- Đài Bắc vẫn tiếp tục trừng phạt Manila, bất chấp lời xin lỗi mà Tổng thống Philippines Benigno Aquino đưa ra ngày 15/5.
Đài Loan không chấp nhận lời “xin lỗi” của Philippines
Tổng thống Benigno Aquino III đă bày tỏ sự "hối tiếc sâu sắc" về vụ nổ súng bắn chết ngư dân ngày 9/5, nhưng các quan chức Đài Loan không chấp nhận v́ cho rằng lời xin lỗi này “thiếu sự chân thành”.
Nhà lănh đạo Đài Loan Mă Anh Cửu không chịu lùi bước.
Theo China Daily ngày 16/5, Tổng thống Aquino đă cử Chủ tịch Văn pḥng Kinh tế và Văn hóa Philippines tại Đài Loan, Đặc phái viên Amadeo Perez, thay mặt ông và nhân dân Philippines xin lỗi gia đ́nh ngư dân bị bắn chết.
Đặc phái viên Philippines Amadeo Perez đến Đài Bắc vào trưa 15/5 và sau một cuộc họp 40 phút với các quan chức Đài Loan vào buổi tối cùng ngày, ông Perez đưa tuyên bố “chân thành xin lỗi gia đ́nh của ngư dân đă bị bắn chết”. Perez cho biết ông sẽ tiếp tục thảo luận về các vấn đề liên quan với các quan chức Đài Loan trong ngày 16/5.
Chỉ vài giờ sau khi lời xin lỗi nói trên, “Thủ tướng” Đài Loan Jiang Yi-huah công bố “làn sóng trừng phạt thứ hai” đối với Philippines, trong đó có đ́nh chỉ trao đổi cấp cao giữa Đài Loan và Philippines. Các biện pháp trừng phạt mới cũng gạt tên Philippines khỏi chương tŕnh miễn thị thực của Đài Loan và đ́nh chỉ giao lưu kinh tế, hợp tác nghề cá, hợp tác khoa học-công nghệ cũng như các cuộc đàm phán hàng không song phương.
Theo phương tiện truyền thông Đài Loan, “Thủ tướng” Jiang Yi-huah phê phán phía Philippines đă không thể hiện đầy đủ “sự chân thành” trong việc xử lư vụ bắn chết ngư dân và buộc Đài Bắc tiếp tục đưa ra các biện pháp trừng phạt hơn nữa. Tại một cuộc họp báo ở Đài Bắc, “Thủ tướng” Jiang Yi-huah nói Đài Loan “không thể chấp nhận” lời xin lỗi của Philippines v́ “Philippines vừa xin lỗi, nhưng lại vừa nhấn mạnh rằng đây không phải là một hành động có chủ ư”.
Các chuyên gia nói lời xin lỗi “muộn màng và cẩu thả” của Manila đă không đáp ứng đ̣i hỏi của Đài Bắc và không làm giảm bớt sự phẫn nộ của công chúng.
Yang Baoyun, một chuyên gia về nghiên cứu Đông Nam Á tại Đại học Bắc Kinh, nhận xét việc phía Philippines dùng từ “đóng góp”, thay v́ "bồi thường" cho gia đ́nh nạn nhân, khiến công chúng Đài Loan phẫn nộ và cho thấy thiếu sự chân thành của Manila.
Nỗi khó xử của hai nhà lănh đạo
Ông Yang cho biết cuộc đối đầu Philippines-Đài Bắc trở nên phức tạp hơn, khi nhà lănh đạo Đài Loan Mă Anh Cửu không chịu lùi bước trong vụ việc này. Ông Mă muốn chứng tỏ ḿnh là mạnh mẽ trong chính sách đối ngoại, nhất là khi giới nhà phê b́nh chỉ trích ông đă để cho Đài Loan quá phụ thuộc vào đối thủ chính trị Trung Quốc, mặc dù Bắc Kinh vẫn ra sức kiềm chế Đài Bắc về ngoại giao.
Về phần ḿnh, vốn được coi là mạnh mẽ về chính sách đối ngoại, Tổng thống B. Aquino cũng không muốn bị coi là yếu kém trong con mắt của dân chúng Philippines, nhất là khi liên minh chiến thắng hầu hết các cuộc chạy đua giành 241 ghế trong nghị viện vừa qua.
Một số nhà phân tích cho rằng một lời xin lỗi thái quá sẽ bị coi là nhượng bộ lớn về chủ quyền của Philippines ở một phần của eo biển nằm giữa đảo Luzon đối với Đài Loan. Theo giáo sư Alexander Huang - chuyên nghiên cứu chiến lược tại Đại học Tamkang ở Đài Loan, “mục tiêu số 1 của Philippines là coi vụ bắn ngư dân Đài Loan chỉ là một sự cố và không làm tổn thương mối quan hệ song phương nói chung”.
Chỉ có điều, căng thẳng Đài Loan-Philippines có thể làm suy yếu liên minh lỏng lẻo giữa đồng minh của Mỹ ở vành đai Tây Thái B́nh Dương (bao gồm Đài Bắc, Manila, Seoul và Tokyo) và tác động bất lợi đến nền kinh tế Philippines. Manila vẫn hy vọng duy tŕ được đội ngũ 88.000 người Philippines làm việc tại Đài Loan, khi mà lượng kiều hối từ ḥn đảo này gửi về chiếm tới 9% GDP Philippines trong năm 2011.
Mấy năm qua, nhiều chủ doanh nghiệp Đài Loan đă từ Trung Quốc đại lục trở về vùng lănh thổ này để tận dụng nguồn lao động rẻ hơn đến từ Philippines. Ngành du lịch Philippines cũng nhắm vào nguồn du khách Đài Loan, với việc mở siêu ṣng bạc ở Manila. Năm ngoái, kim ngạch mậu dịch Đài Loan-Philippines đạt gần 11 tỷ USD năm ngoái và khiến cho Đài Loan trở thành đối tác thương mại lớn thứ hai của Philippines.
theo kienthuc