9/26/19
(Washington Post) – Một số Thượng nghị sĩ Cộng hoà vào hôm thứ Tư kinh ngạc sau khi Toà Bạch Ốc công bố biên bản cuộc điện đàm giữa Tổng thống Donald Trump và đồng nhiệm Ukraine, trong đó cho thấy Trump đề nghị Tổng trưởng Tư pháp Hoa Kỳ sẽ hỗ trợ cuộc điều tra vào đối thủ tranh cử tổng thống Joe Biden.
Photo by Melina Mara/The Washington Post
Một Thượng nghị sĩ Cộng hoà giấu tên để có thể nói chuyện thẳng thắn, người này cho rằng, việc công bố biên bản cuộc gọi là “một sai lầm lớn” mà Cộng hoà bây giờ phải đối phó và bênh vực, trong khi đảng cáo buộc Dân chủ đang “quá lố” với cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump.
Ba Thượng nghị sĩ Cộng hoà khác phàn nàn riêng với Washington Post rằng, Toà Bạch Ốc sai lầm khi công bố tài liệu này, v́ tạo ra tiền lệ cho các vị tổng thống tương lai phải công khai các cuộc điện đàm với lănh đạo nước ngoài, và đây có thể xem là sự nhượng bộ đối với Dân chủ.
Ngoài ra c̣n có hai Thượng nghị sĩ khác công khai bày tỏ quan ngại về sự tiết lộ này, khi rạn nứt bắt đầu xảy ra trong nội bộ các nhà lập pháp Cộng hoà, những người đặt dấu hỏi về hành vi của ông Trump cũng như quan điểm chính trị của đảng của chính họ.
“Những người Cộng hoà không nên vội vă đi ṿng quanh và bảo không có ǵ, trong khi rơ ràng có nhiều thứ đáng lo ngại ở đó,” Thượng nghị sĩ Ben Sasse (Cộng hoà – Nebraska) tuyên bố trước các kư giả sau khi xem khiếu nại tố giác. “… Dân chủ không nên sử dụng từ ngữ như ‘luận tội’ trước khi họ biết bất cứ điều ǵ về nội dung thực sự.”
Sasse – người phản đối ông Trump tranh cử vào năm 2016 -gần đây thường xuyên phát ngôn bênh vực tổng thống hơn, và được Trump hậu thuẫn vận động tái tranh cử.
“Có vấn đề thực sự đánglo lắng” Thượng nghị sĩ Mitt Romney (Cộng hoà – Utah) tuyên bố khi được hỏi về biên bản cuộc điện đàm.
Khi rời pḥng ăn trưa vào hôm thứ Tư, các Thượng nghị sĩ Cộng hoà hầu như ủng hộ Tổng thống và bác bỏ biên bản cuộc điện đàm, thậm chí ngay cả khi một số nhà lập pháp và cố vấn của họ sau lưng cười khẩy về phản ứng và đánh giá của Toà Bạch Ốc.
Đây đó có những tuyên bố về việc liệu Trump giải quyết cuộc điện đàm có thích hợp hay không, nhưng mọi báo động đều im ĺm. Một số nhà lập pháp Cộng hoà ở Thượng viện c̣n đề nghị Tổng thống công khai tài liệu này.
Trong cuộc điện đàm diễn ra vào ngày 25 tháng 7, Trump bảo Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hợp tác với Tổng trưởng Tư pháp William Barr để điều tra hành vi của Biden. Trump cũng đề nghị gặp gỡ người đồng nhiệm tại Toà Bạch Ốc sau khi được hứa hẹn một cuộc điều tra như vậy.
Những tuyên bố như vậy cùng với những yếu tố khác trong cuộc điện đàm giữa Trump và Zelensky đáng quan tâm đến nỗi Tổng thanh tra Cộng đồng t́nh báo nghĩ rằng, chúng có thể là những vi phạm vận động tranh cử.
Vào cuối tháng 8, các viên chức t́nh báo chuyển vấn đề này sang cho Bộ Tư pháp trước dấu hiệu phạm tội, nhưng công tố viên vào tuần trước kết luận hành vi trên không cấu thành tội phạm, theo các viên chức cao cấp Bộ Tư pháp.
Trump công khai thừa nhận đă yêu cầu Zelensky điều tra con trai Biden, người có chân trong ban quản trị Burisma Holdings – công ty năng lượng của Ukraine bị chính phủ săm soi để mắt.
Trump phủ nhận, cho rằng không làm ǵ sai, nhưng các nhà lập pháp cho rằng có vấn đề khi chỉ thị đóng băng gần $400 triệu Mỹ kim viện trợ quân sự cho Ukraine vài ngày trước khi cuộc điện đàm diễn ra.
Hương Giang (Theo Washington Post)