Sứ quán liệt truyện và những câu truyện cười ra nước mắt - Cộng đồng người Việt tại hải ngoại đă trải qua nhiều thăng trầm cùng với những qui chế, qui định "khác người" của Đại sứ quan hay Lănh sự quán. Có quá nhiều qui định bất cập, không phù hợp và sai nguyên tắc...
Bỏ quốc tịch Việt: buồn hay vui ?
Sứ quán liệt truyện
Hôm làm việc cuối cùng của năm 2013, tôi lên Lănh sự quán Việt Nam ở Praha để làm thủ tục nhận Chứng nhận về việc Hủy quốc tịch Việt Nam cho con trai.
Tờ chứng nhận này được viết bằng tiếng Czech hẳn hoi và theo như lời của các nhân viên pḥng lănh sự, từ cấp cao nhất trở xuống, th́ nếu viết bằng tiếng Việt, dù có dấu má đàng hoàng, hẳn hoi th́ phía bạn (cơ quan cấp quốc tịch Czech) sẽ không chấp nhận và lập tức coi đó là giấy rởm. Khẳng định của các cán bộ chắc nịch như vậy, cũng theo như lời họ là vấn đề này đă thỏa thuận với phía bạn rồi.
Cũng v́ xót của và bệnh nghề nghiệp, thấy giá dịch một tờ A4 với vài chữ lèo tèo như thế mà được tới 2000 korun, nên tôi đă hỏi sao LSQ không viết bằng ngôn ngữ chính thức của nhà nước ta (hoàn toàn được chứ?), sau đó tôi nhờ bạn bè làm phiên dịch cộp cho một cái, có khi c̣n không tốn 1 xu, thật là tiếc của. Tổng kết lại, để có tờ giấy chứng nhận này, con tôi, một sinh viên chưa làm ra tiền đă phải nộp cho LSQ tới 9.500 korun. Số tiền này đối với một số người có thể không lớn lắm, nhưng nếu đổi ra tiền của Hoa kỳ th́ nó sẽ tương đương 475 đô la đấy.
Buổi sáng đến nộp tờ khai (lần nào, có khi đôi lần cho một công việc cũng phải khai những thông tin cá nhân cũ rích, vô bổ như nơi sinh (ai cũng đều biết từ đâu...), sang Czech từ khi nào, với mục đích ǵ của một người đă theo bố mẹ bỏ xứ từ khi mới vài ba tuổi...), tôi đă chần chừ không muốn nộp 2000 korun nói trên và cũng nói luôn với các nhân viên nhận tờ khai là sẽ về xem lại lệ phí cho công việc này. Ấm ức thực sự!
Quả nhiên là trong danh sách các công việc giải quyết ở LSQ CHXHCN VN, mục C (Lệ phí về Quốc tịch), khoản 3 (Thôi Quốc tịch) có cho chúng ta biết lệ phí cho 1 người là 200 USD. Nh́n vào bảng giá nói chung ta thấy rất rơ ràng, mạch lạc và đơn giản lại ngắn gọn trong các ngôn từ và con số. Hoàn toàn bắt mắt và tạo cho chúng ta, mọi công dân b́nh đẳng có cảm giác được cơ quan đại diện sẽ hết ḷng phục vụ, được tôn trọng, dù ḿnh đang ở nơi xa xứ. Nhưng lại không phải zậy! Giả sử tôi mới học hết tiểu học, tôi cũng không thể tính toán, quy đổi sai đến mức trầm trọng như vậy.
Các bạn cũng biết là dù ngân hàng nhà nước Czech có muốn „d́m hàng“ đồng tiền của ḿnh như mới đây hơn 1 tháng, và Ngân hàng Mỹ có ngạo mạn coi đồng tiền của quốc gia ḿnh mạnh, th́ cả hai nước đó cũng không thể tính toán theo tỉ giá với mức giống như theo tính toán của LSQ ta ở Czech này đâu, tỉ giá của họ khủng lắm, là 1đô la bằng 47,5 korun đấy
(Tỷ giá của ngân hàng Trung ương Séc ngày 30/12/2013 là 19,909 korun/ usd).
Tôi sống ở Czech hơn 30 năm, đă từ lâu lắm rồi, có lẽ chỉ ở thời người Việt phải giấu tiền đô la vào ống khung xe đạp, đóng ḥm gửi về Việt Nam th́ đồng đô la mới có giá đó, nhưng cách đây hơn ¼ thế kỷ rồi. Tôi sai rồi! Trong lúc tranh luận qua điện thoại, bà trưởng pḥng Lănh sự (theo tôi được biết là rất xinh gái) đă khẳng định là họ không thể thay đổi tỉ giá nhanh như vậy được, họ làm theo quy định của Bộ tài chính đấy. Bó tay chưa?
