Thay v́ bị cuốn theo những đ̣n công kích từ ông Trump, bà Harris t́m cách thể hiện h́nh ảnh người bảo vệ nước Mỹ thông qua các cam kết chính sách và nỗ lực giải quyết vấn đề.
Trên thực tế, các lănh đạo nữ đối mặt với những trở ngại mà các lănh đạo nam không gặp phải. Theo New York Times, có một điều ít người biết đến, là mỗi phụ nữ lại vấp phải những t́nh thế nan giải khác nhau.
Với bà Hillary Clinton, đó là phải tỏ ra mạnh mẽ nhưng vẫn phải nữ tính, tránh rơi vào cảnh “đột lốt đàn ông v́ tham vọng”. Bà Kamala Harris th́ khác, khi phó tổng thống không phải phản bác những lời chỉ trích tương tự, một phần v́ bà không chọn chủ đề “phá vỡ trần kính” làm chủ đề cho chiến dịch tranh cử. Điểm yếu của bà nằm ở từ “bảo vệ”.
Nỗ lực tranh cử tổng thống của bà Harris luôn bị bủa vây bởi câu hỏi: Bà sẽ bảo vệ những cử tri lo lắng, những người ch́m trong sự bất an như thế nào? Trong văn hóa Mỹ, “bảo vệ” là cụm từ mang nặng tính phân biệt giới tính, khi theo truyền thống, phụ nữ không được trở thành người bảo vệ hay được bảo vệ.
Người "diễn" vai bảo vệ, phóng đại mối nguy
Trong xă hội hay đời sống cá nhân, người muốn thống trị thường hứa hẹn bảo vệ người khác. Nhà triết học nữ quyền Susan Rae Peterson đă đề cập tới khái niệm “nam giới bảo kê” (male protection racket) 47 năm trước.
Bà lập luận “khi nhà nước không thực hiện tốt vai tṛ bảo vệ phụ nữ, họ phải dựa vào thỏa thuận với chồng hoặc cha (đổi lại bằng ḷng chung thủy hoặc trinh tiết) để được bảo vệ. Song những người đàn ông này bảo vệ họ v́ điều ǵ? Bảo vệ họ khỏi những người đàn ông khác”.
Bà Peterson giải thích: “T́nh huống này khá tương đồng với ‘băng đảng bảo kê’, khi các tổ chức tội phạm tống tiền, rao bán dịch vụ và hứa hẹn bảo vệ đối phương. Tuy nhiên, nếu đối phương từ chối v́ không cần được bảo vệ, chính những băng nhóm này sẽ biến thành mối đe dọa. Phụ nữ cũng rơi vào ṿng lặp như vậy”.
Nói cách khác, phụ nữ (những người được bảo vệ) bị mắc kẹt trong hệ thống mà chính người bảo vệ lại là bên gây ra nguy hiểm.
Ông Donald Trump hiểu điều này.
“Thật đáng buồn, phụ nữ đang nghèo hơn so với 4 năm trước”, ứng viên đảng Cộng ḥa phát biểu tại mít tinh ở Pennsylvania hồi cuối tháng 9. Ông c̣n dùng loạt cụm từ như “sức khỏe kém hơn”, “đường phố dần mất an toàn”, “căng thẳng, chán nản và bất hạnh hơn”.
Trong tuyên bố nhắm trực tiếp vào các nữ cử tri, ông Trump nói: “Tôi sẽ khắc phục nhanh chóng tất cả điều đó, và cơn ác mộng của quốc gia này sẽ chấm dứt”. Cựu tổng thống c̣n khẳng định phụ nữ “không c̣n bị bỏ rơi, cô đơn hay sợ hăi. Các bạn không c̣n gặp nguy hiểm nữa. Bạn sẽ được bảo vệ, tôi sẽ là người bảo vệ bạn”.
