Nỗi ám ảnh của bác sĩ Lebanon khi cứu nạn nhân vụ nổ thiết bị liên lạc

[june04]

Các bệnh viện ở Lebanon chật kín bệnh nhân, nhiều người mất tay và mắt sau các vụ nổ thiết bị liên lạc, khiến các bác sĩ ám ảnh.

Người dân thủ đô Beirut cùng nhiều khu vực khác ở Lebanon vẫn bàng hoàng sau vụ hàng nghìn máy nhắn tin và bộ đàm của nhóm vũ trang Hezbollah phát nổ trong ngày 17-18/9 khiến ít nhất 37 người chết và khoảng 3.000 người bị thương.

Các bệnh viện ở Lebanon chật kín người bị thương. "Các vết thương chủ yếu ở mắt và tay, như mất ngón tay hoặc mảnh vỡ văng vào mắt. Một số người mất thị lực", Joelle Khadra, bác sĩ khoa cấp cứu bệnh viện Hotel-Dieu, quận Ashrafieh, Beirut nói với AFP, thêm rằng họ đã chữa trị cho khoảng 80 bệnh nhân.

Elias Jaradeh, bác sĩ phẫu thuật tại một bệnh viện về mắt và tai ở Beirut, cho biết nhân viên y tế phải chịu áp lực lớn. "Tình hình rất khó khăn. Chúng tôi cần phải kìm nén cảm xúc, cố gắng lạnh lùng như robot để tập trung điều trị, dù bên trong cảm thấy rất đau thương", ông nói.

Những bác sĩ phẫu thuật như Jaradeh đã phải làm việc gần 24 giờ liên tục để cứu chữa người bị thương. Abdinasir Abubakar, đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Lebanon, cho biết 100 bệnh viện đã tham gia ứng phó hậu quả của hai loạt vụ nổ.

"Tôi từng không hiểu tại sao chúng tôi được dạy phải kìm nén cảm xúc cho đến khi bắt đầu hành nghề, chứng kiến những gì xảy ra hôm qua và có thể phải đối mặt trong tương lai", ông Jaradeh nói trong quãng nghỉ ngắn sau 12 giờ phẫu thuật liên tiếp.

Bác sĩ kỳ cựu này phải giải quyết những ca nghiêm trọng, cần phẫu thuật tái tạo. "Bạn tái tạo từng bệnh nhân như phục hồi một phần Lebanon, để đưa Lebanon hồi sinh", Jaradeh cho biết thêm trước khi trở lại bàn mổ.

"Hầu hết bệnh nhân đều bị thương rất nặng, ở mắt và ở tay", bác sĩ Salah Zeineldine, Trung tâm y tế Đại học America of Beirut (AUBMC), nói ngày 19/9. Các phòng phẫu thuật tại AUBMC hoạt động không ngừng nghỉ từ khi loạt vụ nổ đầu tiên xảy ra.

Theo Zeineldine, đội ngũ y tế của họ đã kiệt sức. AUBMC buộc phải tạm hoãn các ca phẫu thuật đã lên lịch từ trước đó.

Một bác sĩ tại một bệnh viện khác ở Beirut nói ông đã làm việc xuyên đêm và "chưa từng thấy những vết thương nào như vậy". "Rất khó mô tả", bác sĩ giấu tên nói. "Những ngón tay bị cụt do mọi người đang cầm máy nhắn tin bằng một hoặc cả hai tay. Một số bị thương ở chân".

Những vết thương "tàn khốc nhất" xảy ra khi máy nhắn tin phát nổ gần mặt. Bệnh viện nơi bác sĩ này làm việc tiếp nhận khoảng 40 người bị thương ở mắt, hầu hết đều nghiêm trọng. Khoảng 3/4 trong số này "hỏng hoàn toàn một mắt, mắt còn lại có thể cứu chữa được phần nào", 15-20% mất cả hai mắt.

"Nhiều đồng nghiệp nói điều này tồi tệ hơn cả những vết thương họ phải xử lý trong sự kiện ngày 4/8", bác sĩ nói, nhắc đến vụ nổ kho hóa chất ở cảng Beirut hồi năm 2020 khiến hơn 220 người chết, khoảng 6.500 người bị thương. Khi đó, vài trăm người bị thương ở mắt, nhưng chỉ một số bị mù một bên do mảnh vỡ văng vào.

Giáo sư chuyên khoa mắt Elias Warrak ngày 19/9 nói với BBC rằng ông đã phải phẫu thuật loại bỏ mắt hỏng nhiều hơn cả trong suốt sự nghiệp trước đó. "Hầu hết bệnh nhân là nam thanh niên mới hơn 20 tuổi, một số trường hợp phải bỏ cả hai mắt. Suốt cuộc đời tôi chưa từng chứng kiến cảnh tượng nào như hôm qua".

Dania El Hallak, chuyên gia chăm sóc sức khỏe tại một bệnh viện ở Beirut, vẫn chưa thể thoát khỏi hình ảnh ám ảnh của những vết thương. "Tôi tháo băng của bệnh nhân và thấy họ không còn nhãn cầu", cô nói với Reuters. "Lần đầu tiên tôi chứng kiến mọi người bị tàn sát. Liệu có thể nào hồi phục sau cảnh tượng như vậy?".

Bộ trưởng Y tế Lebanon Firass Abiad cho biết nhiều vết thương có thể thay đổi hoàn toàn cuộc đời của bệnh nhân và họ sẽ phải mất nhiều thời gian để phục hồi. Thương vong trong hai vụ nổ có thành viên Hezbollah, nhưng phần lớn nạn nhân là dân thường.

"Cả thế giới có thể thấy những vụ nổ xảy ra ở chợ, siêu thị. Đó không phải những người tham chiến. Họ đang ở trong khu vực dân sự cùng gia đình mình", ông Abiad nói, thêm rằng hành động này có thể cấu thành tội ác chiến tranh.

Với người dân ở Beirut, vụ nổ hàng loạt thiết bị liên lạc gợi lại ký ức đau thương từ thảm kịch năm 2020. "Cảm giác hỗn loạn, khó chịu và lo lắng đang bao trùm khắp Lebanon... những gì đã xảy ra với chúng tôi 4 năm trước đang lặp lại", một phụ nữ nói.

Chưa bên nào nhận trách nhiệm về sự việc nhưng mọi nghi ngờ đang dồn về Israel, nước từng hạ sát một thành viên cấp cao Hamas bằng cách gài thuốc nổ vào điện thoại. Giới chuyên gia cũng đánh giá Israel là nước nhiều khả năng và có tiềm lực nhất trong việc thực hiện cuộc tấn công như vậy.

Hezbollah ra tuyên bố xác định Israel là bên "phải chịu hoàn toàn trách nhiệm" sau khi xem xét tất cả các sự kiện, dữ liệu và thông tin có sẵn về vụ tấn công. Chính phủ Lebanon và Iran đưa ra cáo buộc tương tự. Nhóm vũ trang thề sẽ khiến Israel "nhận hình phạt thích đáng".

Quân đội Lebanon đã phá hủy các thiết bị khả nghi. Máy nhắn tin và bộ đàm bị cấm mang lên máy bay. Bộ trưởng Abiad nói việc "vũ khí hóa công nghệ" là diễn biến rất nghiêm trọng, không chỉ với Lebanon mà với cả thế giới và trong những cuộc xung đột khác.

"Giờ đây chúng ta phải nghĩ kỹ trước khi sử dụng công nghệ", ông nói.