Cuộc đoàn tụ giúp những người con t́m về nguồn cội sau 70 năm người ông, người cha của họ rời khỏi làng quê và mất liên lạc từ đó.
Ở thôn Đông Viên (xă Đông Quang, huyện Ba V́, TP Hà Nội), hàng năm cứ đến ngày 27/5 âm lịch, gia đ́nh ông Nguyễn Văn Ngó lại làm giỗ cụ Vũ Văn Thai – ông ngoại ông Ngó.
Cách đó hơn 1.500km, ở TP Phan Thiết (tỉnh B́nh Thuận), gia đ́nh bà Nguyễn Thị Năm cũng làm giỗ bố chồng bà vào cùng ngày.
Hai cái giỗ, cùng một người, cùng một ngày nhưng 2 đại gia đ́nh không hề biết ǵ về sự tồn tại của nhau. Bởi lẽ, sợi dây kết nối là ông Vũ Văn Bốn chưa từng kể với vợ con về gia đ́nh, ḍng tộc của ḿnh ở Đông Viên.
50 năm sau khi ông Bốn rời quê nhà, gia đ́nh cũng bặt tin ông từ đó.
Ông Bốn hay nói với vợ con rằng “đă trở về th́ phải vinh quang”. Suy nghĩ ấy khiến cho khát khao trở về trở thành một điều không thực hiện được cho tới tận đến khi ông qua đời.
Sự ra đi của người lính du kích gan dạ
Ông Nguyễn Văn Ngó đi t́m người cậu tên Vũ Văn Bốn, thất lạc từ năm 1954
Trong kư ức của ông Nguyễn Văn Ngó, cậu ḿnh – ông Vũ Văn Bốn là một người lính du kích gan dạ. “Ngày đó, ban ngày thôn Đông Viên do địch quản lư. Cậu tôi thường xuyên hoạt động du kích vào ban đêm.
Năm 1952, cậu tôi bị bắt và bị giam giữ lần lượt ở bốt Tây Đằng, bốt Trung Hà, rồi bị đưa vào nhà tù Hỏa Ḷ. Đến năm 1954, cậu bị bắt xuống tàu đi vào Nam. Năm ấy, tôi mới 14 tuổi”, ông Ngó chia sẻ.
Ngày ấy, thôn Đông Viên có rất nhiều gia đ́nh tham gia kháng chiến chống Pháp. Cậu Vũ Văn Bốn của ông là một trong những người lính du kích bị địch bắt và tra tấn giữa làng.
Ấn tượng của ông Ngó về cậu Bốn là người đàn ông có khuôn mặt trái xoan, dáng người cao ráo và rất giống hai người anh là ông Năm và ông Sáu.
Ngày ông Bốn đi, cụ Vũ Văn Thai đă mất. Ngày giỗ bố là thứ duy nhất mà ông mang theo ḿnh, và cũng là sợi dây duy nhất kết nối ông với cội nguồn, ḍng tộc.
Năm 1967, cụ bà mất. Ông Bốn ở trong Nam, không biết ngày giỗ mẹ.
Người chồng, người cha không có quá khứ
Trong kư ức của bà Nguyễn Thị Năm và các con, những ǵ họ được biết về cuộc đời ông Bốn bắt đầu từ năm 1962.
Tám năm sau ngày rời đất Bắc, ông Bốn sống bằng nghề thợ mộc ở thị xă Phan Thiết (nay là TP Phan Thiết, tỉnh B́nh Thuận). Ở đây, ông yêu và cưới bà Năm. Năm đó, ông Bốn 32 tuổi.
Cuộc sống hôn nhân mới được vài tháng th́ ông bị bắt vào Sài G̣n đi lính.
Ông Ngó kể, vào năm 1964, gia đ́nh có nhận được một lá thư rất ngắn của ông Bốn, thông báo rằng ông đang ở Sài G̣n. Ngoài ra, không có thông tin ǵ khác.
Sau 6 - 7 năm, ông trở về Phan Thiết, làm nghề mộc được một thời gian th́ đất nước thống nhất.
Mấy chục năm sống cùng vợ con, cùng nhau khai hoang, làm rẫy, ông gần như không bao giờ kể với họ về gia đ́nh ngoài Bắc. Thậm chí, ông nói với bà Năm rằng ngoài kia ông từng có vợ con.
Không ai hiểu tại sao ông lại nói như vậy. Chỉ có ông Ngó nghi hoặc lư giải điều đó bằng câu chuyện hẹn ước của cậu ḿnh với một người con gái cũng tên là Bốn.
