thanh Xuân trithucvn Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- |
3 yếu tố quan trọng giúp kéo dài tuổi thọ
Sống lâu và khỏe mạnh là điều mà mọi người đều mong muốn. Trường Đại học California của Mỹ đă công bố một cuộc nghiên cứu trên 1.700 người lớn tuổi trong ṿng 15 năm. Nghiên cứu này cho thấy, sự ảnh hưởng của thói quen sống đối với sức khỏe có thể vượt qua cả nhân tố di truyền, trở thành nhân tố chính quyết định tuổi thọ. Các nhà nghiên cứu đă tổng kết ra rằng tuổi thọ có một số nhân tố thiết yếu, trong đó có 3 nhân tố quan trọng sau: 1. Giữ ǵn cơ thể hơi có mỡ Khoa học đă chứng minh rằng cơ thể của người lớn tuổi có tỷ lệ mỡ nhất định sẽ càng có lợi cho sức khỏe. Nghiên cứu của Đại học California phát hiện tỉ lệ qua đời sớm ở những người hơi quá cân, (nhưng chưa đạt đến mức béo ph́) khi c̣n trẻ sẽ giảm 3%. Nhà thần kinh học Claudia Kavas thuộc trường Đại học California cho hay: “Tuy khi c̣n trẻ hơi gầy th́ có lợi cho sức khỏe, nhưng khi về già mà quá gầy th́ lại rất không tốt.” Vào năm 2016, những nhà nghiên cứu thuộc trường Đại học Oxford của Anh đă khảo sát trên gần 1 triệu người thuộc khu vực châu Âu và Bắc Mỹ cho thấy, những người có chỉ số BMI nằm trong khoảng 23-24 là có tuổi thọ cao nhất, mức b́nh thường là 18.5~24.9. (Ảnh: Shutterstock) Nếu người trung niên và lớn tuổi quá gầy, lượng mỡ trong cơ thể không đủ sẽ làm giảm quá tŕnh trao đổi chất và khả năng miễn dịch, khiến khả năng chịu đói và chịu mệt kém, thậm chí c̣n dẫn đến một loạt các bệnh về loăng xương. Mỡ trong cơ thể nữ giới giúp duy tŕ mức estrogen, điều ḥa nội tiết. Phụ nữ quá gầy sẽ có mức estrogen thấp, dễ xuất hiện các vấn đề về rối loạn kinh nguyệt, tắc kinh, vô sinh v.v… 2. Kiên tŕ 2 giờ đồng hồ sở thích mỗi ngày Nghiên cứu trên phát hiện rằng mỗi ngày kiên tŕ 2 giờ đồng hồ sở thích sẽ làm giảm 21% tỷ lệ tử vong sớm. Cuộc nghiên cứu với hơn 6000 người trong ṿng 14 năm của trường Đại học Columbia (Mỹ) nhận thấy, nhóm người sống có mục tiêu cụ thể, có sở thích sẽ có tỷ lệ tử vong sớm thấp hơn 15% so với những người sống chán nản, vô vị. (Ảnh: Shutterstock) Khi làm điều ḿnh thích, chúng ta có thể kích thích hạch hạnh nhân của năo bộ tiết ra chất dopamine, mang đến cho chúng ta cảm giác vui vẻ, hạnh phúc, h́nh thành động lực tích cực về tâm lư. Kiên tŕ với các sở thích lâu ngày có thể giúp năo hoạt động tốt, giảm nguy cơ mắc chứng Alzheimer ở người già, khiến tâm trạng vui vẻ, giúp người lớn tuổi giữ được thái độ lạc quan, cũng như làm tăng cảm giác tồn tại, giúp họ thể hiện được ưu điểm của bản thân ở nhiều lĩnh vực. 3. Kiên tŕ vận động vừa sức Người lớn tuổi nên vận động vừa sức, lựa chọn những môn thể thao phù hợp. (Ảnh: Shutterstock) Tích cực vận động có lợi ích trong việc nâng cao chất lượng sống, những yếu tố như trí lực, thể lực và giao tiếp xă hội. Cần nhớ là người lớn tuổi nên vận động vừa sức, cố