Ông Trump chính là bậc thầy trong mạng lưới “nam giới bảo kê”. Cựu tổng thống dọa nạt mọi đối tượng ủng hộ ḿnh, cả nam lẫn nữ. Ông Trump gọi những người di cư là “quái vật hung dữ”, “đầu độc ḍng máu của đất nước chúng ta”, sẽ “hiếp dâm, cướp bóc, trộm cắp và giết người dân Mỹ”. Ông chỉ trích “những tên côn đồ cực đoan cánh tả” “sống như sâu bọ” và “ăn cắp, gian lận trong các cuộc bầu cử”.
Ông Trump cáo buộc các thống đốc đảng Dân chủ “giết trẻ sơ sinh ngay khi chúng ra đời”, c̣n trường học tự do tiến hành “chiến dịch tàn bạo” thay đổi giới tính trẻ em. Cựu tổng thống cùng “phó tướng” JD Vance c̣n khiển trách những “phụ nữ không con chỉ nuôi mèo”, trong khi người nhập cư “đang ăn thịt chó mèo”.
Và ông Trump tự đề cử ḿnh sẽ cứu người dân Mỹ.
Trên thực tế, tội phạm bạo lực ở Mỹ đang ở mức thấp nhất trong 50 năm qua. Các vụ giết người giảm gần 12% năm 2022-2023, mức giảm lớn nhất trong một năm trong 6 thập niên qua, c̣n tội phạm hiếp dâm giảm hơn 9%. Phụ nữ - đặc biệt phụ nữ chưa kết hôn - đạt được nhiều thành tựu kinh tế đáng kể từ năm 2019.
“Tôi mê cái cách ông ư thừa nhận chúng ta đang bất an, như thể ông ư không phải là nguồn cơn khiến chúng ta căng thẳng”, diễn viên hài Desi Lydic châm biếm.
Người bảo vệ điềm tĩnh, đưa ra giải pháp
Trong khi đó, liệu nước Mỹ có tin tưởng bà Kamala Harris có thể đóng vai tṛ người bảo vệ không?
Nhiều cử tri, đặc biệt là nam giới, coi viễn cảnh được phụ nữ bảo vệ là mối đe dọa. Trong một xă hội đàn ông tự đánh giá giá trị dựa trên khả năng bảo vệ, việc được phụ nữ bảo vệ bị coi là sự ô nhục, là vết nhơ danh dự.
Phụ nữ được phép đóng vai tṛ bảo vệ trong một lĩnh vực: Làm mẹ. Ứng viên phó tổng thống Sarah Palin từng tự quảng bá ḿnh là "mẹ gấu xám" (mama grizzly) vào năm 2010. Theo từ điển Collins, “mẹ gấu xám” là cụm từ chỉ những phụ nữ, người mẹ luôn bảo vệ con cái hết mực.
Do đó, không phải ngẫu nhiên chiến dịch tranh cử của ông Trump dựa vào chủ đề “người bảo vệ” và hạ thấp vai tṛ của bà Harris, v́ phó tổng thống chưa có con ruột.
Dù ông Trump đang dồn bà Harris vào chủ đề “người bảo vệ”, ứng viên của đảng Dân chủ đă không mắc bẫy. Trong một cuộc phỏng vấn, bà Harris nói: “Phụ nữ Mỹ không cần ông ấy tuyên bố sẽ bảo vệ họ. Phụ nữ Mỹ cần ông ấy tin tưởng họ”.
Theo New York Times, bà Harris, trên thực tế, lại là một người bảo vệ đáng gờm.
Bảo vệ có hai kiểu: Bảo vệ mang tính biểu tượng (symbolic protection) và bảo vệ thực tế (practical protection).
Bảo vệ mang tính biểu tượng nhằm mục đích “diễn”, mang tính h́nh thức. Những người cần loại bảo vệ này không thực sự mong muốn các biện pháp giải quyết mối đe dọa. Thay vào đó, họ phẫn nộ và t́m người bảo vệ củng cố nỗi tức giận đó. Đối với họ, điều quan trọng không phải là kết quả, mà là duy tŕ cảm giác ḿnh là nạn nhân.