“Ngày cậu tôi đi du kích, có yêu một người con gái tên là Phan Thị Bốn. Hai ông bà hẹn ước sẽ lấy nhau. Nhưng chưa lấy được nhau th́ cậu tôi bị bắt. Ngày cậu tôi bị giam giữ ở Hỏa Ḷ, bà Bốn đi lấy chồng khác.
Trong 2 năm cậu tôi ở tù, người làng thi thoảng cũng liên lạc được với cậu. Có lẽ cậu cũng biết bà Bốn đă đi lấy chồng”.
Ao ước về quê chưa thành
Ông Bốn từng nói với vợ ḿnh là bà Năm (bên phải ảnh) rằng ông từng có gia đ́nh riêng ngoài Bắc
Trong kư ức của chị Vũ Thị Hằng - con gái ông Bốn, cha chị là người chịu thương chịu khó và yêu chiều vợ con. Ông không ngại ngần việc nhà, giặt giũ, phơi đồ cho vợ, việc nào ông cũng xắn tay làm.
Sau khi ông mất, đống củi khô ông tích trữ vẫn c̣n đầy bồ. Đống củi được sắp xếp gọn gàng như đúng tính cách cẩn thận của ông dù nhà đă không c̣n dùng bếp củi nữa.
“Khi c̣n sống, thi thoảng, ba lại ao ước trúng tờ vé số để có tiền về Bắc thăm họ hàng” – chị Hằng kể.
Ông bảo, xa quê đă mấy chục năm, khi về phải có ǵ đó cho nội ngoại, bà con, về tay không không được. “Ba nói, đă đi rồi, về phải huy hoàng”.
Cũng v́ lẽ ấy mà mấy chục năm ông không dám về nhà. Bây giờ, mỗi khi nhớ về cha, chị Hằng lại nhớ những lần ông à ơi ru cháu điệu hát ru miền Bắc: “Con c̣ bay lả bay la…”.
Cuộc hội ngộ Bắc - Nam
Từ nhiều năm về trước, ông Nguyễn Văn Ngó đă liên hệ với chương tŕnh Như chưa hề có cuộc chia ly (NCHCCCL) để t́m người cậu Vũ Văn Bốn, thất lạc từ năm 1954.
Ê kíp chương tŕnh đă rà soát sơ bộ những địa phương có cộng đồng người Bắc di cư vào Nam trong 2 năm 1954-1955 nhưng không t́m ra.
Ê kíp cũng nhận định, ông bị người Pháp dẫn đi nên ít có khả năng ông sống cùng những cộng đồng đó. Ông đi một ḿnh, không có người thân, gia đ́nh nên khả năng cao ông không giữ tên họ cũ.
NCHCCCL đă đăng tin t́m ông trên website của chương tŕnh từ thời điểm đó với hy vọng thân nhân hoặc người quen của ông nhận ra và liên hệ lại.
Một chàng trai xưng tên Mang Vũ Hậu đă gọi điện tới chương tŕnh, nói anh quan tâm đến hồ sơ của ông Vũ Văn Bốn.
Anh Hậu cho biết, ông ngoại anh có tên gần giống, Vũ Văn Bôn - cái tên mà ông Bốn sử dụng sau khi rời quê, cũng là người gốc Bắc vào Nam năm 1954 và hiện gia đ́nh anh không có liên lạc với gốc gác ngoài Bắc.
Khi so sánh thông tin hai bên cung cấp, ê kíp thấy trùng khớp 50%. Xác minh sâu hơn các thông tin c̣n thiếu, ê kíp thấy khớp dần từng chi tiết nên quyết định đi đến bước cuối cùng là tiến hành xét nghiệm ADN.
Kết quả xét nghiệm cho thấy, đại diện hai bên gia đ́nh có quan hệ ruột thịt với nhau.
Ông Nguyễn Văn Ngó xúc động trên sân khấu của NCHCCCL
Trên sân khấu của NCHCCCL, ông Nguyễn Văn Ngó bật khóc nức nở khi được ôm những người em, người cháu lần đầu ông biết mặt. Cả hai đại gia đ́nh - một bên Hà Nội, một bên B́nh Thuận - vỡ ̣a cảm xúc.
Từ nay, họ sẽ không c̣n phải đau đáu về một người anh, người cậu bặt vô âm tín. Những người con, người cháu ở TP Phan Thiết cũng không c̣n băn khoăn về tổ tiên, nguồn cội của ḿnh.
Sau cuộc hội ngộ trên sân khấu, đại gia đ́nh ở phía Nam đă bay ra Hà Nội, về thăm quê cha. Thôn Đông Viên lại chứng kiến cuộc đoàn tụ Bắc - Nam sau 70 năm đại gia đ́nh chia đôi ngày giỗ.
VietBF @ sưu tập
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