Bà Trưởng pḥng c̣n ân cần hỏi tôi muốn ǵ? Tôi muốn pḥng lănh sự trả lại 2000 korun v́ tôi cho rằng họ đă thu sai nguyên tắc, không đúng quy định. „ Không được. Và tôi, cũng như các nhân viên của tôi đă không thu số tiền đó cho cá nhân ḿnh“, bà trưởng pḥng tuyên bố. Lạ chưa? Hóa ra tôi đă vứt số tiền đó xuống sông Vltava rồi sao?
Ngày đầu năm mới, kể lại câu chuyện đó với mấy anh bạn, những công dân tên tuổi, đánh kính trong cộng đồng thiểu số. Có người bạn đă nói: "Ông căi nhau với họ làm ǵ, ngay xửa ngày xưa, tôi phải nộp cho sứ quán 42 ngh́n korun đấy, tiền công nhà nước Czech đào tạo đấy. Với số tiền đó, lúc đó tôi sẽ đóng được 2 cái ḥm đầy hàng, to ngất ngưởng, oai lắm đấy! Mà phải nộp đấy“.
Ông anh khác: "Anh phải nộp 46 ngh́n korun em ạ. Anh phải cầy ngày cầy đêm, lương mỗi tháng lên tới 6 ngh́n mới có tiền nộp để được bỏ quốc tịch gốc. Cũng may c̣n được ưu ái, trả thành 2 lần đấy“. „ Của đau, con xót“, các cụ nói cấm có sai câu nào! So sánh với trường hợp của con ḿnh, cứ thấy khập khiễng thế nào ư?! Ḿnh vẫn thấy VÔ LƯ quá! Ngẫm thêm, lại thấy con ḿnh đen quá chấy. V́ bắt đầu từ năm mới, ở độ tuổi và những tiêu chí đă có, con ḿnh chỉ cần ra Ủy ban làm thủ tục xin cấp quốc tịch Czech bằng một lời Tuyên bố, không phải mất tiền để cắt bỏ quốc tịch gốc.
Ôi! Hóa ra thằng con ḿnh là nạn nhân cuối cùng trong giới trẻ cộng đồng Việt Nam tại czech của cái gọi là „thủ tục hành chính“ đau buồn kia. Cũng đúng thôi, cơ quan LS cũng phải tận dụng cái công cụ đáng sợ đó để „chém“, ít nhất là trường hợp con tôi, trong vấn đề xin thôi Quốc tịch.
Nói tới chuyện quốc tịch của con cái. Đề tài này thật nhạy cảm! Con dân nước Việt, vẫn nói là khí phách và tự trọng đầy ḿnh, nói tới chuyện này mà đau. Nhưng! Được tin đă được cắt quốc tịch của ông bà, bố mẹ mà nó sướng vui, lộ ra mặt... Theo tôi, mọi t́nh cảm của con lúc này đều chỉ phản ánh suy nghĩ ở độ tuổi của nó. Nó chỉ sướng là sẽ được đi đây đi đó, tới hầu hết các nước trên thế giới mà không bị người ta làm phiền ở cửa khẩu hay nơi biên giới, nó sẽ không bị các bạn đồng lứa, đồng hành coi thường khi chứng kiến cảnh tượng nó bị công an kiểm tra, v́ chỉ ḿnh nó bị kiểm tra và chính điều đó mới làm cho con trẻ bị tổn thương. Ngược lại, chính nó cũng sẽ không làm phiền các bạn phải chờ đợi. Tôi th́ thấy rằng, việc con ḿnh được nhận quốc tịch nước sở tại giống như nó đă được chắp thêm đôi cánh rắn chắc để bay cao, bay xa hơn nữa, xứng đáng là cánh chim đầu đàn mà ai đó, trong một dịp nào đó, không lâu, đă gắn cho nó.
Năm mới đă tới, chắc chắn mọi điều tốt đẹp hơn sẽ đến với giới trẻ? Tương lai tốt đẹp của các cháu là tất cả của cải của chúng ta!
Tôi viết những điều này, chỉ để chứng tỏ ḿnh luôn giữ lời. Cũng để đấm gió thôi!
Bạn đọc Hoàng Tuấn kể, Lê Thê ghi lại (vietinfo.eu)