Bảo vệ mang tính biểu tượng và bảo vệ thực tế có mục tiêu trái ngược và đối nghịch nhau. Kiểu bảo vệ đầu tiên nuôi dưỡng sự bất b́nh, c̣n kiểu bảo vệ thứ hai khắc phục vấn đề.
Tờ New York Times đánh giá bà Harris là một người bảo vệ điềm tĩnh và tập trung vào giải pháp, khác với ông Trump - người thể hiện vai tṛ bảo vệ bằng cách phóng đại t́nh h́nh. Ảnh: New York Times.
Bà Harris là kiểu người số 2. Thành tích phục vụ công chúng và các chính sách đă chứng minh cho việc bà đưa ra những giải pháp khả thi, thay v́ khuếch đại mối nguy.
“Tôi cam kết sẽ có cách tiếp cận thực tế. Tôi sẽ tham gia vào ‘thử nghiệm táo bạo, bền bỉ’ của Franklin Roosevelt”, bà nói về các đề xuất kinh tế hồi cuối tháng 9, nhắc tới vị tổng thống Mỹ ít phô trương tính nam, và đi theo cách bảo vệ thực tế.
Một trong những thế mạnh của bà Harris là không coi ai hoàn toàn xấu xa, ngay cả khi đối diện với những thách thức lớn của nước Mỹ. Những biện pháp bảo vệ thực tế có thể giúp xây dựng quyết định có trách nhiệm trong thời điểm nhạy cảm, thay v́ áp dụng kiểu bảo vệ mang tính biểu tượng, kích động chủ nghĩa dân tộc cực đoan.
Do đó, hơn 700 cựu quan chức an ninh quốc gia và quân đội đă viết một lá thư đề cao bà Harris v́ cho rằng bà bảo vệ “những lư tưởng dân chủ của nước Mỹ”, trong khi đối thủ khẳng định bà “gây nguy hiểm”.
Thay v́ thúc đẩy chủ nghĩa “Nước Mỹ trên hết” (America First), phó tổng thống cùng chính quyền đương nhiệm quyết tâm xây dựng lại các liên minh quốc tế và kiềm chế các đối thủ cạnh tranh. Về mặt đối nội, bà Harris cung cấp các công cụ giải quyết vấn đề thay v́ chỉ trích, đưa ra hàng loạt chương tŕnh kinh tế tham vọng để bảo vệ tầng lớp lao động và trung lưu.
Năm 1977, bà Susan Rae Peterson nhận xét theo hệ thống luật pháp của nhà nước, phụ nữ giống “những khách hàng bất đắc dĩ, nạn nhân của một hệ thống bảo kê, v́ họ không thể tự bảo vệ lẫn nhau v́ thiếu tổ chức”. Phụ nữ dần dần kết nối và h́nh thành mạng lưới có trật tự, yêu cầu nhà nước bảo vệ quyền lợi một cách b́nh đẳng. Hiện nay, sự bảo vệ này lại một lần nữa trở thành mục tiêu tấn công.
Bà Harris rơ ràng đă thể hiện cam kết mạnh mẽ trong việc bảo vệ quyền và tự do của phụ nữ. Khi quyền và tự do của phụ nữ được đảm bảo, th́ những quyền lợi khác của mọi người cũng được củng cố, từ đó tạo cơ hội giải quyết những vấn đề người Mỹ đối mặt, thay v́ chỉ phẫn nộ trước những mối đe dọa không tồn tại.
Thay v́ hoảng loạn và cuốn theo đối phương, phó tổng thống đă đối đầu trực diện với những kẻ lợi dụng tâm lư sợ hăi để đạt được mục đích chính trị. Điều này quan trọng với tương lai của nước Mỹ, khi bà Harris cho thấy ḿnh là một người bảo vệ tài t́nh trước hệ thống “nam giới bảo kê” của xứ sở cờ hoa.
VietBF@ sưu tập
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
