Dù Trump Hay Harris Đắc Cử, Cuộc Chiến Công Nghệ Giữa Hoa Kỳ Và Trung Quốc Vẫn Sẽ Leo Thang

[nguoiduatinabc]

Cuộc chiến công nghệ giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc gần như chắc chắn sẽ tiếp tục leo thang, bất kể ứng viên giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ vào ngày 5/11 là Donald Trump hay Kamala Harris.

Nếu Harris chiến thắng, Đảng Dân chủ có thể sẽ đưa ra các quy định mới, có mục tiêu rõ ràng hơn nhằm ngăn chặn TQ phát triển công nghệ. Trong khi đó, Trump được cho là sẽ có các biện pháp mạnh bạo hơn, thẳng thừng hơn.

Theo các cựu viên chức từ chính quyền Biden và Trump, cùng với những chuyên gia trong ngành công nghệ và những người am hiểu về các chiến dịch tranh cử, Hoa Kỳ sẽ tiếp tục nỗ lực ngăn chặn các sản phẩm công nghệ kém tiên tiến hơn từ TQ như chip, xe thông minh và các sản phẩm khác nhập cảng vào Hoa Kỳ.

Đồng thời, Washington cũng sẽ áp dụng thêm các biện pháp hạn chế đối với việc xuất cảng công cụ sản xuất chip và các chip trí tuệ nhân tạo (AI) có giá trị sang TQ.

Trong chiến dịch tranh cử, Harris đã khẳng định mục tiêu của bà là đảm bảo “Hoa Kỳ sẽ thắng thế trong cuộc cạnh tranh của thế kỷ 21, chứ không phải TQ.” Trong khi đó, Trump thì cho rằng tăng thuế đối với hàng nhập cảng, đặc biệt là hàng TQ, là một giải pháp toàn diện nhằm đối phó với sự tiến bộ công nghệ của Bắc Kinh.

Tóm lại, dù ai đắc cử, cuộc chiến nhằm ngăn chặn việc tiền bạc và công nghệ của Hoa Kỳ bị lợi dụng để tăng cường năng lực quân sự và trí tuệ nhân tạo của TQ vẫn sẽ tiếp tục leo thang.

Peter Harrell, cựu viên chức an ninh quốc gia trong chính quyền Biden, cho biết: “Chúng ta đang chứng kiến một mặt trận mới trong chiến tranh lạnh về công nghệ giữa Hoa Kỳ và TQ, tập trung vào dữ liệu, phần mềm và các thiết bị kết nối công nghệ.”

Tháng trước, Washington đã đưa ra các quy định nhằm cấm các xe kết nối công nghệ (connected cars) có sử dụng linh kiện từ TQ lưu thông trên đường phố Hoa Kỳ. Trước đó, Washington đã thông qua một đạo luật yêu cầu ứng dụng TikTok (hiện đang thuộc sở hữu của công ty mẹ ở TQ) phải được bán lại cho một công ty không thuộc TQ nội trong năm nay, nếu không sẽ bị cấm hoạt động tại Hoa Kỳ.

Harrell cho biết: “Lo ngại lớn nhất là khi một công ty TQ có thể xâm nhập vào thiết bị và cung cấp các bản cập nhật trên các thiết bị. Các vấn đề xe kết nối công nghệ và TikTok chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.”

Nếu Harris thắng cử, cách giải quyết của bà có thể sẽ có mục tiêu cụ thể hơn và được phối hợp tốt hơn so với cách của Trump. Thí dụ, bà có thể tiếp tục hợp tác với các đồng minh quốc tế để ngăn chặn quân đội TQ lợi dụng và khai thác các công nghệ của Hoa Kỳ, giống như cách mà chính quyền Biden đã làm.

Ngược lại, chính quyền Trump có thể sẽ hành động nhanh hơn và sẵn sàng trừng phạt các đồng minh không tuân theo chính sách của Washington. Theo Jamieson Greer, cựu chánh văn phòng của Ủy viên Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer, từ nhiệm kỳ đầu của Trump, “chúng ta đã thấy ông ấy luôn thích kiểu nghĩ tới cái gì là làm liền cái đó.”

Nazak Nikakhtar, một viên chức Bộ Thương mại dưới thời Trump, cho rằng chính quyền Trump sẽ “mạnh tay hơn nhiều về chính sách kiểm soát xuất cảng đối với TQ.” Bà dự đoán danh sách trừng phạt (entity list) sẽ dài hơn nữa, bao gồm cả các chi nhánh và đối tác kinh doanh của các công ty đã bị liệt kê.

Nikakhtar cũng dự đoán giấy phép xuất cảng công nghệ từ Hoa Kỳ đến TQ sẽ bị từ chối nhiều hơn, và chính quyền Trump sẽ không chỉ áp đặt hạn chế đối với việc nhập cảng các chip của TQ, mà còn cấm luôn cả những sản phẩm có chứa chip TQ.

Bill Reinsch, cựu viên chức Bộ Thương mại dưới thời chính quyền Clinton, cho rằng Trump có thể sẽ áp dụng các biện pháp kiểm soát mậu dịch mạnh tay kiểu “búa tạ,” còn Harris sẽ có cách giải quyết tinh tế và cụ thể hơn, kiểu “dao mổ.”

Trump đã tuyên bố sẽ áp đặt thuế từ 10% đến 20% đối với tất cả hàng nhập cảng, không chỉ riêng từ TQc, và mức thuế có thể từ 60% trở lên đối với hàng nhập cảng từ TQ. Harris gọi kế hoạch này là đánh thuế người tiêu dùng. Nhưng chính quyền Biden cũng nhận thấy sự cần thiết của các biện pháp thuế nhắm mục tiêu cụ thể, thí dụ như tăng thuế đối với chất bán dẫn từ 25% lên 50% vào năm 2025.

TQ nhiều lần khẳng định sẽ bảo vệ quyền lợi của mình. Năm ngoái, Bắc Kinh đã áp dụng biện pháp trừng phạt đối với nhà sản xuất chip của Hoa Kỳ là Micron Technology, sau khi Washington ban hành một loạt biện pháp kiểm soát xuất cảng.
TQ cũng đã hạn chế xuất cảng germanium và gallium, các kim loại quan trọng trong sản xuất chip. Tháng 10 năm ngoái, chỉ vài ngày sau khi Hoa Kỳ thắt chặt quy định về xuất cảng liên quan đến chip, TQ liền áp đặt các hạn chế đối với một số sản phẩm graphite, nguyên liệu quan trọng trong pin xe điện. Đến tháng 6, Bắc Kinh lại công bố các quy định mới về đất hiếm, những nguyên tố rất quan trọng trong việc sản xuất thiết bị quân sự và điện tử tiêu dùng.

Wilbur Ross, Bộ trưởng Thương mại dưới thời chính quyền Trump, cho rằng Hoa Kỳ cần cứng rắn với TQ nhưng cũng phải cẩn trọng về mặt chiến lược vì vẫn đang phụ thuộc vào TQ về đất hiếm. Ông nhấn mạnh: “Sẽ rất nguy hiểm nếu cứ chăm chăm cắt đứt hoàn toàn mối quan hệ với họ.”