gắng tránh những môn thể thao mạo hiểm, cần chú ư 3 điều sau đây: Lựa chọn môn thể thao phù hợp, ví dụ như người bị loăng xương nên luyện tập thể lực, người bị bệnh về hô hấp nên lựa chọn các bài tập sức bền. Cần xem xét tổng hợp các yếu tố môi trường, địa điểm, thiết bị, thời tiết, tránh làm tổn thương khớp, giảm thiểu rủi ro vận động đến mức thấp nhất. Kiên tŕ bền bỉ, nên lượng sức ḿnh. Trong lúc vận động cần đặc biệt chú ư bảo vệ các khớp. |
6 thói quen xấu sau khi ăn người Việt hay mắc
khiến sức khỏe dần suy yếu Sau khi kết thúc bữa ăn của ḿnh, người Việt thường mắc những thói xấu gây bất lợi cho cơ thể. Dưới đây là 6 thói quen gây bất lợi cho cơ thể sau khi ăn phổ biến nhất. 1. Hút thuốc lá Nếu bạn là một người nghiện thuốc lá, ít nhất hăy chắc chắn rằng bạn không hút thuốc ngay sau khi dùng bữa. Điều này có thể thực sự nguy hiểm cho tim của bạn và thậm chí dẫn đến các bệnh về đường hô hấp. Một nghiên cứu cho thấy hút một điếu thuốc sau bữa ăn gây hại tương đương như hút 10 điếu thuốc. Điều này cũng khiến bạn có nguy cơ bị ung thư phổi cao hơn. 2. Ăn trái cây Mặc dù họ có thể nghĩ rằng đây là một lựa chọn tốt cho sức khỏe, các chuyên gia khuyên bạn không nên ăn trái cây sau bữa ăn. Trái cây sẽ bị trộn cùng thức ăn trong dạ dày khiến các chất dinh dưỡng mất đi thậm chí gây ra t́nh trạng đầy bụng, khó tiêu . Lời khuyên là hăy ăn trái cây trước hoặc sau khi kết thúc bữa ăn chính ít nhất 30 phút. 3. Uống trà Nếu bạn có thói quen uống trà sau mỗi bữa ăn để cảm thấy tươi mới và tràn đầy năng lượng cũng đang gián tiếp gây hại cho cơ thể. Trà sẽ khiến các protein trong thức ăn không được tiêu hóa đúng cách. Bạn có thể uống trà, nhưng hăy uống sau 2 tiếng sau khi dùng bữa. 4. Tắm Tắm ngay sau khi ăn không phải là thói quen tốt cho hệ thống tiêu hóa của bạn. Điều này ảnh hưởng đến lưu thông máu trong cơ thể của bạn và dẫn đến các vấn đề trong việc tiêu hóa thức ăn. 5. Đi dạo Nhiều người nghĩ rằng đi dạo hoặc vận động sau khi ăn là rất có lợi cho việc tiêu hóa. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, việc vận động có thể khiến cơ thể không tập trung năng lượng để tiêu hóa thức ăn nhanh nhất có thể. Tốt nhất bạn nên đi dạo 1 giờ sau khi ăn xong. 6. Đi ngủ Thức ăn của bạn cần có thời gian để được tiêu hóa hoàn toàn v́ vậy ngủ sau khi dùng bữa là một trong những điều cấm kỵ. Nếu bạn nằm ngửa khi ăn no vô t́nh sẽ dẫn đến t́nh trạng khó tiêu và ảnh hưởng đến dạ dày. Trong một số trường hợp, nó cũng có thể dẫn đến nhiễm trùng dạ dày. Theo ********** Reply With Quote Reply With Quote . -------------------------------------------------------------------------------- |
All times are GMT. The time now is 15:26. |
VietBF - Vietnamese Best Forum Copyright ©2005 - 2025
User Alert System provided by
Advanced User Tagging (Pro) -
vBulletin Mods & Addons Copyright © 2025 DragonByte Technologies Ltd.